Seksmisja i inne moje misje

Olgierd Łukaszewicz

W dzieciństwie nazywano go Marysieńką, bo w rodzinie było zapotrzebowanie na dziewczynkę. Dla milionów widzów nie tylko w Polsce na zawsze pozostanie Albercikiem. Seksmisja i inne moje misje to niezwykła, barwna opowieść autobiograficzna Olgierda Łukaszewicza harcerza, ministranta, wybitnego aktora teatralnego i filmowego, duchowego Ślązaka, wieloletniego prezesa ZASP. Stanisław z Brzeziny Andrzeja Wajdy, Józef Odrowąż z Wiernej rzeki Tadeusza Chmielewskiego, Gabriel Basista z Soli ziemi czarnej i Jaś z Perły w koronie Kazimierza Kutza, Porucznik Kiekeritz z Lekcji martwego języka i wreszcie Emil Fieldorf z Generała Nila Ryszarda Bugajskiego Obchodzący właśnie 70. urodziny aktor na deskach polskich i zagranicznych teatrów oraz planach filmowych i telewizyjnych produkcji stworzył niezliczone, często wybitne kreacje. Kiedy zaczęła się ta fascynacja? Oczywiście w szkole, gdzie utworzył Kabarecik Takie Coś: mówiłem monolog, który mi zasugerował mój starszy brat a była to analiza wiersza o kotku, który stłukł jajeczko. Nie wiedząc, że się naśmiewam z jakiejś linii politycznej, wzbudzałem tym monologiem gromki śmiech przyznaje nasz bohater w rozmowie z Tomaszem Miłkowskim. Upodobanie do kreowania rzeczywistości od zawsze dzielił z bratem bliźniakiem, Jerzym, później doskonałym operatorem i reżyserem, z którym po latach spotkali się na planie Seksmisji. Satyra Juliusza Machulskiego była dla nich przełomem. Jerzy wprowadził nowe oświetlenie, zwycięsko walczył z raczkującą wówczas techniką. Olgierd zaś choć zawsze ten drugi obok kutego na cztery nogi Maksia, granego przez Jerzego Stuhra stał się idolem we wszystkich Demoludach. Zostałem rozpoznany nawet na plaży nudystów w Bułgarii. Niedawno, kiedy byłem na festiwalu w Czechach, aż siedem minut poświęcono wizycie Albercika w głównych wiadomościach telewizyjnych. Także w Związku Radzieckim okrojona wersja Nowych Amazonek zawojowała wielomilionową publiczność. A był to zaledwie półmetek ekscytującego życia i kariery twórczej Olgierda Łukaszewicza, opisanych w tej niezwykłej książce.

Atlas ryb akwariowych

Maja Prusińska

Na akwarystyczne hobby nigdy nie jest za późno, a trzeba zaznaczyć, że zalet płynących z jego praktykowania jest naprawdę wiele. Oprócz tego, że akwarium może pięknie zdobić mieszkanie, to pływające w nim ryby mają pozytywny wpływ na samopoczucie człowieka ‒ ich obserwowanie działa uspokajająco. W atlasie zamieszczono opisy 150 gatunków ryb akwariowych. Charakterystyki pomogą dobrać odpowiednie gatunki, tak by odpowiadały one naszym możliwościom i jednocześnie spełniały wymagania tych delikatnych zwierząt.

Kocie chrzciny. Lato i zima w Finlandii

Małgorzata Sidz

Kissanristiäiset, kocie chrzciny, to pretekst do świętowania, muzyki, śpiewu. Finowie umieją imprezować i nie stronią od alkoholu, tak w towarzystwie, jak w samotności (to słynne fińskie gaciopicie w domu, na kanapie, w bieliźnie lub wyciągniętych dresach). Ale Małgorzata Sidz zaprasza nas nie tylko do zabawy uchyla przed nami drzwi do fińskich domów, przedstawia fińskie rodziny, opowiada o fińskiej mentalności, o pracowitości i wyrozumiałości, alkoholizmie i samotności. Zabiera nas do domków letniskowych i do domów spokojnej starości. Pisze o historii, skomplikowanych relacjach z sąsiadami i o mniejszościach, ale też o Muminkach, Tove Jansson i saunach. Jej Finlandia to kraj wymykający się stereotypom, pełen sprzeczności i podziałów, wspaniały i trudny zarazem. Kraj lata i zimy.

"Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa" 2018, T. 9, z. 2: Metropolie jako przedmiot badań - zagraniczne doświadczenia, polskie oczekiwania

Robert Pyka

Miasta tworzą dominujące środowisko życia człowieka i stanowią miejsca dynamicznego rozwoju, innowacyjności, kreatywności, w których poszukuje się rozwiązań kluczowych problemów współczesnego świata. Poza tym są podstawowym źródłem wielu wyzwań dotyczących kwestii bezpieczeństwa czy zmian klimatu, gdyż zużywają większą część światowej energii i w związku z tym mają znaczący udział w emisji gazów cieplarnianych. Miejskość zmienia swój wymiar społeczny, ponieważ jest sprzężona z procesami globalizacji, a zatem z mobilnością, intensywnością wszelkiego rodzaju przepływów i współzależności między obszarami miejskimi, których powiązania sieciowe oplatają naszą planetę. Metropolie i obszary metropolitalne stanowią węzły tej sieci, wytwarzając nowego rodzaju relacje z otoczeniem zarówno najbliższym, wskutek zacierania granic między miastem i światem wiejskim, jak i z otoczeniem odległym, w wyniku włączania się w przestrzeń globalnych przepływów. (fragment Wstępu)

Zrównoważony rozwój miast. Polityka i finanse

Beata Guziejewska

Publikacja poświęcona jest finansom jednostek samorządu terytorialnego, w szczególności miast, w dwóch kontekstach: krajowej polityki miejskiej oraz zrównoważonego rozwoju. Na tym tle omawiane są zagadnienia finansowania rozwoju miast, inwestycji, zadłużenia, rewitalizacji oraz zadań, takich jak polityka mieszkaniowa czy ochrona zdrowia. Opisano w niej wiele wątków podjętej problematyki, co podkreślane jest również w dokumentach strategicznych, takich jak Krajowa Polityka Miejska (polityki rozwoju lokalnego i regionalnego, źródła finansowania zrównoważonego rozwoju miast, rozwój Łodzi i jego uwarunkowania finansowe oraz społeczne aspekty finansowania miast). Duże znaczenie miast i problematyki miejskiej ujęto w perspektywie finansowej Unii Europejskiej na lata 2014–2020. Miasta będą mogły ubiegać się o fundusze unijne z programów krajowych i regionalnych, a także ze specjalnie dla nich przygotowanego nowego instrumentu – Zintegrowane Inwestycje Terytorialne. Przewidywane kierunki działań miast to m.in.: wzmacnianie konkurencyjności firm, walka z ubóstwem i dyskryminacją, włączenie społeczne, przechodzenie na gospodarkę niskoemisyjną, wzmacnianie jakości zatrudnienia i transport zrównoważony. Na szeroko rozumiane programy rewitalizacji miast planowane są zarówno miliardowe środki krajowe, jak i europejskie. Zawarte w książce zagadnienia były omawiane na konferencji naukowej zorganizowanej w kwietniu 2015 r. przez Katedrę Finansów Publicznych Uniwersytetu Łódzkiego. 

Wyzwoleni i zagubieni w sieci. Sztuka i wychowanie w kulturze konwergencji

Piotr Soszyński, Mirosława Zalewska-Pawlak

Media konstytuują wszechogarniającą reprezentację nazwaną przez Baudrillarda hiperrealnością bądź rzeczywistością upozorowaną. Hiperprzestrzeń stwarza nieograniczone możliwości kreowania bytów wyobrażeniowych, zawieszając przymus rzeczywistości, oferuje wyzwolenie od jej reguł i nacisków aż do pełnej wolności tworzenia. Jednocześnie samorealizacja w hiperprzestrzeni sprzyja zagrożeniu jednowymiarowością istnienia. Człowiek zaistnieje, kiedy zostanie zaaplikowany na różnych internetowych kontach i portalach. Istniejący poprzez swoje aplikacje i wchodzący coraz częściej w relacje ze światem poprzez media, człowiek odczuwa bezradność i zagubienie, gdy jakiegoś problemu nie może rozwiązać z powodu braku dostępu do technologii, do sieci. W obecnym multikulturowym i cyfrowym społeczeństwie ranga edukacji estetycznej znacząco rośnie, tym bardziej, im bardziej skłaniamy się ku kulturze obrazkowej. Zagrożenia i skutki pozytywne wynikające z nieuniknionej cyfryzacji życia społecznego zostały celnie wyartykułowane w zamieszczonych rozważaniach. Książka dotyczy kultury konwergencji, jej szerokiego spektrum interpretacyjnemu na podstawie literatury polskiej oraz światowej. Tego typu rozważania są nowatorskie w polskiej literaturze pedagogicznej. Zaletą niniejszego wydania jest wielość ujęć tematu, często konkurujących ze sobą. Nie zawiera prostych recept, uczula jednak Czytelnika na meandry współczesnej kultury estetycznej i zmusza do refleksji nad tożsamością współczesnego człowieka. 

