System finansowy

Leszek Jerzy Jasiński

W pracy przedstawiono podstawy funkcjonowania systemu finansowego, a jej treść została dobrana odpowiednio do potrzeb dydaktycznych niezbędnych na Wydziale Administracji i Nauk Społecznych Politechniki Warszawskiej. Punktem wyjścia wykładu jest pojęcie pieniądza i pełnione przez niego funkcje. Omówiono zagadnienia dotyczące rynku finansowego, w tym systemu bankowego i rynku kapitałowego. Następnie przedstawiono tematy dotyczące polityki pieniężnej, finansów publicznych, finansów przedsiębiorstw, rozliczeń międzynarodowych oraz kryzysów finansowych.

Makroskopowe przewodniki elektryczne z nanorurek węglowych

Agnieszka Łękawa-Raus

W monografii rozważane są nowe możliwości i ograniczenia związane ze stosowaniem nanorurek węglowych do wykonania makroskopowych przewodników elektrycznych na potrzeby elektrotechniki i elektroniki. Wykazano, że nanorurki węglowe są bardzo ciekawymi materiałami przewodzącymi, które mogłyby być bardzo szeroko stosowane w makroskali. Odpowiednio dobrane techniki wytwarzania makroskopowych przewodników nanorurkowych mogą pozwolić na otrzymanie przewodników o różnych kształtach, wymiarach, właściwościach elektrycznych, mechanicznych, chemicznych, termicznych, stopniu izotropowości, jak również zdolności do dalszego przetwarzania. Przewodniki te mogą być również wolnostojące lub osadzone na podłożach. Praca wskazuje, iż w zależności od przeznaczenia przewodnika i jego pożądanej charakterystyki makroskopowe przewodniki nanorurkowe można wykonywać zarówno z proszków nanorurkowych, jak i czystych makrostruktur nanorurkowych, takich jak włókna, filmy, maty lub dywaniki nanorurkowe. Jak podkreślono, spośród powyższych włókna i filmy są szczególnie ciekawe dla zastosowań elektrycznych, gdyż mogą charakteryzować się bardzo wysoką konduktywnością. Rozważania teoretyczne wskazują, iż przy odpowiedniej optymalizacji morfologii włókien i filmów, przewodniki z nanorurek węglowych mogłyby być lepiej przewodzące niż miedź czy aluminium.

Międzynarodowe różnice ekonomiczne

Leszek Jerzy Jasiński

Gospodarkę globalną tworzą podmioty różnej postaci. Co powoduje, że regiony, kraje i grupy krajów są odmienne w sensie ekonomicznym? Dlaczego niektóre państwa dysponują bogactwem i gospodarczą siłą, a inne są dużo słabsze? Czym tłumaczyć rozbieżności strukturalne? Jak wyjaśniać niejednakowy bieg procesów wzrostu i rozwoju? Co jest przyczyną tego, że stabilność ekonomiczna nie jest powszechna? Zagadnienia te opisywano wiele razy, lecz do końca nie zostały zbadane. Do dalszych analiz zachęcają zachodzące wydarzenia i procesy. Wybrane tematy będziemy omawiać ze świadomością, że nie zostaną wyczerpane. Przywołamy teorie wypracowane na gruncie ekonomii międzynarodowej, gdy uznamy to za uzasadnione, poszukamy nowych interpretacji zjawisk. Interesować nas będą kwestie finansowe, strukturalne i systemowe, równowaga w gospodarce, polityka antycykliczna i zarządzanie. Po przedyskutowaniu spraw pieniężnych zajmiemy się gospodarką realną. Teorię uzupełni materiał statystyczny.

Pojazdy tramwajowe z niezależnie obracającymi się kołami. Wybrane zagadnienia w zakresie modelowania i badania układu pojazd szynowy-tor w zastosowaniu do pojazdów tramwajowych

