Paradiplomacy in Asia. Case studies of China, lndia and Russia

Małgorzata Pietrasiak, Grzegorz Bywalec, Tomasz Kamiński, Dominik Mierzejewski, ...

Asian regions and cities have become important international actors but the phenomenon of international engagement of regional and local governments in the Asian countries is still not sufficiently described and recognized in the scientific literature. So far, the research on paradiplomacy mostly concentrated on Europe and North America. However, as shown in this study, the regularities present in Western countries are not necessarily universal. The distinctive features of each Asia n country create quite unique contexts, in which sub-regional actors have to develop their international strategies. Same of those contexts were presented in this study in order to provide better understanding of the conditions of paradiplomacy in Asia.

Statystyka przemysłu Królestwa Polskiego w latach 1879-1913. Materiały źródłowe

Wiesław Puś

 Książka zawiera szczegółowe dane statystyczne obrazujące rozwój produkcji przemysłowej Królestwa Polskiego w latach 1879–1914. Okres ten charakteryzował się dużym przyspieszeniem procesu industrializacji w Królestwie Polskim, którego głównym czynnikiem była zmiana polityki celnej państwa rosyjskiego. Umożliwiała ona ekspansję produktów przemysłu Królestwa Polskiego na niezwykle chłonne rynki rosyjskie. Głównie wyrobów włókienniczych oraz metalowo-hutniczych. Obok protekcyjnej polityki celnej państwa rosyjskiego ważny wpływ na rozwój niektórych gałęzi przemysłu w Królestwie Polskim miały bezpośrednie zamówienia rządowe. Ich rola była szczególnie widoczna w produkcji hutniczej, w okresie rozbudowy kolejnictwa w Rosji od lat 70. do początku XX w. Ważnym czynnikiem dynamizującym rozwój przemysłu były także przeobrażenia techniczno-technologiczne. W końcu XIX i na początku XX w. w Królestwie Polskim większość gałęzi przemysłu była już zmechanizowana. Mechanizacja produkcji wkraczała także do małych i średnich firm przemysłowych dzięki upowszechnieniu silników elektrycznych i spalinowych. Dane statystyczne w pełni potwierdzają proces dynamicznego rozwoju przemysłu w Królestwie Polskim od końca lat 70. XIX w. do wybuchu I wojny światowej. Pochodzą one ze skorowidzów i spisów zakładów przemysłowych za lata 1879, 1884, 1893, 1900, ksiąg adresowych za lata 1904 i 1913 oraz wydawnictw rosyjskiego Departamentu Górnictwa w Ministerstwie Przemysłu i Handlu za lata 1879, 1884, 1893 i 1900.

Literatura polska wobec ludobójstwa. Rekonesans

Arkadiusz Morawiec

Arkadiusz Morawiec poszerza kategorię zagłady, odnosząc ją do zbiorowych zbrodni przeciw różnym społecznościom, nie tylko społeczności żydowskiej. W tej materii najważniejsze jest badanie zbrodni dokonywanych na osobach chorych psychicznie oraz na Cyganach. Pracę oceniam jako wartościową - podjęto w niej ważną problematykę zarówno z naukowego, jak i ogólnospołecznego punktu widzenia. Jest to dzieło uwzględniające obszerne materiały, w tym archiwalne. Rozdziały książki są zróżnicowane także pod tym względem, że w jednych Autor mógł się odwoływać do bogatej literatury przedmiotu, w innych zaś jest pionierem, ponieważ nie ma - lub prawie nie ma - opracowań mówiących o literackich odbiciach poszczególnych strasznych wydarzeń, takich jak martyrologia Cyganów czy wojny bałkańskie. Z recenzji prof. dr. hab. Michała Głowińskiego

