Wielkie osiedla mieszkaniowe w mieście postsocjalistycznym. Geneza, rozwój, przemiany, percepcja

Ewa Szafrańska

Wielkie socjalistyczne osiedla mieszkaniowe o zabudowie blokowej popularnie określane „blokowiskami” lub „osiedlami z wielkiej płyty” stanowią szczególne środowisko mieszkaniowe obecne w wielu miastach europejskich, ale przede wszystkich w miastach Europy Środkowo-Wschodniej. W książce poddano analizie genezę, rozwój, przemiany oraz percepcję tej formy zabudowy w wybranych miastach postsocjalistycznych. Podjęcie refleksji dotyczącej tej tematyki uznano za ważne, ponieważ osiedla te są najbardziej widocznym i rozległym przestrzennie dziedzictwem socjalizmu we współczesnych miastach i dominującą formą zamieszkiwaną przez niemal połowę ludności tych miast. Ponadto obszary te, mimo swej powszechności, są wciąż stosunkowo mało poznane i postrzegane przez pryzmat wielu stereotypów, które należy weryfikować w badaniach w różnych skalach przestrzennych i przy użyciu różnych metod. Praca ma walory nie tylko poznawcze ale także aplikacyjne. Jej rezultaty są ważnym głosem w toczącej się obecnie dyskusji na temat aktualnego stanu oraz przyszłości wielkich osiedli mieszkaniowych we współczesnych miastach postsocjalistycznych. Stanowi źródło niezbędnej wiedzy w procesach modernizacji i humanizacji tej formy zabudowy, czyli działań zmierzających do zapewnienia takich warunków zamieszkania, które w lepszy niż dotychczas sposób mogą zaspokoić potrzeby ich mieszkańców. 

Folklore in the Digital Age: Collected Essays. Foreword by Andy Ross

Violetta Krawczyk-Wasilewska

Online and digital cultures are among the most personally gripping effects of globalisation in our increasingly networked world. While global multimedia culture may seem to endanger traditional folklore, there is no doubt that it creates new folklore as well. Folklore in the Digital Age vividly illustrates the range of e-folklore studies in updated papers and essays from the author's 21st-century research. The themes covered include not only the most serious issues of the day, such as the 9/11 attacks and natural disasters, but also cheerier topics, such as online dating and food culture. In these essays Professor Krawczyk-Wasilewska paints a convincing picture of digital folklore as a cultural heritage. She covers a wide range of issues from all levels of society and offers fascinating insights into how online culture affects our postmodern lives.

Suisetica Inania. Ryszarda Swinesheada spekulatywna nauka o ruchu lokalnym

Robert Podkoński

Książka ta powstała wskutek zdziwienia. Publikacje na temat historii i rozwoju nauki nowożytnej ciągle utwierdzają czytelników w przekonaniu. że jedną z podstawowych różnic między średniowieczną i siedemnastowieczną filozofią przyrody jest zaakceptowanie przez tę ostatnią matematyki jako uprzywilejowanego narzędzia służącego do odkrywania tajemnic natury. Stąd niewątpliwie bierze się powszechne mniemanie, że fizyka nowożytna miała charakter ilościowy, a średniowieczne scholastyczne przyrodoznawstwo – jakościowy. Wywołało to zdziwienie autora książki, ponieważ historycy myśli wieków średnich już od dawna wiedzą, że wielu spośród filozofów tworzących w tej epoce, a szczególnie myśliciele zaliczani do grona tzw. szkoły oksfordzkich kalkulatorów, postrzegało matematykę jako doskonałą metodę do ustalania praw rządzących światem przyrody. Dzieło będące zwieńczeniem tradycji matematycznej filozofii w czternastowiecznym Oksfordzie. czyli Księga kalkulacji Ryszarda Swinesheada, stanowi zaś najdoskonalsze zaprzeczenie wyżej wspomnianego mniemania. Ze względu na ogrom problematyki ujętej w tym dziele niemożliwe byłoby przedstawienie szczegółowej analizy całości jego tekstu w ramach jednej monografii, dlatego w publikacji tej został ukazany temat najważniejszy i jednocześnie najbardziej reprezentatywny dla matematycznej filozofii przyrody oksfordzkich kalkulatorów – zjawisko ruchu lokalnego. Księga kalkulacji nadal nie jest dostępna dla szerszej publiczności, więc do monografii została dołączona edycja krytyczna źródłowego tekstu traktatu O ruchu lokalnym, stanowiącego integralną część najważniejszego dzieła Ryszarda Swinesheada. Prezentując autentyczne świadectwo dokonań ostatniego przedstawiciela szkoły oksfordzkich kalkulatorów, autor książki daje czytelnikom sposobność zweryfikowania obecnej w historii nauki tezy o wpływie średniowiecznych koncepcji ruchu lokalnego na narodziny i rozwój fizyki nowożytnej.