Obrzędowość Berberów Atlasu Wysokiego

Julita Baś

Książka zaznajamia czytelników z dziedzictwem kulturowym Berberów z Doliny Dades (Atlas Wysoki) oraz pomaga zrozumieć rolę obrzędowości przejawiającej się w ich codziennych pracach, strojach, ozdobach oraz tańcu.

"Wortfolge. Szyk Słów" 2017, nr 1

red. Robert Rduch

Czasopismo naukowe „Wortfolge. Szyk Słów”, wydawane przez Instytut Filologii Germańskiej Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, będzie się ukazywać raz w roku w wersji drukowanej i elektronicznej. Niemiecko-polski tytuł oznacza, że periodyk stawia sobie za cel nie tylko przedstawianie i upowszechnianie problemów literatury, języka i kultury niemieckojęzycznego obszaru językowego, lecz także pośredniczenie w wymianie myśli między humanistyką niemiecką i polską oraz komparatystyczne podejście do prezentowanych zagadnień. Czasopismo będzie miało charakter interdyscyplinarny, ale pozostanie wierne podstawowym obszarom filologii: językoznawstwu i literaturoznawstwu. Skierowane jest przede wszystkim do przedstawicieli humanistyki uniwersyteckiej oraz wszystkich zainteresowanych literaturą, kulturą i językiem niemieckim.

Akademicki spin off. Wiedza, zasoby i ścieżki rozwoju

Paweł Głodek

Akademickie spin offy to przedsiębiorstwa tworzone przez byłych lub obecnych pracowników instytucji naukowych iwykorzystujące elementy wiedzy naukowej do budowy swojej oferty rynkowej. Stanowią ważny składnik nowoczesnej gospodarki, tworząc jeden z kanałów transferu wiedzy naukowej do praktyki. W publikacji zaprezentowano akademickie spin offy przez pryzmat intensywności wykorzystywania wiedzy naukowej i biznesowej, analizując konfigurację ich zasobów oraz strukturę oferty rynkowej. Dzięki wywiadom przeprowadzonym przez autora z właścicielami akademickich spin offów możliwe było przedstawienie tej zbiorowości w sposób realistyczny i odzwierciedlający różnorodność jej zachowań. W monografii zaproponowano kategoryzację akademickich spin offów, dokonano szczegółowego opisu i analizy każdej z kategorii oraz przedstawiono typowe ścieżki rozwojowe. Uzyskany obraz akademickich spin offów jest daleki od wizerunku szybko rozwijających się na skalę globalną firm wywodzących się z wiodących uczelni światowych. Ukazuje on jednak złożoność postaw przedsiębiorców i ich działań. Wskazuje na zachodzące procesy uczenia się oraz pozyskiwania wiedzy z zewnątrz, a także na powiązanie wykorzystania wiedzy z procesem przedsiębiorczym.

Zdrada małżeńska w dziewiętnastowiecznych pałacach i dworach ziemiańskich

Nina Kapuścińska-Kmiecik

Dużym walorem pracy jest jej interdyscyplinarność (poza aspektami interesującymi historyka, znaleźć tu można elementy z zakresu socjologii, psychologii, literaturoznawstwa). Takie podejście do tematu otwiera pole szerokich możliwości wnioskowania. Oprócz naukowego warsztatu historycznego, przy szukaniu odpowiedzi na postawione pytania badawcze cenne okazały się zarówno zastosowanie aparatu pojęciowego i metod wypracowanych przez antropologię kulturową, socjologię, gender studies, jak i zaaplikowanie elementów psychohistorii. Zwłaszcza odwołanie się do wiedzy psychologicznej umożliwia przełożenie na minioną epokę współczesnych mechanizmów zdrady małżeńskiej, umożliwia podjęcie próby dociekania motywacji czy uczuć zdradzających i zdradzanych, rekonstrukcji psychologicznej sylwetki bohaterów z przeszłości. Należy też uwzględnić fakt historycznej zmienności psychologicznego funkcjonowania człowieka - psychologia historyczna nie daje gotowych odpowiedzi, jedynie wspomaga poznanie historyczne, na doświadczenie niewierności składały się przecież określone czasoprzestrzeń, atmosfera umysłowa, klimat kulturowy i obyczajowy, normy etyczne. Ziemiaństwo pozostawiło wiele pamiętników, dzienników, korespondencji, które dają wgląd w sferę życia prywatnego, we wzajemne relacje między małżonkami. Oprócz drukowanych materiałów pamiętnikarskich do badań wzięto dotąd niepublikowane, rękopiśmienne materiały z archiwów państwowych i zbiorów bibliotecznych w Polsce oraz na Litwie w Wilnie. 