Nowa przestrzeń mieszkaniowa. Lofty i rezydencje w Łodzi

Jerzy Dzieciuchowicz

W okresie transformacji systemowej w miastach polskich środowisko mieszkaniowe podlegało ciągłym, różnokierunkowym zmianom. Doszło wówczas do powstania licznych enklaw nowych przestrzeni mieszkaniowych, skupiających nowoczesne budownictwo mieszkaniowe, które wyróżnia nowa forma, wyposażenie i wysoki standard mieszkania. W książce poddano analizie nowe przestrzenie mieszkaniowe na przykładzie loftów „U Scheiblera” i nowych rezydencji oddanych do użytku w Łodzi po 1989 r. Opisano w niej współczesne formy budownictwa mieszkaniowego w Łodzi (takie jak lofty, rezydencje). Budownictwo to, zwłaszcza lofty, ma swoją ciekawą historię, powstało w obiektach sprzed blisko 200 lat, które pełniły dawniej inne funkcje (przemysłowe), a obecnie zostały zaadaptowane na mieszkania z tzw. „górnej półki”. Tego rodzaju budownictwo, na taką skalę, spotkać można tylko w Łodzi, a niewiele jest podobnych miast w Europie. Dokonując analizy tych form budownictwa, przedstawiono zarówno ich uwarunkowania historyczne, jak i społeczno-ekonomiczne. Cel pracy, którym było ustalenie cech wyróżniających nową przestrzeń mieszkaniową i ocena jej atrakcyjności, został osiągnięty. Zebrano obszerny materiał statystyczny, kartograficzny, fotograficzny, który uzupełnia część empiryczną opracowania. Z uwagi na wysoki poziom i rzadkość tego typu prac w literaturze naukowej (głównie geograficznej) praca zainteresuję osoby zajmujące się tą problematyką zarówno od strony naukowej, jak i praktycznej. 

Święta księżna kijowska Olga. Wybór tekstów źródłowych

Zofia Brzozowska

Autorka w prezentowanej pracy stawia sobie za cel przybliżenie szerszemu kręgowi odbiorców sylwetki księżnej kijowskiej Olgi (X w.), pierwszej władczyni Rusi Kijowskiej, która przyjęła chrzest i podjęła próbę chrystianizacji Słowiańszczyzny Wschodniej w obrządku bizantyńskim. Kościół ruski podniósł ją do rangi świętej już w XIII w. Postać ta jest również w sposób szczególny związana z mniejszością prawosławną w Łodzi. Nadrzędnym celem niniejszej publikacji jest udostępnienie czytelnikowi najstarszych utworów hagiograficznych i hymnograficznych, poświęconych księżnej Oldze, powstałych w XI–XVI w., w większości nietłumaczonych dotąd na język polski, a tym samym praktycznie nieznanych poza środowiskiem specjalistów. Teksty źródłowe zostały przedstawione zarówno w brzmieniu oryginalnym, jak i w polskim przekładzie, co sprawia, że książka ta może stanowić cenną pomoc dydaktyczną w pracy ze studentami na kierunkach humanistycznych. Książka zainteresuje z pewnością szersze grono odbiorców literatury historycznej. Może wyć wykorzystana w procesie dydaktycznym na różnych kierunkach humanistycznych studiów wyższych. Jest znaczącym wkładem do rozwoju polskich badań nie tylko nad życiem Olgi i jej kultem, ale także nad początkami i upowszechnianiem się chrześcijaństwa na Rusi. 

Zagadnienia prawa konstytucyjnego. Polskie i zagraniczne rozwiązania ustrojowe. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Dariuszowi Góreckiemu w siedemdziesiątą rocznicę urodzin

Konrad Składowski

Publikacja powstała z okazji siedemdziesiątej rocznicy urodzin prof. zw. dra hab. Dariusza Góreckiego, wieloletniego kierownika Katedry Prawa Konstytucyjnego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego. Przedmiotem badań podjętych przez autorów są zagadnienia związane z historią prawa konstytucyjnego, analizą aktualnych polskich kwestii ustrojowych oraz problematyką konstytucyjnoprawną innych państw. 

