Psychiatria i medycyna somatyczna wciąż aktualne tematy

Tadeusz Parnowski

Autorami tej niezwykle wartościowej pozycji są naukowcy i praktycy, uznane autorytety w dziedzinach psychiatrii, psychologii, psychiatrii dzieci i młodzieży, geriatrii i anestezjologii.W polskiej literaturze psychiatrycznej jest to pierwsze całościowe opracowanie, które uwzględniając odniesienia historyczne, wprowadza nas w najbardziej aktualne – oparte na dowodach – rozumienie skomplikowanych zależności między psychiką a manifestacjami somatycznymi, co znalazło swój współczesny wymiar interpretacyjny i kategoryzujący w nowych edycjach klasyfikacji DSM i ICD. Książka ta ukazuje się niedługo po oficjalnym wprowadzeniu do użycia klasyfikacji ICD-11, gdzie dokonano istotnych zmian w stosunku do wcześniejszej i dlatego najnowsza wiedza w niej zawarta jest znacząca w diagnostyce różnicowej tych zaburzeń zdrowotnych, które z racji częstości występowania powinny być traktowane priorytetowo w systemie ochrony zdrowia. Monografia z całą pewnością zainteresuje lekarzy POZ, psychiatrów, psychologów i geriatrów, ale również powinna być wykorzystana w szkoleniu akademickim studentów medycyny i psychologii.

Wsparcie po udarze mózgu

Joanna Tomaszewska

W trzecim poradniku z serii Udar - wracamy do zdrowia: Wsparcie po udarze mózgu prawnik dr Joanna Tomaszewska w przystępny i przyjazny sposób radzi, jak odnaleźć się w nagłej sytuacji, jaką jest udar mózgu osoby z otoczenia. Opisuje, o co zadbać w szpitalu w pierwszym etapie po udarze, o czym warto wiedzieć przy wypisie. Jak przygotować dom, żeby ułatwić funkcjonowanie choremu, skąd wziąć sprzęt i gdzie szukać dodatkowej pomocy w zależności od potrzeb. Udziela dokładnych informacji, jakie świadczenia przysługują choremu po udarze i w jakich instytucjach można uzyskać dla niego różnego rodzaju wsparcie.

Korzyści z zastosowania pranobeksu inozyny

Michał Skrzypek

Wzrost zainteresowania potencjałem terapeutycznym pranobeksu inozyny (IP) jest pochodną zapotrzebowania na nowe leki przeciwwirusowe, wywołanego przez pandemię COVID-19. Dowiedziono, że IP hamuje replikację wielu wirusów oraz wywiera działanie immunomodulujące na organizm gospodarza. IP wpływa na humoralne i komórkowe aspekty reakcji immunologicznej. Duże znaczenie w praktyce ogólnej/lekarza rodzinnego ma potencjał IP w profilaktyce i leczeniu ostrych zakażeń górnych dróg oddechowych, gdzie rekomenduje się etiologiczne ukierunkowanie postępowania terapeutycznego. Badania wskazują także na korzyści kliniczne z zastosowania IP w leczeniu zakażeń wirusami opryszczki zwykłej, w tym obniżenie przez IP częstości nawrotów zakażenia. Obecne ustalenia dotyczące ewentualnego wpływu IP na przebieg zakażenia COVID-19 nie są konkluzywne i wymagają dalszych badań klinicznych. Należy podkreślić, że wartościowy efekt zastosowania IP w leczeniu zakażeń wirusowych może polegać na wczesnej interwencji immunomodulującej, korygującej immunosupresję i limfopenię związaną z zakażeniem wirusowym, co może wpływać na jego przebieg.