Andrzej Chudzikiewicz, Mariusz Kostrzewski

Prezentowana praca zawiera wybrane wyniki uzyskane w trakcie realizacji projektu Opracowanie i przetestowanie całkowicie niskopodłogowego tramwaju z niezależnie obracającymi się kołami w skali demonstracyjnej (lider projektu: Pojazdy Szynowe PESA Bydgoszcz SA ) w zakresie Przedsięwzięcia pilotażowego NCBR Wsparcie badań naukowych i prac rozwojowych w skali demonstracyjnej DEMONSTRATOR+, finansowanego przez Naukowe Centrum Badań i Rozwoju. Projekt był wykonywany przez zakład Pojazdy Szynowe PESA Bydgoszcz SA oraz Wydział Transportu PW . Wynikiem tego przedsięwzięcia był prototyp całkowicie niskopodłogowego tramwaju (100% niskiej podłogi) z niezależnie obracającymi się kołami, który po przetestowaniu posłużył następnie do uruchomienia produkcji tramwaju typu Jazz Duo. 80 sztuk tego pojazdu zostało, w wyniku wygranego przez PES -ę przetargu, dostarczonych do Warszawy w latach 2014-2017 i zasiliło tabor ZTM w Warszawie, a także 5 sztuk w Gdańsku. Rozważania zawarte w książce dotyczą takich zagadnień, jak: modelowanie dynamiki ruchu pojazdu z niezależnie obracającymi się kołami z uwzględnieniem rzeczywistych geometrycznych nieregularności toru, modelowanie elementów układu napędowego i sterowania kołami, analiza warunków bezpiecznego ruchu pojazdu w torze, badanie zużycia profili kół i szyn, dobór procedury sterowania oraz parametrów układu sterowania. Publikacja przeznaczona jest dla osób zajmujących się profesjonalnie konstrukcją i badaniami dynamiki pojazdów szynowych, a w szczególności nowoczesnymi pojazdami tramwajowymi. Może być pomocna pracownikom biur konstrukcyjnych, wyższych uczelni oraz studentom w ich pracy naukowo-badawczej.

Odkształcalność gruntów i osiadanie fundamentów

Agnieszka Dąbska, Stanisław Pisarczyk

Podręcznik jest kompleksowym opracowaniem z zakresu mechaniki gruntów i fundamentowania, zawierającym opisy przyczyn i skutków odkształcalności gruntów. Potrzeba jego wydania wynika z wprowadzenia w Polsce nowych norm dotyczących zasad badania i klasyfikacji gruntów oraz obliczania osiadania fundamentów bezpośrednich i posadowionych na palach, stosowanych w różnych obiektach budowlanych (budynkach, budowlach hydrotechnicznych). Dużo miejsca poświęcono metodom obliczania fundamentów bezpośrednich, fudamentów głębokich oraz budowli hydrotechnicznych. Omówiono też stany graniczne użytkowalności i użytkowania. Szczególną uwagę poswięcono zagadnieniu monitoringu przemieszczeń obiektów budowlanych. Podano też przykłady uszkodzeń istniejących obiektów, wynikające z błędów ich posadowienia, i omówiono zastosowane sposoby ich naprawy.

Teoria maszyn i podstawy automatyki

Andrzej Kosior

Przedstawiony zakres tematyki przedmiotu wynikający z programów kierunków studiów i wymaganych efektów kształcenia ma na celu przekazanie studentom teoretycznej wiedzy oraz nabycia kompetencji i umiejętności potrzebnych do realizowania projektów technicznych rozwiązań konstrukcyjnych mechanizmów i urządzeń stosowanych w budowie pojazdów i maszyn roboczych, przy zastosowaniu układów automatycznego sterowania w ich budowie, z zastosowaniem nowoczesnych narzędzi wspomagania komputerowego.   W rozdziale 1 skryptu dokonano wprowadzenia do przedmiotu „Teoria mechanizmów i maszyn”. W rozdziale 2 omówiono strukturę mechanizmów i maszyn, w tym klasyfikację par kinematycznych, oraz klasyfikację strukturalną i funkcjonalną mechanizmów. Rozdział 3 zawiera opis metod wykreślnych i analitycznych kinematyki mechanizmów, w tym mechanizmu korbowowodzikowego czworoboku przegubowego i mechanizmu jarzmowego, oraz przykładowe zadania. W rozdziale 4 omówiono metody analizy kinematycznej mechanizmów krzywkowych, syntezę mechanizmu krzywkowego metodą analityczną oraz przykładowe zadania. W rozdziale 5 opisano dynamikę mechanizmów i maszyn, a w tym siły bezwładności, wyznaczanie reakcji w parach kinematycznych mechanizmów, ruch maszyny pod działaniem sił, nierównomierność biegu maszyny, wyznaczanie momentu bezwładności koła zamachowego, oraz przykładowe zadania. W rozdziale 6 omówiono podstawowe pojęcia automatyki. Opis charakterystyk elementów i układów automatyki zawiera rozdział 7. W rozdziale 8 omówiono właściwości statyczne i dynamiczne podstawowych elementów liniowych z przykładami. Rozdział 9 zawiera opis budowy i przekształcania schematów blokowych. W rozdziale 10 omówiono rodzaje i właściwości regulatorów. W rozdziale 11 przedstawiono kryteria oceny układów automatyki, a w tym kryteria stabilności, korekcję układów, kryteria oceny układów w stanach ustalonych oraz kryteria oceny stanów dynamicznych układów automatyki.

