Współczesne koncepcje zarządzania w organizacjach

Małgorzata Smolarek (red.)

Opracowanie prezentuje zarówno teoretyczne, jak i empiryczne ujęcie różnorodnych problemów zarządzania w zakresie nowoczesnych koncepcji i metod zarządzania, z uwzględnieniem zagadnień o charakterze strategicznym, z którymi organizacje spotykają się w trakcie swojej działalności. Przedstawia osiągnięcia badawcze naukowców z różnych ośrodków naukowych. Zamieszczone w nim artykuły zawierają interesujące rozważania na temat aktualnych problemów zarządzania organizacjami dotyczące zarówno teorii, jak i praktyki. W artykułach zaprezentowane zostały sądy i opinie sformułowane na podstawie studiów literaturowych oraz wyniki badań własnych.

PODSTAWY PRAWOZNAWSTWA, TEORII I FILOZOFII PRAWA. REINTERPRETACJA KRYTYCZNA

ROMAN ANDRZEJ TOKARCZYK

„[…] jestem pełen podziwu dla prof. Tokarczyka, wybitnego uczonego, wielkiego autorytetu w sferze filozofii prawa, iż podjął się takiego przedsięwzięcia, a mianowicie zamieszczenia w jednej monografii części poświęconych: podstawom prawoznawstwa, podstawom teorii prawa oraz podstawom filozofii prawa. Zamysł ten uważam za bardzo ciekawy, wziąwszy pod uwagę, że wszystkie trzy części, chociaż stanowią dzisiaj odrębne dyscypliny badawcze, a przede wszystkim odrębne dyscypliny dydaktyczne – wychodzą z tego samego pierwotnego nurtu badawczego dotyczącego refleksji nad prawem i jego istotą, jego strukturą, stosowaniem i jego skutkami, jego funkcjami społecznymi. Także dzisiaj można powiedzieć, że podziały między tymi trzema częściami wyodrębnionymi w pracy wynikają w gruncie rzeczy bądź z przesłanek (funkcji) dydaktycznych, bądź z przesłanek metodologicznych, które często wiążą się z przyjęciem określonych założeń. Wyrażałem […] swoje pochwały dla części dotyczącej filozofii prawa. Dodam […] że bardzo dobrze, iż znalazł się tutaj rozdział poświęcony biojurysprudencji, w sferze której prof. Tokarczyk jest wybitnym autorytetem. Recenzowana praca warta jest publikacji i uwagi w środowisku prawniczym”. Fragment recenzji prof. zw. dr. hab. Adama Jamroza

Wybrane obszary edukacyjnej, zawodowej i społecznej aktywności człowieka

pod red. Marka Lewandowskiego

W pierwszej części książki znalazły się teksty opisujące edukacyjny wymiar aktywności społecznej człowieka. W drugiej części książki zamieszczone zostały rozważania opisujące pracę zawodową jako obszar społecznej aktywności człowieka. W ostatniej części monografii znalazły się prace autorów zainteresowanych społecznym wymiarem aktywności życiowej człowieka, analizowanym w kontekstach zmian cywilizacyjnych i kulturowych.

Twórcza aktywność profesjologiczna i profesjonalna seniorów polskich

Kazimierz Marian Czarnecki, Piotr Kowolik, Wiesława Tomaszewska

Książka obejmuje: wprowadzenie, osiem rozdziałów, wykaz literatury źródłowej oraz załączniki. W rozdziale pierwszym podano objaśnienia podstawowych terminów, które znajdują się w tytule pracy; w rozdziale drugim przedstawiono obszerniejszy opis starzenia się i starości człowieka, w tym szczególnie seniorów; w rozdziale trzecim przedstawiono podstawowe informacje dotyczące aktywności życiowej człowieka; w rozdziale czwartym przedstawiono podstawowe informacje dotyczące człowieka jako jednostki twórczej; w rozdziale piątym ukazano tzw. "style życia i zachowania się" człowieka jako przejawy jego cech osobowości; w rozdziale szóstym przedstawiono liczne sylwetki twórczych, nieżyjących seniorów polskich jako uczonych, głównie w trzech dziedzinach: pedagogiki, psychologii, socjologii; rozdział siódmy zawiera wyniki badań seniorów jako przejaw ich twórczej aktywności; rozdział ósmy zawiera autobiografie autorów pracy.

Strategie komunikacyjne współczesnych organizacji

Michał Kaczmarczyk (red.)

Celem niniejszej monografii jest analiza wielowymiarowości zjawiska kon­wergencji mediów i jego konsekwencji w odniesieniu do sfery komunikacji marke­tingowej i public relations współczesnych organizacji. Analiza ta w szczególności dotyczy technologicznych, ekonomicznych i kulturowych aspektów prze­obrażeń komunikacji społecznej firm oraz ewolucji form i narzędzi owej komunika­cji w dobie ekspansji nowych technologii i przenikania się zjawisk medialnych. Przy­jęto, że tak jak konwergencja wywołuje wielorakie, skomplikowane konsekwencje dla działalności przedsiębiorstw i ich funkcjonowania w sferze komunikacyjnej, tak samo zjawisko konwergencji jest wielowymiarowe, wymykające się jednoznacznym definicjom, precyzyjnym opisom i uproszczonym zabiegom badawczym. Konieczne jest więc dokonanie jego wielowymiarowej analizy z wykorzystaniem podejścia in­terdyscyplinarnego i złożonej metodologii wykorzystującej dorobek takich dziedzin jak nauka o zarządzaniu, nauka o mediach, socjologia, psychologia organizacji etc.

