Finanse cyfrowe. Perspektywa rynkowa

Lech Gąsiorkiewicz, Jan Monkiewicz

Problematyka gospodarki cyfrowej, a w szczególności jej specyficzny wycinek jakim są finanse cyfrowe, stanowi istotny obszar aktywności naukowej Katedry Finansów i Systemów Finansowych Wydziału Zarządzania Politechniki Warszawskiej. W pracach nad tym zagadnieniem biorą udział pracownicy Katedry, a także wielu ekspertów zewnętrznych z innych ośrodków akademickich, ze świata biznesu oraz instytucji publicznych. Efektem tych prac są już opublikowane dzieła, a także będąca w opracowaniu seria trzech monografii, pod wspólnym tytułem Finanse cyfrowe. Pierwsza z nich – Finanse cyfrowe: informatyzacja, cyfryzacja, danetyzacja prezentuje ramy ogólne gospodarki cyfrowej, problematykę konsumenta na rynku finansowym oraz ryzyka finansów cyfrowych. Niniejsza publikacja, będąca jej kontynuacją, zawiera omówienie wybranych zagadnień związanych z bankowością cyfrową, ubezpieczeniami cyfrowymi oraz cyfryzacją rynków finansowych. Jej celem jest dokonanie prezentacji wykorzystania finansów cyfrowych w głównych segmentach biznesowych finansów.   Monografia podzielona jest na trzy części. Pierwsza jest poświęcona bankowości cyfrowej, druga ubezpieczeniom cyfrowym, a w części trzeciej omówiono zagadnienia związane z cyfryzacją rynku kapitałowego.

Architektura i urbanistyka wobec sytuacji kryzysowych

Cezary Głuszek, Krystyna Solarek

Monografia jest pierwszym tomem serii wydawniczej „Architektura i urbanistyka w badaniach młodych naukowców”.   Celem wydania I tomu publikacji z cyklu „Architektura i urbanistyka w badaniach młodych naukowców” poświęconego aktualnym sytuacjom kryzysowym w środowisku zbudowanym jest zaprezentowanie najnowszych badań doktorantów Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej w tym zakresie. Główne obszary badawcze dotyczyły trzech wiodących tematów, odzwierciedlonych w odrębnych częściach monografii, czyli:   1. Urbanistyczne problemy współczesnego kształtowania miast.   2. Funkcjonalność mieszkalnictwa w Polsce w realiach pandemii.   3. Współczesne problemy dziedzictwa architektonicznego. 

CYBERPRZEMOC szczególnym zagrożeniem społeczeństwa informacyjnego

Marian Kowalewski, Marek Jakubiak

Wśród zagrożeń w cyberprzestrzeni szczególnie groźne jest zagrożenie cyberprzemocy – zagrożenie, które nie zawsze się dostrzega i wielokrotnie wręcz lekceważy, a które coraz częściej dotyka nas wszystkich. Najogólniej ujmując, cyberprzemoc możemy sprowadzić do prześladowania, zastraszania, szantażowania, nękania, obrażania i wyśmiewania innych osób lub grup za pośrednictwem współczesnych technik i technologii ICT. Prezentowana publikacja jest zbiorem wyników badań pracowników naukowo-dydaktycznych Zakładu Nauk o Administracji i Bezpieczeństwa w Administracji z Wydziału Administracji i Nauk Społecznych Politechniki Warszawskiej, które są upowszechniane i wykładane w procesie dydaktycznym.

Hipersprężystość i jej modyfikacje. Zarys teorii, pseudo-hipersprężystość i quasi liniowa lepko-sprężystość

