Samorząd terytorialny w Polsce. Ustrój ekonomiczny

Marek Wojciechowski

Problematyka książki dotyczy samorządu terytorialnego w Polsce w wymiarze ekonomicznym. Treść monografii skupia się na ekonomicznych aspektach funkcjonowania samorządu, identyfikując przyczyny i konsekwencje decyzji podejmowanych przez organy samorządu. Publikacja wzbogaca nieliczny jeszcze zasób wiedzy o warunkach i mechanizmach gospodarowania oraz zarządzania w samorządzie. Istotne są dwa wątki prowadzonych rozważań: działanie samorządu w ramach systemu ekonomicznego oraz funkcjonowanie samorządu według zasad typowego przedsiębiorstwa. Służy temu analiza teoretyczna natury ekonomicznej samorządu, jego miejsca na mapie administracyjnej kraju, badanie przedmiotu oraz podmiotów decyzyjnych w samorządzie. Klamrą spinającą wywody jest kwestia efektywności ekonomicznej kształtowanej przez władze samorządu i jego jednostki organizacyjne. Motywem przewodnim monografii jest ukazanie samorządu w nowej perspektywie badawczej, gdzie jego istota polega na świadczeniu usług publicznych i kreowaniu warunków rozwoju, zaś formą staje się działanie w strukturze podmiotu gospodarczego funkcjonującego na rynku konkurencyjnym. Formuła samorządu traktowanego jako quasi-przedsiębiorstwo jest zatem substytutem samorządu jako publicznej organizacji gospodarczej nienastawionej na zysk.

Filozofia. Krótkie Wprowadzenie 35

Edward Craig

> KRÓTKIE WPROWADZENIE – książki, które zmieniają sposób myślenia!   Jak powinniśmy żyć? Co naprawdę istnieje? Skąd wiemy to, co wiemy? Autor omawia kluczowe pytania, którymi zajmuje się filozofia. Pokazuje wybrane ważne tematy dotyczące etyki, natury bytu oraz wiedzy za pomocą lektury Platona, Hume’a, Kartezjusza, Kanta, a także pisarzy buddyjskich. Tomik stanowi wprowadzenie do filozofii rozumianej nie tylko jako profesjonalne, naukowe badania, lecz także jako codzienne doświadczenie egzystencjalne każdego człowieka. Autor zaprasza czytelnika do filozofowania, zachęcając, by nie bał się stawiać pytań czy być krytycznym – filozofia pokazana w tym tomiku jest blisko codziennego doświadczenia. * Interdyscyplinarna seria KRÓTKIE WPROWADZENIE piórem uznanych ekspertów skupionych wokół Uniwersytetu Oksfordzkiego przybliża aktualną wiedzę na temat współczesnego świata i pomaga go zrozumieć. W atrakcyjny sposób prezentuje najważniejsze zagadnienia XXI w. – od kultury, religii, historii przez nauki przyrodnicze po technikę. To publikacje popularnonaukowe, które w formule przystępnej, dalekiej od akademickiego wykładu, prezentują wybrane kwestie. Książki idealne zarówno jako wprowadzenie do nowych tematów, jak i uzupełnienie wiedzy o tym, co nas pasjonuje. Najnowsze fakty, analizy ekspertów, błyskotliwe interpretacje. Opiekę merytoryczną nad polską edycją serii sprawują naukowcy z Uniwersytetu Łódzkiego: prof. Krystyna Kujawińska Courtney, prof. Ewa Gajewska, prof. Aneta Pawłowska, prof. Jerzy Gajdka, prof. Piotr Stalmaszczyk.

La protection des lanceurs d\'alerte au travail dans les Etats V4, en France et en Slovénie - changements proposés

Zbigniew Hajn, Dagmara Skupień

La présente monographie résume les résultats de la recherche réalisée par le groupe internati d’experts en droit dans le cadre de la Bourse de Visegrad (Nr 21930021) intitulée « La protection des lanceurs d’alerte au travail dans les États V4, en France et en Slovénie (WhistlePro) » financée par le Fonds international de Visegrad. Le projet avait pour objectif principal d’étudier la réglementation relative à la protection des personnes qui divulguent les irrégularités et les violations du droit dans des entreprises et dans d’autres institutions privées et publiques dans des États faisant objet de l’étude, ainsi que de montrer les problèmes et de proposer des solutions juridiques liées à la transposition de la directive de l’Union européenne 2019/1937 du 23 octobre 2019 sur la protection des personnes qui signalent des violations du droit de l’Union dans la législation nationale. La publication présente, entre autres, une analyse de l’étendue des questions pouvant faire objet de signalement, de personnes qui peuvent être considérées des lanceurs d’alerte et bénéficier de la protection liée à la divulgation des violations et d’autres entités couvertes par la protection en raison de leur lien avec le lanceur d’alerte, de procédures et canaux internes et externes de signalement des violations de mesures de soutien juridique des lanceurs d’alerte dans leur activité et de leur protection contre les représailles pour divulgation d’informations, de la confidentialité de leur activié, de la responsabilité juridique pour les représailles ou la violation des obligations à l’égard des lanceurs d’alerte. La recherche susvisée a été coordonnée par l’Université de Lodz, la faculté de Droit et d’Administration en coopération avec l’Université Charles à Prague, l’Université de l’Église réformée Gáspár Károli en Hongrie, l’Université de Maribor, l’Université de Tours et l’Université de Trnava à Trnava ainsi qu’avec la participation des représentants d’autres centres scientifiques, institutions publiques, partenaires sociaux, organisations de société civile, entreprises et praticiens du droit. Le résultat global de la recherche réalisée dans le cadre du projet est présenté dans le livre « Towards a Better Protection of Workplace Whistleblowers in the Visegrad Countries, France and Slovenia » publié par la maison d’édition de l’Université de Lodz. Cette publication s’adresse à tous ceux qui s’intéressent aux mesures ayant pour but d’améliorer la situation juridique des personnes qui signalent des violations du droit au travail. * The project is co-financed by the Governments of Czechia, Hungary, Poland and Slovakia through Visegrad Grants from International Visegrad Fund. The mission of the Fund is to advance ideas for sustainable regional cooperation in Central Europe. Le projet est cofinancé par les gouvernements de la République tchèque, la Hongrie, la Pologne et la Slovaquie à travers les Bourses de Visegrad du Fonds international de Visegrad. Le Fonds a pour mission de promouvoir des idées en faveur d’une coopérati régionale durable au sein de l’Europe centrale.