Śpiew jako wartość osobowa dziecka. T. 1: Stałość i zmienność rozwoju myśli naukowej przełomu XX i XXI wieku

Jadwiga Uchyła-Zroski

Publikacja jest monografią pedagogiczną. Składa się z dwóch części obejmujących osiem rozdziałów. Część pierwszą teoretyczną stanowią trzy rozdziały pracy, pozostałych pięć obejmuje całokształt badań empirycznych w postaci założeń metodologicznych, prezentacji wyników badań, ich analizę i wnioski. Praca ukazuje śpiew i kształcenie głosu dziecka w świetle wartości osobowych. Autorka w pierwszej teoretycznej części pracy odwołuje się do odległych czasowo badań nad głosem dziecięcym i źródeł mało znanej literatury polskiej i zagranicznej. Praca w tym ujęciu nabiera cech historyczności, rozległej penetracji teoretycznej problematyki badań. Przytoczone w pracy poglądy badaczy poddane zostały ocenie i analizie porównawczej. W zamieszczonych rozważaniach niniejszej pracy doszukać się można cech stałych, ale i zmiennych, które ukazane zostały głównie w poglądach na proces rozwoju i kształcenia wokalnego dzieci, weryfikacji nowej metody nauczania śpiewu: metody heurystycznej, właściwego przygotowania studentów do ról nauczycielskich w świetle wartości i wartościowania, zadań uczelni artystycznych w kreowaniu postaw twórczych studentów. Część teoretyczną dopełniają wyniki badań diagnostycznych i komparatystycznych dzieci i studentów w części drugiej pracy. Proponowana metoda oparta na procesach twórczych kierowana jest głównie do uczniów klas I–III, pomimo to jednak pewne jej elementy mogą być realizowane w środowiskach rodzinnych przez rodziców i opiekunów, na zajęciach umuzykalniających i rytmiki w przedszkolu, w placówkach oświatowych, a także w pracy z dzieckiem niepełnosprawnym. Z założeniami metody i jej skutecznością dydaktyczno-wychowawczą powinni być zapoznani studenci edukacji muzycznej, zintegrowanego nauczania, wychowania przedszkolnego, pedagodzy klas specjalnych oraz wychowawcy ośrodków dla dzieci niepełnosprawnych.

Srebro ryb

Krzysztof Środa

Krzysztof Środa napisał kiedyś: Od pewnego czasu dochodzę do wniosku, że ornitologia wraz z entomologią są naukami, które powinno się wykładać w akademiach teologicznych i seminariach duchownych. Po pewnym wahaniu do tych dwóch nauk dodałbym trzecią ichtiologię. Teraz sam postanowił poświęcić tej ostatniej odrębną książkę i oddaje w ręce czytelnika swoisty przewodnik, osobistą encyklopedię na pół eseistyczną, na pół prozatorską opowieść o rybach, ich pięknie, naturze i łowieniu. Jest tu także literatura, jest i o literaturze, nie tylko naukowej. Pojawia się Ota Pavel, niedoceniany Putrament, są japońskie haiku i uwagi księdza Kluka. Gwar bazarów w Maroku, Kambodży i Wietnamie przeplata się z ciszą, w której wędkarz czeka na swoją zdobycz. Ale przede wszystkim jest tu tajemnica żywiołu dla nas ludzi niedostępnego, niemego i ukrytego.