Aspekty finansowe gospodarowania nieruchomościami Skarbu Państwa w miastach na prawach powiatu

Kamila Żmuda-Matan

(…) monografia poświęcona jest ważnej (…), wielowątkowej i kompleksowej analizie prawnej systemu transferu środków z budżetu państwa dla miast na prawach powiatu na zadania zlecone z zakresu gospodarki nieruchomościami Skarbu Państwa oraz transferu zrealizowanych dochodów do budżetu państwa i budżetu miasta na prawach powiatu. Sposób ujęcia przez Autorkę badanej problematyki ma pozytywny wpływ na głębię prowadzonych rozważań i stwarza możliwość formułowania ocen o charakterze bardziej uniwersalnym, co jest istotne z punktu widzenia potrzeb praktyki samorządowej oraz może być przydatnym materiałem w przyszłych procesach legislacyjnych. Dotychczas w polskiej literaturze przedmiotu nie było tak kompleksowego opracowania – o walorach naukowych – prezentującego prawne zagadnienia systemu transferu środków z budżetu państwa dla miast na prawach powiatu na zadania zlecone z zakresu gospodarki nieruchomościami Skarbu Państwa i przekazywania zrealizowanych z tego tytułu dochodów do budżetu państwa oraz do budżetu miasta na prawach powiatu. Fragment recenzji dr. hab. Małgorzaty Ofiarskiej, prof. US  

Problemy konwergencji mediów II

K. Dudek, M. Koszembar-Wiklik, P. Celej, M. Boczkowska (red.)

Niniejsza monografia adresowana jest do studentów oraz nauczycieli akademickich kształcących w obszarze nauk humanistycznych i społecznych oraz do praktyków podejmujących zawodowe działania w obszarze mediów (dziennikarzy, specjalistów z obszaru public relations, specjalistów z zakresu zarządzania w mediach itp.). Liczymy, że poniższe artykuły pozwolą na pogłębioną analizę zjawiska wzajemnego przenikania się mediów z wielorakiej perspektywy (medioznawczej, politologicznej, kulturoznawczej, socjologicznej), co pozwoli na interdyscyplinarne spojrzenie na zjawisko konwergencji z wykorzystaniem narzędzi oraz wyników badań będących charakterystycznymi dla danej dziedziny. Wyrażamy nadzieję, że szerokie spectrum zamieszczonych w monografii publikacji pozwoli odbiorcom reprezentującym różnorodne dyscypliny naukowe na uzupełnienie i pogłębienie wiedzy z zakresu problematyki konwergencji mediów oraz będzie przyczynkiem do debaty nad stanem mediów tradycyjnych i elektronicznych w ramach wzajemnego ich przenikania. Autorzy, których zaprosiliśmy do poniższego tomu, reprezentują bowiem różnorodne dyscypliny naukowe, takie jak m.in.: medioznawstwo, kulturoznawstwo, nauki o zarządzaniu, socjologię, politologię czy językoznawstwo. Stąd w Problemach konwergencji mediów II znajdują się pogłębione analizy dotyczące na przykład telewizji publicznej, funkcjonowania serwisu YouTube, polityki multimedialnej, opowieści transmedialnych, zawodu dziennikarza czy serwisów społecznościowych.

Samorząd terytorialny (zagadnienia prawne). T. 1. Ustrój samorządu terytorialnego

Bolesław M. Ćwiertniak (red.)

W niniejszym tomie znajdziecie Państwo dwadzieścia rozdziałów poświęconych różnym aspektom ustroju samorządu terytorialnego, podzielonych na trzy konwencjonalnie wyodrębnione części. W części I „Modele i zasady samorządu terytorialnego” ujęte zostały rozdziały opracowane przez: J. Sozańskiego („Ponadkrajowe modele i zasady samorządu terytorialnego – wprowadzenie do zagadnienia”), A. Wilczyńską („Interes w prawie samorządowym”), J. Jagodę („Prawna ochrona samodzielności samorządu terytorialnego w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego”), A. Szewca („Samorządowe przepisy porządkowe – zagadnienia wybrane ze szczególnym uwzględnieniem orzecznictwa”) oraz ponownie J. Sozańskiego („Istotniejsze słabości samorządu terytorialnego w Polsce i ich oddziaływanie na demokrację lokalną”). Najobszerniejszą częścią tomu jest jego część II „Jednostki samorządu terytorialnego i ich organy”. Czytelnik znajdzie tu rozdziały poświęcone wybranym, istotnym problemom jednostek samorządu terytorialnego i ich ustroju. K. Bandarzewski analizuje tu „Nazwy jednostek samorządu terytorialnego”, M. Gubała „Upoważnienie ustawowe do wydawania rozporządzeń dotyczących tworzenia gmin…”, B. Dolnicki „Jednostki organizacyjne gmin”. Kolejne rozdziały poświęcone są regulacji zasad tworzenia jednostek pomocniczych gmin w badanych statutach (M. Stych), zasadom i trybowi wyboru oraz odwołania organu wykonawczego gminy (K. Płonka-Bielenin). T. Moll analizuje „Upoważnienia w świetle art. 39 ustawy o samorządzie gminnym”, M. Gurdek zaś „Obowiązek złożenia przez wójta i radnego oświadczenia majątkowego na dwa miesiące przed upływem kadencji”. K. Kliś analizuje status prawny marszałka województwa („Marszałek województwa jako organ samorządu województwa?”), P. Chmielnicki zaś relatywnie nową instytucję prawną rad seniorów („Gminne rady seniorów. Zarys wątpliwości badawczych”). E. Ura prezentuje natomiast dwudziestopięcioletnią historię ewolucji straży gminnych i miejskich („Straż gminna (miejska) – co zmieniono w regulacjach prawnych na przestrzeni 25 lat (kilka uwag)”; w podobnej konwencji o SKO pisze W. Pęksa („Historia pewnej instytucji – jak przebiegał proces ewolucji zadań i funkcji samorządowych kolegiów odwoławczych w świetle ustawodawstwa regulującego ich status”). Część tę zamyka opracowanie Ł. Jurka i B. Przywory „Konwent delegatów samorządu lokalnego w województwie w świetle prezydenckiego projektu ustawy samorządowej – próba oceny”). W momencie przygotowywania niniejszego tomu do druku toczyły się prace legislacyjne związane z tzw. ustawą metropolitalną. Przypomnieć można, że dyskusje o potrzebie i kształcie takiej ustawy, regulującej ustrój, zadania i kompetencje samorządu w wielkich miastach, toczyły się od wielu lat. Powstawały wówczas również różne projekty tego rodzaju regulacji prawnych. Sejm RP w ostatnich godzinach ostatniego dnia swojego ostatniego posiedzenia w mijającej kadencji uchwalił „ustawę metropolitalną”. Stąd też nie było możliwości dokonania analizy i oceny tej nader istotnej dla ustroju samorządu terytorialnego ustawy w ramach niniejszego tomu. Część III zatytułowana została „Wybory samorządowe 2014 r.” W części tej zawarto dwa rozdziały autorstwa M. Borskiego: „Agitacja wyborcza w miejscach niedozwolonych – kilka uwag w kontekście samorządowej kampanii wyborczej” oraz „Państwowa Komisja Wyborcza po wyborach samorządowych 2014 r. – wybrane zagadnienia”, a także rozdział autorstwa M. Półtorak „Udział kobiet w wyborach samorządowych 2014 r. na przykładzie województwa śląskiego w świetle rezultatów krajowych a efektywność kwotowego dyskursu”.