Symmachia cesarstwa rzymskiego z Bogiem chrześcijan (IV-VI wiek). T. 1

Sławomir Bralewski

Od czwartego wieku istniało wśród chrześcijan przekonanie nie tylko o przełomie, jaki dokonał się w świecie wraz z objawieniem się Jezusa Chrystusa, ale i o tym związanym z panowaniem cesarza Konstantyna Wielkiego. Pisano o "niezwykłej" czy "cudownej przemianie", która zdarzyła się światu na mocy zrządzenia Bożego, a doprowadziła do poniechania zarówno poprzedniej religii, jak i rodzimych tradycji. W przekonaniu chrześcijan doszło do niej na skutek sojuszu cesarza Konstantyna I z Najwyższym Bogiem, który był dla niego nie tylko opiekunem, ale i sprzymierzeńcem. Niniejsza książka poświęcona jest niektórym aspektom owego szczególnego aliansu - symmachii, w której wymiar militarny odgrywał istotną, a na samym początku wręcz dominującą rolę. Stanowi pierwszą część dwutomowej rozprawy i zawiera refleksje na temat szeroko pojętej genezy sojuszu Imperium Romanum z Bogiem chrześcijan. Znajdują się w niej rozważania na temat poszukiwania Najwyższego Boga przez Konstantyna, ideologii zwycięstwa, którą kierowali się władcy, czy też narodzin monastycyzmu traktowanego jako nowy, charakterystyczny dla epoki przełomu, sposób umiłowania mądrości, czyli rodzaj nowej filozofii, która zastąpić miała filozofię właściwą poprzedniej epoce. "Rzeczona publikacja ma charakter pracy naukowej z zakresu historii antyku chrześcijańskiego. (...) S. Bralewski poświęcił powyższym zagadnieniom wiele lat pracy i w tym czasie ugruntował swą pozycję cenionego badacza z zakresu starożytności chrześcijańskiej. Temat rozprawy ma charakter internacjonalny i interdyscyplinarny (...) jest dobrze wybrany i wskazuje na dążenie Autora do przedstawienia swemu czytelnikowi oryginalnego ujęcia badanej od dawna problematyki. (...) książka ta ma duże szanse spotkać się ze znacznym zainteresowaniem zarówno znawców przedmiotu, jak i tzw. miłośników antyku, co rokuje tej publikacji znaczne powodzenie na rynku księgarskim." dr hab. Piotr Kochanek, prof. KUL

Reforma szkolnictwa wyższego w Polsce w debacie publicznej. Bilans dyskusji o uniwersytetach

Agnieszka Dziedziczak-Fołtyn

Książka dotyczy procesu reformowania szkolnictwa wyższego w Polsce w latach 1990-2015 w kontekście toczonej na ten temat debaty publicznej. Scalenie socjologicznej analizy debaty publicznej inspirowanej analizami dyskursu publicznego oraz polityki publicznej (i procesami deliberacji) pozwala na wskazanie najważniejszych uwarunkowań reformy szkolnictwa: ideologicznych, instytucjonalnych oraz bezpośrednio związanych z prowadzeniem polityki publicznej. W wymiarze empirycznym autorka omawia trzy wymiary debaty poświęconej reformowaniu uniwersytetów: naukowy/akademicki (oparty na analizie treści tekstów naukowych), rządowy strategiczno-ustawodawczy (oparty na analizie treści dokumentów strategicznych i aktów prawnych), publicystyczny (oparty na analizie treści artykułów pochodzących z dzienników i tygodników). Takie kompleksowe podejście pozwala na wskazanie odmiennych funkcji każdego z wymiarów debaty publicznej. Wszystkie te analizy wieńczy ukazanie reformy szkolnictwa wyższego w dwóch kontekstach: merytorycznym (treść reformy) i formalnym (sztuka reformowania). Autorka stara się w ten sposób podkreślić, iż dla sukcesu reformy szkolnictwa wyższego konieczne jest sprzęgnięcie przedmiotowej koncepcji reform ze zdolnością decydentów do ich przygotowania (i ostatecznie implementowania).

