Projektowanie konstrukcji z betonu z uwagi na warunki pożarowe według Eurokodu 2

Piotr Turkowski, Grzegorz Woźniak

W pracy omówiono problematykę bezpieczeństwa pożarowego konstrukcji z betonu. Scharakteryzowano termiczne i mechaniczne oddziaływania na konstrukcje, właściwości betonu oraz elementów żelbetowych i sprężonych w warunkach pożarowych. Przedstawiono zasady i metody ustalania odporności ogniowej elementów monolitycznych i prefabrykowanych, podane w Eurokodzie PN-EN 1992-1-2 oraz w dziewięciu zharmonizowanych normach wyrobów z betonu, w tym metodę danych tabelarycznych, metodę izotermy 500°C oraz metodę strefową. Informacje zilustrowano przykładami obliczeniowymi. Opracowanie jest adresowane przede wszystkim do projektantów i wykonawców konstrukcji żelbetowych oraz rzeczoznawców ds. zabezpieczeń przeciwpożarowych.

Podstawy reologii konstrukcji z betonu

Lesław Brunarski

Monografia obejmuje dwa wątki: tworzenie i rozwój konstytutywnych związków reologii, a także kwantyfikację, czyli ilościowe ujmowanie zjawisk reologicznych (pełzania i relaksacji) w betonie oraz ich uwzględnianie w obliczeniach konstrukcji z betonu. W rozdziale 1 opisano skutki zjawisk reologicznych w naturze i w materiałach konstrukcyjnych. Podano sposoby modelowania związków konstytutywnych: przez aproksymację empirycznych krzywych pełzania, dobór odpowiedniego reologicznego mechanicznego modelu oraz na podstawie zasady superpozycji Boltzmanna – Volterry. W kolejnym rozdziale przedstawiono techniczne teorie pełzania, m.in. teorię opisaną prawem Bayley’a – Nortona. Są one odpowiednie do materiałów konstrukcyjnych (metale i kompozyty polimerowe), w których odkształcenie pełzania nieliniowo związane jest z naprężeniem. W rozdziale 3 pokazano tworzenie związków konstytutywnych na podstawie reologicznych modeli mechanicznych, reprezentujących liniowo lepkosprężysty materiał, a także ciał liniowo lepkosprężystych, opisywanie ich równaniami całkowymi lub operatorowo-różniczkowymi. W rozdziale 5 wykazano, jak definicje współczynnika pełzania (w tym przyjęte w EC2 i MC2010) pozwalają w związku konstytutywnym uwzględnić wiek betonu w chwili obciążenia (starzenie się) betonu i czas oddziaływania obciążenia oraz wpływ czynników innych poza naprężeniem. Rozdział 6 zawiera studium utworzenia uogólnionej teorii dziedziczenia. Uwzględnia ona nie tylko historię (pamięć) przebiegu zmian naprężenia lub odkształcenia w czasie (stąd nazwa dziedziczenia), lecz także wpływ starzenia się betonu oraz zmiany współczynnika sprężystości z wiekiem betonu. W rozdziale 7 opisano trzy związki konstytutywne klasycznych teorii pełzania betonu: dziedziczenia, sprężystego dziedziczenia oraz starzenia. W rozdziale ostatnim przedstawiono modyfikacje metod rozwiązywania równań całkowych pierwszej teorii dziedziczenia, przyjętych za podstawowe w EC2 i MC 2010. Zwrócono uwagę na ograniczone możliwości wykorzystywania proponowanej metody AAEM, a szczególnie zdefiniowanego w niej współczynnika starzenia o stałej wartości 0,8.

Przekrycia dachowe i tarasowe wykonywane w odwróconym układzie warstw

Barbara Fancke

Przedmiotem opracowania są warunki techniczne wykonania i odbioru przekryć dachowych i tarasowych, wykonywanych w odwróconym układzie warstw, tzn. z izolacją termiczną ułożoną na powierzchni izolacji wodochronnej. W opracowaniu nie podano szczegółowych wymagań dotyczących całości przekrycia, lecz jedynie wymagania dotyczące wyrobów izolacyjnych, czyli termo- i hydroizolacyjnych. Wymagania dotyczące pozostałych warstw przedstawiono jedynie sygnalnie. Niniejszy zeszyt warunków technicznych obejmuje wymagania dotyczące: dokumentacji, warunków dopuszczenia do obrotu i stosowania materiałów hydroizolacyjnych i termoizolacyjnych, wykonywania izolacji wodochronnych i termicznych przekryć w układach odwróconych oraz kryteriów odbioru. Roboty izolacyjne objęte niniejszym opracowaniem powinny być wykonywane przez profesjonalne, przeszkolone brygady robocze. Podane zalecenia nie są obligatoryjne i mają stanowić pomoc dla projektantów, wykonawców robót hydroizolacyjnych oraz inspektorów nadzoru w procesie projektowania, wykonywania i odbioru robót. Przedstawione wymagania mogą być traktowane jako pomoc przy ocenie poszczególnych robót pod kątem ich poprawności technicznej.