Krajowa Mapa Zagrożeń Bezpieczeństwa nową formą dialogu polskiej Policji ze społecznością lokalną na rzecz bezpieczeństwa wewnętrznego

Jadwiga Stawnicka, Iwona Klonowska

Przed dwoma laty przed Policją postawiono zadanie stworzenia nowego na­rzędzia, służącego między innymi do aktywizacji społeczności lokalnych. Krajowa Mapa Zagrożeń Bezpieczeństwa jest platformą wymiany informacji między oby­watelami a Policją. Mapa od 5 października 2017 r. obejmuje swoim zasięgiem całą Polskę. Funkcjonowanie Krajowej Mapy Zagrożeń Bezpieczeństwa związane jest z działaniami budującymi świadomość społeczną w zakresie odpowiedzialności za stan bezpieczeństwa w społecznościach lokalnych. W konsekwencji prowadzi to do stworzenia trwałego partnerstwa na rzecz bezpieczeństwa umożliwiającego loka­lizację, identyfikację i eliminację czynników kryminogennych zanim nastąpi ich eskalacja. W dzisiejszym świecie żadna instytucja odpowiedzialna za bezpieczeń­stwo nie jest w stanie prawidłowo funkcjonować bez społecznego wsparcia, a naj­lepsze efekty w zapobieganiu i zwalczaniu przestępczości przynosi współdziałanie społeczeństwa z Policją. […] […] Dziękuję za podjęcie tej tematyki przez Autorki publikacji, a także przez studen­tów Wyższej Szkoły Humanitas, których zainteresowanie zagadnieniem poczytuję za sukces Krajowej Mapy Zagrożeń Bezpieczeństwa. nadinsp. dr Jarosław Szymczyk Komendant Główny Policji

Partycypacja społeczna we współczesnym samorządzie terytorialnym

Magdalena Gurdek (red.)

Jedyną możliwą przepustkę zaangażowania w życie publiczne obywateli, którzy coraz częściej mobilizują się i chcą uczestniczyć w życiu codziennym swojego miasta, stanowi partycypacja, czyli współdecydowanie. Z każdym kolejnym rokiem nabiera ona większego znaczenia, zmie­nia swój charakter i pojawiają się coraz to nowsze jej formy – przy czym formy te uwzględ­niają różny stopień zaangażowania obywateli w podejmowane decyzje, począwszy od in­formowania, poprzez konsultacje, aż po współdecydowanie. To wszystko, a zwłaszcza zmieniająca się perspektywa samorządowa – mimo że w li­teraturze przedmiotu napisano już wiele na temat partycypacji społecznej – stanowiło asumpt do podjęcia przez nas decyzji o konieczności prowadzenia dalszych badań nad istotą, znaczeniem i rolą, jaką odgrywa ona we współczesnym samorządzie.

Rola policyjnej profilaktyki społecznej w kształtowaniu bezpieczeństwa wewnętrznego

Jadwiga Stawnicka

Niniejsza książka poświęcona jest roli policyjnej profilaktyki społecznej w kształtowaniu bezpieczeństwa wewnętrznego. Zakres działań profilaktyczno-prewencyjnych Policji jest szeroki. I jedne, i drugie służą kształtowaniu polityki bezpieczeństwa jako kompleksowe przedsięwzięcia prewencji kryminalnej. Poruszając temat zapobiegania przestępczości, mówi się zarówno o działaniach prewencyjnych, jak i profilaktycznych. Termin „prewencja”, jak wskazuje jego łaciński źródłosłów, oznacza zapobieganie, wyprzedzanie działań (łac. praeventio − zapobieganie), a profilaktyka łączy się także z zapobieganiem (grec. profhylaktikos − zapobiegawczy). Zamienne użycie tych terminów świadczyłoby o pokrywaniu się zakresów pojęć. W ramach prewencji kryminalnej wyróżnia się: prewencję zasadniczą, prewencję wtórną oraz prewencję trzeciego stopnia. W literaturze przedmiotu dokonuje się podziału działań profilaktycznych ze względu na etap i rodzaj na pierwotne (proaktywne), wtórne (paraaktywne), trzeciorzędowe (reaktywne). Należy także zdefiniować pojęcie programu profilaktyczno-prewencyjnego, jego budowy, sposobu wdrażania i sposobów dokonania ewaluacji. Program profilaktyczny powinien obejmować: 1) część teoretyczną; 2) część zadaniową; 3) część ewaluacyjną. W niniejszej książce wprowadzam pojęcie profilaktyki narracyjnej stosowanej przez funkcjonariuszy Policji zajmujących się działalnością profilaktyczno-prewencyjną. Do słuchacza można dotrzeć jedynie przez dobrą narrację, poruszyć jego emocje i zaangażować w działaniepoprzez opowiadaną historię. Opracowania wymaga kwestia stosowania strategiikomunikacyjnych w działaniach profilaktycznych Policji. Funkcjonariusz Policjiprowadzący działalność w zakresie profilaktyki społecznej musi być wyposażonyw odpowiednie narzędzia, które umożliwią mu poruszanie się wśród różnych grup społecznych, o zróżnicowanym wieku i wymaganiach w stosunku do nadawcy.