Badania fokusowe. Problemy metodologiczne i etyczne

Jolanta Lisek-Michalska

 Celem książki jest choćby częściowe uzupełnienie braków w zakresie badań metodą zogniskowanego wywiadu grupowego. Wprawdzie tytuł sugeruje, że jest ona poświęcona w sposób symetryczny zarówno metodologii, jak i etyce badań fokusowych, ale punkt ciężkości zdecydowanie położono na kwestie etyczne. Jest to zabieg celowy, wynikający z trzech przesłanek. Po pierwsze, problemy metodologii badań fokusowych zostały szczegółowo rozpoznane przez licznych autorów, głównie amerykańskich – odwołania do wielu spośród nich znajdzie Czytelnik w tej książce. Po wtóre, w zogniskowanym wywiadzie grupowym, ze względu na jego specyfikę, występuje wyjątkowo wiele elementów „etycznie wrażliwych” i są one znacznie bardziej złożone niż dzieje się to w przypadku innych metod badawczych. Tym samym zasługują na wnikliwą uwagę. Po trzecie wreszcie, jest to rezultat przekonania, że postawa etyczna badacza w przypadku badań fokusowych w znacznym stopniu determinuje ich metodologię. Stanowi to antytezę wobec obowiązującego przez kilkadziesiąt lat pozytywistycznego podejścia do uprawiania badań w naukach społecznych, w którym dla rozważań o charakterze etycznym nie było miejsca. Motto tego modelu sprowadzało się do stwierdzenia: „Moja etyka to moja metodologia”.

Nauczyciel wczesnej edukacji kreatorem środowiska edukacyjnego dziecka

Elżbieta Płóciennik, Dorota Radzikowska

Przekazywana do rąk Czytelnika książka to kolejny tom podejmujący tematykę nauczyciela wczesnej edukacji (seria „Wczesna Edukacja”) pod redakcją pracowników Katedry Pedagogiki Wieku Dziecięcego Uniwersytetu Łódzkiego. W każdej kolejnej publikacji z tej serii autorzy zajmują się nowym ważnym problemem dotyczącym podmiotu badań - nauczyciela wczesnej edukacji. W prezentowanym tomie koncentrują się na analizie i opisie, organizowanego przez nauczyciela, środowiska edukacyjnego sprzyjającego uczeniu się dzieci. Podejmują próbę nie tylko prezentacji, lecz także wyznaczenia kierunku rozwoju alternatywnych sposobów, które mają prowadzić do pożądanych zmian w edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej, umożliwiających urzeczywistnianie postulatu stymulowania wszechstronnego rozwoju dziecka. W tej samej serii ukazały się publikacje: Nauczyciel wczesnej edukacji wobec zmian społeczno-kulturowych (red. Wiesława Leżańska, Aleksandra Feliniak) oraz Nauczyciel wczesnej edukacji. Rozwijanie kompetencji zawodowych (red. Wiesława Leżańska, Dorota Radzikowska).  

Liberalizacja handlu międzynarodowego a środowisko przyrodnicze. Przykład Unii Europejskiej

Anetta Kuna-Marszałek

Książka stanowi ważny wkład w rozwój badań nad środowiskowymi implikacjami liberalizacji handlu. Na polskim rynku wydawniczym jest to pierwsza zwarta pozycja ekonomiczna na ten temat. Poddano w niej krytycznej ocenie dotychczasowy interdyscyplinarny dorobek teoretyczno-empiryczny, a także zaprezentowano autorski model ukazujący zależności między liberalizacją handlu a wielkością emisji wybranych zanieczyszczeń w krajach Unii Europejskiej. Publikacja jest przeznaczona dla osób zainteresowanych problematyką handlu zagranicznego i środowiska przyrodniczego - zarówno pracowników naukowych, ekspertów i praktyków w tych dziedzinach, jak i wszystkich, którym problematyka zanieczyszczenia przyrody jest szczególnie bliska.

