Rusycystyczne Studia Literaturoznawcze. T. 25

red. Halina Mazurek, Jadwiga Gracla

Kolejny 25 tom Rusycystycznych Studiów Literaturoznawczych, podobnie jak tomy poprzednie, nie jest publikacja monotematyczną. Prezentuje on możliwie szerokie spojrzenie na kulturę Słowian Wschodnich. W prezentowanym tomie znalazły się tradycyjnie już nie tylko teksty badaczy związanych z Uniwersytetem Śląskim, ale także, co jest dla nas powodem do dumy, uznanych badaczy z innych ośrodków a także młodych przedstawicieli nauki. Autorzy prezentowanych w tomie tekstów przybliżyli najnowszą dramaturgię, i prozę rosyjską. Znalazły w nim swoje miejsce również teksty poświęcone literaturze starszej: Srebrnemu wiekowi i Oświeceniu. Zamieszczono w nim również tekst o literaturze ukraińskiej. W tomie, zgodnie z zapoczątkowana w poprzednim numerze tradycją, umieszczono również recenzje. Tom jest więc adresowany do szerokiego grona odbiorców: rusycystów, badaczy literatur wschodniosłowiańskich, teatrologów i wszystkich miłośników literatury.

"Romanica Silesiana" 2017, No 12: Le pere / The Father

red. Michał Krzykawski

Powiedzieć, że ojciec nowoczesny, przynajmniej od czasów Freuda, jest problemem politycznym, który dotyczy nas wszystkich, to z pewnością nie powiedzieć nic nowego. Ojciec i jego imię, jego władza i waga. Ojciec i jego reprezentacje, jego braki i wybrakowania. Ojciec i nasze rewolty, nasze oczekiwania i pragnienia. Ojciec symboliczny, ojciec fantazmatyczny i dany ojciec – z krwi i kości. Wreszcie obecność ojca: nieredukowalna, potężna i niekwestionowalna; zarówno dla tych, które i którzy jej doświadczyli, jak i dla tych, którym była obca. Wszystko to jest znane. Warto jednak przyjrzeć się bliżej warunkom, w których te rozpoznane już problemy pojawiają się na nowo, aby lepiej odpowiedzieć na powracające widmo ojca i przewidzieć związane z jego nadejściem wydarzenia.

Explicitation in Simultaneous Interpreting. A Study into Explicitating Behaviour of Trainee Interpreters

Ewa Gumul

Przedmiotem pracy jest zjawisko eksplicytacji w tłumaczeniu symultanicznym. Do niedawna uważano, że eksplicytacja, jako zjawisko często przybierające formę amplifikacji tekstowej, występuje niezwykle rzadko w przekładzie symultanicznym, gdzie ograniczenia czasowe nie pozwalają na tego typu operacje tekstowe. Niedawne badania dowodzą jednak, że eksplicytacja występuje w tłumaczeniu symultanicznym i choć uwarunkowana w dużej mierze ograniczeniami medium, nie jest bynajmniej zjawiskiem marginalnym. Autorka omawia eksplicytację w tłumaczeniu symultanicznym z trzech perspektyw: instrumentalnej, gdzie badany jest aspekt strategiczności i intencjonalności tego typu operacji powierzchniowych, orientacyjnej, gdzie eksplicytacja omawiana jest w kontekście kierunku tłumaczenia tekstu, oraz psycholingwistycznej, w której Autorka bada eksplicytację jako jeden z wykładników stylu kognitywnego tłumacza. Monografia jest adresowana zarówno do przekładoznawców, jak i do językoznawców zainteresowanych tekstowymi aspektami tłumaczenia konferencyjnego.

Tam i z powrotem. Rzecz o lalkarskich kontaktach polsko-czechosłowackich i polsko-czesko-słowackich na Śląsku. Wyd. 2. popr. i uzup

Ewa Tomaszewska

W książce autorka przedstawia rozważania dotyczące źródeł obecności czeskich i słowackich twórców w polskim teatrze lalek początku XXI wieku, jak również znaczenia, jakie twórczość artystów trzech sąsiednich krajów miała dla przemian ich rodzimej konwencji lalkowej oraz dla kierunków i intensywności wzajemnych inspiracji i wpływów. Jest to zatem próba zaobserwowania, jak czeska i słowacka tradycja zaważyła na kształcie polskiego teatru lalek, a także, jak polska myśl artystyczna wpłynęła na przemiany form tego gatunku teatralnego za południowymi granicami Polski. Za przestrzeń obserwacji zostało przyjęte terytorium Śląska. Książka nagrodzona w 2005 roku przez słowacki oddział międzynarodowej organizacji lalkarzy UNIMA (Union Internationale de la Marionnette).