Sztuczna inteligencja. Jej natura i przyszłość. Krótkie Wprowadzenie 21

Margaret A. Boden

KRÓTKIE WPROWADZENIE - książki, które zmieniają sposób myślenia!   Tomik w zwięzły i przystępny sposób prezentuje historię rozwoju sztucznej inteligencji, jej możliwości i ograniczenia. W jaki sposób działa? W jakich dziedzinach życia może być wykorzystana? Jakie zagrożenia stwarza? Jak zmienia nasze myślenie o człowieczeństwie?   *   Interdyscyplinarna seria KRÓTKIE WPROWADZENIE piórem uznanych ekspertów skupionych wokół Uniwersytetu Oksfordzkiego przybliża aktualną wiedzę na temat współczesnego świata i pomaga go zrozumieć. W atrakcyjny sposób prezentuje najważniejsze zagadnienia XXI w. – od kultury, religii, historii przez nauki przyrodnicze po technikę. To publikacje popularnonaukowe, które w formule przystępnej, dalekiej od akademickiego wykładu, prezentują wybrane kwestie. Książki idealne zarówno jako wprowadzenie do nowych tematów, jak i uzupełnienie wiedzy o tym, co nas pasjonuje. Najnowsze fakty, analizy ekspertów, błyskotliwe interpretacje. Opiekę merytoryczną nad polską edycją serii sprawują naukowcy z Uniwersytetu Łódzkiego: prof. Krystyna Kujawińska Courtney, prof. Ewa Gajewska, prof. Aneta Pawłowska, prof. Jerzy Gajdka, prof. Piotr Stalmaszczyk.

Tożsamość narracyjna jako warunek autentycznej podmiotowości prawnej

Bartosz Wojciechowski

Książka jest próbą ukazania, dlaczego opowieść o własnym życiu jest ważna dla refleksyjnego samorozpoznania, (re)konfigurowania, (re)konstruowania czy zaakceptowania samego siebie. W przyjętej koncepcji narracji dokonano syntezy różnorodnych i wieloaspektowych doświadczeń czasowych, które otwierają zarówno opowiadającego, jak i słuchającego na pluralistyczny obraz społecznego świata. Na ludzką kondycję składają się bowiem wybory między różnymi działaniami, stylami życia, uczuciami czy wartościami. Ideałem demokratycznego i pluralistycznego społeczeństwa jest akceptacja istnienia wielu sposobów życia, przy czym podejmowane decyzje są determinowane zarówno indywidualnymi preferencjami, jak i kulturowymi uwarunkowaniami, w które wpisana jest jednostka. Dlatego niezwykle ważne jest wsłuchanie się w (auto)narracje osób wykluczonych, dyskryminowanych czy marginalizowanych, dla których poszukiwanie własnej tożsamości jest nie tylko sensem życia, lecz także wiąże się z fundamentalnymi zmianami w ich osobowości i sytuacji prawnej. Tożsamość narracyjna pozwala odkryć i wysłowić samego siebie, zaś owa artykulacja jest doniosła, ponieważ w dalszej perspektywie ułatwia pozostanie wiernym sobie, odnalezienie własnej drogi życia i prawdziwej podmiotowości prawnej, a także otwiera nas na innych.

Sztuka współpracy. Studium grup artystycznych w czasach PRL

Tomasz Ferenc, Krzysztof Olechnicki, Paulina Rojek-Adamek, Xawery Stańczyk

Książka powstała z myślą o potrzebie ukazania zróżnicowanego kontekstu badania grup artystycznych oraz przybliżeniu historii wybranych kolektywów. Niniejszy tom jest pierwszym i zarazem otwierającym serię monografii poświęconych grupom artystycznym. Zadanie, które sobie postawiliśmy – poza pokazaniem specyfiki konkretnych ugrupowań – ma zapoczątkować dyskusję ukierunkowaną na wypracowanie założeń teoretyczno-metodologicznych badania świata sztuki z perspektywy działania grupowego. * W polskiej socjologii brakuje prac dotyczących grup artystycznych […]. Recenzowana książka wypełnia zatem pewną lukę i może stanowić zaczyn serii dotyczącej  grup artystycznych i socjologicznych aspektów funkcjonowania artystów czy zespołów muzycznych w polskim społeczeństwie. dr hab. Radosław Kossakowski, prof. UG Monografia jest napisana bardzo przystępnym językiem. Czyta się ją z niekłamaną przyjemnością, co odsłania wręcz reporterskie zaangażowanie Autorów. Ów bardzo czytelny i komunikatywny  język nie stoi w sprzeczności z głębokością przekazu i bardzo dobrym osadzeniem teoretycznym pracy. dr hab. Magdalena Szpunar, prof. UJ