Niezależna literatura i dziennikarstwo przed 1989 rokiem. Idee - ludzie - spory

Konrad W. Tatarowski

Jak działały instytucje kulturalne na emigracji? Jak publikowano wydawnictwa i czasopisma niezależne w kraju, poza cenzurą? Co różniło te dwa niezależne obiegi kulturowe? Kto je tworzył, jakie były ich losy? Jakie stały za nimi idee? O co się spierano? Jaką rolę odgrywała literatura w tych działaniach? Na te i wiele innych pytań odpowiada w książce autor, obecnie profesor w Katedrze Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej UŁ, w czasach PRL-u działacz opozycyjny, w latach 1984-1994 dziennikarz Rozgłośni Polskiej RWE w Monachium. Zebrał tu swoje dotychczasowe badania i doświadczenia w zakresie niezależnej literatury i dziennikarstwa. W dwóch pierwszych częściach publikacji rysuje przemyślany, przefiltrowany przez własne doświadczenia obraz całości - w kraju i na emigracji - otrzymujemy choćby wnikliwą opowieść o paryskiej „Kulturze” i o Radiu Wolna Europa. W trzeciej z kolei części autor przypomina sylwetki kilku twórców i poddaje analizie ich dokonania. Obok pisarzy nie do pominięcia, takich jak Miłosz czy Kisielewski, Konrad Tatarowski przypomina również tych dziś niemal zapomnianych (W. Sułkowski, M. Niemiec). Spory ideowe przywoływane w publikacji - w tym przede wszystkim spór Adama Michnika i Jarosława Kaczyńskiego o Traktat o gnidach Piotra Wierzbickiego - nie należą jedynie do historii i odcisnęły swój ślad również na dzisiejszym obrazie życia politycznego, społecznego i kulturowego.

Arystoteles na nowo odczytany. Ryszarda Kilvingtona

Elżbieta Jung

 Książka jest efektem wieloletnich badań dotyczących historii nauki średniowiecznej, mianowicie początków fizyki matematycznej. Można w niej wyodrębnić dwie części: monografię, w której autorka odpowiada na pytanie, czy XIV-wieczna fizyka matematyczna, inspirowana nominalistyczną filozofią Wilhelma Ockhama, doprowadziła do zerwania z jakościową fizyką Arystotelesa już w wieku XIV, oraz – tłumaczenie Kwestii o ruchu Ryszarda Kilvingtona, jednego z twórców szkoły Oksfordzkich Kalkulatorów. Z pozycji nominalistycznej, z jednej strony odrzuca on dużą część podejmowanej przez Arystotelesa problematyki, z drugiej zaś, wypełniając obowiązki nauczycielskie na średniowiecznym uniwersytecie, poddaje teorie Stagiryty interpretacji pozwalającej odnaleźć w jego myśli elementy bliskie – jak się Kilvingtonowi wydaje – jego poglądom. W swoich kwestiach Kilvington podejmuje analizę zagadnienia zmian, rozumianych, zgodnie z definicją Arystotelesa, jako ruch przestrzenny, zmiany jakościowe oraz ilościowe w ujęciu nominalistycznym, czyniąc matematykę właściwym językiem opisu przyrody. Są one też rezultatem jego nauczania, czasami zapisu ćwiczeń odbywanych w klasie ze studentami, zatem tekst ten ma również walor historyczny, ponieważ pokazuje nam, jak wielkie wymagania stawiano studentom średniowiecznym i jak dobrze się z nich wywiązywali. Jakiego rodzaju były to „obliczenia” i jakie dzięki nim można osiągnąć rezultaty, Czytelnik dowie się z lektury książki.

Zmiana warunków funkcjonowania a efektywność inwestycyjna otwartych funduszy emerytalnych

Dorota Witkowska

W monografii zaprezentowano wyniki analiz wpływu zmian warunków funkcjonowania otwartych funduszy emerytalnych (OFE), wprowadzonych w latach 2011-2014, na ich efektywność inwestycyjną. Przedstawione badania obejmują lata 2007-2015. Wykorzystując metody ilościowe, dowiedziono, że wszystkie rozpatrywane zmiany skutkowały zwiększeniem ryzyka portfeli inwestycyjnych OFE, co nie miało przełożenia na wzrost stóp zwrotu z tych portfeli. Zastosowane mierniki efektywności pozwoliły wykazać, iż do 2014 roku inwestycje podejmowane przez fundusze emerytalne były efektywne, jednak uległo to zmianie z powodu wprowadzonych modyfikacji systemu emerytalnego. Portfele inwestycyjne OFE miały podobne charakterystyki inwestycyjne, co wynikało z obowiązującego sposobu ich oceny według tzw. benchmarku wewnętrznego.