Stanisław Jemioło, Cyprian Suchocki

Przedmiotem VII tomu cyklu wydawniczego Monografie Zakładu Wytrzymałości Materiałów, Teorii Sprężystości i Plastyczności jest hipersprężystość i jej modyfikacje. W trzech pierwszych rozdziałach zamieszczamy zarys podstawowych pojęć mechaniki ośrodków ciągłych i hipersprężystości. Wyprowadzamy relacje konstytutywne hipersprężystości materiałów ortotropowych, poprzecznie izotropowych i izotropowych. Analizujemy podstawowe modele tego typu materiałów stosowane w literaturze. Dążymy do wskazania takich relacji konstytutywnych, dla których funkcja energii sprężystości jest funkcją poliwypukłą. Kolejne trzy rozdziały dotyczą modeli hipersprężystych materiałów izotropowych, w tym materiałów nieściśliwych, m. in. elastomerów i materiałów biologicznych. Spośród 54 zestawionych sformułowań energii sprężystości wyselekcjonowano grupę funkcji spełniających podstawowe wymogi teoretyczne oraz cechujących się dobrą zgodnością z wynikami badań doświadczalnych. Cztery ostatnie rozdziały monografii dotyczą modyfikacji teorii hipersprężystości. Relacje konstytutywne pseudo-hipersprężystości, które nie są zależne od prędkości odkształceń i odkształceń trwałych, uwzględniają właściwości dyssypatywne elastomerów i opisują efekt Mullinsa I rodzaju. Zależność naprężenie nominalne - odkształcenie w trakcie procesu obciążenia jest różna od zależności otrzymanej w procesie odciążania. Omówiono także tzw. quasi-liniową lepko-sprężystość (nazywaną niekiedy lepkohipersprężystością). Przedstawiono ogólny zarys teorii, jej implementację w systemie ABAQUS (wraz z załączoną procedurą UMAT) oraz metodykę wyznaczania parametrów materiałowych.

Zadania egzaminacyjne z mechaniki teoretycznej

Wacław Szcześniak, Magdalena Ataman

W latach 1997-2001 w Oficynie Wydawniczej Politechniki Warszawskiej ukazały się trzy obszerne "Zbiory zadań z mechaniki teoretycznej - kinematyka, statyka i dynamika" Wacława Szcześniaka. W roku 2005 i 2007 wydano kolejne dwie książki, tym razem poświęcone wykorzystaniu pakietu Wolframa MATHEMATICA w rozwiązywaniu zadań z mechaniki klasycznej i analitycznej. Niniejsza siódma pozycja z tego zakresu dotyczy również zadań i problemów mechaniki teoretycznej, zwłaszcza dynamiki. Zadania tym razem są kompletnie rozwiązane, a wyniki rozwiązań zaprogramowane w pakiecie Wolframa MATHEMATICA. Zatem pozycja ta ma podwójny cel: po pierwsze, uzupełnienie pominiętych trudniejszych zadań w wydanych wcześniej zbiorach zadań, po drugie, prawie w każdym zadaniu uzyskane wyniki rozwiązań programuje się w kodzie MATHEMATICA. Prezentowany zbiór stanowi zwieńczenie i zakończenie wydanych już wcześniej zbiorów zadań. Jest pomyślany jako praktyczne wdrożenie obszernego materiału przedmiotu mechaniki teoretycznej wyłożonego w wydanym w roku 1993 przez R. Nagórskiego i W. Szcześniaka w Oficynie Wydawniczej Politechniki Warszawskiej dwutomowym podręczniku "Mechanika Teoretyczna". Przekazując niniejszą książkę w ręce studentów, autorzy życzyliby sobie, aby zachęciła ona potencjalnych Czytelników do bardziej szczegółowych, głębszych i obszerniejszych studiów nad mechaniką klasyczną i techniczną, której metody były, są po dziś i będą w przyszłości podstawą teoretyczną inżynierii lądowej i wielu innych dyscyplin, specjalności i specjalizacji nauk technicznych. Wydanie drugie zostało znakomicie powiększone od 200 do 420 zadań zilustrowanych 635 rysunkami. Nowe zadania są również rozwiązane, a stopień ich trudności jest różny - od łatwiejszych na egzamin ustny do trudniejszych na egzamin pisemny.

Podstawy geodezyjnego wyznaczania przemieszczeń. Pojęcia i elementy metodyki

Witold Prószyński, Mieczysław Kwaśnik

Niniejszy podręcznik poświęcony jest warstwie pojęciowej i terminologicznej wyznaczania przemieszczeń budowli inżynierskich i ich otoczenia na podstawie pomiarów geodezyjnych. Omówione są pojęcia odnoszące się do podstawowych metod opracowywania wyników tego typu pomiarów. Zasygnalizowano jedynie na poziomie definicyjnym specjalistyczne przetworzenia wyników pomiaru, takie jak na przykład aproksymacja wektorowego pola przemieszczeń. Szczególna uwaga poświęcona jest pojęciu układu odniesienia i sposobom operowania nim w obliczaniu przemieszczeń. Podstawy teoretyczne ilustrowane są na przykładach liczbowych, opatrzonych szczegółowymi wyjaśnieniami. Zastosowanie wariantowości treści zadań w tych przykładach umożliwiło pokazanie różnych opcji rozwiązań.