Batutą i skalpelem. Ciało w zawodach wysokospecjalistycznych

Dominika Byczkowska-Owczarek

Kim jest ufalny pacjent? Jaka część mózgu jest nazywana kochanką neurochirurgów? Czym różni się dyrygowanie w filharmonii od dyrygowania w operze? W jakich utworach frak dyrygenta się nie marszczy? Dominika Byczkowska-Owczarek analizuje rolę ciała w zawodach wysokospecjalistycznych - neurochirurga i dyrygenta orkiestrowego, które zazwyczaj kojarzą się z rozległą wiedzą teoretyczną. Jak się jednak okazuje, za sukcesem w tych dziedzinach stoją tysiące godzin pracy, w tym fizycznej, polegającej na kontroli własnych ruchów i mimiki twarzy, a także umiejętnej współpracy z innymi bez użycia słów. W publikacji został przedstawiony proces pracy poprzez ciało w obu badanych profesjach, ze szczególnym uwzględnieniem takich jego aspektów, jak: przywództwo, tożsamość zawodowa, technologia, praca w zespole, komunikowanie, sytuacja kobiet wykonujących te zawody czy samotność. Pokazano także, jak w profesjach o kilkusetletniej historii i unikalnej kulturze pracy tworzeni są indywidualiści. Na podstawie prowadzonych przez sześć lat jakościowych badań socjologicznych autorka proponuje koncepcję społecznego konstruowania cielesności w obszarze roli zawodowej. Stawia ciało w centrum socjologicznego zainteresowania oraz omawia sposoby jego przekształcania i używania podczas pracy. * Autorka od wielu lat zajmuje się badaniem ciała i cielesności oraz jest bez wątpienia ekspertką w tym obszarze. Jej książka zdecydowanie wykracza poza ramy socjologii ciała/ucieleśnienia. Sytuuje się na styku różnych subdyscyplin: socjologii ciała, socjologii pracy oraz workplace studies, co wskazuje na jej interdyscyplinarny charakter, ale również na umiejętność łączenia przez autorkę perspektyw wywodzących się z różnych studiów. Publikacja dostarcza wielu informacji, począwszy od historii zawodów po funkcjonowanie środowiska, męską dominację i rozwój kariery. Można zatem powiedzieć, że praca poprzez ciało jest tylko jednym z elementów opisywanych w niej światów społecznych. Z recenzji dr hab. Honoraty Jakubowskiej, prof. UAM

Pozarodzinna sukcesja zarządzania w przedsiębiorstwach rodzinnych

Justyna Domanowska

Badania przedstawione w ramach pracy koncentrowały się na pozarodzinnej sukcesji zarządzania. Większość przedsiębiorstw rodzinnych w Polsce, założonych w latach dziewięćdziesiątych, jest w trakcie lub zbliża się do zmiany pokoleniowej. Proces sukcesji to jeden z trudniejszych etapów przez który przechodzą firmy rodzinne. Odpowiedni wybór sukcesora zwiększa prawdopodobieństwo przetrwania i rozwoju przedsiębiorstwa. Najczęściej praktykowanym rozwiązaniem jest wybór sukcesora z kręgu rodziny. Jednakże występują sytuacje, gdy takie rozwiązanie jest trudne lub wręcz niemożliwe. Wskazanie pozarodzinnej sukcesji zarządzania, jako dobrej alternatywy dla sukcesji rodzinnej, może mieć duże znaczenie dla dalszego funkcjonowania przedsiębiorstwa rodzinnego na rynku. Przedmiotem części empirycznej uczyniono analizę czynników wpływających na decyzję o przekazaniu zarządzania osobie z zewnątrz, niezwiązanej z rodziną oraz czynników decydujących o pozostawieniu przedsiębiorstwa w rękach rodziny pomimo przekazania zarządzania przedsiębiorstwem menedżerowi zewnętrznemu.