Modelowanie i badanie wybranych procesów i elementów obiektów logistycznych z wykorzystaniem metod symulacyjnych

Mariusz Kostrzewski

Praktyczny i nowatorski charakter oraz zawartość merytoryczna monografii wykracza poza ramy dostępnych prac naukowych z obszaru zastosowania metod symulacyjnych w zagadnieniach modelowania procesów logistycznych zachodzących w magazynach wysokiego składowania. Opracowanie jest przeznaczone dla studentów, projektantów, badaczy i dostawców wyposażenia systemów logistycznych, zarządców obiektów logistycznych oraz inwestorów dbających o konkurencyjność na rynku i poszukujących narzędzi służących do podniesienia efektywności prowadzonych przez siebie przedsięwzięć.

Wybrane aspekty przestrzenne i ekonomiczne gospodarki nieruchomościami na terenach miejskich i podmiejskich

Tomasz Budzyński

Tom IV serii „Monografie Naukowe Wydziału Geodezji i Kartografii Politechniki Warszawskiej” „Geodezja i Kartografia˝ W monografii przedstawiono zagadnienia związane z gospodarką nieruchomościami w ujęciu teoretycznym oraz praktycznym, koncentrując się na analizie wybranych aspektów przestrzennych i ekonomicznych występujących na terenach podmiejskich oraz obszarach dużych miast. Aspekty przestrzenne gospodarki nieruchomościami zostały zarysowane w analizie rozwoju funkcji mieszkaniowej na obszarach wiejskich sąsiadujących z miastem, wykorzystującej wybrane wskaźniki, oraz analizie najsilniej zurbanizowanej części miasta Krakowa, wykonanej przy użyciu metody morfologii mozaiki działek. Z kolei aspekty ekonomiczne przedstawiono na przykładzie dwóch analiz rynku nieruchomości. Pierwsza z nich dotyczyła wybranego obszaru poprodukcyjnego miasta Warszawy i została wykonana z użyciem metod geostatycznych, drugą zaś wykonano z użyciem metody Czekanowskiego na potrzeby wyszukiwania nieruchomości podobnych i obejmowała obszar wybranego lokalnego rynku nieruchomości miasta Krakowa.

Informatyka a filozofia. Od informatyki i jej zastosowań do światopoglądu informatycznego

Paweł Stacewicz

Monografia jest efektem filozoficznych rozważań jej autorów dotyczących informatyki i jej zastosowań w różnych dziedzinach (m.in. w biologii, kosmologii, lingwistyce i sztucznej inteligencji). Pojęciem, które scala poszczególne rozdziały jest światopogląd informatyczny. Oznacza ono nową, prefilozoficzną wizję świata. Wizję, która polega na opisie otaczających nas zjawisk w kategoriach informatycznych (np. algorytm, struktura danych, automat). Mimo informatyczno-filozoficznego podejścia praca ma charakter interdyscyplinarny.

Podstawy zarządzania jakością

Katarzyna Szczepańska

Książka przedstawia teoretyczne podstawy zarządzania jakością w ujęciu zarządzania operacyjnego. Przedstawia zagadnienia teorii jakości, systemów jakości, ekonomiki jakości oraz metod wspomagających zarządzanie jakością i jego doskonalenie. Odbiorcami książki są nie tylko studenci uczelni wyższych, ale także słuchacze studiów podyplomowych i doktoranci zainteresowani problematyką współczesnego zarządzania jakością.