Vom konservativen Schriftsteller zum Inneren Emigranten. Ernst Wiechert - Eine Fallstudie

Marcin Gołaszewski

Der aus Ostpreußen stammende Schriftsteller und Dichter Ernst Wiechert hat zwischen 1920 und 1968 das literarische und kulturelle Leben in Deutschland und in den Nachbarländern mitbestimmt. Die vorliegende Monographie hat zum Ziel, das Gesamtschaffen Ernst Wiecherts zu analysieren und aufgrund dieser Analyse den literarischen Werdegang eines deutschen Schriftstellers zu schildern, vom Anhänger der Konservativen Revolution bis zu seinem Protest und Widerstand gegen den Nationalsozialismus. Der Kernpunkt der Arbeit ist also nicht der biographische Blick auf die Persönlichkeit Wiecherts, obwohl diese natürlich eine wichtige Rolle bei der Auslegung seiner Werke spielt und der Bezug darauf unvermeidlich ist, sondern die Analyse seiner Werke hinsichtlich ihres Widerstandspotentials und der Widerspiegelung der Entwicklung der Persönlichkeit und der Schöpferkraft Wiecherts selbst. Es soll gezeigt werden, wie einer der meistgelesenen deutschsprachigen Schriftsteller mit der nationalsozialistischen Diktatur umging und wodurch seine Entwicklung als Dichter und Entfaltung als Mensch bedingt war. Der Verfasser der Studie geht von der These aus, dass Ernst Wiechert in der bisherigen literaturwissenschaftlichen Forschung - vorwiegend eindimensional - als christlicher Autor und Repräsentant einer christlichen Orientierung innerhalb des Widerstands gegen den Nationalsozialismus im Dritten Reich wahrgenommen wurde. Diese Wahrnehmung ist und war insofern problematisch, als sie in einem nur geringen Maße die Dynamik der schriftstellerischen und publizistischen Tätigkeit Wiecherts berücksichtigt, die ein Effekt der eigenen Erfahrungen des Autors wie auch der kollektiven Einsichten seiner Generation war. In der Problematisierung dieses dynamischen Aspektes steckt der innovative Charakterdes Forschungsvorhabens. Eine weitere Frage, der in der Studie nachgegangen wird, ist das Phänomen einer relativ schnellen „Peripherisierung“ des Werks Ernst Wiecherts im Deutschland der Nachkriegszeit und seine möglichen Ursachen. Ausschnitt aus der Rezension von Herrn Prof. Dr. Czesław Karolak

Zrównoważony rozwój - naturalny wybór

Małgorzata Burchard-Dziubińska, Dominik Drzazga, Agnieszka Rzeńca

Koncepcja zrównoważonego rozwoju wydaje się najlepszym osiągalnym sposobem urządzenia współczesnego świata, dającym szansę trwałego i sprawiedliwego rozwoju ludzkiej społeczności zarówno w skali globalnej, jak i lokalnej. Jest podejściem holistycznym, integrującym materialne i niematerialne elementy ludzkiego życia i gospodarowania. Choć, jak zaznaczono w tytule książki, zrównoważony rozwój powinien być naturalnym wyborem każdego z nas, autorzy mają świadomość, że złożoność współczesnego świata wymaga podjęcia wysiłku poznawczego, aby lepiej rozumieć aspekty społeczne, przyrodnicze i ekonomiczne, które determinują rozwój oraz służące mu procesy decyzyjne. Książka adresowana jest do szerokiego kręgu czytelników reprezentujących zwłaszcza środowisko akademickie i różne szczeble władzy. Może być także wykorzystywana jako literatura pomocna w zdobywaniu wiedzy o tym, jak podejmować działania w sferze planowania przestrzennego i rozwoju społeczno-gospodarczego zgodnie z ideą zrównoważonego rozwoju. Jest to tym istotniejsze, że pojęcie zrównoważonego rozwoju stało się niemal wszechobecne w ustawodawstwie Unii Europejskiej, skąd przenika do prawa krajowego i praktyki gospodarczej. Prawidłowe rozumienie kategorii zrównoważonego rozwoju jest zatem kluczowe także z uwagi na jego pragmatyczne znaczenie. Wątkiem przewodnim pracy są zagadnienia związane z wykorzystywaniem i ochroną środowiska przyrodniczego.  