Konstrukcje drewniane

Anna Policińska-Serwa

Przed­mio­tem opracowania są ogólne wa­run­ki te­chni­czne wy­ko­na­nia i od­bio­ru ro­bót bu­dow­la­nych, związanych z realizacją kon­struk­cji dre­wnia­nych bu­dyn­ków mie­szkal­nych i u­ży­te­czno­ści pub­li­cznej (kon­struk­cji da­cho­wych, ścien­nych i stro­po­wych), niena­ra­żo­nych na a­gre­sy­wne od­dzia­ły­wa­nia śro­dowis­ka. Opracowanie jest zbiorem wy­ma­gań w za­kre­sie wy­ko­ny­wa­nia i/lub wbu­do­wywa­nia kon­struk­cji dre­wnia­nych powstałym w ce­lu za­pe­wnie­nia zgo­d­no­ści wy­ko­nania ro­bót z pro­jek­tem bu­dow­la­nym. Niniejsze warunki techniczne nie obejmują: wytwarzania elementów w zakładach przemysłowych, konstrukcji mostowych i hydrotechnicznych, ru­szto­wań i form do wy­ko­ny­wa­nia e­le­men­tów z be­to­nu oraz za­bez­pie­czeń wy­ko­pów. Omawiane roboty budowlane powinny być wykonywane przez pro­fe­sjo­nal­ne, przeszkolone brygady robocze, przy za­sto­so­wa­niu od­po­wie­d­nie­go sprzę­tu i środ­ków do wy­ko­na­nia ro­bót. Za­kła­da się, że wy­ko­naw­ca będzie prze­strze­gał za­sad za­pe­wnie­nia ja­ko­ści o­raz bez­pie­czeń­stwa i hi­gie­ny pracy. W przedstawianym zeszycie WTWiORB o­kreś­lono wy­ma­ga­nia dotyczące wyko­nywania kon­strukcji dre­wnia­nych pro­jek­to­wa­nych według PN-EN 1995-1-1 i norm związanych, w szczególności PN-EN 1990, PN-EN 1991-1-1, PN-EN 1991-1-3 oraz PN-EN 1991-1-4, w zakresie zasad projektowania i wymiarowania elementów konstrukcyjnych z drewna przy przygotowaniu projektu architektoniczno-budowlanego, technicznego oraz w przypadku adaptacji projektów powtarzalnych.

Lekka obudowa z płyt warstwowych

Krzysztof Kuczyński, Ołeksij Kopyłow

Przedmiotem opracowania są warunki techniczne wykonania i odbioru lekkiej obudowy z płyt warstwowych z rdzeniem z pianki poliuretanowej, styropianu lub wełny mineralnej - w okładzinach z blach metalowych. Opracowanie zawiera: wymagania dotyczące obudowy wykonanej z płyt warstwowych, w tym obudowy chłodni, warunki montażu oraz kryteria odbioru obudowy. Opracowanie nie dotyczy prefabrykowanych elementów przeznaczonych do wykonywania chłodni. Wymagania i zalecenia podane w niniejszym zeszycie mają stanowić pomoc dla projektantów i wykonawców robót związanych z lekkimi obudowami z płyt warstwowych oraz dla inwestorów, nadzoru (osób odpowiedzialnych za jakość) przy ocenie poszczególnych robót pod kątem ich poprawności technicznej.