Poznawanie Kępińskiego. Biografia psychiatry

Anna Mateja

Biografia Antoniego Kępińskiego, najsłynniejszego polskiego psychiatry w XX-wieku, humanisty i filozofa, na którego książkach wychowały się całe pokolenia. Unikał stanowisk kierowniczych. Nie lubił zebrań. Na konferencje naukowe wysyłał młodszych od siebie. Jego czas miał jedno przeznaczenie: pacjenci. Słuchał ich uważnie i cierpliwie, zdobywał zaufanie, najpierw poznawał, potem leczył. Antoni Kępiński już za życia był legendą. Lecz jaki był prywatnie? Dlaczego wybrał psychiatrię? Czy doświadczył psychozy, jak utrzymują niektórzy? Jaki wpływ wywarło na niego brutalne pobicie przez bojówkarzy w przedwojennym Krakowie, a potem jeszcze straszliwsze zmaltretowanie w obozie koncentracyjnym Miranda de Ebro? Anna Mateja zabiera nas w niezwykłą i pełną wrażeń podróż po życiu i pracy krakowskiego lekarza i filozofa. Oto jesteśmy świadkami narodzin małego Antosia w rodzinie legitymującej się jednym z najstarszych herbów szlacheckich. Widzimy, jak niemowlę, które zawierucha I wojny światowej rozdzieliła z rodzicami, wraca do nich wraz z nianią dzięki wymianie na dwóch ukraińskich oficerów. Obserwujemy, jak młody Kępiński dorasta, zdaje maturę, rozpoczyna studia medyczne, a potem we wrześniu 1939 roku wraz z wojskiem opuszcza bombardowany Kraków. Przez Węgry, Bałkany, północne Włochy, Francję, Hiszpanię dociera w końcu na Gibraltar i trafia do Anglii, by tam zostać pilotem RAF-u. Los jednak zechce inaczej A potem wracamy do Krakowa, odwiedzamy mieszkanie przy ulicy Warszawskiej, w którym koty mogły chodzić po stołach i zaglądać gościom do filiżanek, smakujemy pieprzówki w Wierzynku i ulubionych przez Profesora solodrążków, podawanych z czarną po turecku podczas pamiętnych dyskusji w klinice. Tę pasjonującą biografię czyta się niemalże jak powieść. Oparta na nieznanych dotąd źródłach, niepublikowanych listach Kępińskiego i świadectwach jego bliskich oraz współpracowników, rzuca nowe światło na postać słynnego psychiatry, którego pionierskie badania nad KZ-syndromem stanowią podwaliny naszej wiedzy o urazach psychicznych więźniów obozów koncentracyjnych.

Innowacyjność w praktyce pedagogicznej. T. 1: Teoria i praktyka

red. Urszula Szuścik, Renata Raszka

Przedstawiona w dwóch tomach monografia, pt. "Innowacyjność w praktyce pedagogicznej. Teoria i praktyka". T. 1 i "Innowacyjność w praktyce pedagogicznej. Refleksje pedagogiczne w teorii i praktyce", T. 2, stanowi oryginalne opracowanie w zakresie szeroko rozumianej innowacyjności w praktyce i teorii pedagogicznej. Publikacja zawiera rozważania dotyczące roli nauczyciela innowatora w kreowaniu procesu dydaktyczno-wychowawczego, opiekuńczego i organizacyjnego funkcjonowania przedszkola i szkoły, a w związku z tym potrzeby kształcenia przyszłych pedagogów do innowacyjnego myślenia o procesie edukacji. Publikacja zawiera również przykłady innowacji z praktyki pedagogicznej w przedszkolu, klasach 1-11/ szkoły podstawowej, a także kształcenia przyszłych nauczycieli wychowania przedszkolnego i edukacji wczesnoszkolnej. Publikacja jest adresowana do szerokiej rzeszy nauczycieli, badaczy, którzy wrażliwi są na nieustannie zmieniające się otoczenie społeczno-kulturowe, w którym stale i na nowo odnajdują się teoretycy, jak i praktycy zaangażowani w kreowanie procesu edukacji dzieci. Stanowi ona kompendium wiedzy teoretycznej i praktycznej z zakresu działań innowacyjnych w pracy z dzieckiem. Monografia może stanowić źródło inspiracji do ciekawych propozycji dydaktycznych z dzieckiem dla studentów, nauczycieli czy rodziców.

Studia galicyjskie

Alois Woldan

Studia galicyjskie poświęcone są wielonarodowym zjawiskom dawnej Galicji, miastom i ludziom opisanym albo piszącym w różnych językach tego kraju (po polsku, po ukraińsku, po niemiecku). Metoda komparatystyczna, rzadko na razie stosowana w badaniach galicyjskich, pozwala postrzegać pojedyncze teksty jako elementy jednej całości, jednej wielkiej literatury galicyjskiej. Tematami tych szkiców są miasta Lwów i Kraków, etniczna grupa Hucułów oraz poszczególni autorzy galicyjscy z XIX i XX wieku (Franz Kratter, Iwan Franko, Hermann Blumenthal, Jerzy Harasymowicz, Andrzej Kuśniewicz, Jurij Andruchowycz i inni) w kontekście galicyjskim. Posłowie do książki napisał prof. Jacek Purchla. Alois Woldan - studiował teologię, slawistykę i komparatystykę na uniwersytetach w Innsbrucku i Woroneżu (Rosja). Pracował w katedrach slawistyki uniwersytetów w Innsbrucku, Salzburgu, Passau oraz jako lektor austriacki w Moskwie i we Wrocławiu. Obecnie jest profesorem literatur słowiańskich na Uniwersytecie Wiedeńskim, wykłada historię literatury polskiej i ukraińskiej.