O literaturze i kulturze (nie tylko) popularnej. Prace ofiarowane Profesorowi Jakubowi Z. Lichańskiemu

Anna Gemry, Adam Mazurkiewicz

Tematyka tomu koncentruje się wokół zagadnień literatury i kultury popularnej. Autorzy rozwijają wątki badawcze podejmowane przez Profesora Jakuba Z. Lichańskiego, Jubilata, któremu tom jest ofiarowany. Ten dialog dotyczy także metodologii oraz badawczego światopoglądu, dzięki czemu Czytelnik ma okazję zetknąć się z próbą całościowego oglądu dorobku naukowego w tej dziedzinie. Wśród publikacji poświęconych literaturze/kulturze popularnej książka wyróżnia się zamierzoną, jak sądzę, rozległością tematyczną i metodologiczną prowadzonych oraz postulowanych w danym obszarze badań. Wskazuje ich kierunki i możliwości rozwoju, daje także podstawy źródłowe oraz inicjuje i inspiruje kolejne badawcze kroki [...]. Z recenzji prof. dr hab. Izoldy Kiec

Techniki soscjoterapeutyczne w pracy z dzieckiem agresywnym

Agnieszka Jaros, Renata Szczepanik

W pierwszej części opracowania zamieszczono opis najważniejszych sposobów postępowania diagnostycznego, uwzględniającego indywidualne konteksty życia dziecka i jego problemy. Natomiast w części drugiej znajdują się scenariusze zajęć socjoterapeutycznych do pracy z dziećmi agresywnymi, przeznaczone dla dwóch grup wiekowych uczniów (6–9-letnich oraz 10–12-latków). Przedstawione scenariusze stanowią jedynie przykład możliwego przebiegu zajęć i mają być inspiracją dla prowadzącego. Po uprzednio dokonanej diagnozie – uczestników zajęć i całej grupy (jej specyficznej osobowości, właściwości socjodynamicznych) – sam powinien ocenić „podatność” dzieci na niektóre zajęcia. Ponadto, planując zajęcia, należy uwzględniać możliwości organizacyjne (miejsce, czas, rytm pracy), dobór i frekwencję uczestników zajęć, posiadane umiejętności oraz specyficzne cele (sformułowane w oparciu o diagnozę). W proponowanych blokach zajęć wykorzystano wieloletnie doświadczenia dydaktyczne i terapeutyczne w pracy z dziećmi i młodzieżą. Publikacja powstała z myślą o potrzebach tych pedagogów (nauczycieli, wychowawców, opiekunów), którzy borykają się z rozmaitymi trudnościami w relacjach z podopiecznymi i w socjoterapii szukają inspiracji do swojej pracy wychowawczej. Książka zawiera propozycje pracy z dzieckiem, jednak należy pamiętać, że podstawowym warunkiem projektowania zajęć socjoterapeutycznych jest diagnoza dziecka oraz wnikliwa analiza warunków jego życia (tj. kontekstu zaburzonych zachowań). 