RegUŁy językowe w praktyce. Wybór pytań i odpowiedzi z internetowej Poradni Językowej UŁ

Katarzyna Burska, Bartłomiej Cieśla

Książka zawiera obszerny wybór pytań i odpowiedzi opublikowanych w internetowej Poradni Językowej Uniwersytetu Łódzkiego w latach 2014-2021. Autorzy, oprócz tego, że wyjaśniają szereg aktualnych problemów poprawnościowych z różnych płaszczyzn języka: fonetyki, morfologii, leksyki, fleksji, składni, ortografii i interpunkcji, poruszają też zagadnienia z zakresu pragmatyki i edytorstwa. Zasadnicza cześć książki poprzedzona jest szczegółową charakterystyką pojęcia norma językowa oraz opisem opracowań mogących stanowić cenne źródło wiedzy na temat zagadnień poprawności językowej. Publikacja z jednej strony pełni zatem funkcję klasycznego poradnika, który pozwoli Czytelnikom rozwikłać wiele zawiłości dotyczących współczesnej polszczyzny w jej aspekcie normatywnym, z drugiej zaś to przydatny przewodnik po teoretycznych meandrach kultury języka. * Monografia zawiera cenny materiał językowy i przekaz teoretyczny, a co najważniejsze - w sposób charakterystyczny dla podejścia naukowego proponuje rozwiązania problemów językowych w oparciu o wiedzę lingwistyczną oraz obowiązujące normy, m.in. zasady pisowni polskiej. W pracy przyjęto zasadę rzetelnego, wieloaspektowego prezentowania wyników badań nad językiem, ale także ujęcie przekrojowe, ukazujące rozwój refleksji kulturalnojęzykowej na gruncie polskim, co stanowi ujęcie cenne poznawczo, popularyzatorsko i dydaktycznie. Opinie językowe zawarte w publikacji są wynikiem naukowego podejścia do problemów poprawnościowych, są znakomicie umotywowane, oparte na wynikach badań naukowych. Z recenzji dr hab. Katarzyny Wyrwas, prof. UŚ Publikacja znajdzie licznych odbiorców wśród osób, które są zainteresowane problemami językowymi i chcą wzbogacić wiedzę o współczesnej polszczyźnie. Książka powinna stać się obowiązkowym podręcznikiem akademickim. Jest doskonałym materiałem na zajęcia z kultury języka. Publikacja jest przeznacza na dla wszystkich, którzy chcą rozwijać praktyczną umiejętność posługiwania się polszczyzną na co dzień. Można ją potraktować jako pożyteczną podpowiedź, gdzie szukać odpowiedzi na trudne pytania. Z recenzji dr hab. Moniki Kaczor, prof. UZ

Trwanie życia Polaków i innych mieszkańców krajów słowiańskich. Od epoki prehistorycznej po współczesność

Witold Śmigielski

Szacuje się, iż trwanie życia ludzi żyjących w gromadach pierwotnych wynosiło przeciętnie od 15 do 30 lat. Istotny progres stwierdzono dopiero w połowie XIX wieku, ponieważ jeszcze w okresie od XVI do XVIII wieku kształtowało się ono na poziomie od 25 do 35 lat. Od połowy XIX wieku obserwowany jest niemal liniowy wzrost trwania życia ludzi i obecnie wynosi ponad 72 lata (w skali świata), przy silnym zróżnicowaniu regionalnym (w Japonii i Szwajcarii wynosi blisko 85 lat, zaś w Lesotho czy Somalii nie przekracza 60 lat). Niemniej jednak wybuch światowej pandemii COVID-19 boleśnie przypomniał światu, że obserwowany liniowy wzrost trwania życia nie jest zagwarantowany na stałe. * Monografia odnosi się do problematyki badawczej, w gruncie rzeczy do tej pory nieinterpretowanej. Wypełnia więc coś, co dziś jeszcze jest w demografii „terra incognita”. Z recenzji prof. Wojciecha Bieleckiego Oryginalność pracy wynika przede wszystkim stąd, że podejmuje ona rzadko brany pod uwagę kontekst porównywania zjawisk bądź procesów demograficznych (w tym przypadku – trwania życia) w grupie jednostek (państw, krajów, regionów) stanowiących zbliżony krąg etniczny. Z recenzji prof. Jerzego T. Kowaleskiego

Nozioni di grammatica descrittiva della lingua Italiana. Fonetica e fonologia

Mirosława Magajewska, Artur Gałkowski, Ilario Cola

Questa pubblicazione costituisce un'introduzione ai quesiti fondamentali della fonetica e fonologia italiana e include un uso pratico dell'Alfabeto fonetico internazionale. Nella trattazione si dedica particolare attenzione alla lingua italiana standard. Il materiale comprende informazioni di ordine generale sulla produzione dei suoni linguistici in quanto fenomeni acustici, la presentazione di un sistema di trascrizione dei foni linguistici, un quadro dei fenomeni fonetico-fonologici che si verificano nella lingua parlata e una descrizione dei tratti prosodici come l'accento, la quantita, l'intonazione, il ritmo e altri. Il libro e stato pensato per venire incontro alle esigenze degli studenti di italianistica e altri lettori che necessitano di un primo strumento introduttivo alla fonetica. Le nozioni fonetiche e fonologiche costituiscono la base e un primo passo allo studio della grammatica della lingua italiana. Autori Con questo manuale si intende fornire un quadro esaustivo su aspetti della fonetica e della fonologia italiane, a supporto di studenti e studiosi di italiano, principalmente all'estero. L'approccio adottato nel volume, da una parte, si basa su fonti di autorevoli studiosi, dall'altra, grazie agli esempi, accompagna gli studenti in un percorso in grado di renderli autonomi nella gestione della fonetica e fonologia della lingua italiana. Dalla recensione della prof.ssa Carla Bagna (Universita per Stranieri di Siena)