Wojskowe postępowanie karne w II Rzeczypospolitej (1918-1939)

Tomasz Szczygieł

Monografia opisuje przebieg postępowania karnego przed organami wojskowego wymiaru sprawiedliwości II Rzeczypospolitej w latach 1918-1939. Jest to praca pionierska. Przedstawiona w niej problematyka nie była dotychczas przedmiotem badań naukowych. Istotne miejsce w monografii zajmuje charakterystyka poszczególnych instytucji ówczesnego prawa karnego wojskowego procesowego, zwłaszcza tych, które występowały tylko na gruncie tej dziedziny prawa, jak choćby właściwego dowódcy (zwierzchnika sądowo-karnego), prokuratora wojskowego, żandarmerii i oficera sądowego. Osoby zainteresowane kształtowaniem się polskiego systemu prawnego po 1918 roku znajdą w niej również opis przebiegu prac unifikacyjnych i kodyfikacyjnych wojskowego postępowania karnego, ze wskazaniem i charakterystyką głównych źródeł tego prawa oraz ich przemian na przestrzeni lat funkcjonowania. W książce znajdziemy również obszerny rozdział poświęcony genezie i ustrojowi międzywojennego sądownictwa wojskowego oraz wykonaniu kary. Całość problematyki uzupełnia materiał fotograficzny ukazujący osoby, miejsca i wydarzenia związane z funkcjonowaniem wojskowego wymiaru sprawiedliwości. W monografii znajdziemy również prawnoporównawcze odniesienia do innych systemów prawnych, w tym common law, oraz porównania z funkcjonowaniem powszechnego prawa i wymiaru sprawiedliwości w Polsce tamtego okresu. W zakończeniu z kolei, Autor odniósł się do wciąż aktualnych problemów odrębności sądownictwa wojskowego i procesu karnego wojskowego oraz jego ewentualnych dalszych losów w systemie prawa karnego procesowego. Książka adresowana jest zarówno do historyków prawa jak i wszystkich zainteresowanych historią polskiego wymiaru sprawiedliwości. Ze względu na szeroko eksponowaną metodę dogmatyczną, monografia powinna zainteresować także prawników zajmujących się aktualnie obowiązującymi regulacjami prawnymi z zakresu prawa i postępowania karnego.

Dobro małżonków. Identyfikacja elementu "ad validitatem" w orzecznictwie Roty Rzymskiej

Treść bonum coniugum należy do najbardziej doniosłych kwestii hermeneutycznych wymagających pogłębionych badań. Podjęcie tematu jest autorską próbą wyjścia naprzeciw temu wyzwaniu. Bezpośredni kontekst badawczy stanowią apele Jana Pawła II i Benedykta XVI do świata kanonistyki o dokonanie adekwatnego „przekładu” personalistycznych idei małżeńskich Soboru Watykańskiego II na praktykę stosowania prawa. Niniejsze studium ma walor zarówno poznawczy, jak i aplikacyjny. Co się tyczy tego pierwszego, na podstawie przesłanek genetyczno-historycznych i epistemologiczno-metodologicznych oraz precyzyjnie wytyczonych hipotez badawczych, Autor dokonuje identyfikacji tytułowego elementu ad validitatem we wzorcowym orzecznictwie Roty Rzymskiej – w związku z aplikacją norm kodeksowych dotyczących niezdolności konsensualnej (kan. 1095, nn. 2–3 KPK) i symulacji zgody małżeńskiej (kan. 1101 § 2 KPK). W szczególności chodzi o sytuowanie przez trybunał apostolski nowego istotnego elementu małżeństwa (z niezmiennym punktem odniesienia w postaci Świętego Augustyna trzech dóbr) w konfiguracjach: dawniej – „nieautonomicznych”, obecnie – „autonomicznych”. Podsumowaniem zasadniczej części badań jest wykaz „kierunkowych” ujęć elementum boni coniugum (prezentacja linii orzeczniczych). O aplikacyjnej wartości monografii najlepiej świadczy położenie akcentu na potrzebę jedności „hermeneutycznej” w przedmiotowej kościelnej jurysprudencji, zwłaszcza przez korygowanie w orzecznictwie trybunałów niższych stopni jurysdykcji niepoprawnego stosowania wspomnianych norm prawnych.