Kapitał społeczny a jakość życia. Na przykładzie zbiorowości wielkomiejskiej

Monika Mularska-Kucharek

 Opis socjologicznych i psychologicznych mechanizmów życia zbiorowego. Takie ujęcie problemu jakości życia wzbogaca rozumienie fenomenu zarówno kapitału społecznego, jak i samej jakości życia. Publikacja ukazuje nowy, nie w pełni dotąd dobrze zanalizowany, mechanizm działania kapitału społecznego, jak i genezy powstawania wyższej jakości życia. Omówienie określonych koncepcji teoretycznych i ich weryfikacja. Autorka przedstawia w swej pracy własne badania ilościowe z wykorzystaniem przygotowanych przez siebie narzędzi badawczych. Analizy ilościowe zostały pogłębione przez badania jakościowe, tworząc razem interesującą i uzupełniającą się całość. Tematyka monografii należy w ostatnich latach, nie tylko w Polsce, do wiodących w obszarze nauk społecznych, zwłaszcza zaś w socjologii. Wnioski z badań i ustaleń Autorki należy rekomendować, a w konsekwencji aplikować na poziomie różnych polityk społecznych. M. Mularska-Kucharek ukazała w książce nie tylko wzajemne związki i zależności między kapitałem społecznym a jakością życia mieszkańców Łodzi, ale również podjęła udaną próbę po-łączenia perspektywy teoretycznej z aplikacyjną. W odniesieniu do znaczących części mono-grafii wyniki przeprowadzonych badań mają charakter reprezentatywny, co z pewnością w sposób istotny podnosi jej rangę. W tym przypadku mamy do czynienia z zarówno z rozwiniętą samoświadomością metodologiczną, jak i umiejętnością interpretacyjną dotyczącą uzyskanego materiału empirycznego.

Adam Smith. Ekonomia polityczna

Wiesław Piątkowski

    Książka jest szczegółową i pogłębioną naukową prezentacją i analizą poglądów ekonomicznych Adama Smitha. Podejmuje temat, który ma istotne znaczenie w studiowaniu i pogłębionym poznaniu współczesnej teorii ekonomii. Argument ten opiera się na przekonaniu o istotnej roli ciągłości myśli ekonomicznej w sensie historycznym.     Zastosowana przez Autora metoda prezentacji i analizy poglądów Smitha jest bardzo cenna ze względów dydaktycznych. Stanowi ona wartościową wskazówkę dla młodszych adeptów ekonomii, jak należy przeprowadzić pogłębioną egzegezę tekstów źródłowych.

Regiony w prawie i praktyce Polska - Ukraina

Krzysztof Skotnicki, Katarzyna Wlaźlak

W kontekście coraz częściej pojawiających się pytań o cele i kierunki reformy administracji regionalnej na Ukrainie można wykorzystać w tym zakresie polskie doświadczenia. Funkcjonowanie regionów samorządowo-rządowych w Polsce, mimo nieustannie dokonywanych licznych zmian prawa, opiera się już bowiem na pewnych trwałych podstawach ustrojowych, chociaż kwestionowana jest słuszność różnych konkretnych ustawowych rozwiązań, w tym dotyczących wewnętrznej struktury regionu i in. Książka jest zbiorem opracowań powstałych na bazie referatów wygłoszonych podczas samorządowo-prawnej sesji tematycznej „Regiony w prawie i praktyce”, zorganizowanej przez Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego w ramach Międzynarodowej konferencji naukowej „Europa Wschodnia w XXI wieku. Polska – Ukraina: partnerstwo regionów” (Łódź, 21–22 października 2014). Autorzy zanalizowali i ocenili reformy prawa samorządu terytorialnego i kształtowanie się pozycji ustrojowej regionów oraz praktyki ich funkcjonowania w Polsce i na Ukrainie, w kontekście doświadczeń innych państw europejskich. Została podjęta różnorodna tematyka w szeroko rozumianym aspekcie regionalnym w prawie konstytucyjnym i administracyjnym. Doniosłe prawnie, teoretycznie i praktycznie problemy, nieraz budzące kontrowersje, wymagały od Autorów nie tylko przedstawienia własnego – często krytycznego – stanowiska, ale również wskazania pożądanych kierunków zmian legislacyjnych.  

Integracja handlowa krajów o różnych poziomach rozwoju gospodarczego. Przypadek Meksyku w Północnoamerykańskim Porozumieniu o Wolnym Handlu

Justyna Wieloch

Prezentowana monografia zawiera pogłębioną i wielowątkową analizę efektów integracji handlowej krajów o różnych poziomach rozwoju gospodarczego. Przedstawiono w niej wyniki badań opłacalności liberalizacji wymiany międzynarodowej z perspektywy kraju słabiej rozwiniętego. Za przykład posłużyło Północnoamerykańskie Porozumienie o Wolnym Handlu - unikalne w skali światowej ze względu na asymetrię rozwoju gospodarek uczestniczących w nim państw. Ocenę skutków integracji dla Meksyku sformułowano na podstawie szerokich studiów literaturowych i empirycznych. Publikacja jest jednym z pierwszych w Polsce opracowań naukowych ukazujących w sposób kompleksowy przebieg procesów integracji gospodarczej na kontynencie północnoamerykańskim.