Odczarowanie talentu. Socjografia stawania się uznanym artystą

Piotr Szenajch

Jak się zostaje wybitnym artystą? Ta książka to portret zbiorowy nowych klasyków współczesnych sztuk wizualnych – ikon polskiej sztuki lat 90. i 2000. Powstał na podstawie wielogodzinnych opowieści autobiograficznych takich postaci, jak Zbigniew Libera, Katarzyna Kozyra czy Wilhelm Sasnal. Autor szuka nowych sposobów na opowiadanie o społecznych, kulturowych i ekonomicznych uwikłaniach pracy artystycznej. Proponuje też zestaw pojęć przydatnych w analizie historii życia, światów społecznych i pracy konceptualnej związanej z produkcją kulturową. Podważa przy tym modernistyczne wyobrażenia o twórcy jako samotnym geniuszu. Wśród rozmówców odnajdziemy kilka przypadków spektakularnego społecznego awansu, dlatego w książce ważne miejsce ma problematyka klasowa oraz motyw wielowymiarowej biograficznej mobilności. Kluczowe rozdziały dotyczą poza-indywidualnych, poza-cielesnych, nie-ludzkich i materialnych pokładów kształtującej się artystycznej podmiotowości. * „Talent” i „geniusz” zwłaszcza dzisiaj w polu artystycznym wydają się rażąco niesocjologicznymi wyobrażeniami – czymś w rodzaju chronicznego przejęzyczenia. Prawidłowości związane z reprodukcją społeczną skłaniają do tego, by właśnie w świecie sztuki widzieć instytucję niejako emblematyczną dla procesów akumulacji, transferu, dziedziczenia i konwersji kapitału kulturowego. Powinny one realizować się tu w sposób najbardziej bezwzględny i surowy. Tymczasem autor znajduje i poddaje analizie opowieści współczesnych artystów, których biografie nie potwierdzają zidentyfikowanych przez socjologów praw ruchliwości. Realizację ambitnego projektu zbadania współczesnego pola artystycznego umożliwiło autorowi kunsztowne opanowanie warsztatu oraz imponująca erudycja, dająca swobodę w sięganiu po koncepcje socjologiczne i filozoficzne. Autorowi udało się w przekonujący sposób pokazać, że w tym niejako wyjętym spod praw rządzących rzeczywistością świecie daje się zaobserwować fantazyjne, ale jednak wyraźne wzory i regularności. dr hab. Małgorzata Jacyno Autor podjął się analizy społeczności specyficznej, stawiającej wyzwania standardowemu badaniu socjologicznemu. Wynika to z usytuowania badacza w stosunku do badanych związanego z asymetrią pozycji władzy oraz nadprzeciętnej autorefleksyjności badanych. Warto docenić to, że autor pozwala czytelnikom obcować ze zgromadzonym materiałem wywiadów oraz wyciągać samodzielne wnioski. Takie odsłanianie „tajemnic” warsztatu badawczego jest bardzo cenne, pozwala bowiem na bieżąco śledzić, w jaki sposób badacz dokonał translacji pomiędzy „terenem” a tekstem. Widoczne są procesy wiedzotwórcze, jakie doprowadziły do powstania książki oraz kontrowersje, w jakie praca może być uwikłana. Czytelnik i czytelniczka pracy otrzymują dzieło dojrzałe, stanowiące świadectwo uczciwej, rzetelnej i gruntownej pracy zarówno empirycznej, jak i teoretycznej. Autor wykazuje się bowiem nadprzeciętnym poziomem obeznania z literaturą przedmiotu, samoświadomością metodologiczną oraz opanowaniem warsztatu pisarskiego. Sądzę, że książka wpłynie na stan badań w socjologii jakościowej i zainspiruje innych do badań elitarnych podgrup społecznych. dr hab. Andrzej W. Nowak

Areszty detencyjne w Królestwie Polskim 1815-1868. Z badań nad powstawaniem nowożytnej administracji na ziemiach polskich

Justyna Bieda

Myśl oświecenia, uznająca wolność za jedno z podstawowych praw jednostki, zwróciła uwagę na kwestię uwięzienia człowieka przed wyrokiem, a także przyniosła pierwsze idee dotyczące zasad tymczasowego aresztowania, których praktyczne urzeczywistnienie nastąpiło na przełomie XVIII i XIX wieku. Jednym z głównych postulatów było przyjęcie reguły oddzielania osób zatrzymanych przed wyrokiem od już skazanych. Stopniowo wprowadzano ośrodki penitencjarne przeznaczone tylko dla osób tymczasowo aresztowanych, a w europejskich procedurach karnych zaczęły pojawiać się przepisy dotyczące organizacji i funkcjonowania tych jednostek. W Księstwie Warszawskim od samego początku zaczęto apelować o utworzenie bardziej rozbudowanego systemu ośrodków pozbawienia wolności, w tym rozdzielanie miejsc służących do przetrzymywania osób, względem których nie zapadł jeszcze wyrok w zależności od etapu postępowania przygotowawczego. Wówczas nie udało się jednak wprowadzić w życie reformy więziennictwa. Dopiero czasy Królestwa Polskiego przyniosły realne działania centralnych organów rządowych. Nie było to natomiast łatwe zadanie, gdyż brakowało regulacji dotyczących organizacji i funkcjonowania jednostek penitencjarnych. Na przykładzie rozwoju instytucji aresztów detencyjnych w publikacji ukazano problemy, z jakimi mierzyły się centralne organy administracji rządowej w trakcie tworzenia zmierzającego ku nowoczesności więziennictwa w Królestwie Polskim, w tym struktur administracyjnych. Przedstawiono próby wdrażania rodzących się humanitarnych idei penitencjarnych pomimo ograniczeń wynikających z sytuacji społeczno-gospodarczej państwa.