Chaos. Narodziny nowej nauki

James Gleick

Narodziny nowej nauki Błyskotliwe i przystępnie napisane wprowadzenie do teorii chaosu, jednej z najbardziej znaczących koncepcji naukowych ostatnich dekad Współczesne badania chaosu zaczynają się w latach sześćdziesiątych XX wieku od odkrycia, że zupełnie proste równania matematyczne mogą modelować układy w każdym calu tak gwałtowne jak wodospady. Drobne różnice wyjściowe mogą szybko przekształcić się w potężne różnice końcowe. Zjawisko to otrzymało nazwę: wrażliwość na warunki początkowe. W pogodzie na przykład manifestuje się to w zjawisku żartobliwie nazwanym efektem motyla: motyl wywołujący dziś fale powietrza w Pekinie może być przyczyną huraganu w następnym miesiącu w Nowym Jorku. Kiedy badacze chaosu zaczęli myśleć o genealogii swej nowej nauki, znaleźli wiele intelektualnych śladów z przeszłości. Ale jedno było jasne: dla fizyków i matematyków prowadzących tę rewolucję w myśleniu punktem wyjścia był efekt motyla. Książka Jamesa Gleicka opisuje narodziny tej nowej nauki, która widzi porządek tam, gdzie dotychczas obserwowano tylko przypadek, nieład i nieprzewidywalność, czyli chaos. Jak mówi Douglas Hofstadter, "Okazuje się, że tajemniczy typ chaosu czai się tuż za fasadą porządku - i co więcej, głęboko wewnątrz chaosu czai się jeszcze bardziej tajemniczy typ porządku". Fascynująca książka. . . Prawie każdy akapit zawiera wstrząsające odkrycie ". The New York Times Ekscytujący wywód. . . Niezwykła ilustracja tego, jak zmienia się struktura nauki". The New York Times Book Review Zaskakujące spojrzenie na nowo odkryte uniwersalne prawa". Chicago Tribune Niezwykle inspirująca książka. Podczas lektury odniosłem takie wrażenie, jakby ktoś właśnie znalazł wyłącznik światła". Douglas Adams, autor Autostopem przez Galaktykę

Ostatni lodzermensch. Robert Geyer 1888-1939

Przemysław Waingertner

 Dzieje Łodzi w XIX i XX stuleciu to nie tylko elektryzująca wyobraźnię historia „polskiego Manchesteru” - miasteczka, które w ciągu półwiecza stało się przemysłową metropolią; nie tylko wielobarwna historia „tygla narodów, kultur i religii”; wreszcie nie tylko znaczone kontrastami i konfliktami społecznymi dzieje „złego miasta”. To również historia fortun i karier słynnych „lodzermenschów”. Jedną z najciekawszych, a zarazem najmniej znanych postaci spośród nich pozostaje Robert Geyer - wnuk Ludwika, twórcy potęgi rodu i pierwszego łódzkiego fabrykanta. Robert należał do ostatniego pokolenia wielkich łódzkich przemysłowców, które zeszło z areny dziejów wraz z wybuchem II wojny światowej, kładącym kres „Ziemi Obiecanej”. Był człowiekiem wielu pasji -przedsiębiorcą, działaczem gospodarczym, społecznikiem, politykiem łączącym konserwatywne przekonania z poparciem dla Piłsudskiego, wreszcie człowiekiem zafascynowanym ... Skandynawią, co zaowocowało przyjęciem przez niego funkcji konsula honorowego Finlandii

Bariery we współpracy jednostek samorządu terytorialnego miejskich obszarów funkcjonalnych. Przykład województwa łódzkiego