Mirabegron w terapii nadreaktywności pęcherza moczowego

Tomasz Rechberger, Paweł Miotła, Andrzej Wróbel

Wśród wielu leków stosowanych obecnie w terapii nadreaktywności pęcherza mirabegron wyróżnia się znaczącą skutecznością i w przeciwieństwie do często stosowanych preparatów o aktywności antymuskarynowej istotnie poprawia jakość życia chorych z przeciwskazaniami do przyjmowania leków antycholinergicznych. Właściwe wykorzystanie mirabegronu wymaga jednak dobrej znajomości jego działania. W niniejszej monografii prezentujemy najważniejsze informacje, które mają pomóc w jego optymalnym zastosowaniu, zarówno w monoterapii, jak i w terapii skojarzonej z preparatami o aktywności antymuskarynowej w tej szerokiej i zróźnicowanej populacji chorych.

Diagnozowanie i leczenie pacjentów z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc w gabinecie lekarza POZ

Katarzyna Mycroft, Katarzyna Górska

Przewlekła obturacyjna choroba płuc stanowi istotny problem zdrowotny, ale duża część przypadków pozostaje nierozpoznana. Wczesne rozpoznanie tej choroby daje szansę na wcześniejsze wdrożenie terapii, a w konsekwencji na poprawę jakości życia pacjentów. W diagnostyce przewlekłej obturacyjnej choroby płuc złotym standardem pozostaje wykonanie spirometrii po leku rozszerzającym oskrzela w celu wykazania nieodwracalnej obturacji. Jedną z najważniejszych interwencji w leczeniu tej choroby jest edukacja antynikotynowa. W przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc podstawową grupę leków stanowią długo działające leki rozszerzające oskrzela z grupy B2-mimetyków i cholinolityków.

Olanzapina i amisulpryd - praktyczne korzyści z ich stosowania

Marlena Sokół-Szawłowska

W artykule przedstawiono olanzapinę i amisulpryd jako dwie substancje od wielu lat stosowane z powodzeniem w praktyce psychiatrycznej. Opisano mechanizm działania olanzapiny w OUN, a także przedstawiono analizę szerokich zastosowań klinicznych tego leku w dużym zakresie dawek terapeutycznych. Po omówieniu wskazań i przeciwwskazań oraz możliwych działań niepożądanych skupiono się na postaciach doustnych i domięśniowych olanzapiny, a następnie szerzej omówiono postać ulegającą szybkiemu rozpadowi w jamie ustnej. W praktycznych wnioskach przedstawiono profil pacjentów, u których warto rozważyć stosowanie olanzapiny w toku leczenia różnych zaburzeń psychicznych. Drugą część opracowania poświęcono amisulprydowi. Opis mechanizmu działania, wskazań i przeciwwskazań rozszerzono o omówienie postępowania w przypadku hiperprolaktynemii polekowej. Ponadto wymieniono potencjalne sytuacje kliniczne, w których pacjenci mogą odnieść korzyści ze stosowania terapii amisulprydem. Efekty kliniczne terapii złożonej z olanzapiny i amisulprydu stosowanych jednocześnie są obiecujące, lecz wymagane są dalsze pogłębione analizy tego zagadnienia.

Zespół jelita nadwrażliwego w czasie epidemii. Obserwacje po 2 latach pandemii

Maria Janiak

Zespół jelita nadwrażliwego pozostaje wciąż najczęstszą przyczyną zgłaszalności pacjentów do gabinetów gastroenterologicznych. Okres epidemii i związane z nim poczucie braku bezpieczeństwa chorych, utrudniony bezpośredni kontakt z lekarzem prowadzącym, gorsze przeżywanie izolacji wyrażające się nieprzestrzeganiem przez pacjentów zasad dystansu społecznego prowadziły do pogłębienia dolegliwości i w konsekwencji do pogorszenia jakości życia. Mnogość objawów u chorych z zespołem jelita nadwrażliwego uniemożliwia poddawanie ich terapii tylko jednym lekiem. W postaci biegunkowej od ponad 60 lat zastosowanie wciąż znajduje mebeweryna.