Rozproszone źródła energii

Józef Paska

Monografia obejmuje zagadnienia szeroko pojętego rozproszonego wytwarzania energii elektrycznej i ciepła. Przedstawiono przyczyny rozwoju wytwarzania rozproszonego, podstawowe definicje i klasyfikację oraz aktualny i prognozowany stan energetyki rozproszonej. Omówiono technologie stosowane w źródłach rozproszonych: wykorzystanie silników tłokowych, turbin i mikroturbin gazowych oraz silników Stirlinga; małe elektrownie wodne; elektrownie wiatrowe; elektrownie słoneczne (heliotermiczne i fotowoltaiczne); wykorzystanie biomasy i energii geotermalnej oraz ogniwa paliwowe. Przedstawiono problematykę wytwarzania skojarzonego energii elektrycznej i ciepła w źródłach rozproszonych hybrydowych systemów wytwórczych i zasobników energii oraz sterowania i nadzoru źródeł rozproszonych, w tym wykorzystania mikrosieci. Omówiono także zagadnienia formalno-prawne związane z energetyką rozproszoną, w tym systemy wsparcia dla odnawialnych źródeł energii i kogeneracji; aspekty ekonomiczne wytwarzania rozproszonego; problemy pracy rozproszonych źródeł energii w systemie elektroenergetycznym, w tym przyłączania do sieci elektroenergetycznych; wymagania stawiane źródłom rozproszonym, w szczególności elektrowniom wiatrowym, oraz oddziaływanie tych źródeł na system elektroenergetyczny. Zaprezentowano także dwa programy komputerowe pomocne w przygotowaniu projektów z zakresu generacji rozproszonej i efektywności energetycznej.

Zastosowania techniki MIMO w optycznych systemach transmisji krótkiego zasięgu

Marcin Kowalczyk

Nieustanny rozwój usług internetowych, a także postępujące zmiany organizacji życia społecznego wiążące się z przenoszeniem wielu form aktywności do sieci sprawiają, że już dziś wskazuje się, że systemy te mogą mieć duże problemy z wydajnością w najbliższych latach. Niestety, możliwości ich dalszego rozwoju są problematyczne. Wynika to m.in. z ograniczenia w dostępności pasma, które wykorzystują. W związku z tym poszukuje się również rozwiązań alternatywnych. W opracowaniu omówiono zagadnienia związane z optyczną bezprzewodową i przewodową transmisją MIMO krótkiego zasięgu oraz rozwiązanie hybrydowe – systemy transmisji RoF.   Opis techniki MIMO rozpoczęto od jej źródeł, a mianowicie od prześledzenia jej historii i aktualnego statusu w odniesieniu do systemów transmisji radiowej, co pozwala lepiej zrozumieć jej istotę i możliwości.