Hydraulic Systems in Heavy Construction Equipment

Paweł Ciężkowski, Jan Maciejewski, Adam Zawadzki

Książka jest angielskojęzycznym odpowiednikiem opracowania - Układy hydrauliczne w maszynach roboczych (OWPW, Warszawa 2021) The authors of the publication entitled "Hydraulic systems in heavy construction equipment", want to acquaint students of mechanical faculties and operators of working and construction machinery with the fundamental knowledge of the designing of hydraulic systems, both their cylinders and control elements. The manuscript presents information on hydrokinetic and hydrostatic hydraulic systems. The work discusses the basic components of hydraulic systems used in working machinery, in particular: hydraulic pumps and motors, cylinders, valves, directional control valves, accumulators. Chapter one of this book discusses the basic hydraulic components used in working machinery, their functions, purpose and presents basic calculations. Chapter two presents basic information on open, closed, constant output and constant power hydraulic systems. The ways of controlling the systems are discussed on the basis of hydraulic system diagrams. Chapter three presents current trends in drive systems used in working machines, i.e.: the driving mechanism, the turning mechanism, the rotation mechanism of the working attachment, and discusses the system of cooperation of the hydraulic cylinder with the working attachment working in the crank and lever system (chapter four). The manual presents a method for determining the forces and moments acting on work attachments generated by hydraulic cylinders (force) and hydraulic motors (torque). Chapter five is devoted to specialized control systems for work attachments in construction machinery. Chapter six presents basic information on maintenance and operation of hydraulic systems of working machinery, i.e.: unloading hydraulic systems, deaerating hydraulic systems, performing daily maintenance, replacing hydraulic components.

Zaawansowane metody wykorzystania narzędzi modelowania symulacyjnego w zarządzaniu produkcją

Justyna Smagowicz, Cezary szwed

Skrypt jest przeznaczony do wykorzystania na kierunku Inżynieria Zarządzania w ramach przedmiotów, skupiających się na wykorzystaniu programów do modelowania symulacyjnego w zarządzaniu produkcją. Szczegółowymi celami zajęć są: uzyskanie przez studentów umiejętności korzystania z programów symulacyjnych, nauka metodyki prowadzenia badań dotyczących usprawniania procesów produkcyjnych z wykorzystaniem tych programów oraz utrwalenie pojęć z zakresu zarządzania i organizacji produkcji. Skrypt składa się z sześciu rozdziałów. Rozdział 1 zawiera opis programu Tecnomatix Plant Simulation. Scharakteryzowano w nim podstawowe obiekty, funkcje i moduły programu. Opisano wbudowane narzędzia wykorzystywane w usprawnianiu procesów i systemów produkcyjnych, w tym narzędzia do prowadzenia eksperymentów i optymalizacji badanych modeli. Rozdział 2 zawiera opis programu FlexSim. Omówiono w nim podstawowe obiekty, funkcje i moduły programu. Opisano narzędzia odwzorowujące logikę przetwarzania danych modelu, narzędzia do prezentacji wyników oraz sposób prowadzenia eksperymentów i optymalizacji badanych modeli. Rozdziały 3–6 zawierają ćwiczenia z wykorzystaniem omówionych wcześniej programów, po dwa ćwiczenia z wykorzystaniem każdego programu. Układ każdego ćwiczenia jest identyczny i obejmuje: cel ćwiczenia; opis procesu; zastosowane obiekty/narzędzia; szczegółową instrukcję dotyczącą wykonania ćwiczenia/zadania projektowego; omówienie wyników i pytania kontrolne. Układ treści skryptu, prowadzonych ćwiczeń laboratoryjnych i użytych narzędzi, ma pokazać, jakie różnice metodyczne występują przy wykorzystaniu każdego z programów komputerowych do rozwiązania zbliżonych merytorycznie problemów oraz jakie są różnice w prowadzeniu badań i uzyskiwanych wynikach. Ćwiczenia zostały przygotowane przy założeniu, że każde z nich jest wykonywane indywidualnie przez studenta.