Wymiarowanie przekrojów elementów z betonu zginanych z udziałem siły osiowej według Eurokodu 2. Przykłady obliczeń

Marek Lechman

W pracy przedstawiono algorytmiczny sposób wymiarowania elementów z betonu zginanych z udziałem siły osiowej według ustaleń Eurokodu 2. Omówiono ogólne zasady projektowania rozpatrywanych konstrukcji wraz z podaniem charakterystyk materiałowych betonu i stali zbrojeniowej według ustaleń Eurokodu 2. Podano analityczne zależności do wyznaczania nośności przekrojów żelbetowych prostokątnych i pierścieniowych, wyprowadzone z uwzględnieniem nieliniowych związków fizycznych betonu i stali. Na tej podstawie opracowano pomocnicze nomogramy w postaci krzywych interakcji nu – mu do wymiarowania przekrojów żelbetowych zbrojonych stalą klasy A-II oraz A-IIIN. Przedstawione podejście zilustrowano praktycznymi przykładami wymiarowania przekrojów rozpatrywanych elementów z betonu.

Szlabany z napędem elektromechanicznym i urządzeniami sterującymi

Andrzej Jurga, Krzysztof Wienskowski

Przedmiotem opracowania są warunki techniczne wykonania i odbioru robót budowlanych związanych z instalowaniem szlabanów z napędem elektromechanicznym i urządzeniami sterującymi. Szlabany takie zaliczane są do bram i jednocześnie do maszyn. Niniejsze warunki techniczne obejmują: terminy i definicje, wymagania dotyczące dokumentacji technicznej niezbędnej do instalowania szlabanów, warunki doboru i instalowania szlabanów, warunki użytkowania, konserwacji i napraw, zagrożenia, jakie mogą wystąpić przy instalowaniu i użytkowaniu, kryteria odbioru robót instalacyjnych oraz wykaz przepisów krajowych, dyrektyw UE oraz Polskich Norm. Szlabany z napędem elektromechanicznym przeznaczone są do stosowania jako dodatkowa ochrona obiektów przed bezpośrednim dostępem osób niepowołanych. Szlabany takie stosuje się jako zabezpieczenie wjazdów i wyjazdów samochodów z parkingów, garaży wielostanowiskowych, z terenów zakładów przemysłowych, z terenów handlowo-magazynowych oraz wszędzie tam, gdzie odbywa się kontrolowany ruch pojazdów. Niniejsze warunki techniczne przeznaczone są dla projektantów, firm wykonawczo-montażowych, użytkowników oraz nadzoru budowlanego.

Zabezpieczenia wodochronne pomieszczeń "mokrych"

Barbara Francke

Przedmiotem opracowania są warunki wykonania i odbioru zabezpieczeń wodochronnych pomieszczeń „mokrych”. Niniejszy zeszyt warunków technicznych obejmuje wymagania dotyczące: dokumentacji technicznej, warunków wprowadzania do obrotu i stosowania materiałów hydroizolacyjnych, układania warstw hydroizolacyjnych oraz kryteriów odbioru. Opracowanie nie zawiera wymagań dotyczących konstrukcji ściany lub stropu oraz wymagań dotyczących materiałów wykończeniowych. Roboty hydroizolacyjne omówione w niniejszym opracowaniu powinny być wykonywane przez profesjonalne, przeszkolone brygady robocze. Wymagania i zalecenia podane w niniejszym zeszycie mają stanowić pomoc dla projektantów, wykonawców robót hydroizolacyjnych oraz inspektorów nadzoru przy ocenie poszczególnych robót pod kątem ich poprawności technicznej.

Ocena stanu i możliwości bezpiecznego użytkowania wyrobów zawierających azbest

Andrzej Obmiński

Poradnik przedstawia metody oszacowania zagrożeń podczas eksploatacji materiałów zawierających azbest. Ocena różnych rodzajów materiałów z azbestem w budynkach została opisana w odniesieniu do aktualnych regulacji prawnych, w szczególności „Oceny stanu i możliwości bezpiecznego użytkowania”, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Gospodarki. Przedyskutowano szereg praktycznych sposobów działania związanych z tą metodą, np.: tradycyjną ocenę wizualną uzupełnioną o badania pyłu w powietrzu wewnętrznym. Ocena zagrożeń została opisana w aspekcie badań zanieczyszczenia powietrza wewnętrznego włóknami azbestu. Opisano analizy z zastosowaniem mikroskopii optycznej (mikroskopii w świetle spolaryzowanym – analiza jakościowa i w mikroskopii kontrastu fazowego – analiza ilościowa), używanej do oszacowania zanieczyszczenia azbestem w budynkach. Przewodnik przedstawia propozycje klasyfikacji czystości powietrza wewnętrznego w odniesieniu do: – rodzajów budynków zawierających wyroby z azbestem, – spodziewanych poziomów włókien respirabilnych azbestu w powietrzu wewnątrz budynków.