Koszty pracy a konkurencyjność polskiej gospodarki

Magdalena Kapela

Celem monografii jest wykazanie konieczności innego niż dotychczas spojrzenia na rolę kosztów pracy w kształtowaniu konkurencyjności polskiej gospodarki oraz podziału korzyści wynikających ze współpracy międzynarodowej. Niskie koszty pracy były traktowane jako ważny czynnik wpływający na napływ kapitału zagranicznego, zwłaszcza do branż pracochłonnych. Zwiększały konkurencyjność polskiego eksportu, a także umożliwiły rozwój małych i średnich przedsiębiorstw bazujących na niskich płacach i elastycznych formach zatrudnienia. Polityka ta wspierała model konkurencyjności oparty na niskich kosztach pracy. W monografii została podjęta próba wykazania, że pojawiło się wiele nowych czynników wpływających na koszty pracy w Polsce. Wśród tych czynników wymienić należy głównie: zmiany na rynku pracy (struktura demograficzna i niedobory pracowników, podnoszenie płacy minimalnej, presja na wzrost wynagrodzeń), zmiany strategii konkurencji na rynku krajowym (konkurencja jakością, a nie niskimi kosztami), a także zmiany na rynku międzynarodowym (ważny jest nie tylko poziom i struktura eksportu, ale także role pełnione w międzynarodowym łańcuchu wartości, a także w ostatnim okresie wpływ epidemii koronawirusa na postrzeganie międzynarodowego podziału pracy).   Monografia została podzielona na pięć rozdziałów. W pierwszym zaprezentowano ewolucję poglądów na płace i koszty pracy w głównych teoriach ekonomii. Rozdział drugi poświęcony jest przeglądowi literatury na temat międzynarodowej konkurencyjności. Zaprezentowano m.in. definicje i determinanty konkurencyjności międzynarodowej. Omówiono też podejmowane próby pomiaru konkurencyjności państw w świetle tradycyjnych i najnowszych metod korzystających z danych opartych na wartości dodanej i powiązań w ramach globalnych łańcuchów wartości.   Prezentacja dotychczas przeprowadzonych badań nad związkiem kosztów pracy i międzynarodową konkurencyjnością znajduje się w rozdziale trzecim. Rozdział czwarty poświęcony jest analizie danych statystycznych dotyczących kosztów pracy i głównych kategorii makroekonomicznych w Polsce na tle pozostałych państw Unii Europejskiej. Przedstawione zostały przyczyny relatywnie niskiego poziomu kosztów pracy w Polsce, spadającego udziału kosztów zatrudnienia w PKB oraz rozdźwięku między tempem wzrostu wydajności pracy i kosztów pracy oraz płac. Rozdział kończy się pokazaniem wpływu pandemii COVID-19 na rynek pracy w Polsce.   W ostatnim, piątym rozdziale przedstawione zostały badania własne nad kosztami pracy z punktu widzenia realizacji celów badawczych pracy. Do weryfikacji hipotez badawczych wykorzystano analizę zależności między strukturą BIZ i strukturą eksportu. Podjęto próbę określenia rzeczywistej lokalizacji Polski w globalnym łańcuchu wartości. W zakończeniu wskazano pożądane kierunki działań zmierzających do poprawy konkurencyjności polskiej gospodarki.

Gospodarka nieruchomościami i kataster. Wybrane problemy

Katarzyna Sobolewska-Mikulska

Gospodarka nieruchomościami i kataster stanowią istotne i dynamiczne zmieniające się zagadnienia w szeroko pojętej geodezji. Zmiany te wynikają z potrzeby rozwiązywania aktualnych problemów, a obejmują aspekty techniczne, proceduralne i prawne. Prezentowana monografia prezentuje tylko niektóre aspekty związane z gospodarką nieruchomościami, katastrem i wyceną nieruchomości z uwzględnieniem działań geodetów. Wielowątkowość opracowania wskazuje na trudności, które stoją przed geodetami w trakcie realizacji prac geodezyjnych związanych z prowadzeniem i modernizacją katastru nieruchomości, scalaniem gruntów na obszarach wiejskich czy określaniem wartości nieruchomości. Wspólne dla tych działań jest to, że muszą być one społecznie akceptowane i ekonomicznie opłacalne, a jednocześnie powinny chronić środowisko naturalne.

Teoria budowy modeli biznesowych

Tadeusz Waściński

Książka ta jest podsumowaniem dwudziestopięcioletniego doświadczenia autora z pracy w ośrodkach akademickich, które poprzedzone było kilkuletnią praktyką na stanowiskach menedżerskich w przedsiębiorstwach produkcyjnych i usługowych. Przedstawiony materiał obejmuje zasadniczą część dotychczasowego dorobku naukowego autora, który koncentruje się na metodach wielopłaszczyznowej oceny działalności przedsiębiorstwa w ujęciu biznesowym. Celem książki jest analityczne potraktowanie modeli biznesowych i zachodzących w nich procesów, które powinno uwzględniać takie obszary działalności, jak: przedsiębiorczość, innowacyjność, restrukturyzacja, społeczna odpowiedzialność biznesu, postęp naukowo-techniczny, a także dynamiczna analiza dostarczanych informacji ekonomicznych, finansowych, organizacyjnych i innych. Publikacja składa się z sześciu rozdziałów, dotyczących: modeli biznesowych w ujęciu teoretycznym i praktycznym; ekonomicznych podstaw modeli biznesowych (podejście autorskie); przedsiębiorczości w procesach biznesowych; innowacji w procesach biznesowych; restrukturyzacji w modelach biznesowych; społecznej odpowiedzialności biznesu jako podstawie budowy modeli biznesowych. Książka jest adresowana przede wszystkim do ludzi nauki, którzy zajmują się procesami biznesowymi, ale również do tych, którzy chcą łączyć praktykę prowadzenia działalności biznesowej z teorią naukową.