Kultura organizacyjna uczelni a wykorzystanie Web 2.0 w procesie komunikacji wykładowcy - studenci

Małgorzata Koszembar-Wiklik, Marek Krannich

Zaprezentowana monografia może stanowić również punkt odniesienia dla przyszłych badawczy, szczególnie w obszarze analiz kapitału społecznego polskich uczelni, przy konieczności regulowania zachowań ludzkich w relacjach osobowych i komunikacyjnych (…) Dzisiaj częstokroć sfera deklaratywności w zakresie konieczności wprowadzania zmian relacji komunikacyjnych oraz lepszego podejścia do potrzeb studentów nie przekłada się na jakiekolwiek działania praktyczne, zakotwiczone w standardach wymiany informacji wewnątrz uczelni. Silne zasygnalizowanie tego rodzaju koniecznych przekształceń uważam za ciekawy i ważki element monografii autorstwa dr Małgorzaty Koszembar-Wiklik oraz dra inż. Marka Krannicha. Autorzy bardzo trafnie zauważają, że kultura organizacyjna decyduje o tempie i sposobie dokonywania zmian, w tym o wdrażanych wzorcach komunikacji oraz metodach rozwiązywania problemów przy występującej w niepewności otoczenia (…). Fragment recenzji dr. hab. inż. Jana Brzóski, prof. Pol. Śl.

Umowa o partnerstwie publiczno-prywatnym a umowa administracyjna

Kacper Rożek

Publikacja podejmuje zagadnienia istotne nie tylko dla nauki prawa administracyjnego, ale i dla praktyki prawniczej. Administracja publiczna, zwłaszcza samorządowa, stale nawiązuje stosunki prawne z podmiotami prywatnymi. Z punktu widzenia nauki prawa administracyjnego od dawna stawiane jest pytanie o charakter form działania administracji, które stosowane są w tego rodzaju sytuacjach. Wątpliwości nauki i praktyki wynikają m.in. z przywiązania do tradycyjnego katalogu  konsensualnych form działania administracji, do których zalicza się porozumienia, umowy (cywilnoprawne), czy też umowy administracyjne. Te ostatnie budzą najwięcej kontrowersji, ponieważ istotą umowy ma być zajęcie przez organ administracji publicznej pozycji równorzędnej w ramach stosunku prawnego, jednak „administracyjny” charakter umowy ma wskazywać narachowanie jakichś elementów władztwa po stronie organu administracji, a więc świadczyć o braku równorzędności. Stąd też Autor dostrzega potrzebę rozważenia szczególnego charakteru tzw. umów publicznoprawnych zawieranych w celu przekazywania lub wspólnej realizacji zadań publicznych związanych z przebudową infrastruktury, jak też świadczenia usług powszechnie dostępnych, w szczególności z punktu widzenia możliwości zakwalifikowania takich aktów jako umów administracyjnych. Odpowiedź na tak postawione pytanie stanowi novum badawcze.   Fragment Recenzji dr. hab. Pawła Chmielnickiego, prof. WSIiZ

Bezpieczeństwo - powinność czy gwarancja. Tom VI. Ustrojowa powinność państwa zapewnienia bezpieczeństwa w kontekście działań antyterrorystycznych

Tomasz Miłkowski, Barbara Orzeł

(...) Przedmiotem analizy są rozwiązania prawne lub wprost z nich wynikające decyzje organów obowiązanych do stosowania norm prawnych. W rozdziale pierwszym dokonano ogólnej analizy najważniejszych z punktu widzenia walki z terroryzmem ustaw uchwalonych w Polsce (w ostatnich dwóch latach), jakimi są: ustawa o działaniach antyterrorystycznych, ustawa o przetwarzaniu danych dotyczących przelotu pasażera i ustawa o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa. Dla porównania przywołano także najważniejsze rozwiązania i motywy ustawodawstwa innych krajów. Tymi przykładami są brytyjska ustawa o zwalczaniu terroryzmu i bezpieczeństwie (z 2015 roku) oraz hiszpańskie: ustawa organiczna 4/2015 o ochronie bezpieczeństwa obywateli i ustawa organiczna 29/2011 o uznaniu i pełnej ochronie ofiar terroryzmu. W rozdziale drugim skoncentrowano zaś uwagę czytelnika na prawodawstwie i rozwiązaniach organizacyjnych dotyczących formacji o podstawowym znaczeniu dla zwalczania aktów terroryzmu, jaką jest Policja.

STUDIA ADMINISTRACYJNE I CYWILNE

Dorota Fleszer, Anna Rogacka-Łukasik (red.)

WŁASNOŚĆ W SYSTEMIE PRAWA

Dorota Fleszer, Magdalena Gurdek, Łukasz Strzępek (red.)

Niniejsze opracowanie jest zbiorem publikacji z różnych dziedzin prawa, które odnoszą się do różnorakich problemów związanych z własnością. Stąd też tytuł niniejszego opracowania, który w założeniu ma odzwierciedlać różnorodne dziedziny prawa będące przedmiotem zainteresowania Autorów. Lektura spisu treści utwierdza w przekonaniu, że Autorzy patrzyli na własność z różnych, nierzadko odległych względem siebie perspektyw, a ich zainteresowania znalazły odzwierciedlenie w szerokim spektrum problemów, jakie zostały poruszone w poszczególnych opracowaniach. Nie pretendując do stawiania kategorycznych tez, liczymy, że lektura niniejszej publikacji skłoni Czytelników do refleksji nad prawem własności, ta zaś być może znajdzie upust w polemicznych opracowaniach. Dyskusja na temat własności toczyła się i toczyć się będzie nadal z różnym natężeniem, a inwencja ustawodawcy daje niemalże nieograniczone pole do popisu w tym zakresie. Nie da się bowiem ukryć, że własność stanowiła i stanowić będzie niemal niewyczerpane źródło zagadnień i problemów wartych ożywionej dyskusji naukowej. Z tego też powodu mamy nadzieję, że prezentowane zagadnienia wzbogacą toczący się dyskurs i okażą się pomocne w lepszym zrozumieniu tak złożonego zjawiska, jakim jest własność.