Małgorzata Żak-Skwierczyńska

Od lat przedstawiciele nauki oraz praktyki poszukują dróg kształtowania trwałych przewag konkurencyjnych gospodarki kraju i zastanawiają się, jakie działania podejmowane w ramach polityki rozwoju prowadzą do podnoszenia konkurencyjności poszczególnych terytoriów. Coraz silniej przebija się więc terytorialne i zintegrowane podejście do rozwoju, które w praktyce sprowadzono do obszarów funkcjonalnych, w tym miejskich obszarów funkcjonalnych, składających się z miasta centralnego i jego otoczenia, stanowiącego obszar interaktywnego rozprzestrzeniania się zjawisk i procesów zachodzących w centrum. Niestety, występujące w ramach miejskich obszarów funkcjonalnych blokady negatywnie przekładają się na budowanie przewag konkurencyjnych w oparciu o nowoczesne czynniki bazujące na kapitale ludzkim i terytorialnym. W publikacji omówiono współpracę samorządów województwa łódzkiego z różnymi partnerami w ramach miejskich obszarów funkcjonalnych, ze szczególnym uwzględnieniem barier przekładających się na podejmowanie wspólnych działań na rzecz rozwoju miast i ich otoczenia. Ocena zachodzących w tym obszarze zjawisk pozwoliła na sformułowanie rekomendacji co do dalszych działań interwencyjnych służących usprawnieniu tej współpracy. Wyniki podjętych badań wykazują szczególną użyteczność dla rozwoju społecznego i gospodarczego poszczególnych terytoriów i mogą być punktem wyjścia do opracowania i wdrożenia rozwiązań służących budowaniu relacji między różnymi podmiotami uczestniczącymi w procesach rozwojowych.

Przedsiębiorstwa rodzinne w Polsce. Znaczenie ekonomiczne oraz strategiczne problemy rozwoju

Jan Jeżak

W książce określono skalę ekonomicznego znaczenia przedsiębiorczości rodzinnej dla gospodarki polskiej. Przedstawiono też rolę i znaczenie przedsiębiorczości rodzinnej na świecie oraz cechy specyficzne, decydujące o potrzebie odrębnego traktowania tej kategorii przedsiębiorstw. Na podstawie wyników próby 1501 polskich przedsiębiorstw, zidentyfikowano liczebność firm rodzinnych, ich znaczenie ekonomiczne (mierzone m.in. uzyskiwanymi przychodami ze sprzedaży i wielkością zatrudnienia) oraz uzyskano opinie na temat zalet i wad firm rodzinnych w ocenie ich właścicieli. Uzasadniono potrzebę myślenia strategicznego, role wspólnej wizji przyszłości rodziny i firmy oraz najważniejsze rodzaje strategii oparte na klasycznym podziale na strategie ekspansji oraz dywersyfikacji. Opisano innowacyjność traktowaną jako źródło ich konkurencyjności, procesy internacjonalizacji działalności firm rodzinnych, źródła ich finansowania, w tym klasyczne oraz nowoczesne formy pozyskiwania kapitału finansowego, przydatne przy obsłudze bieżących potrzeb firmy oraz finansowaniu procesów rozwoju, zarządzanie kapitałem ludzkim, specyficzne relacje pomiędzy pracownikami – członkami rodziny a pracownikami „z zewnątrz”. Ukazano wpływ właściwie zorganizowanego procesu zarządzania ludźmi na konkurencyjność firmy rodzinnej oraz jej efektywność rynkową i finansową, a także bardzo specyficzny problem, jakim jest sukcesja, czyli międzypokoleniowy transfer władzy i własności w firmach rodzinnych. 

Na pomoc zesłańczej edukacji. Działalność wydawnicza Komitetu do spraw Dzieci Polskich w ZSRR (1943-1946). Wydanie drugie

Albin Głowacki

W najnowszej monografii autor przedstawił działalność wydawniczą Komitetu do spraw Dzieci Polskich w ZSRR w latach 1943-1946. Na tle stosunków polsko-radzieckich nakreślił dramatyczny stan edukacji dzieci zesłańców w okresie do 1943 r. Na podstawie archiwaliów posowieckich omówił polityczne uwarunkowania i konteksty pracy wydawniczej Komitetu, która miała służyć kształtowaniu świadomości ucznia, pożądanej z punktu widzenia polskich komunistów. Czytelnik poznaje od kuchni ich wysiłki na rzecz dostarczenia szkołom z polskim językiem wykładowym programów nauczania oraz podręczników nasyconych odpowiednią treścią merytoryczną i ideowopolityczną. Szczególnie interesujące uwagi autora dotyczą przygotowania i wydania takich oryginalnych opracowań, jak: elementarz, czytanki, wypisy z literatury ojczystej oraz geografia Polski i program nauczania historii Polski. Nie stroni on od krytycznych refleksji na temat rozmaitych przeszkód w prowadzeniu działalności edytorskiej Komitetu, które wynikały głównie z ograniczeń okresu wojennego i uwarunkowań polityczno-cenzuralnych. Za prezentowaną publikację prof. Albin Głowacki został uhonorowany Nagrodą „Przeglądu Wschodniego” (2017).