Pacjent z chorobami reumatologicznymi w dobie pandemii

Brygida Kwiatkowska

W marcu 2020 r., już na początku pandemii, środowisko reumatologów na całym świecie podjęło inicjatywę utworzenia rejestru pacjentów z zapalnymi chorobami reumatycznymi, którzy mieli kontakt z osobą chorą na COVID-19, wykazywali typowe objawy zakażenia lub potwierdzono u nich zakażenie wirusem SARS-CoV-2. Wynikało to z dużej obawy reumatologów, że sama zapalna choroba reumatyczna lub jej leczenie może zwiększać ryzyko zakażenia, pogarszać jego przebieg lub zwiększać ryzyko śmierci. Analiza danych z rejestru potwierdziła, że przede wszystkim bardziej narażone na zakażenie i jego cięższy przebieg są osoby z tymi samymi czynnikami ryzyka jak w populacji ogólnej (wiek > 65. r.ż., nadciśnienie tętnicze lub choroba sercowo-naczyniowa, choroby płuc, cukrzyca, przewlekła niewydolność nerek lub schyłkowa niewydolność nerek). Jednocześnie wykazano, że wśród leków reumatycznych, które mają ewidentny wpływ na zwiększenie ryzyka zakażenia się SARS-CoV-2, powodują gorszy przebieg choroby oraz przyczyniają się do wzrostu liczby zgonów, są glikokortykosteroidy.

Korzystne i niekorzystne interakcje leków stosowanych w farmakoterapii bólu

Jarosław Woroń

Interakcje leków stosowanych w farmakoterapii bólu mają bardzo istotne znaczenie praktyczne. Pacjent leczony z powodu dolegliwości bólowych przyjmuje jednocześnie kilka leków, które mogą wchodzić ze sobą w niekorzystne interakcje zarówno farmakokinetyczne, jak i farmakodynamiczne, czego skutkiem jest występowanie działań niepożądanych o różnym obrazie klinicznym. Dodatkowy problem praktyczny stanowi fakt, że równocześnie stosowane leki mogą charakteryzować się wspólnym profilem działań niepożądanych , które mogą ulegać potencjalizacji. Stan pacjenta leczonego z powodu bólu niejednokrotnie ulega dynamicznym zmianom, które powodują pojawianie się nowych objawów, dlatego też istotnym elementem oceny chorego jest rozróżnienie objawów związanych z progresją choroby i wynikających bezpośrednio z działań niepożądanych stosowanych leków. W praktyce lekarza przyjmującego pacjenta w ambulatorium z grupy leków przeciwbólowych najczęściej stosowane są nieopioidowe leki przeciwbólowe (NLPZ, paracetamol, metamizol)

Cefiksym - doustna cefalosporyna III generacji dla dzieci

Adam J. Sybilski, Małgorzata Kudan

Cefiksym to półsyntetyczny antybiotyk beta-laktamowy, cefalosporyna III generacji do stosowania doustnego zarówno u dzieci (rejestracja od 6. m.ż.), jak i u dorosłych. Wykazuje on silne działanie bakteriobójcze w mechanizmie hamowania biosyntezy ściany komórkowej bakterii. Spektrum działania to: Streptococcus pyogenes, Haemophilus influenzae, Moraxella catarrhalis, Proteus mirabilis. Wskazaniami klinicznymi do zastosowania cefiksymu u dzieci są: pozaszpitalne zapalenie płuc, zapalenie dolnych dróg moczowych, odmiedniczkowe zapalenie nerek, zapalenie ucha środkowego, zapalenie zatok, zapalenie gardła. Dane z badań klinicznych jednoznacznie wskazują na wysoką skuteczność antybiotyku u dzieci i młodzieży, jednocześnie wykazując duże bezpieczeństwo i rzadkie działania niepożądane (głównie żołądkowo-jelitowe). Właściwości farmakokinetyczne i farmakodynamiczne sprawiają, że antybiotyk może być podawany raz na dobę, niezależnie od posiłków. W artykule opisano trzy typowe przypadki zastosowania cefiksymu u dzieci. Przedstawiono dzieci leczone z powodu odmiedniczkowego zapalenia dróg moczowych, pozaszpitalnego zapalenia płuc i ostrego zapalenia ucha środkowego. Skuteczność, bezpieczeństwo, biodostępność, dobry smak oraz łatwy schemat dawkowania sprawiają, że cefiksym jest właściwą opcją antybiotykoterapii u dzieci.