Edukacja jutra. Między ideałem a codziennością

Kazimierz Denek

W prezentowanej monografii Autor przedstawił między innymi nowator­skie ujęcie problematyki związanej z misją szkoły i jej przyszłością. Z treści publikacji wypływa głęboka i uzasadniona troska o dobro polskiej edukacji, szkoły i uczelni, nauczycieli, studentów i uczniów. Profesor w niniejszym dzie­le, podobnie jak we wszystkich swoich pracach, odważnie mówi o trudnej kondycji polskiej oświaty, wychowania i edukacji. W szczególności we frag­mencie Dziś i jutro edukacji ubolewa, że oświata, nauka i szkolnictwo wyższe w Polsce znajdują się w sytuacji kryzysowej. Istotne zagadnienia i problemy przybliża bardzo starannie, obiektywnie, a przede wszystkim często w aspekcie osobistych merytorycznych spostrzeżeń. Uczony odważnie eksponuje wszyst­ko to, co właściwe i warte uznania, ale również nie szczędzi krytyki sprawom wymagającym naprawy merytorycznej i organizacyjnej. Wskazuje na donio­słość problemów oświatowych, ustawodawczych, społecznych, gospodarczych i rynkowych. W ten sposób wyraża swoją troskę o organizację i jakość edu­kacji szkolnej i akademickiej. Uczony zdecydowanie mówi o sprawach doty­czących wielu odstępstw szkoły, nauczania i wychowania od edukacyjnych standardów europejskich. Uważa, że efektywność tych działań nie jest wystar­czająca wobec oczekiwań współczesności. Lektura opracowania przekonuje Czytelnika o trudnościach w stwierdzeniu, jaka jest polska szkoła i uczelnia w sytuacji gwałtownego wzrostu zainteresowania społeczeństwa kształceniem, co zdaniem Autora, w dużym stopniu doprowadziło do obniżenia poziomu kształcenia i wychowania. Oświata, nauka i szkolnictwo wyższe natrafiają na przeszkody w reformowaniu. W prognozowaniu edukacji znaczenie ma przede wszystkim dostosowywanie jej do wymagań społeczeństwa informa­cyjnego opartego na wiedzy.

Dylematy zarządzania kryzysowego w Rzeczypospolitej Polskiej

Janusz Falecki

W rozdziale pierwszym dokonano analizy terminologicznej podstawowych pojęć z zakresu zarządzania kryzysowego. Ze względu na różnorodne podejście ekspertów i teoretyków do poszczególnych pojęć konieczne było uporządkowanie pojęć i definicji w badanym obszarze. Przedstawiono teoretyczne treści, istotę oraz rozumienie takich pojęć jak bezpieczeństwo, zagrożenie, kryzys, sytuacja kryzysowa, zarządzanie kryzysowe oraz relacje i powiązania pomiędzy nimi. Ponadto przedstawiono kryteria i klasyfikacje bezpieczeństwa, zagrożeń oraz kryzysu. Na podstawie wyodrębnionych kryteriów klasyfikacji zaproponowano podział na grupy zagrożeń w obszarze zarządzania kryzysowego. Natomiast w rozdziale drugim na podstawie przeprowadzonych badań zaprezentowano organizację, funkcjonowanie systemu bezpieczeństwa narodowego i systemu zarządzania kryzysowego. Jednocześnie analizowano miejsce, rolę oraz funkcję zarządzania kryzysowego w bezpieczeństwie narodowym Takie podejście pozwoliło na zdefiniowanie obszarów możliwych do szerszej integracji systemu zarządzania kryzysowego z systemem  kierowania bezpieczeństwem narodowym oraz określenie sposobów tej integracji. W rozdziale trzecim zawarto uogólnione wyniki badań dotyczące analizy ochrony ludności i ochrony infrastruktury krytycznej w systemie zarządzania kryzysowego, problematyki podmiotów wykonawczych w systemie oraz organizacji współdziałania i koordynacji działań w zarządzaniu kryzysowym. Przedstawiono również wybrane założenia oraz proces powstawania i ewolucję systemu zarządzania kryzysowego. Istotnym elementem rozdziału jest wykazanie niedostatków i mankamentów systemu na podstawie wyników przeprowadzonych badań. Wnioski z przedstawionej analizy były podstawą do opracowania koncepcji doskonalenia systemu zarządzania kryzysowego. Rozdział czwarty prezentuje wyniki analizy systemów zarządzania kryzysowego wy­branych państw, co doprowadziło do pewnych wniosków i uogólnień, jakie elementy do­świadczeń tych państw można implementować w ramach doskonalenia krajowego syste­mu. Ponadto w rozdziale zawarto problematykę systemowych rozwiązań dotyczących wy­miany informacji, podejmowania decyzji, procedur oraz instrumentów i mechanizmów zarządzania kryzysowego w NATO i UE, w kontekście doskonalenia integracji krajowego systemu z systemami kryzysowymi tych organizacji. Ostatni rozdział zawiera wyniki badań dotyczące rozwiązania problemu głównego pracy – koncepcji poprawy i doskonalenia systemu zarządzania kryzysowego. Główną myślą sformułowanych systemowych rozwiązań jest doskonalenie zdolności i skutecz­ności działań systemu zarządzania kryzysowego w zapewnieniu reagowania na obecne i przyszłe zagrożenia bezpieczeństwa w celu zapewnienia bezpieczeństwa ludzi, mienia, infrastruktury krytycznej i środowiska. Każdy z rozdziałów jest zwieńczony wnioskami, co ułatwiło opis wyników procesu badawczego na poszczególnych etapach weryfikowania hipotez oraz pomagało w usyste­matyzowaniu rozwiązań problemów badawczych, stanowiących podstawę do sformuło­wania wniosków końcowych.