Doktor Murek zredukowany

Tadeusz Dołęga-Mostowicz

Historia urzędnika magistratu, Franciszka Murka, który zostaje zwolniony z pracy wskutek bezpodstawnych oskarżeń dotyczących jego rzekomej lewicowej przeszłości politycznej. Nie wątpiąc w uczciwość urzędów, nieustannie próbuje wrócić na obraną wcześniej ścieżkę kariery. Kiedy to się nie udaje, ima się kolejnych zajęć, wciąż jednak spadając w dół i w dół drabiny społecznej. Choć zawodzi go społeczeństwo, bardzo długo trzyma się, niczym ostatniej deski ratunku, wiary w pojedynczych ludzi, jednak i ci kolejno go zawodzą. O dziwo, przyjaciół znajduje dopiero będąc na dnie...

Przemiany społeczno-przestrzenne osiedli wiejskich. Studium przypadku Łódzkiego Obszaru Metropolitalnego

Marcin Wójcik

Obecna wiejska „gentryfikacja” (uszlachetnianie, wzbogacanie wsi) jest procesem równie złożonym jak przemiany społeczno-przestrzenne w miastach. Spotkanie napływowych i zasiedziałych grup społecznych ma nie tylko wymiar sąsiedztwa przestrzennego (utrwalonych i nowych części siedlisk), ale jest również zderzeniem kulturowym. W małych środowiskach społecznych, jakimi są wsie, zróżnicowanie społeczne jest szczególnie widoczne, a bliskość przestrzenna umożliwia wzajemną uważną obserwację oraz podjęcie wielu bezpośrednich interakcji społecznych. Istotą podejmowanego w tej pracy problemu jest identyfikacja zmian w układach społeczno-przestrzennych wsi. Interesującym wydaje się zatem wyjaśnienie pogłębiającej się złożoności społecznej wsi w kontekście jej przestrzennej przemiany.  

Rzeka podziemna

Tomasz Jastrun

Powieść jest wstrząsającym zapisem choroby duszy, gdzie szaleństwo przeplata się z trzeźwym widzeniem siebie i świata. Jest zapisem dramatu pędzącej coraz szybciej cywilizacji, a zarazem historią pogrążającego się w depresji człowieka, który nie wytrzymał tego tempa. Bohater Rzeki podziemnej rozpada się psychicznie, tracąc powoli wszelkie punkty odniesienia. Minione czasy "drugiego obiegu", "Solidarności" i stanu wojennego, po których pozostał ból zwycięstwa i moralnej porażki, często powracają w jego pamięci. Rzeka podziemna to świadectwo naszego czasu. I chociaż lustro, które ustawił Tomasz Jastrun jest niemal czarne, widać w nim zaskakująco wiele.

Dół

Andriej Płatonow

Ze wstępem Andrzeja Stasiuka i posłowiem Adama Pomorskiego Jeden z najwybitniejszych tekstów Płatonowa i w nowym znakomitym przekładzie Adama Pomorskiego. Andriej Płatonow jest dziś stawiany obok Tołstoja, Czechowa, Szołochowa czy Bułhakowa. Ale gdy powstawały jego książki wywrotowe, ponuro prześmiewcze, obnażające absurd aparatu władzy i dogmatów nie mogły się odbić szerokim echem. Sam Stalin doprowadził do zakazu ich publikacji. Z tego powodu ukończony w 1930 roku Dół po raz pierwszy ukazał się w druku dopiero w emigracyjnym czasopiśmie niemal trzydzieści lat później, a do tego czasu powieść była znana wyłącznie z odpisów. Adam Pomorski sięgnął do uważanej za najwiarygodniejszą wersji powieści wydanej przez Rosyjską Akademię Nauk w 2000 roku. Dół to antyutopijna opowieść o budowie domu, który ma się stać fundamentem świetlanej przyszłości. Budowa zatrzymuje się jednak na etapie dziury w ziemi, wizja lepszego jutra rozpada się i umiera, a kopacze zaczynają dostrzegać bezsens swoich działań. Karykaturalny obraz świata zalanego ideologią planu pięcioletniego, kolektywizacji oraz bełkot nowomowy zostają doprowadzone do absurdu. Płatonow obnażona okrucieństwo systemu, który miał być zbawieniem dla mas, i podkreśla groteskowość kolejnych pomysłów władzy. Powieść jest obecnie uważana za jeden z najbardziej przenikliwych opisów totalitaryzmu.