Informacje poufne w spółce publicznej

Anna Lichosik

Monografia stanowi jedyne dostępne obecnie na rynku tak kompleksowe opracowanie w zakresie tematyki informacji poufnych w spółce publicznej. Publikacja ma nie tylko naukowy ale również praktyczny charakter, gdyż poruszone w niej zagadnienia znajdują bezpośrednie zastosowanie w działalności spółek publicznych funkcjonujących na rynku kapitałowym. W pracy w sposób nowatorski został wyznaczony zakres definicji legalnej informacji poufnej, poprzez badanie znaczenia poszczególnych jej cech konstytutywnych oraz wyznaczenie desygnatów ich treści. Wyodrębniono oraz autorsko usystematyzowano kategorie podmiotów, które mogą taką informację posiadać oraz przeanalizowano sytuacje w jakich może dojść do bezprawnego wykorzystywania lub ujawniania informacji poufnej oraz udzielania niedozwolonych rekomendacji dokonania określonych transakcji na instrumentach finansowych. W opracowaniu szczegółowo omówione zostały obowiązki informacyjne spółek publicznych związane z informacją poufną, w tym zakres, tryb oraz sposób ich wykonywania. Zwrócono również uwagę na obowiązki innych podmiotów zobowiązanych do notyfikowania organom administracji publicznej określonych zdarzeń związanych z informacją poufną. W końcowej części pracy określono ramy odpowiedzialności administracyjnej oraz cywilnej podmiotów naruszających regulacje prawne w zakresie informacji poufnych. Praca skierowana jest do osób zajmujących się zawodowo lub naukowo rynkiem kapitałowym, w tym zarządzających, członków organów nadzoru oraz pracowników spółek publicznych, maklerów papierów wartościowych, doradców inwestycyjnych, pracowników administracji publicznej, studentów prawa oraz ekonomii, a także inwestorów indywidualnych.

Piłeczka. Studia o ruchu i melancholii

red. Wioletta Bojda, Aleksander Nawarecki

Piłeczka. Studia o ruchu i melancholii jest tomem zbiorowym dedykowanym Markowi Bieńczykowi z okazji jego urodzin. Tworzą go teksty, powstałe z inspiracji twórczością autora Tworek, Książki twarzy czy Jabłka Olgi, poświęcone refleksji nad możliwością pogodzenia estetyki melancholii z afirmacją życia i żywiołem literackiej gry. Wśród nich są próbki prozatorskie, wiersze, przekłady, eseje, które wyszły spod pióra tak znamienitych autorów jak Milan Kundera, Michał Paweł Markowski, Małgorzata Łukasiewicz, Marian Kisiel, Marek Zaleski, Jacek Leociak, Ryszard Koziołek, Tadeusz Sławek..., a okładkę zdobi obraz Adama Patrzyka, namalowany specjalnie na tę okazję. Przyjacielska inicjatywa sprzyja połączeniu intelektualnych wartości z emocjami i otwiera jedyną w swoim rodzaju możliwość święta odbywającego się w przestrzeni literatury. Sport (Flaubert i futbol, piłka w Domu Sierot prowadzonym przez Janusza Korczaka), wino (w Kubusiu Fataliście, na Inflantach, ale i u świętego pijaka), kuchnia (miejsce ucieczki i podstawowych wyborów egzystencjalnych: makaron czy kluski), podróże (prawdziwe i rzekome), książki i miłość stanowią podstawowe tematy, od których odbija się piłeczka, zręcznie przerzucana przez autorów ponad granicami. Jak podsumował recenzent: „Tom Piłeczka jest przede wszystkim znakomitym zbiorem świetnych przykładów polskiej eseistyki, która po doświadczeniach postmodernizmu weszła na przełomie stuleci na zupełnie inne tory niż te wyznaczone przez twórczość Miłosza, Stempowskiego czy Herlinga-Grudzińskiego. Świetne eseje zamieszczone w tomie – autorstwa zarówno wytrawnych autorów, jak i młodszych adeptów pióra – ukazują nie tylko, w którą stronę zmierza współczesna eseistyka polska, ale też uświadamiają nam, jak zmienił się sposób pisania o literaturze przez historyków literatury”.   (Współwydawcą książki jest IBL PAN)