Instalacje zasilające urządzenia bezpieczeństwa pożarowego. Tom 2: Oprzewodowanie i urządzenia przeciwpożarowe

Radosław Lenartowicz, Jadwiga Fangrat

Niniejsza praca stanowi tom 2 monografii pt. Instalacje elektryczne zasilające urządzenia bezpieczeństwa pożarowego. Publikacja zawiera podstawowe dane niezbędne do prawidłowego projektowania i montażu instalacji bezpieczeństwa w obiektach budowlanych. W tomie 2 są omówione zasady montażu zespołów kablowych oraz doboru przewodów zasilających urządzenia funkcjonujące w czasie pożaru. Podano zasadę zasilania i funkcjonowania wyłącznika przeciwpożarowego, instalacji oświetlenia ewakuacyjnego, dźwiękowych systemów ostrzegawczych, urządzeń do odprowadzania dymu i ciepła, pomp pożarowych. W poprzednim tomie przedstawiono opisowo i rysunkowo właściwe układy zasilania instalacji bezpieczeństwa, podtrzymujące pracę zasadniczych urządzeń funkcjonujących w budynku lub obiekcie budowlanym w czasie pożaru. Opisano źródła zasilania podstawowego i rezerwowego. W publikacji przedstawiono również niezbędną bibliografię i terminologię dotyczącą instalacji bezpieczeństwa pożarowego.

Linie kablowe niskiego i średniego napięcia

Radosław Lenartowicz

Niniejsze Warunki Techniczne Wykonania i Odbioru Robót Budowlanych (WTWiORB) dotyczą linii kablowych niskiego i średniego napięcia (nn i SN), wykonywanych kablami elektroenergetycznymi i osprzętem znajdującym się w rejestrze wyrobów dopuszczonych do obrotu oraz spełniających wymagania zawarte w specyfikacjach technicznych wyrobu. W szczególności przedmiotem pracy jest wykonanie i odbiór elektroenergetycznych linii kablowych wykonanych przy użyciu kabli elektroenergetycznych: – z żyłami aluminiowymi oraz izolacji i powłoce polwinitowej o napięciu 0,6/1 kV (kod CPV 28421130-9), – o izolacji z polietylenu usieciowanego o napięciu 0,6/1 kV (CPV 28421130-9), – jednożyłowych z żyłą aluminiową o izolacji z polwinitu na napięcie znamionowe 0,6 kV i 3,6/6 kV, 6/6 kV (CPV 28421220-6), – z żyłami aluminiowymi oraz izolacji z polietylenu usieciowanego o przekroju uzgodnionym z producentem w zakresie napięć od 3,6/6 kV do 18/30 kV (CPV 28421140-2), – o izolacji papierowej i powłoce ołowianej na napięcie powyżej 3,6/6 kV do 18,30 kV (CPV 28421140-2). Omawiane WTWiORB swoim zakresem obejmują: – postanowienia ogólne (budowę, właściwości kabli, właściwości materiałów, urządzeń i sprzętu, temperaturę układania, zginanie kabli, badania), – wymagania dotyczące: • technologii układania kabli oraz przepustów w ziemi i w budynkach, • układania kabli w kanałach, • prób napięciowych, • obliczania sił ciągnięcia i nacisku, • zasad łączenia, odgałęziania i zakańczania kabli (mufy, głowice). WTWiORB powinno się stosować przy układaniu wymienionych wyżej kabli, w trakcie budowy i przebudowy elektroenergetycznych linii kablowych o napięciu znamionowym od 1 kV do 30 kV. Zalecenia zawarte w warunkach technicznych należy stosować także przy budowie mostów kablowych o napięciu 1 kV oraz 30 kV. Zasady podane w niniejszym zeszycie WTWiORB nie powinny być stosowane przy układaniu kabli sygnalizacyjnych, światłowodowych i elektroenergetycznych na napięcie 0,6/1 kV, przeznaczonych do zasilania oświetlenia ulicznego, znaków drogowych oraz sygnalizacji ruchu.