Cenzorskie lekcje literatury. Studia o systemowej kontroli słowa w Polsce po 1945 roku

Marzena Woźniak-Łabieniec

Cenzorskie lekcje literatury zawierają niezwykle cenne ustalenia w dwóch – powiązanych ze sobą – obszarach: historii literatury i historii peerelowskiej cenzury. Obydwie te sfery w czasach PRL wzajemnie się dopełniają, dopowiadają i komentują. Marzena Woźniak-Łabieniec ukazuje związki ideologii i sztuki, analizuje najróżniejsze formy oddziaływania, w których tekst poetycki i prozatorski podlega modyfikacji, lecz także wchodzi w interakcję z zaleceniami urzędników z Mysiej. Śledzenie tych zależności jest zadaniem, przed jakim staje badaczka. Do najtrudniejszych zaś należy tropienie zjawiska autocenzury. W tym zakresie funkcjonowanie Głównego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk poczyniło być może największe szkody. Cenzorskie lekcje literatury śledzą zatem to, co można wypatrzeć w archiwach GUKPPiW, ale też notatkach samych pisarzy, w których komentują oni uwagi pracowników komunistycznego ministerstwa prawdy. […] Rzecz jest napisana z filologiczną wnikliwością i rzetelnością, jaka winna cechować badacza tematyki cenzury peerelowskiej. Rozważania analityczne Marzena Woźniak-Łabieniec wspiera kwerendą archiwalną oraz rozległą lekturą literatury przedmiotowej (dotyczącą dorobku pisarzy aktywnych twórczo w czasach PRL). Z recenzji prof. dr. hab. Sławomira Buryły (Uniwersytet Warszawski)   Zdumiewa pasja, z jaką autorka wydobywa z przepastnych archiwów „po-PRL-owskich” oraz z archiwów pisarzy nieznane fakty, wydarzenia oraz nigdy niepublikowane fragmenty, które – tak bywa – zmieniają konteksty interpretacyjne wielu utworów, a w przypadku omawianej książki – Parnickiego, Rymkiewicza, Nowakowskiego, Różewicza i Miłosza. To są po prostu badania ważne dla historyków literatury (i szerzej – historyków PRL) oraz interpretatorów literatury. Dlatego bardzo wysoko oceniam poziom merytoryczny prezentowanej książki, jej ważność w obrębie dyscypliny literaturoznawstwa, doceniam też uważność i skrupulatność autorki w odniesieniu do stanu badań. Z recenzji prof. dr. hab. Józefa Olejniczaka (Uniwersytet Śląski)

Aspekty ekonomiczne zarządzania firmą odzieżową

Dorota Wolak

Monografia Aspekty ekonomiczne zarządzania firmą odzieżową stanowi kompendium wiedzy na temat światowego, europejskiego oraz polskiego przemysłu odzieżowego. Jest to oryginalny materiał zawierający analizy oraz zestawienia informacji dotyczące potencjału, historii i oceny firm odzieżowych. Obserwacje poparto doskonale udokumentowanym i umiejętnie zaprezentowanym materiałem badawczym z wykorzystaniem programu SPSS IBM IMAGO PRO. Analiza ukierunkowana jest nie tylko na wyniki ekonomiczno-finansowe poszczególnych firm, ale dotyczy również szeroko rozumianego zarządzania w branży mody. Prezentowane wyniki i treść poszczególnych rozdziałów mieści się w dziedzinie nauk ekonomiczno-społecznych, a zastosowane metody statystyczne pozwalają na uogólnianie wiedzy na populację generalną polskich przedsiębiorstw odzieżowych i ocenę potencjału całej branży. Duży nacisk położony został na aspekty ekonomiczne oraz problematykę jakości wyrobów i usług. Dużo uwagi poświęcono zagadnieniu spełniania wymagań Unii Europejskiej przez firmy odzieżowe. Przemysł odzieżowy opisany jest w aspektach sytuacji makroekonomicznej, potencjału i zmian związanych z asortymentem oraz wolumenem produkcji, preferencjami zakupowymi klientów firm odzieżowych, działalnością innowacyjną, a także różnymi sposobami podejścia do zarządzania.