Między ideą, pasją a działaniem. Księga jubileuszowa dedykowana dr. hab. Marianowi Mitrędze

red. Paweł Grzywna, red. Joanna Lustig, red. Natalia Stępień-Lampa, red. Bożena Zasępa

W pracy podjęto problematykę z zakresu polityk publicznych, w tym przede wszystkim polityki społecznej. Ponadto analizie poddano kwestie związane z teoretycznym i praktycznym wymiarem demokracji, myślą społeczno-polityczną, stosunkami międzynarodowymi oraz funkcjonowaniem mediów i systemów medialnych. Autorzy poszczególnych rozdziałów podjęli studia nad wybranymi kwestiami i problemami społecznymi. Szczególna uwaga poświęcona została zagadnieniom uprzemysłowienia, rynku pracy oraz tematyce osób starszych i demografii, które to stanowią przedmiot zainteresowań naukowych Jubilata. W pracy prowadzono również rozważania związane z różnorodnymi aspektami funkcjonowania społeczeństwa obywatelskiego oraz procesów demokratyzacji. Na szczególną uwagę zasługują zamieszczone w pracy refleksje natury filozoficznej. Z kolei studia o charakterze praktycznym zostały m.in. zamieszczone w tych częściach pracy, które dotyczą międzynarodowych kontekstów polityki. Publikacja adresowana jest do osób zainteresowanych materią polityk publicznych, decydentów politycznych, w tym szczególności przedstawicieli władz samorządowych, a także instytucji II i III sektora.

Nowożytna kalendariografia Śląska do połowy XVIII wieku. Katalog

Agata Bryłka-Jesionek

Praca wpisuje się w nowoczesny nurt rozważań historiograficznych nad problematyką kalendariografii czasów wczesnonowożytnych. Podjęte rozważania oscylują wokół dwóch nauk pomocniczych historii: chronologii oraz kalendariografii. Ponadto druki kalendarzowe potraktowane zostały jako ważne źródła do badań nad mentalnością w epoce renesansu, baroku i oświecenia, a także dziejami myśli postępowej z zakresu medycyny, astronomii, horyzontu geograficznego oraz gospodarowania. Omówieniu podstawowych zagadnień związanych z kalendariografią śląską towarzyszy obszerny katalog zawierający dane bibliologiczne na temat wszystkich zgromadzonych śląskich druków kalendarzowych, które wydane były od II poł. XVI do poł. XVIII w. Uwzględnionych zostało 78 tytułów (co stanowi ponad 250 roczników), które przechowywane są w bibliotekach i archiwach polskich, czeskich, niemieckich, węgierskich, austriackich oraz angielskich. Ponadto pracę ubogaca indeks zawierający wykaz świąt kościelnych oraz schemat prezentujący generacje redaktorów druków kalendarzowych. Zamieszczony w pracy katalog stanowić może ważne źródło informacji naukowej dla innych badań historycznych m. in. dla badaczy zajmujących się epoką nowożytną, antropologów kultury oraz literaturoznawców.

Średniowiecze Polskie i Powszechne. T. 6 (10)