Obróbka skrawaniem. Podstawy, dynamika, diagnostyka

Krzysztof Jemielniak

W podręczniku omówiono podstawowe zagadnienia związane z obróbką skrawaniem, takie jak: geometria ostrza, proces tworzenia się wióra, siły skrawania, zjawiska cieplne w strefie skrawania i skrawalność metali. Wiele uwagi poświęcono w nim materiałom narzędziowym, uwzględniając także te najbardziej nowoczesne, stosunkowo mało jeszcze rozpowszechnione. Oddzielny rozdział dotyczy drgań samowzbudnych w procesie obróbki; ich istoty, przyczyn powstawania oraz podstaw analizy stabilności. Podręcznik powstał w wyniku ponadczterdziestoletnich doświadczeń autora, zarówno w badaniach z zakresu obróbki skrawaniem, jak i w prowadzeniu zajęć dydaktycznych, zwłaszcza wykładów. Ze względu na zainteresowania naukowe autora oraz potrzeby przedmiotów, do których podręcznik ten ma służyć ("Obróbka skrawaniem", "Wysokoproduktywna obróbka skrawaniem" i "Automatyczny nadzór wytwarzania"), oprócz podstaw obróbki skrawaniem, będących przedmiotem także innych znakomitych opracowań, szczególną uwagę poświęcono zagadnieniom dynamiki procesu skrawania oraz automatycznej diagnostyki stanu narzędzia i procesu skrawania.

Elementy fizyki ciała stałego

Władysław Bogusz

W podręczniku omówiono zagadnienia dotyczące fizyki ciała stałego wraz z ich teoretycznym uzasadnieniem. Przedstawiono problematykę związaną z: wiązaniami w ciałach stałych, właściwościami cieplnymi ciał, elementami mechaniki kwantowej jako podstawowego narzędzia teorii wielu zagadnień związanych z ciałem stałym, teorią gazu elektronów swobodnych metali, właściwościami fizycznymi nadprzewodników i naturą zjawiska nadprzewodnictwa, podstawami teorii pasmowej ciał stałych ze szczególnym zastosowaniem do wyjaśnienia własności półprzewodników, właściwościami dielektryków i ich znaczeniem w przyrodzie i technice, klasyfikacją magnetyków i wyjaśnianiem zależności magnetyzmu od konfiguracji elektronów walencyjnych atomowych składników ciał stałych.

Nośność podłoża gruntowego fundamentów bezpośrednich

Agnieszka Dąbska, Stanisław Pisarczyk

Nośność podłoża gruntowego fundamentów bezpośrednich należy do podstawowych zagadnień geotechniki, zarówno w aspekcie naukowym i poznawczym, jak i praktycznym. To nośność, jako jeden z dwóch stanów granicznych, współdecyduje o poprawności przyjętego posadowienia nowo projektowanych obiektów budowlanych i modernizacji istniejących. W warunkach krajowych zagadnienie to nabiera dodatkowego znaczenia ze względu na wchodzącą do praktyki projektowej fundamentów normę PN-EN 1997 Eurokod 7 Projektowanie geotechniczne. W podręczniku omówiono metody badań laboratoryjnych i polowych wytrzymałościowych parametrów geotechnicznych oraz podstawowe kryteria oceny nośności podłoża gruntowego. Opisano także klasyczne metody obliczania nośności podłoża przy osiowym i mimośrodowym obciążeniu fundamentów oraz wybrane metody obliczania nośności podłoża uwarstwionego z warstwą słabszą i nośności nasypów posadowionych na podłożu słabonośnym. W rozdziale dziewiątym przedstawiono metody normatywne obliczania nośności oraz autorską propozycję określania nośności podłoża skalnego.

Mechanika płynów w inżynierii i ochronie środowiska

Marek Mitosek

Mechanika płynów jest jednym z kluczowych działów klasycznej mechaniki i jest wykładana na większości kierunków kształcenia na politechnikach. W podręczniku zostały przedstawione podstawowe wiadomości oraz wybrane zagadnienia z mechaniki płynów, szczególnie istotne z punktu widzenia potrzeb studentów i inżynierów zajmujących się problematyką inżynierii i ochrony środowiska. Zawarty w książce materiał obejmuje, między innymi, zagadnienia z zakresu inżynierii sanitarnej (inżynierii komunalnej), budownictwa hydrotechnicznego, melioracji, ochrony wód i inżynierii gazowniczej. Podane przykłady liczbowe powinny przyczynić się do łatwiejszego i bardziej gruntownego opanowania materiału. Podręcznik jest przeznaczony przede wszystkim dla studentów wydziałów inżynierii i ochrony środowiska, na poziomie studiów inżynierskich, licencjackich i magisterskich oraz dla słuchaczy kursów podyplomowych.