Psychologia różnic indywidualnych cech człowieka

Kazimierz M. Czarnecki

Dokładna znajomość różnic indywidualnych człowieka wymaga poważnych studiów literaturowych. Odsyłam czytelników (głównie studentów i nauczycieli) do zamieszczonej literatury źródłowej, by mogli pogłębić swoją wiedzę o samym sobie, tj. „mocnych i słabych” cechach swojej osobowości oraz „mocnych i słabych” stronach indywidualnych właściwości kształconych uczniów i studentów. Różnice indywidualne występujące u ludzi dorosłych są widoczne i znaczące w naszym życiu, a szczególnie takie, które są już rozwinięte i utrwalone w ukształtowanym organizmie. Od najdawniejszych lat próbowano poznawać indywidualne różnice cech przy pomocy obserwacji zachowania, eksperymentów, analizy dzieł twórczych osób znaczących w życiu społecznych oraz osób defektywnych i przestępczych. Badania cech systemu nerwowego, temperamentu, ogólnej sprawności umysłowej, zdolności specjalnych, zdolności do skutecznego uczenia się w szkole i na studiach są wciąż aktualne i potrzebne ze względu na rosnące zapotrzebowanie na ludzi zdolnych, mądrych i twórczych. Przykładowo można tu wymienić bardzo wnikliwe badania temperamentu, prowadzone od wielu lat przez prof. Jana Strelaua.

Prawa człowieka. Współczesne zjawiska, wyzwania, zagrożenia. T.1

Anna Kalisz (red.)

Czy prawa człowieka stanowią odrębną dziedzinę prawa, czy może tak jednak nie jest? Z jednej strony pojęcie praw człowieka funkcjonuje w świadomości społecznej, czasem napotykamy pojęcie „prawo praw człowieka”, istnieje i rozwija się doktryna praw człowieka, na niektórych wydziałach prawa uniwersytetów funkcjonują katedry praw człowieka. Z drugiej strony, o ile prawa człowieka mogą stanowić i stanowią odrębny przedmiot nauczania, to jednak wydaje się, że nie stanowią one odrębnej dyscypliny prawa. Zagadnienia praw człowieka bardziej przenikają różne dyscypliny prawa i zarówno treść książki, jak i jej systematyka wydają się tę tezę potwierdzać. Tak więc prawa człowieka mają swój wymiar międzynarodowy i ponadnarodowy, mają swój wymiar konstytucyjny – zasadniczo horyzontalny, do ich naruszeń dochodzi w obszarze zarówno stanowienia, jak i stosowania norm prawa administracyjnego, karnego, cywilnego, jak i norm składających się na inne dyscypliny prawa. Ponadto prawa człowieka cechuje dynamika przejawiająca się we wkraczaniu przez nie na obszary, na których ich wcześniej nie stwierdzano, na przykład prawa człowieka postępują za rozwojem stosunków społecznych, rozwojem techniki czy technologii. Ponieważ prawa człowieka wymagają ochrony, to za ich rozwojem postępuje rozwój instytucji, procedur i całych mechanizmów ich ochrony, często wysoce wyspecjalizowanych, zarówno w wymiarze prawa międzynarodowego, jak i w wymiarze prawa wewnętrznego.

Edukacja jutra. Kierunki rozwoju współczesnej edukacji

Aleksandra Kamińska, Piotr Oleśniewicz (red.)

Publikacja będąca pokłosiem XXIII Tatrzańskiego Sympozjum Naukowego. 

ZARZĄDZANIE JEDNOSTKAMI SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO W WARUNKACH GOSPODARKI RYNKOWEJ

Magdalena Gurdek (red.)

Zgodnie z art. 20 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej społeczna gospodarka rynkowa oparta na wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy partnerów stanowi podstawę ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej. Choć społeczna gospodarka rynkowa oparta jest na własności prywatnej, nie oznacza to jednak wykluczenia z niej własności publicznej. Jak wskazano w literaturze, współcześnie trudno byłoby przyjąć, żeby państwo całkowicie zrezygnowało ze swej roli jako uczestnika życia gospodarczego. Przepis art. 20 Konstytucji RP „nakazuje tylko zachowanie właściwych proporcji tego uczestnictwa i zakazuje przyznania uprzywilejowanej pozycji dla własności publicznej”.(...) W ramach takiej właśnie gospodarki przyszło funkcjonować odrodzonemu ponad 25 lat temu samorządowi. Jest to trudne zadanie, gdy uwzględni się, że należy on jednak do sfery publicznej, rządzącej się zupełnie innymi prawami i zasadami niż sektor prywatny. Fragment Wstępu