Gospodarowanie zasobami finansowymi w polskim samorządzie terytorialnym

Zofia Dolewka

Wiedza o procesach i zjawiskach tworzących gospodarkę finansową w samorządzie terytorialnym jest nadal mało stabilna i w wielu miejscach niepełna. Realna gospodarka finansowa samorządu stanowi odbicie procesu zaspokajania potrzeb społecznych w kontekście rozwoju jednostki samorządowej. Odbywa się to dzięki procesom zarządzania publicznego, w celu dokonania przekształceń gospodarczych dla poprawy warunków życia mieszkańców. Obecnie funkcjonujący system finansowy samorządu terytorialnego zawiera dużo ułomności i dysfunkcji. Ich konsekwencją jest przede wszystkim niedobór środków, wynikający m.in. z braku przestrzegania zasady adekwatności i potencjalnego zagrożenia stabilności finansów samorządowych. Uzasadnia to konieczność przebudowy finansów samorządu w Polsce w kierunku zmian systemowych i usprawniających. Na potrzebę tego wskazują prawie wszyscy specjaliści zajmujący się zagadnieniami finansów samorządowych z teoretycznego i praktycznego punktu widzenia. Celem opracowania jest specyfikacja podstawowych problemów i wyzwań w dziedzinie finansów lokalnych, identyfikacja czynników determinujących przebieg gospodarki finansowej oraz zaproponowanie zbioru rozwiązań zwiększających efektywność formułowanych ocen finansowych.

Współczesne problemy kultury fizycznej i zdrowotnej

Jolanta E. Kowalska, Anna Makarczuk, Anna Maszorek-Szymala, Arkadiusz Kaźmierczak

Oddajemy w ręce Czytelnika monografię zawierającą teksty, które swoimi treściami wpisują się w obszar problemów społecznej teorii i praktyki wychowania fizycznego oraz rekreacji i sportu. Traktują tym samym aktywność fizyczną wraz z promocją zdrowia realizowaną m.in. w szkolnym wychowaniu fizycznym, na zajęciach pozaszkolnych, a także w ramach dodatkowej działalności człowieka jako istotny czynnik jego holistycznego, wielowymiarowego rozwoju w różnych uwarunkowaniach. Kilku autorów zwraca szczególną uwagę na ten aspekt w sytuacji trwającej pandemiiCOVID-19. Przedstawione wyniki badań diagnozują pedagogiczną rzeczywistość wychowania fizycznego, sportowego i zdrowotnego, wskazując możliwe kierunki ich zmian.

Słownik samo-świato-wyrażeń. Czy te pojęcia coś dziś opisują?

Kamila Biały, Piotr F. Piasek, Paweł Pieniążek

Słownik został stworzony na podstawie projektu badawczego: "Kształtowanie się podmiotowości biografii jednostek w obliczu przemian neonowoczesnego społeczeństwa". Wydany w koedycji Oficyny Związek Otwarty i Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego. Napisany z perspektywy filozoficznej i socjologicznej, odwołujący się do teorii pola i metodologii terapii Gestalt: Klasyczna metodologia wywiadu narracyjnego i zogniskowanego wywiadu grupowego w połączeniu z metodologią terapii Gestalt jest propozycją tzw. enactive research, czyli łączenia nauki i praktyki, tworzenia interwencji z obszaru aktywizmu społecznego. W centrum uwagi jest, można powiedzieć klasycznie, podmiot i świat, jednostka i społeczeństwo, tę relację tu też opisujemy, dostrzegając konieczność uwzględnienia znaczenia szerokiego kontekstu społeczno-kulturowego w rozumieniu symptomów indywidualnej biografii, w tym krytyki psychoterapii i kultury terapeutycznej, a jednocześnie otwieramy się na fenomenologiczny detal, który dezorientuje nierzadko krytyczny ogląd społeczny, nie porzucając go nigdy do końca. Z drugiej strony, w centrum uwagi jest coś bardziej aktualnego, wykraczającego poza sprawczość indywidualną czy znaczenie sił instytucjonalnych, coś co ma wektor mniej aktywny a bardziej pasywny, wiąże się z odbieraniem, rezonowaniem na innych i świat. Tym samym oznacza to przywrócenie ciału, cielesności roli w każdym naszym działaniu, myśleniu, czuciu czy postrzeganiu. Wyposażeni w takie epistemologiczne nastawienie, a także socjologiczną i filozoficzną wiedzę, jako badacze słuchamy indywidualnych biografii, dyskusji grupowych i teraźniejszych doświadczeń naszych narratorów, czyli tym samym uczestniczymy w ich stawianiu sobie pytań o to, kim byli i kim się stają w ciągu własnego życia, jaki świat chcą budować, i jaką rolę w tym pełnią inni.

Jurysprudencja 19/2022. Zatrudnienie tymczasowe jako nietypowa forma świadczenia pracy