Leki wieloskładnikowe i hybrydowe w ograniczaniu ryzyka sercowo-naczyniowego. Opisy przypadków

Celina Wojciechowska

W polskiej populacji wielu pacjentów ze współistniejącym nadciśnieniem tętniczym i hipercholesterolemią nie przestrzega zaleceń lekarskich. Osiągnięcie celów terapeutycznych w zakresie kontroli ciśnienia tętniczego i hipercholesterolemii wynosiło ok. 5,4% w grupie WOBASZ II (II Wieloośrodkowe Ogólnopolskie Badanie Stanu Zdrowia Ludności). Zalety terapii lekami hipotensyjnymi i statynami w pojedynczej tabletce - preparacie złożonym (SPC, single-pill combination) - zostały podkreślone w europejskich i polskich wytycznych dotyczących leczenia nadciśnienia tętniczego i hipercholesterolemii. Wydaje się, że wprowadzenie do terapii SPC poprzez zmniejszenie liczby przyjmowanych dziennie tabletek mogłoby przyczynić się do rozwiązania problemu niepodejmowania lub zaprzestania leczenia. Taki złożony produkt obecny w różnych dawkach daje możliwość optymalizacji leczenia. Zastosowanie SCP na większą skalę może poprawić kontrolę ciśnienia krwi i zmniejszyć stężenie cholesterolu, a dzięki temu zmniejszyć ryzyko sercowo-naczyniowe.

4 nie tak oczywiste zastosowania azytromycyny w leczeniu infekcji w okresie letnim

Bartosz J. Sapilak

W artykule przypomniano podstawowe informacje dotyczące azytromycyny z uwzględnieniem możliwości wykorzystania leku w terapii schorzeń pojawiających się częściej w okresie wakacyjnym.

Zalecenia i porady dietetyczne dla kobiet w ciąży i nie tylko

Żaneta Kimber-Trojnar

Sposób odżywiania kobiet w ciąży to jeden z najważniejszych czynników wpływających na jej przebieg, rozwój wewnątrzmaciczny i wzrastanie dziecka oraz jego dobrostan, zarówno w okresie dzieciństwa, jak i w życiu dorosłym. Odpowiada on również za stan zdrowia matki oraz jej funkcjonowanie po porodzie.

Ona, on i mózg

Piotr Gałecki, Monika Talarowska

To nie ma prawa się udać. Związek między kobietą a mężczyzną jest bez szans na powodzenie, biorąc pod uwagę tak inny sposób odbierania świata, analizowania, przetwarzania i przepuszczania go przez tryby mózgu. (...) Mózg kobiety i mózg mężczyzny są jak dwa różne pasma górskie przedzielone przepaściami, nad którymi w żaden sposób nie da się zbudować mostu. (...) Czy skazane na tarcia relacje można zmienić? Myślę, że po przeczytaniu tej książki na pewno można spróbować zrozumieć, by łatwiej budować coś razem. A czasem po prostu nie wysyłać nieświadomie sygnałów interpretowanych inaczej, niż nam się wydaje. "Ona, On i mózg" to mapa drogowa relacji damsko-męskich, instrukcja obsługi udanego związku. Marta Kielczyk (dziennikarka telewizyjna)   Dlaczego kobiety wybaczają, a nie zapominają? Dlaczego mężczyzna małomówny jest najbardziej płodny? Dlaczego niewyspane kobiety zakochują się rzadziej? Książka "Ona, On i Mózg" opowiada na te i wiele innych pytań dotyczących różnic w myśleniu kobiet i mężczyzn. Autorzy - duet damsko-męski - z dużym obiektywizmem podchodzą zarówno do mocnych jak i słabych stron obu płci. Zrozumiale i obrazowo tłumaczą, jak funkcjonują te dwa, tak skrajnie różne światy. Żaden nie jest lepszy. Oba tak samo ważne. Przynajmniej w tej książce. Ewelina Lis (Newsweek)   Mózg w samokiwitym sosie Starożytni często umniejszali rolę mózgu, interesując się nim głównie z powodów kulinarnych .(...) Dziś wiemy już, do czego służy. (...) siedzibą naszych myśli, wyborów i emocji jest mózg, a nie przykładowo krew albo serce. Nie powielajmy więc błędu starożytnych. Choć móżdżek wciąż smakuje wyśmienicie, przykładowo wieprzowy zapiekany w kokilkach z pomidorami i czosnkiem, warto zainteresować się nim również z innych powodów. Wiktor Ferfecki (Rzeczpospolita)    