Izolacje wodochronne tarasów

Barbara Francke

Przedmiotem opracowania są warunki wykonania i odbioru zabezpieczeń wodochronnych tarasów, zarówno o tradycyjnym układzie warstw, tzn. z izolacją termiczną znajdującą się poniżej izolacji wodochronnej, jak i o odwróconym układzie warstw, tzn. z izolacją termiczną ułożoną na izolacji wodochronnej. Niniejszy zeszyt warunków technicznych obejmuje wymagania dotyczące: dokumentacji technicznej, warunków wprowadzania do obrotu i stosowania materiałów hydroizolacyjnych oraz wykonywania izolacji wodochronnych tarasów, a także kryteria odbioru. Opracowanie nie zawiera innych wymagań dotyczących przekrycia tarasowego poza wodochronnymi oraz zasad wykonywania warstw hydroizolacyjnych na tarasach układanych bezpośrednio na podłożu gruntowym. Roboty hydroizolacyjne objęte niniejszym opracowaniem powinny być wykonywane przez profesjonalne, przeszkolone brygady robocze. Wymagania i zalecenia podane w niniejszym zeszycie mają stanowić pomoc dla projektantów, wykonawców robót hydroizolacyjnych oraz inspektorów nadzoru przy ocenie poszczególnych robót pod kątem ich poprawności technicznej.

Ocena przydatności terenów górniczych i pogórniczych do zabudowy

Marian Kawulok

Podziemna eksploatacja kopalin powoduje zmiany w pierwotnej rzeźbie terenu oraz wstrząsy pochodzenia górniczego. W konsekwencji, na skutek deformacji i/lub drgań podłoża gruntowego, niekorzystnie oddziałuje na obiekty oraz urządzenia znajdujące się w obszarze jej wpływów. Dlatego też przy przystąpieniu do projektowania nowych lub rekonstrukcji istniejących obiektów budowlanych na terenach górniczych wymagana jest ocena ich lokalizacji pod względem przydatności do planowanych zamierzeń inwestycyjnych. W poradniku omówiono zasady oceny przydatności terenów górniczych do zabudowy w odniesieniu do możliwości występowania na nich zagrożeń wynikających z: ciągłych i nieciągłych deformacji powierzchni, wstrząsów górniczych oraz zmiany stosunków wodnych, a także odnośnie do warunków zabudowy tzw. terenów pogórniczych, na których zagrożenia wynikają głównie ze skutków dokonanej w przeszłości eksploatacji górniczej. W tym zakresie omówiono i podano zalecenia dotyczące wymaganego opisu warunków górniczych, który powinien zapewnić możliwość racjonalnego zaprojektowania nowych lub przystosowanie istniejących obiektów do przewidywanych oddziaływań górniczych. W niniejszym, zaktualizowanym wydaniu wprowadzono przede wszystkim korekty w zakresie przydatności do zabudowy terenów narażonych na wstrząsy górnicze. Wynikają one z przyjęcia ustaleń dotyczących przybliżonych metod oceny skutków drgań w obiektach budowlanych. Poruszono także problem uzdatniania zdegradowanych terenów górniczych, do których należą przede wszystkim deformacje nieciągłe, a w części także zalewiska. Omówiono metody badań terenów o deformacjach nieciągłych i podano ogólne zasady postępowania w zakresie prowadzącym do możliwości ich zabudowy. Problemy podjęte w pracy są ważne ze względów ekonomicznych. Są one także związane z zagadnieniami zrównoważonego rozwoju, w tym w szczególności z możliwością wykorzystania do celów budowlanych terenów górniczych i pogórniczych, uznawanych rutynowo za mało przydatne do zagospodarowania.

Instalacje elektryczne, piorunochronne i telekomunikacyjne w budynkach użyteczności publicznej