Metrologia z podstawami specyfikacji geometrii wyrobów (GPS)

Sławomir Białas, Zbigniew Humienny, Krzysztof Kiszka

Skrypt jest przeznaczony dla studentów Wydziału Samochodów i Maszyn Roboczych Politechniki Warszawskiej jako literatura podstawowa do przedmiotu „metrologia i zamienność” oraz do „laboratorium metrologii i zmienności”. Zgodnie z programem studiów skrypt oprócz tematyki ściśle metrologicznej zawiera także wiadomości z zakresu tolerancji wielkości geometrycznych (specyfikacji geometrii wyrobów – GPS) i teorii łańcuchów wymiarowych. Jest to ujęcie mające długą tradycję w polskim piśmiennictwie technicznym, a także w dydaktyce wydziałów mechanicznych politechnik krajowych.   Skrypt można wykorzystać na studiach kierunku Mechanika i Budowa Maszyn, poza specjalnościami ściśle metrologicznymi. Może być szczególnie użyteczny dla specjalności konstrukcyjnych. Dokumenty metrologii prawnej, podane w wykazach literatury uzupełniającej, są dostępne na oficjalnej stronie internetowej Głównego Urzędu Miar www.gum.gov.pl.   Rozdział 4 Tolerancje geometryczne został napisany od podstaw jako autorski przez Zbigniewa Humiennego. Pozostałe rozdziały skryptu zostały opracowane wspólnie przez trzech współautorów, przy czym częściowo wykorzystano materiał zawarty w skrypcie Metrologia techniczna z podstawami tolerowania wielkości geometrycznych dla mechaników autorstwa Sławomira Białasa (Oficyna Wydawnicza PW, Warszawa 2006).   W drugim znowelizowanym wydaniu skryptu zaktualizowano rysunki i tekst w rozdziałach 2 i 4; m.in. pokazano ustalenia z najnowszych norm ISO 14405-1:2016, ISO 1101:2017, ISO 1660:2017, ISO 5458:2018, ISO 2692:2021, ISO 22081:2021 dotyczących specyfikacji geometrii wyrobów, które zostały opublikowane po pierwszym wydaniu skryptu. Ponadto w związku z wprowadzeniem od 20 maja 2019 roku nowych definicji jednostek miar Międzynarodowego Układu Jednostek Miar SI uaktualniono podrozdział 1.2. Dodano również dwa nowe podrozdziały 1.11 i 1.12. W pozostałych rozdziałach wprowadzono drobne zmiany i korekty terminologiczne oraz usunięto dostrzeżone błędy edytorskie.

Gospodarka 4.0 na przykładzie przedsiębiorstw w Polsce

Mieczysław Morawski

Przesłanki wyboru problemu badawczego, stanowiącego kanwę niniejszego opracowania, wydają się oczywiste. Zmiana funkcjonowania gospodarki polskiej pod wpływem trendów rozwojowych, którym K. Schwab nadał spektakularną nazwę czwartej rewolucji przemysłowej jest nieuchronna. Potrzebne są zatem kolejne inicjatywy, które przybliżą problematykę koniecznych zmian, a przede wszystkim umożliwią zrozumienie ich przyczyn, rysujących się szans i zagrożeń, spodziewanych kosztów i korzyści, dadzą intelektualny zaczyn możliwych rozwiązań i ścieżek ich implementacji.   Przedsiębiorstwa już obecnie w rosnącym stopniu funkcjonują w środowisku Przemysłu 4.0 i szerzej Gospodarki 4.0. Autorzy w poszczególnych rozdziałach wskazują i interpretują widoczne trendy zmian technologicznych, biznesowych i innych.   Monografia składa się z 3 części (8 rozdziałów). Część pierwsza niniejszego opracowania ma charakter wprowadzający do zagadnień związanych z czwartą rewolucją przemysłową i skutków, które przynosi w wymiarze społecznym i ekonomicznym. W trzech pierwszych rozdziałach dwoje znamienitych luminarzy polskich nauk społecznych, G. Gierszewska i L. Jasiński oraz przedstawicielka młodszego pokolenia badaczy – S. Sysko-Romańczuk podjęli wyzwanie zmierzenia się z trudną materią odkrywania i definiowania procesów zmian tworzących przełom cywilizacyjny. Mamy tu zaakcentowane znaczenie tak odmiennych uwarunkowań, jak kreatywność i energia elektryczna.   W części drugiej opracowania przedstawione zostały studia przypadków trzech bardzo różnych przedsiębiorstw – reprezentujących przemysł meblarski, przemysł farmaceutyczny i ubezpieczenia na życie. Wspólną cechą opisywanych organizacji jest ich polski rodowód, powstały one albo z inicjatywy przedsiębiorczej jednostki, albo na skutek przekształceń własnościowych – prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych. Drugą ich cechą jest dynamiczny rozwój i odważna wizja transformacji cyfrowej. Warto zwrócić uwagę, że siłą napędową zmian jest w każdym przypadku inny czynnik – technologie, kultura organizacyjna, klient.   W części trzeciej czytelnicy opracowania otrzymują rekomendacje, które dotyczą krystalizujących się przedsiębiorstw 4.0, a mianowicie modelu oceniania poziomu cyfrowej dojrzałości przedsiębiorstwa i modelu wymaganych kompetencji od menedżera 4.0.