red. Bożena Czwojdrak, red. Jerzy Sperka

„Średniowiecze Polskie i Powszechne” jest jednym z niewielu w Polsce czasopism prezentujących teksty poświęcone tylko tej epoce, za to w bardzo szerokiej formie, obejmującej zarówno historię średniowieczną Polski, jak i powszechną. Na jego łamach publikują mediewiści z prawie wszystkich ośrodków naukowych w kraju oraz z zagranicy (Czechy, Ukraina, Niemcy), a także doktoranci, których świeże spojrzenie na poszczególne problemy pozwala niejednokrotnie ukazać je w całkiem innym świetle. Dzięki temu wszystkiemu potencjalny czytelnik ma możliwość zapoznania się z przeglądem badań i różnorodną tematyką, ograniczoną jednak do interesującej go epoki, a każdy mediewista znajdzie tu coś dla siebie. W niniejszym tomie pomieszczono teksty dotyczące m.in.: wieloosobowego zarządzania parafią; obrazu Franciszka z Asyżu i franciszkanów w czternastowiecznym traktacie dominikańskim; pobytu schizmatyków na dworze pierwszych Jagiellonów; roli patronów Polski w geografii sakralnej Krakowa; bractwa Najświętszej Marii Panny w Krakowie; badań późnośredniowiecznych polskich elit polityczno-społecznych, w tym możnowładztwa i rycerstwa; problematyki wojskowej; historii kulinarnej. Tom zamykają dwa artykuły recenzyjne.

Elementy prywatne i publiczne w procesie cywilnym w świetle prac kodyfikacyjnych w Polsce (1918-1964). Studium historycznoprawne

Anna Stawarska-Rippel

Niniejsza praca jest historycznoprawnym studium, które po raz pierwszy w literaturze prawniczej przedstawia obraz zmagań kodyfikacyjnych w zakresie procedury cywilnej i ich uwarunkowań w Drugiej Rzeczypospolitej i Polsce Ludowej. Monografia traktuje o dziejach kodyfikowania polskiego procesu cywilnego na tle ewolucji tej gałęzi prawa w Europie i w świetle „rewolucji” w Polsce po drugiej wojnie światowej. Rozważania prowadzone są w kontekście zagadnienia elementów prywatnych i publicznych w procesie cywilnym, mających fundamentalne znaczenie dla kształtu i treści ustawy procesowej. Przedstawiono zarówno przebieg dwukrotnie podejmowanych w Polsce prac kodyfikacyjnych w zakresie procedury cywilnej, jak i dyskusję nad modelem ustawy procesowej w aspekcie wyznaczenia relacji pomiędzy jednostką a państwem. Monografia składa się z dwóch części: elementy prywatne i publiczne w postępowaniu spornym przed sądem pierwszej instancji oraz elementy prywatne i publiczne w systemie środków odwoławczych, które zostały poprzedzone obszernymi wprowadzeniami, zakreślającymi historyczno-polityczne, prawnoporównawcze i teoretyczne tło zasadniczych rozważań. Omówiono w nich ewolucję procesu cywilnego w XIX i XX w. w zachodniej Europie, a także odznaczający się wyraźną specyfiką socjalistyczny proces cywilny, jak też zagadnienie środków odwoławczych w nowożytnym procesie cywilnym w kontekście interesów państwa i jednostki. Studium zawiera elementy porównawcze. W odniesieniu do konstrukcji projektowanych w Polsce Odrodzonej wykraczają one poza dzielnicowe ustawy procesowe. Rozważania dotyczące dekodyfikacji i rekodyfikacji postępowania cywilnego w Polsce po drugiej wojnie światowej prowadzono z uwzględnieniem zmian zachodzących w prawie pozostałych państw demokracji ludowej w Europie oraz ich zasadniczego wzorca – radzieckiego postępowania cywilnego.

Wieki Stare i Nowe. T. 11 (16)

red. Sylwester Fertacz, red. Agata Aleksandra Kluczek

W bieżącym tomie „Wieków Starych i Nowych” tradycyjnie znalazły się prace, w których podjęto rozważania z zakresu różnych epok historycznych. Tematyka artykułów jest różnorodna. Dziejów starożytnych dotyczą studia poświęcone zagadnieniom kultu bogini Angitii oraz stanu miasta Rzym w „roku czterech cesarzy”. W ramach historii Rzeczypospolitej szlacheckiej zostały poruszone kwestie relacji pomiędzy hetmanem Lwem Sapiehą a jego synem Janem Stanisławem na tle reakcji na klęskę militarną pod Walmojzą w 1626 roku, a także wyprawy księcia Conti do Polski (1697), opisywanej przez niego w listach do jego żony Marii Teresy de Bourbon, oraz działalności sejmiku województw poznańskiego i kaliskiego w napiętej politycznie sytuacji po ucieczce Stanisława Leszczyńskiego w 1734 roku. W XX stulecie wprowadzają artykuły dotyczące aktywności organizacji nauczycieli na Śląsku Austriackim i ich roli w rozwoju idei społeczeństwa obywatelskiego, a także działalności ugrupowań narodowo-chłopskich w okresie okupacji hitlerowskiej. Tom zamyka stały dział: Artykuły recenzyjne i recenzje, zawierający szkice dotyczące siedmiu publikacji, które ukazały się w ostatnich latach na polskim rynku wydawniczym.