Verbs in Fictive Motion

Jacek Tadeusz Waliński

This book presents a corpus-based study of verbs used in expressions of fictive motion, which refers to the cognitive-linguistic phenomenon of describing material objects incapable of movement in terms of motion over their configuration in space. The study focuses specifically on the category of coextension paths, which are used to describe the form, orientation, or location of a spatially extended object in terms of a path over the object’s extent. The analysis, carried out using the British National Corpus, indicates that in English only a fraction of motion verbs are used consistently to express coextension paths, and that some of them are used for this purpose far more systematically than others. A holographic image of structuring coextension paths that emerges from the linguistic data indicates that whereas directional motion verbs tend to be used in fictive motion to express bounded paths, directions, and routes, verbs of motion manner are employed to specify shapes constituting subjective counterparts of spatial contours of actual motion. Moreover, depending on the particular use and the wider linguistic context, certain coextension path expressions can be interpreted as a result of conceptual blending, which fuses multiple facets of motion via a common communicative platform established dynamically in discourse. From the perspective of the analysis, these interpretations are not mutually irreconcilable. The evocation of a particular conceptualization triggered by the semantic attributes conflated in a verb and its satellites is likely to depend not only on individual comprehension strategies, but also on the degree of cultural-linguistic conventionalization of certain fictive motion patterns established through the processes of language acquisition and social transfer.

Prasa lokalna w relacjach z kluczowymi aktorami społecznymi. Studia przypadków

Sylwia Męcfal

Monografia proponowana czytelnikom łączy w sobie elementy różnych dyscyplin naukowych: socjologii, politologii, medioznawstwa, ale przede wszystkim jej istotnym elementem jest zastosowana metoda badawcza - studium przypadku. Szczególny nacisk został położony na etykę badawczą oraz obszar badawczy, który można zaliczyć do tzw. trudnych do eksploracji. "Jest to opracowanie świeże, oparte na nadzwyczaj rzetelnej pracy terenowej, dostarczające transparentnych warsztatowo analiz uzyskanych danych w kilku najważniejszych wymiarach. Agregacja danych ze studiów przypadków pokazuje z jednej strony cechy powtarzalne zjawiska prasy lokalnej (niskie kompetencje dziennikarzy, ich uwikłanie w konflikty interesów, instrumentalne traktowanie lokalnych mediów przez znaczące osoby z otoczenia), ale z drugiej strony uwidacznia rozmaitość wariantów i odcieni, w jakich działania tych mediów przebiegają w rzeczywistości. (... ) Relacje między instytucjami zostały starannie i profesjonalnie wyprowadzone z mikropoziomu interakcji lokalnych. Skomponowany wielowarstwowo: poziom empiryczny (z kontekstami), prezentacja, analiza szczegółowa, agregacja danych, analiza w pojęciach systemowych, wywód zawarty w monografii Prasa lokalna w relacjach z kluczowymi aktorami społecznymi. Studia przypadków jest wzorcowym przykładem przenikania się pracy empirycznej i teoretycznej. Książka ta zasługuje na opublikowanie i intensywną akcję promocyjną, gdyż powinna się znaleźć w wielu bibliotekach". (z recenzji wydawniczej, dr hab. Grażyny Woronieckiej, prof. UW) "W recenzowanej rozprawie podjęty został niezmiernie ważny, zarówno z metodologicznego, jak i poznawczego punku widzenia temat, a zarazem bardzo trudny do realizacji, ponieważ mieszczący się w obszarze zjawisk w znacznym stopniu niejawnych, dziejących się za kulisami życia społecznego. (z recenzji rozprawy doktorskiej, prof. zw. dr hab. Danuty Walczak-Duraj)