Rola partycypacji społecznej w kształtowaniu miast

Małgorzata Mirecka

Celem monografii jest ocena przydatności różnych form konsultacji społecznych na wybranych etapach procesu planistycznego, a w efekcie zbadanie, w jaki sposób udział lokalnych społeczności realnie wpływa na ostateczne decyzje planistyczne, a tym samym na zagospodarowanie przestrzenne. W trakcie prac badawczych przeprowadzono rozpoznanie dotychczasowego stanu badań z zakresu partycypacji społecznej w planowaniu przestrzennym oraz przepisów regulujących udział społeczności lokalnych w sporządzaniu opracowań planistycznych i ich ewolucji od czasu transformacji ustrojowej. W monografii podjęto również rozważania na temat roli projektanta urbanisty w planowaniu partycypacyjnym, opisując techniki stosowane na różnych etapach działań planistycznych. W kontekście poszukiwań lokalnych gospodarzy miejskich przestrzeni opisano rolę, jaka mogą odgrywać publiczne instytucje kultury. Jeden z rozdziałów poświęcono też inwestycjom infrastrukturalnym, których realizacja wywołuje często syndrom NIMBY, i możliwościom jego łagodzenia. Ilustrację obecnych tendencji w procesach planowania partycypacyjnego stanowią wybrane studia przypadków różnych działań, związanych z udziałem mieszkańców - tych obowiązkowych, wynikających z przepisów prawa, jak i tych prowadzonych przez samorządy dobrowolnie - warsztatów i konkursów urbanistycznych.

Modelowanie numeryczne wybranych zagadnień natryskiwania cieplnego

Tomasz Chmielewski

Metody natryskiwania termicznego są jednymi z najbardziej uniwersalnych technik nanoszenia materiałów powłokowych na materiał podłoża. Umożliwiają one wytwarzanie warstw metalicznych, ceramicznych, jak i kompozytowych, zarówno na podłożach metalicznych, jak i ceramicznych. Niekorzystny stan naprężeń własnych zarówno w powłoce, jak też na granicy powłoki i podłoża, może mieć decydujący wpływ na trwałość eksploatacyjną wytwarzanych powłok i warstw. Ocena stanu naprężeń w natryskiwanych powłokach i wytwarzanych warstwach prowadzona jest metodami analitycznymi, eksperymentalnymi oraz z wykorzystaniem analiz numerycznych. W monografii omówiono założenia do budowy modelu komputerowego układu powłoka metalowa-podłoże ceramiczne pod kątem analizy naprężeń powstałych w procesie natryskiwania termicznego powłok. Na ich podstawie zbudowano model komputerowy (oparty na metodzie elementów skończonych) w celu analizy i prognozowania naprężeń w otrzymywanych powłokach. Zamieszczono także wyniki wpływu prędkości uderzenia cząstki oraz rodzaju materiału powłokowego (Cu, Ti) i podłoża (ceramika Al2O3, żelazo) na deformację cząstki, rozkład pola temperatury oraz pola naprężeń w analizie obejmującej fazę tworzenia się powłoki. Określono wpływ ilości zastosowanych podwarstw, z których składa się powłoka, na wielkość i rozkład naprężeń własnych w powłoce po jej utworzeniu i ochłodzeniu do temperatury otoczenia. Zbudowane modele komputerowe weryfikowano poprzez pomiary wygięcia próbek po procesie natryskiwania termicznego oraz analityczne obliczenia naprężeń w powłokach na podstawie ich krzywizny wygięcia.