Wczesna diagnostyka bólu pleców. Co zrobić, żeby nie przeoczyć ZZSK?

Robert Rupiński

Przewlekły ból pleców, szczególnie okolicy lędźwiowo-krzyżowej, stanowi jedną z najczęstszych przyczyn konsultacji lekarskich. Odpowiadają za niego zwykle zmiany zwyrodnieniowo-przeciążeniowe kręgosłupa (niespecyficzne bóle pleców). Wśród innych, rzadszych przyczyn bólów pleców należy wymienić zapalne choroby kręgosłupa i stawów krzyżowo-biodrowych, czyli tzw. spondyloartropatie (SpA), w tym przede wszystkim zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK). Wczesne rozpoznanie ZZSK (SpA) ma podstawowe znaczenie dla zahamowania postępu choroby, poprawy jakości życia oraz rokowania. Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) odgrywają podstawową rolę w farmakoterapii zarówno niespecyficznego bólu pleców, jak i ZZSK.

Jak mądrze i bezpiecznie kupować w internecie?

Jagoda Kowalczyk, Artur Weber, Martyna Komorniczak, Andrzej Jabłoński

Od kilku lat jak grzyby po deszczu powstają nowe sklepy internetowe. Właściwie wszyscy producenci i dystrybutorzy tworzą je jako jeden z punktów handlu. Polski rynek handlu internetowego rośnie o 3050% rok do roku. Procesy wzrostowe przyspieszyła dodatkowo ostatnia sytuacja spowodowana pandemią COVID-19. Szacuje się, że w ciągu najbliższych 10 lat 80% handlu przeniesie się właśnie do internetu. Coraz więcej osób próbuje swoich sił w zakupach online. Jednak dużej grupie ludzi wciąż trudno się przekonać do tego typu usługi, choćby z obawy przed oszustami wykorzystującymi brak wiedzy lub doświadczenia kupujących. Niektórzy potencjalni kliencie mają problem z zainstalowaniem się w wirtualnym świecie (konto e-mailowe, płatności), a niektórzy nie znając swoich praw nie chcą ryzykować. Jedno jest pewne istnieje wielka potrzeba rzetelnego przewodnika po zakupach w sieci: porady prawne, adresy sprawdzonych sklepów, porady informatyczne wszystko to zamknięte w atrakcyjnej formie graficznej. Polecam! Czego można dowiedzieć się z książki: - 10 powodów , dla których warto robić zakupy w internecie, - jak nie zostać oszukanym, - jak bezpiecznie płacić w sieci, - co jest ważne w kupowaniu, - jak kupować, aby nie zwracać, - jakie mamy prawa jako konsumenci kupujący w internecie i czym się one różnią od zakupów tradycyjnych, - jak się wypisać z newslettera, - jak napisać reklamację, - gotowe wzory pism, - jak zaistnieć w internecie krok po kroku, - jak zacząć kupować w internecie, - etapy zakupów