Radosław Lenartowicz

O­pra­co­wa­nie za­wie­ra wa­run­ki te­chni­czne wy­ko­ny­wa­nia i od­bioru in­sta­la­cji e­lek­try­cznych, piorunochronnych i telekomunikacyjnych w bu­dyn­kach u­ży­te­czno­ści pub­li­cznej. Wymagania stawiane in­sta­la­cjom e­lek­try­cznym i piorunochronnym w budynkach użyteczności publicznej są bardzo różnorodne. Związane jest to z charakterem występujących w budynkach instalacji elektrycznych, a przede wszystkim z: rodzajem u­ży­te­czno­ści speł­nianej przez bu­dy­nek, zastosowaną w budynku klasą pe­w­no­ści za­si­la­nia w e­ner­gię e­lek­try­czną, zakresem mo­cy i rodzajem za­in­sta­lo­wa­nych od­bior­ni­ków oraz warunkami środowiskowymi, w jakich są zainstalowane. Do budynków użyteczności publicznej zaliczamy: biura, hotele, domy akademickie, szkoły, przedszkola, żłobki, szpitale, różnego rodzaju i wielkości obiekty handlowe. Przedstawione w ni­niej­szym o­pra­co­wa­niu wymagania do­ty­czą w szczególności wy­ko­na­nia i od­bio­ru in­sta­la­cji e­lek­try­cznych wnę­trzo­wych o na­pię­ciu do 1 kV. Z u­wa­gi na to, że część in­sta­la­cji e­lek­trycznych za­si­la­ją­cych bu­dyn­ki u­ży­teczno­ści pub­li­cznej (np. duże zakłady usługowe, galerie handlowe) wy­ma­ga za­sto­sowania na­pięć wy­ż­szych niż 1 kV, nie­zbę­d­ne by­ło o­kreś­le­nie wymagań także dla tych in­sta­la­cji zasilających oraz za­sto­so­wa­nych u­rzą­dzeń e­lek­try­cznych. Pra­ca swoim za­kre­sem o­be­jmu­je wy­ma­ga­nia do­ty­czą­ce: do­ku­men­ta­cji nie­zbę­d­nej do wy­ko­na­nia i od­bio­ru in­sta­la­cji e­lektry­cznych, pio­ru­no­chron­nych i telekomunikacyjnych, pod­sta­wo­wych wy­ro­bów sto­so­wa­nych przy wy­ko­ny­wa­niu tych in­sta­la­cji, wy­ko­na­nia in­sta­la­cji e­lek­try­cznych, pio­ru­no­chron­nych i telekomunikacyjnych, te­chno­lo­gii montażu ww. in­sta­la­cji oraz ich od­bio­rów czę­ś­cio­wych i od­bio­ru koń­co­we­go, a także za­kre­su ba­dań i spraw­dzeń od­bior­czych stosowanych przy od­bio­rach prac wykonanych w części o­raz koń­co­wych.

Ocena stanu technicznego kablobetonowych dźwigarów dachowych

Leonard Runkiewicz

Wytyczne zawierają zasady oceny kablobetonowych dźwigarów dachowych oraz zasady ich konserwacji i eksploatacji. Podano wskazówki dotyczące postępowania w przypadkach stwierdzenia uszkodzeń lub zmiany warunków eksploatacji dźwigarów oraz informacje ułatwiające identyfikację dźwigarów.

Wpływ układu przegród w budynku na przepływ dymu w warunkach pożaru

Wojciech Węgrzyński

Monografia obejmuje zagadnienia związane z niewymuszonym przepływem dymu przez układy przegród budowlanych w wielkokubaturowych obiektach budowlanych, co ma praktyczne znaczenie w projektowaniu systemów wentylacji pożarowej. Skuteczny system wentylacji musi odbierać każdy przepływ dymu mający miejsce w budynku – a zatem istnieje bezpośrednie powiązanie pomiędzy parametrami systemu wentylacji, poziomem bezpieczeństwa w obiekcie budowlanym oraz układem przegród budowlanych, jakie na swojej drodze pokonuje dym. Istniejące modele analityczne przepływu dymu uwzględniają architekturę obiektu jako jeden z warunków brzegowych. Jak pokazują prace walidacyjne, prowadzone również przez Autora, to uwzględnienie jest prawidłowe tylko dla wąskiego zakresu zmienności wymiarów przegród, bliskich konfiguracji eksperymentalnej, będącej odniesieniem dla poszczególnych modeli. Z uwagi na powyższe, w modelach zawarto duże marginesy bezpieczeństwa – często bezzasadne, podnoszące koszty instalacji niewspółmiernie do wpływu tego przewymiarowania na bezpieczeństwo użytkowników budynku. Rozważania prowadzone w monografii ograniczono do wielkokubaturowego obiektu handlowego, w którym znajdują się lokale handlowe i pasaż handlowy. Najważniejszym wnioskiem płynącym z badań opisanych w monografii jest możliwość znaczącego podniesienia bezpieczeństwa pożarowego użytkowników lokali handlowych poprzez zwiększenie wymiarów otworów wejściowych do tych lokali. Przeprowadzone badania wskazują, że zwiększenie wejścia generuje mniejszy koszt w odniesieniu do wymiarowania systemu wentylacji, niż wcześniej sugerowano. Wskazuje to na możliwość efektywnego ekonomicznie podniesienia poziomu bezpieczeństwa pożarowego w obiekcie poprzez zmianę sposobu kształtowania przegród budowlanych.