System finansowy

Leszek Jerzy Jasiński

W pracy przedstawiono podstawy funkcjonowania systemu finansowego, a jej treść została dobrana odpowiednio do potrzeb dydaktycznych niezbędnych na Wydziale Administracji i Nauk Społecznych Politechniki Warszawskiej. Punktem wyjścia wykładu jest pojęcie pieniądza i pełnione przez niego funkcje. Omówiono zagadnienia dotyczące rynku finansowego, w tym systemu bankowego i rynku kapitałowego. Następnie przedstawiono tematy dotyczące polityki pieniężnej, finansów publicznych, finansów przedsiębiorstw, rozliczeń międzynarodowych oraz kryzysów finansowych.

Balistyka wewnętrzna klasycznych broni lufowych

Zbigniew Wrzesiński

Treści przedstawione w opracowaniu dotyczą balistyki wewnętrznej, która wykorzystuje podstawowe prawa termodynamiki i mechaniki płynów. Specyfika zjawiska strzału wymaga jednak odpowiedniego przystosowania tych praw ze względu na dynamikę strzału. Problemy te zostały przedstawione w rozdziale pierwszym omawiającym wybrane elementy teorii bilansów i drugim przedstawiającym modelowanie matematyczne zjawisk fizycznych balistyki wewnętrznej. Badaniem zjawiska strzału, czyli szybkiej konwersji energii chemicznej ładunku prochowego na energię cieplną gazowych produktów spalania, a następnie zamianę jej na energię kinetyczną pocisku w przewodzie lufy oraz innych ruchomych części układu miotającego, zajmują się dwa działy balistyki wewnętrznej – pirostatyka i pirodynamika. Jednakże metody pirostatyki wykorzystywane są przede wszystkim do określania własności fizykochemicznych i balistycznych materiałów wybuchowych miotających (prochów), co zostało przedstawione w rozdziale trzecim. W rozdziale czwartym omówiono zadania pirodynamiki, która opisuje główną fazę zjawiska strzału. Dla przyjętego balistycznego modelu lufowego układu miotającego sformułowano balistyczne równania bilansowe zasobu masy, pędu i energii łącznej mieszaniny gazowo-prochowej we współrzędnych Eulera oraz Lagrange’a. W rozdziale piątym do równań bilansowych dołączono równania fenomenologiczne balistyki wewnętrznej oraz termodynamiki, tworząc zamknięty układ piętnastu równań różniczkowych, opisujących proces zjawiska strzału w klasycznej broni lufowej. W rozdziale szóstym rozpisano równania balistyki wewnętrznej na cztery fazy zjawiska strzału występujące w klasycznej broni lufowej. Metodę rozwiązania układu równań różniczkowych balistyki wewnętrznej oraz zarys działania programu numerycznego BalWew-ZW napisanego w języku programowania obiektowego Delphi 7, całkującego układy równań różniczkowych, omówiono w rozdziale siódmym. W rozdziale ósmym przedstawiono wyniki symulacji cyfrowej rozwiązania problemu głównego balistyki wewnętrznej, czyli określenia w funkcji czasu między innymi takich wielkości, jak: ciśnienia całkowite, statyczne na dnie pocisku, średnie statyczne między dnem pocisku a dnem komory nabojowej oraz dynamiczne, temperaturę GPS, prędkość oraz drogę dna pocisku w lufie dla dwu rodzajów układów lufowych, a mianowicie armat i broni strzeleckiej. W rozdziale dziewiątym wspomniano o istnieniu metod analitycznych, syntetycznych katalogów balistycznych oraz empirycznych rozwiązania problemu głównego balistyki wewnętrznej i ich realnego znaczenia w dobie zaawansowanych elektronicznych technik obliczeniowych, umożliwiających posługiwanie się efektywnymi metodami bezpośredniego całkowania numerycznego układów równań różniczkowych. Z metod empirycznych wybrano i przedstawiono metodę Leduca rozwiązania oraz metodę Muraoure’a wyznaczania strat ciepła w bombie manometrycznej.