Perswazja w telewizyjnej reklamie społecznej. Studium socjologiczne

Ewa Kurzeja

Podjęty w monografii temat, obszerne zaplecze literaturowe, analiza teoretyczna problemu reklamy per se, a społecznej w szczególności, na tle historii komunikacji perswazyjnej, przeprowadzone badania empiryczne, analiza zabranych konkretnych licznych przykładów kampanii i spotów sprawiają, że monografia wzbogaci, jak dotąd niestety skromny, dorobek poznawczo-analityczny polskich badań nad reklamą, zwłaszcza w zakresie działań pożytku publicznego. Może się stać inspiracją nie tylko do dalszych badań medioznawczych i socjologicznych, lecz przede wszystkim do lepszej praktyki reklamy społecznej, uświadamiając praktykom – dyrektorom kreatywnym, wykonawcom reklamy, domom mediowym itd. – w porównawczej analizie mocne i słabe strony reklamy społecznej w Polsce, jej potencjał, a także niewykorzystane w pełni możliwości.   Z recenzji prof. dr. hab. Tomasza Gobana-Klasa   Autorka podjęła ciekawy poznawczo i ważny społecznie temat reklamy społecznej emitowanej w telewizji. […] Jej znaczenie stale wzrasta, stąd też konieczność podjęcia systematycznych badań nad mechanizmami konstruowania reklamy społecznej, jej treściami oraz skutecznością oddziaływania. […] Praca jest obszernym studium o charakterze teoretyczno-empirycznym. […] Może znaleźć szeroki krąg odbiorców wśród zainteresowanych perswazyjnymi funkcjami reklam, zwłaszcza reklam społecznych. Ma też wyraźnie aplikacyjny wymiar i zapewne spotka się również z zainteresowaniem tzw. praktyków, którzy właśnie poprzez reklamę społeczną podejmują próby upowszechniania prowadzonych przez siebie projektów socjalnych, aby w ten sposób zyskiwać ich zwolenników.   Z recenzji prof. dr. hab. Wojciecha Świątkiewicza

Właściwości perowskitowej ceramiki ferroelektrycznej na bazie tytanianu baru

Beata Wodecka-Duś

Główna treść pracy poświęcona jest ferroelektrycznej ceramice na osnowie tytanianu baru niedomieszkowanego oraz domieszkowanego lantanem i żelazem. Praca adresowana jest do szerokiego grona naukowców, zajmujących się poszukiwaniem i udoskonalaniem nowatorskich materiałów ceramicznych o niezwykle interesujących właściwościach, wykorzystywanych do budowy układów mechatronicznych. Zawarto w niej oryginalne wyniki badań związane głównie z syntezą (metodą konwencjonalną oraz metodą zolowo-żelową) i wytwarzaniem perowskitowej ceramiki na osnowie BaTiO3, charakterystyki jej mikrostruktury i struktury krystalicznej, właściwości dielektrycznych, elektrycznych, piroelektrycznych, termorezystywnych i piezorezystywnych oraz jej możliwości aplikacyjnych. Na tomach pracy opisywane są kolejne kroki, które doprowadziły do otrzymania nowego półprzewodnikowego materiału ceramicznego BLT4 o gigantycznej wartości przenikalności elektrycznej, przy stosunkowo niskim poziomie strat dielektrycznych, co predysponuje otrzymany materiał do zastosowania jako alternatywnego wypełnienia ultrakondensatorów. Ceramika ta wykazuje właściwości piezorezystywne w temperaturze pokojowej, co pozwala przypuszczać, że może stać się materiałem bazowym do potencjalnych zastosowań w piezorezystywnych czujnikach ciśnienia, a powyżej temperatury Curie charakteryzuje się właściwościami pozystorowymi, co może zaowocować jej zastosowaniem w termistorach PTCR. Domieszkowanie ceramiki tytanianu baru lantanu jonami żelaza poprawia jej właściwości piezoelektryczne, a zwłaszcza powoduje znaczny wzrost piezoelektrycznego współczynnika d33, co uplasowuje omawianą ceramikę w grupie materiałów bezołowiowych konkurencyjnych dla ceramiki typu-PZT, przeznaczonych do budowy czujników piezoelektrycznych. Dodatkowym atutem zsyntezowanych materiałów jest ekonomiczna i przyjazna środowisku technologia otrzymywania. Dyskutowane materiały konstrukcyjne z powodzeniem znajdą zastosowanie w innowacyjnych elementach elektronicznych dedykowanych do aplikacji w nowoczesnych układach mechatronicznych i automatycznych.