Transnational Judicial Dialogue on International Law in Central and Eastern Europe. Annex - National Reports

Anna Wyrozumska

The purpose of the EUROCORES research project 10-ECRP-028 “International Law through the National Prism: the lmpact of Judicial Dialogue” under the direction of Professor Anna Wyrozumska was to explore the contribution national courts of Central and Eastern European States have made to the development of international law. The focus was placed on the broadly understood judicial dialogue as a means used by the courts in this respect. This volume presents the results of the first, empirical, stage of research and the information resulting from the survey conducted on the basis of the questionnaire addressed to country rapporteurs from the Czech Republic, Hungary, Lithuania, Poland, and Russia. This “raw data” was the basis for the research conducted within the whole project and the analysis presented in the monograph Transnational Judicial Dialogue on International Law in Central and Eastern Europe.

Metody i instrumenty rozwoju lokalnego. LEADER, RLKS, innowacje społeczne

Katarzyna Zajda, Łukasz Sykała, Karol Janas, Magdalena Dej

W publikacji zostały omówione metody i instrumenty rozwoju lokalnego, takie jak LEADER, Rozwój Lokalny Kierowany przez Społeczność oraz innowacje społeczne. Jej autorzy są członkami interdyscyplinarnego zespołu badawczego, w skład którego wchodzą socjolog (pracownik naukowy Uniwersytetu Łódzkiego z bogatym doświadczeniem praktycznym w zakresie współpracy z lokalnymi grupami działania) i geografowie (pracownicy Instytutu Rozwoju Miast w Krakowie, specjalizujących się m.in. w tematyce projektów rewitalizacji, na co dzień współpracujący z przedstawicielami samorządów różnego szczebla). W ciekawy i przystępny sposób zaprezentowali oni istotę i problemy związane z wdrażaniem wskazanych metod i instrumentów, poświęcając wiele uwagi praktycznym przykładom rewitalizacji i innowacji społecznych (stosunkowo słabo znanym w Polsce). Walorem książki są praktyczne rekomendacje dotyczące przeprowadzania rewitalizacji miast, a także wdrażania innowacji społecznych w różnych układach lokalnych, sformułowane w odniesieniu do poszczególnych zasad Rozwoju Lokalnego Kierowanego przez Społeczność, który w obecnej perspektywie programowania jest jednym z najważniejszych instrumentów rozwoju lokalnego.

Dietetyka i sztuka kulinarna antyku i wczesnego Bizancjum (II-VII w.). Część II, Pokarm dla ciała i ducha