Polityka senioralna w jednostkach samorządu terytorialnego

Joanna Podgórska-Rykała, Magdalena Mikrut-Majeranek, Agata Andruszkiewicz

  W niniejszej pracy, mającej charakter interdyscyplinarny, autorki podjęły rozważania nie tylko na temat polityki senioralnej oraz związanych z nią obszarów prawa i administracji, ale także praktycznego wymiaru polityki społecznej na rzecz osób starszych (dobre praktyki) oraz zarysowały tło omawianej problematyki: począwszy od kontekstu historyczno-kulturowego, a skończywszy na nowoczesnych technologiach i odniesieniu ich zastosowania dla podnoszenia jakości życia seniorów na świecie. Autorkom udało się scharakteryzować temat bardzo szeroko i wielokontekstowo. W rozdziale pierwszym opisana została kondycja seniorów w poszczególnych epokach historycznych. Zwrócono uwagę na fakt, że pierwsi ludzie nie zaznali starości, a co za tym idzie – w czasach prehistorycznych problem starości nie istniał. Średnia długość życia ludzkiego oscylowała bowiem w granicach 20 lat. Z biegiem czasu nastąpiło wydłużenie trwania życia, a seniorzy coraz częściej zaczęli wchodzić w skład wielopokoleniowej rodziny. W rozdziale drugim opisane zostały zmiany, jakie zaszły w społeczeństwie XX wieku. Omówiono przykłady realizacji motywu starości w literaturze, teatrze oraz w filmie i reklamie telewizyjnej. Seniorzy są dziś bohaterami tekstów kultury popularnej, jednak w mediach najczęściej pojawiają się ich stereotypowe wizerunki, które pogłębiają przepaść dzielącą ich od osób młodych oraz utrwalają niesprawiedliwy obraz seniora. Rozdział trzeci zawiera wprowadzenie w zagadnienia polityki społecznej oraz polityki senioralnej, pełniąc rolę przygotowania definicyjnego, poprzedzającego kolejne części rozważań. W tekście scharakteryzowano zagadnienia związane z gerontologią społeczną, wyjaśniono jej funkcje i związki z innymi naukami. Pokrótce przedstawiono także definicję polityki społecznej i wyjaśniono, czym jest polityka senioralna. W rozdziale czwartym zawarto wprowadzenie prawne: przedstawiono najważniejsze akty prawa krajowego, które współtworzą specyficzny system prawny, budując ramy polityki senioralnej w Polsce. W rozdziale piątym odniesiono się do szczebla regionalnego (samorząd województwa) i analizie poddano 16 programów polityki społecznej, w tym dokumentów skoncentrowanych stricte na tematyce senioralnej, ale także innych obowiązujących w tym zakresie aktów prawnych (m.in. strategie rozwoju województw). Przytoczono priorytety, cele strategiczne i operacyjne odnoszące się do polityki senioralnej, ukazując je na tle przedstawionych przez władze regionów diagnoz społecznych i danych statystycznych. W rozdziale szóstym zaprezentowano dobre praktyki z terenu całego kraju, które podejmowane są na rzecz seniorów, szczególnie w gminach i powiatach. Opisano wiele intersujących projektów i rozwiązań, które usprawniają życie osób starszych i zapobiegają ich wykluczeniu. Rozdział ostatni dotyczy nowych technologii skierowanych do osób starszych. Opisano w nim m.in. możliwości uczestniczenia w rozmaitych kursach i warsztatach cyfrowych w celu nauczenia się korzystania z Internetu. Ponadto przedstawiono przykłady zastosowania wearable technology („inteligentne urządzenia”, „elektronika noszona”), czy body-borne computers, czyli miniaturowych urządzeń elektronicznych, zakładanych najczęściej na ciało w postaci zegarków, biżuterii, okularów, ubrań itp. Technologia ta znajduje szerokie zastosowanie, a tworzona jest w celu podniesienia jakości życia oraz poszerzenia, czy tzw. „przedłużenia” zmysłów. Olbrzymią grupą odbiorców tego typu wynalazków są właśnie osoby starsze. W rozdziale tym omówione zostały również kwestie związane z transhu manizmem – ruchem intelektualno-kulturowym, postulującym przezwyciężenie ludzkich ograniczeń oraz poprawę kondycji ludzkiej dzięki wykorzystaniu nauki i techniki. Już Cyceron podkreślał: „Starość jest ostatnim aktem odegranym na scenie życia: starajmy się, by nie był on męczący, zwłaszcza gdy sztuka jest dostatecznie długa.” Wydłużenie się przeciętnego czasu trwania życia człowieka to zdecydowanie pozytywny trend. Jednak aby życie, również u jego schyłku było satysfakcjonujące, należy podjąć szereg zintegrowanych działań, które obecnie stanowią duży wysiłek dla państw i samorządów. Jak wygląda polityka senioralna w Polsce? Przed jakimi stoi wyzwaniami? Swoje rozważania na ten temat autorki zawarły w niniejszej publikacji.

Prawa człowieka. Współczesne zjawiska, wyzwania, zagrożenia. T.2

Anna Kalisz (red.)