Badania eksperymentalne pojazdów samochodowych

Dariusz Więckowski

W pracy omówiono główne, ważniejsze metody badań pojazdów samochodowych i ich zespołów oraz części. Skrypt jest przeznaczony nie tylko dla studentów wydziałów mechanicznych, mechatronicznych, transportu o kierunku pojazdy samochodowe. Również dla osób, które nie są bezpośrednio związane z badaniami, ale chcą współpracować ze specjalistami z dziedziny badań, np. diagnostami, pracownikami serwisów. Zakres merytoryczny publikacji obejmuje wiedzę z dziedziny badań pojazdów drogowych i stanowiskowych, przetwarzania sygnałów pomiarowych, przygotowywania i budowy stanowisk badawczych. Skrypt napisany jest na dobrym poziomie merytorycznym. Wybór zakresu tematycznego oceniam jako trafny, a proporcje pomiędzy poszczególnymi tematami nie budzą zastrzeżeń. Autor prowadzi klarowny wywód rozpoczynający się od przedstawienia pojęć podstawowych, analizy sygnałów. Po tej części następuje opis i analiza metodyki badań trakcyjnych i stanowiskowych kompletnych pojazdów, ich zespołów i komponentów. Końcowa część pracy to przykłady eksperymentalnych badań stanowiskowych i symulacji obciążeń na stanowisku. dr hab. inż. Marek Jaśkiewicz, prof. uczelni - Politechnika Świętokrzyska (fragment recenzji wydawniczej)

Metoda oceny funkcjonowania centrów logistycznych

Piotr Kryś

Celem powstania monografii jest twórcze zaadaptowanie istniejących metod oceny funkcjonowania przedsiębiorstw do potrzeb analizy centrum logistycznego oraz określenie czynników, które mogłyby posłużyć do oceny jego funkcjonowania. W dalszej perspektywie ustalenia te mogą prowadzić do wypracowania wzorca postępowania przy opiniowaniu sposobu funkcjonowania centrów logistycznych. Obiekt badań stanowią polskie centra logistyczne, wybrane na podstawie ich zgodności z wypracowaną w pracy autorską definicją centrum logistycznego, a przedmiotem badań jest metoda oceny funkcjonowania centrum logistycznego, która pozwala na identyfikację słabych stron i wskazuje kierunki usprawnienia zarządzania centrum logistycznym.   Struktura monografii obejmuje cztery rozdziały oraz wprowadzenie i zakończenie. W opracowaniu zawarto: podsumowanie obecnego stanu wiedzy i zdefiniowanie celu przeprowadzonych badań; pogłębione studia literaturowe dotyczące centrów logistycznych i opracowanie ich autorskiej definicji; omówienie zasad analizy działalności gospodarczej centrów logistycznych, przedstawienie istniejących metod ich oceny oraz zaprezentowanie podstaw teoretycznych metod cząstkowych twórczo zaadaptowanych do opracowania autorskiej metody oceny funkcjonowania centrów logistycznych; opis zastosowanego podejścia badawczego, zasad doboru obiektów i przebiegu przeprowadzonych badań, a także omówienie matematycznego i logicznego opracowania otrzymanych wyników badań; prezentację twórczej adaptacji istniejących metod (metody porównawczej, metody analizy wielokryterialnej, metody scenariuszy i metody oceny jakościowej za pomocą modeli dojrzałości organizacyjnej przedsiębiorstwa) na potrzeby opracowania metody oceny funkcjonowania centrów logistycznych, a następnie wykorzystanie opracowanej metody oceny funkcjonowania centrów logistycznych do przeprowadzenia case study na przykładzie wybranego centrum logistycznego; podsumowanie opracowanej metody oceny funkcjonowania centrów logistycznych i przedstawienie ogólnych wniosków płynących z badań.

Laboratorium podstaw napędów hydraulicznych i pneumatycznych

Michał Makowski

W skrypcie zaprezentowano ćwiczenia z podstaw napędów hydraulicznych i pneumatycznych, dotyczące: podstawowych elementów układów hydraulicznych, sterowania w układach hydraulicznych z zastosowaniem techniki proporcjonalnej, dokładności pozycjonowania tłoczyska cylindra hydraulicznego pod obciążeniem, podstawowych elementów układów pneumatycznych, charakterystyki pompy wyporowej, charakterystyki bezwymiarowej przekładni hydrokinetycznej oraz charakterystyki przekładni hydrostatycznej.