Maciej Kokoszko

Jest to kontynuacja cyklu książek poświęconych historii jedzenia, dietetyki i medycyny w antyku klasycznym i wczesnym Bizancjum. Autorzy przedstawiają studia odnoszące się do kolejnych grup pokarmów – kontynuując wątek podjęty w części I książki Dietetyka i sztuka kulinarna antyku i wczesnego Bizancjum (II–VII w.) pt. Zboża i produkty zbożowe w źródłach medycznych antyku i wczesnego Bizancjum (nr XVI, ser. „Byzantina Lodziensia”), opisując rolę roślin strączkowych i warzyw, immanentnych składników diety starożytnych. Analizują też znaczenie mięs, podrobów i wyrobów wędliniarskich w kuchni i praktyce medycznej. Ważne są też teksty odnoszące się do kulturowych, ideologicznych i ekonomicznych aspektów żywności w życiu ówczesnych społeczności grecko-rzymskich i bizantyńskich. Aprowizacja Antiochii nad Orontesem nabiera znaczenia studium przypadku, zaś tekst o nawykach żywieniowych, smakoszostwie i poszczeniu ilustruje kontekst antropologiczny i historyczny diety. Pozwala zrozumieć pozamaterialne przyczyny konkretnej praktyki dietetycznej na podstawie drobiazgowej i erudycyjnej analizy setek świadectw źródłowych ówczesnego piśmiennictwa i pokazuje religijne znaczenie zwyczajów żywieniowych. Publikacja stanowi syntetyczne ujęcie zarządzania dostępnością żywności dla dużych skupisk ludzkich tego okresu. Antiochia nad Orontesem jest dobrym przedmiotem badań ze względu na długotrwałą (i ciągle aktualną) tradycję badań archeologicznych i stosunkowo bogaty zasób źródeł pisanych. 

Instytucja odpowiedzialności posiłkowej w polskim prawie karnym skarbowym

Katarzyna Rydz-Sybilak

Instytucja odpowiedzialności posiłkowej stosowana wcześniej fakultatywnie stała się obecnie obligatoryjna w razie wystąpienia przesłanek ją warunkujących. Jest ona szczególną formą odpowiedzialności przewidzianą w kodeksie karnym skarbowym. Systemowo jest odpowiedzialnością inną niż odpowiedzialność karna powszechna za własne działanie lub zaniechanie. Typowy dla prawa karnego aspekt indywidualizacji ponoszenia kary za swoje przewinienia podlega w prawie karnym skarbowym modyfikacjom. Zakłada bowiem możliwość przeniesienia wykonania kar i środków karnych o charakterze finansowym – ze sprawcy na inny podmiot. Rodzi się zatem pytanie o charakter oraz wymiar omawianej instytucji. Pomocny dla wyjaśnienia tej kwestii jest niewątpliwie sam charakter prawa karnego skarbowego i wiodący w nim prym walor kompensacji, będący priorytetem, dla podstawowej w prawie karnym powszechnym, represji. Oczywiście głównym zadaniem prawa karnego skarbowego jest przecież w istocie dążenie do zapewnienia wpływów przynależnych Skarbowi Państwa z różnych tytułów prawnych, tak więc egzekwowanie należności staje się głównym celem i zadaniem nadrzędnym, nawet nad karno-wychowawczym aspektem prewencyjnym celów wszystkich kar i środków karnych. Książka jest syntetycznym, jak również całościowym ujęciem zagadnień dotyczących statusu oraz uprawnień podmiotu mającego ponosić odpowiedzialność posiłkową, jak również kumulacji jego roli z inną stroną, czy też quasi-stroną postępowania karnego skarbowego. 

Strategie

Jacek Brzozowski, Krystyna Pietrych

U początków projektu Strategie ”ja” (po)romantycznego w poezji polskiej XIX-XXI wieku, rezultatem którego jest niniejsza publikacja, stała nieodmiennie powracająca myśl, że zaskakująco wiele - wbrew diagnozom radykalnie separującym poezję romantyczną od jej dwudziestowiecznych realizacji - łączy poetyckie dykcje na przestrzeni ostatnich dwóch stuleci. Koncentrujemy się na fundamentalnym wymiarze tekstu, który jednocześnie poza tekstowość wykracza. Ten wymiar wyznacza podmiot rozumiany zarówno zgodnie z poetyką strukturalistyczną jako kategoria immanentna wypowiedzi, jak i poststrukturalistycznie - rozpatrywany w ujęciu antropologicznym i kulturowym. Szeroka formuła podmiotowości, nietożsama z abstrakcyjną ideą filozoficzną, lecz istniejąca poprzez wielość jednostkowych realizacji, jest dla nas kategorią centralną i nadrzędną, służącą wydobyciu ciągłości procesu historycznoliterackiego (a nawet szerzej - kulturowego), trwającego w poezji polskiej nieprzerwanie od romantyzmu do dzisiaj.