Niniejszy, drugi tom publikacji, jest nieco krótszy od poprzedniego i składa się z dwóch części numerowanych w sposób podkreślający ich związek z tomem pierwszym. Część czwartą zatytułowano „Prawa człowieka w prawie prywatnym”, i stanowi ona najob­szerniejszą część opracowania. Otwierający ją rozdział pierwszy (D. Fleszer) wprowadza w samo pojęcie prywatności jako dobra osobistego jednostki. Ochrona prywatności na­biera nowego znaczenia w dobie społeczeństwa informacyjnego – zaczyna w dużej mierze stanowić kwestię ochrony sfery prywatnej przed zainteresowaniem ze strony innych – jako a right to be alone. Prawo do prywatności bowiem rozumiane jest szeroko, jako integralność fizyczna i psychiczna jednostki, jej prawo do własnej tożsamości, prawo do życia w sposób zgodny z własnym życzeniem, tak w kręgu rodzinnym, jak i w relacjach z innymi osobami, w tym również w działalności gospodarczej i zawodowej. Kontynuację tego wątku zawie­ra rozdział drugi (K. Szymorek-Chachuła) dotyczący prawa do prywatności w kontekście nowych możliwości technicznych pozwalających na nieograniczoną kontrolę – inwigilację pracownika. Trzeci rozdział (V. Kalinovskij) napisany jest w języku rosyjskim, a dotyczy z kolei ochrony prawa do informacji, a konkretnie do dostępności i prawdziwości informa­cji w aspekcie prawnym w sytuacji wojny informacyjnej, co stanowi kolejne nawiązanie do sytuacji kryzysu ukraińskiego. Rozdział czwarty (A. Biłgorajski) wraca do tematyki granic praw człowieka w kontekście prawnych granic wolności wypowiedzi w Rzeczypospolitej Polskiej oraz do zagadnienia dopuszczalnego zakresu oraz głębokości ingerencji państwa w swobodę jednostki wyrażającej swoje poglądy oraz pozyskującej i rozpowszechniającej informacje. W rozdziale piątym (M. Wojtyczka) tematyka limitów i granic dotyczy z kolei wolności wypowiedzi komercyjnej i reklamowej ze względu na konieczność ochrony dobra o większej wartości. Rozdział szósty (A. Rogacka-Łukasik) traktuje o wciąż nowej, dyna­micznej i kontrowersyjnej kwestii – prawie do prywatności w dobie współczesnej ekspansji Internetu, zwłaszcza że sposoby naruszenia prywatności w Internecie nie tworzą zamknię­tego katalogu, a ich lista ciągle się powiększa. Rozdział siódmy (K. Darowska i J. Lewan­dowska) analizuje ochronę dóbr osobistych w Internecie, ze szczególnym uwzględnieniem portali społecznościowych, na których dochodzi do naruszeń dóbr osobistych. Także roz­dział ósmy (V. Sadova) i dziewiąty (Ł. Dziura) pozostają w analogicznym obszarze rozwa­żań, dotyczą bowiem kolejno: uzasadnionej (i nieuzasadnionej) ingerencji mediów w pra­wo do prywatności oraz regulacji wolności słowa w mediach internetowych. Natomiast rozdział dziesiąty (G. Krawiec) oraz jedenasty (M. Cichoń) odnoszą się do ochrony pra­wa do własności – kolejno: w działalności Rzecznika Praw Obywatelskich (na wybranych przykładach) oraz w aktach normatywnych. Ostatnia, piąta część dwutomowej publikacji, nosi tytuł „Prawa człowieka w ujęciu pra­wa pracy”. Prawa człowieka, które służą jednostce w świetle norm krajowych, europejskich i międzynarodowych, mają istotne znaczenie dla zatrudnionych, bez względu na podstawę zatrudnienia. Rozdział pierwszy (T. Wyka) otwiera ostatnią część publikacji refleksją nad myślą Jana Pawła II dotyczącą praw człowieka w kontekście praw pracowniczych. Podstawę rozważań stanowią teksty encyklik (przede wszystkim Laborem exercens), jak również inne wypowiedzi Jana Pawła II związane z tą tematyką. Zdaniem Jana Pawła II zabezpieczenie godności osoby dokonuje się poprzez zapewnienie jej wszelkich praw, a zatem nie tylko tych wolnościowych, ale także społecznych i solidarnościowych, w tym właśnie praw związanych ze świadczeniem pracy. Rozdział drugi (A.M. Świątkowski) dotyczy actio popularis (czyli skargi obywatelskiej gwarantującej ochronę prawną interesowi społeczności, w której każda jednostka będąca jej członkiem jest uprawniona do wniesienia owej skargi). Autor dokonuje wnikliwego opisu i analizy takich instytucji zawartych w prawie konstytucyjnym (skarga kon­stytucyjna); prawie międzynarodowym publicznym oraz w prawie unijnym. Podstawowym kontekstem jest tu problem ochrony zasady równości i zasady niedyskryminacji na gruncie polskiego prawa pracy. Autor wysuwa postulat de lege ferenda, iż polski ustawodawca powi­nien wyposażyć nie tylko – jak de lege lata – jednostki, ale i organizacje pozarządowe w legi­tymację do wszczęcia procesu dotyczącego ochrony praw człowieka w prawie pracy, nawet jeśli nie można wskazać konkretnego i indywidualnego poszkodowanego. Rozdział trzeci (M. Liwo) dotyczy obowiązku poszanowania tych praw również w stosunkach pomiędzy osoba­mi zatrudnionymi w służbie publicznej a osobami, wobec których podejmowane są okre­ślone działania wynikające z prawnych form działania określonych podmiotów publicznych i związane z realizacją zadań publicznych. Rozdział czwarty (D. Makowski) stanowi wobec pierwszego swoiste specialis, poświęcony jest bowiem roli, jaką odgrywa Państwowa Inspek­cja Pracy (PIP) jako organ ochrony praw pracownika. Podkreślono znaczenie w działalności PIP przepisów dotyczących ochrony zdrowia i życia, jak również prywatności i innych dóbr osobistych pracownika. Zauważono też problem wpływu uwarunkowań gospodarczych na wykonywane przez PIP kompetencje. Rozdział piaty (B. Baran) stanowi analizę standardów sprawiedliwości proceduralnej w ramach postępowania dyscyplinarnego funkcjonariuszy służby więziennej. Rozdział szósty (A. Reda-Ciszewska) dotyczy z kolei prawa do rokowań zbiorowych dla pracowników służby publicznej w świetle międzynarodowego i polskiego prawa pracy. Traktuje o rozwiązywaniu sporów, prawie do strajku, jak też o wyłączeniach tego prawa i ograniczeniach w tym sektorze. W rozdziale siódmym (J. Żołyński) prawo do strajku przedstawione jest jako jedyny środek bezpośredniego przymusu w zakresie ochro­ny praw i interesów pracowniczych. Prawo do strajku jednak zarówno w prawie krajowym, jak i międzynarodowym nie jest prawem absolutnym, a więc może podlegać ograniczeniom. Nie oznacza to jednak, że ograniczenia prawa do strajku mogą być wprowadzane dowolnie. Współczesna regulacja prawa do strajku powinna bowiem zmierzać w kierunku nałożenia pewnych ograniczeń w zakresie dopuszczalności strajku i sposobów jego prowadzenia w celu  uwzględnienia interesów pracodawcy, a także interesu publicznego. Kolejny, ósmy rozdział (K. Serafin), podejmuje wątek z zakresu sfery niepublicznej – uprawnień pracowników zwią­zanych z rodzicielstwem w kontekście konstytucyjnej zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn w zatrudnieniu. W ciągu ostatniej dekady do polskiego kodeksu pracy wpro­wadzono szereg zmian mających na celu rozszerzenie zakresu podmiotowego uprawnień rodzicielskich na pracownika ojca dziecka. Rozważania zawarte w tym rozdziale są próbą odpowiedzi na pytanie, czy obecne przepisy prawa pracy rzeczywiście gwarantują stosowanie zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn w sferze uprawnień rodzicielskich. Rozdział dziewiąty (M. Wujczyk), godnie zamykający całość monografii, podejmuje analizę kwestii traktowania praw pracowniczych i praw socjalnych jako praw człowieka. W opracowaniu przedstawiono różne podejścia doktryny do tej kwestii. Szczegółowo przeanalizowano rów­nież poglądy wyrażane przez Europejski Trybunał Praw Człowieka. Autor dokonuje analizy ewolucji zapatrywania ETPC na objęcie ochroną praw pracowniczych niezagwarantowanych wprost w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.