SPC - Statistical Process Control

Tadeusz Sałaciński

Nowoczesne i otwarte na zmiany przedsiębiorstwo nie może obyć się bez sprawnie funkcjonującego systemu zarządzania jakością wyrobów i usług. Jedną z kluczowych ról w takim systemie odgrywa SPC, czyli statystyczne sterowanie procesami. W publikacji zawarto podstawową wiedzę (wraz z przykładami zastosowania) niezbędną do statystycznego sterowania procesami produkcyjnymi, w których jakość jest sprawą priorytetową. Wszystkie zawarte w pracy przykłady opracowano z wykorzystaniem programu komputerowego STATISTICA (wersja 8PL) firmy StarSoft.

Laboratorium optyki falowej

Andrzej Kołodziejczyk, Agnieszka Siemion, Maciej Sypek

Skrypt zawiera opis podstawowych ćwiczeń laboratoryjnych dotyczących zagadnień z zakresu optyki falowej, takich jak: obrazowanie w ramach optyki geometrycznej i falowej, interferencja i koherencja światła (doświadczenie Younga przy oświetleniu laserowym, światłem quasi-monochromatycznym lampy gazowej i światłem białym, interferometr Michelsona, interferometr Macha-Zehndera), dyfrakcja światła (strefy Fresnela, plamka Poissona, kamera otworkowa - camera obscura, siatka dyfrakcyjna, zjawisko samoobrazowania, dyfrakcja Fraunhofera i jej zastosowanie w dyfraktometrii, twierdzenie o skalowaniu w ramach dyfrakcji Fresnela), holografia (holografia klasyczna - zapis siatki dyfrakcyjnej i hologram Fresnela płaskiego obiektu dyfuzyjnego, holografia syntetyczna - płytki strefowe i hologram Fouriera zaprojektowanego numerycznie obiektu dwuwymiarowego, holografia cyfrowa - zapis i odtworzenie hologramu cyfrowego). Prezentowane ćwiczenia obejmują podstawowe pomiary, których zadaniem jest weryfikacja doświadczalna opisu teoretycznego bądź ilustracja praktycznego zastosowania omawianego zjawiska. Część zaproponowanych eksperymentów można przeprowadzić w skromniej wyposażonych laboratoriach, na przykład w szkołach podstawowych i ponad podstawowych na lekcjach przyrody i fizyki lub na kółkach zainteresowań.

Uwarunkowania tworzenia i możliwości rozwoju akademickich przedsiębiorstw w Polsce

Zbigniew Chyba

Przedsiębiorczość akademicka jest zjawiskiem wzbudzającym szerokie zainteresowanie - zarówno teoretyków zarządzania, jak również menedżerów praktyków. Wpisuje się w nowatorski nurt badań nad innowacyjnością przedsiębiorstw - szczególnie tych, które funkcjonują w sektorze zaawansowanych technologii. Umożliwia tworzenie pomostu między nauką a biznesem oraz takie wykorzystanie kapitału intelektualnego pracowników naukowych, które stanowi szansę na zwiększenie innowacyjności i konkurencyjności polskiej gospodarki. Monografia jest skierowana do szerokiego kręgu odbiorców. Może stanowić podręcznik dla studentów i doktorantów kierunków technicznych i menedżerskich, a także źródło informacji dla tych wszystkich, którzy interesują się różnymi aspektami przedsiębiorczości w Polsce.

Laboratorium cyfrowego przetwarzania sygnałów

Jacek Misiurewicz

W proponowanych ćwiczeniach zagadnienia cyfrowego przetwarzania sygnałów przedstawione są na przykładach aktualnych zastosowań z telekomunikacji, elektroakustyki, analizy drgań mechanicznych i przetwarzania obrazów. Zadania przeznaczone są dla osób, które mogą eksperymentować z rzeczywistymi, fizycznymi sygnałami, m.in. z mikrofonów, cyfrowych odbiorników radiowych oraz czujników optoelektronicznych. W omawianych ćwiczeniach wykorzystywany jest nowoczesny sprzęt - układy akwizycji danych, układy przetwarzania wykorzystujące macierze FPGA i procesory sygnałowe, oscyloskopy i generatory. Część zadań wykonywana jest na komputerach PC za pomocą nowoczesnego oprogramowania (Matlab, przyrządy wirtualne LabView). Rozdziały skryptu odpowiadają kolejnym ćwiczeniom, opatrzonym krótkim wstępem teoretycznym. Następnie proponowane są zadania do pracy własnej, pozwalające sprawdzić wiedzę w praktyce rachunkowej i pojęciowej. Ostatnią (i zasadniczą) częścią rozdziału jest zestaw zadań do wykonania w laboratorium.