Folia Philosophica. Vol. 34. Special issue. Forms of Criticism in Philosophy and Science

red. Dariusz Kubok

Przedłożony czytelnikom tom jest pierwszym supplementary volume czasopisma „Folia Philosophica”. Ma on charakter monograficzny, dotyczy bowiem różnych form krytycyzmu w perspektywie rozwoju nauki i filozofii, ale jest również tomem o charakterze interdyscyplinarnym, ponieważ autorzy reprezentują różne dziedziny nauki. Dzięki temu krytycyzm jako pewna cecha namysłu, czy też postawa poznawcza zostaje ukazana w bardzo szerokiej perspektywie, ale z całą pewnością nie pretenduje do zupełności. Nie mniej jednak dzięki takiemu wieloaspektowemu podejściu staje się możliwe rozpoznanie złożoności treściowej tej idei, a także ewentualnych, często ukrytych lub do końca nie w pełni ujawnionych, konsekwencji i aplikacji postawy krytycznej. Zasadniczym celem poznawczym niniejszego tomu jest analiza obecności i znaczenia krytycyzmu w europejskiej tradycji naukowej i filozoficznej. Krytycyzm może zostać pojmowany jako stanowisko polegające na umiejętności rozróżniania i oddzielenia zarówno obszarów poznawczych, jak i sposobów poznawania, na umiejętności sądzenia i osądzania, a także na akcentowaniu postawy antydogmatycznej. O wadze krytycyzmu świadczy fakt, że nie tylko stanowi wyzwanie teoretyczne, ale także przyczynia się do zrozumienia i kształtowania wielu aspektów życia społecznego. Obecnie zaobserwować można różne formy deficytu postawy krytycznej, który prowadzi do niebezpiecznych zjawisk we współczesnej kulturze. Dlatego też rozważania zawarte w tym tomie służyć mają lepszemu zrozumieniu i upowszechnieniu wartości związanych z postawą krytyczną w różnych obszarach przestrzeni publicznej.   The tome hereby presented is the first special issue of Folia Philosophica. Monographic in character-as it concerns a variety of forms of criticism in the context of the development of science and philosophy-it is, at the same time, interdisciplinary, since the contributing authors represent diverse fields of scholarship. Owing to such an assumption, criticism-whether it is understood as an angle of reflection or as a cognitive attitude-is presented in a very broad perspective. Although the volume makes no claims to exhaustiveness, this multifaceted approach grants one an insight allowing for a better understanding of both the complexity of the concept itself and of the possible (and not always manifest) consequences of the application of criticism in cultural practice. The aim of this volume is to offer the reader a reflection on the presence and significance of criticism in the European tradition of scholarship, science and philosophy. Criticism may be understood as an attitude which emphasizes one's ability to discriminate between various areas of cognition and to distinguish them from available modes of cognition; an attitude in which one's ability to pass judgments and form opinions is of primary importance, and, simultaneously, an attitude in which antidogmatism of stances is of central value. The significance of criticism does not solely manifest itself in the fact that it never ceases to be a serious theoretical challenge to scholars. Above all, its importance is testified to by its palpable, multifaceted contribution to the understanding-and shaping-of many areas of social life. Today, however, positions characterized by a marked deficit of critical attitude seem to proliferate: the detrimental results of this process are already visible in contemporary culture. This is why the insights offered in this volume are important: it is intended to open space for a deeper understanding of criticism and its role, as well as to propagate values related to the application of critical thinking, in various areas of human experience.