Tomasz Duraj

Niniejsza monografia stanowi podsumowanie III Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej z cyklu „Nietypowe stosunki zatrudnienia” zorganizowanej dnia 3 grudnia 2020 r. przez Centrum Nietypowych Stosunków Zatrudnienia pod kierunkiem prof. UŁ dra hab. Tomasza Duraja na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego. Praca tymczasowa to jedna z najlepiej rozwijających się nietypowych form aktywności zarobkowej na polskim rynku pracy. Tematem książki jest ocena prawnej regulacji zatrudnienia tymczasowego po nowelizacji obowiązującej od 1 czerwca 2017 r., dokonana zarówno z naukowego, jak i praktycznego punktu widzenia. Doniosłość, złożoność, wielowątkowość i aktualność tego zagadnienia potwierdza zestaw artykułów składających się na monografię. Dotykają one fundamentalnych dla tej tematyki problemów prawnych. Zdaniem dra hab. Marcina Wujczyka (Uniwersytet Jagielloński) „praca z pewnością stanowi istotny wkład w rozwój nauki w tym zakresie. Jest ona cennym źródłem informacji zarówno dla teoretyków, jak i praktyków prawa zainteresowanych problematyką zatrudnienia tymczasowego. […] Tezy sformułowane w analizowanym opracowaniu są ciekawe i nowatorskie. Autorzy trafnie identyfikują istotne problemy oraz określają najważniejsze obszary badawcze. Dzięki temu recenzowana książka wyróżnia się na tle innych opracowań poruszających zagadnienia pracy tymczasowej. […] Nie znajduję na rynku publikacji, która tak wieloaspektowo, jak niniejsza monografia traktowałaby o pracy tymczasowej w Polsce”. * Celem serii wydawniczej „Jurysprudencja” jest publikowanie monografii z zakresu teorii i filozofii prawa, a także dyscyplin prawniczych podejmujących problematykę teoretyczno- i filozoficzno-prawną w ramach własnych badań przedmiotowych. Inicjatywa powołania tego rodzaju serii wydawniczej spotkała się z dużym zainteresowaniem wszystkich ośrodków naukowych zajmujących się wskazaną problematyką, a także znanych naukowców z ośrodków zagranicznych. Redaktorzy serii Marek Zirk-Sadowski, Bartosz Wojciechowski

Religion, Reim und Regiment. Germanica der ersten Hälfte des 17. Jahrhunderts in der Lodzer Universitätsbibliothek / Religia, rym i regiment. Germanica z pierwszej połowy XVII wieku w Bibliotece Uniwersytetu Łódzkiego. Ausstellungskatalog / Katalog wystawy

Cora Dietl, Małgorzata Kubisiak, Tomasz Ososiński

Kriege und Seuchen sind nicht erst heute Treiber kultureller Umbrüche. Die erste Hälfte des 17. Jahrhunderts, die Zeit des Dreißigjährigen Kriegs und mehrfacher Pestwellen in Europa, wird in deutschen Literatur-·und Kulturgeschichte als Schwellen- und Umbruchszeit wahrgenommen. Neue sprachliche und literarische Formen entstehen, alte radikalisieren sich. Dieser heute wieder besonders aktuell gewordenen Zeit ist der vorliegende Band gewidmet, der sich der Epoche anhand der Bestände der Sondersammlung ,,Alte Drucke” der Universitätsbibliothek Lodz nähert. Er begleitet eine Ausstellung,die im Juni/Juli 2022 in Lodz und im Februar/März 2023 In Gießen gezeigt wird, als Abschluss eines Erschließungsprojekts zu den nach dem Zweiten Weltkrieg aus pommerischen und preußischen Sammlungen übernommenen Beständen der 1945 gegründeten UB Lodz. Das Projekt wurde vom polnischen Bildungs-·und Wissenschaftsministerium gefördert und im Rahmen der Universitätspartnerschaft zwischen Lodz und Gießen durchgeführt.   Wojny i epidemie stymulowały od zarania dziejów przełomy kulturowe. Pierwsza połowa XVII w., czas wojny trzydziestoletniej i epidemii dżumy, wielokrotnie nawiedzającej Europę, uchodzi w historii niemieckiej literatury i kultury za okres przemian i wstrząsów. Wykształcają się wówczas nowe formy języka i literatury, stare zaś podlegają radykalizacji. Niniejszy tom poświęcony jest tej waśnie epoce, która dziś szczególnie zyskuje na aktualności. Publikacja przybliża czytelnikowi ten dawno miniony czas za pośrednictwem kolekcji starych druków z zasobu zbiorów specjalnych Biblioteki Uniwersytetu Łódzkiego. Niniejszy tom towarzyszy wystawie, której prezentacja odbędzie się w Łodzi w czerwcu/lipcu 2022 r., zaś w Giessen w lutym/marcu 2023 r. Wystawa wieńczy projekt, poświęcony zbadaniu zasobów bibliotecznych, przejętych po II wojnie światowej z pomorskich i pruskich bibliotek przez utworzoną w 1945 r. Bibliotekę Uniwersytetu Łódzkiego. Projekt, sfinansowany przez polskie Ministerstwo Edukacji i Nauki, zrealizowano w ramach partnerstwa uczelni w Łodzi i w Giessen.

Utile e traducibile. Esercizi di lessico settoriale e quotidiano

Agnieszka Woch, Justyna Groblińska, Katarzyna Kowalik

La dispensa Utile e traducibile.Esercizi di lessico settoriale e quotidiano nasce dalla necessite di fornire ai docenti del Dipartimento di Italianistica dell'Universita di Łódź uno strumento originale che permetta di formare i futuri insegnanti e traduttori della lingua italiana. Il manuale si basa sull'esperienza diretta delle autrici ed e rivolto agli apprendenti polacchi di lingua italiana a livello B1 o superiore. E stato ideato come strumento pratico per favorire Io studio del lessico, degli elementi della civilta italiana e delle tecniche di traduzione. Lo studente approfondira le sue conoscenze dei campi lessicali importanti e degli elementi della cultura e vita quotidiana in Italia. Sviluppera anche le sue capacita di ricerca delle informazioni, delle tecniche di redazione e di traduzione nella lingua d'arrivo.

Badania problemów społecznych w (przed)pandemicznej rzeczywistości

Paulina Bunio-Mroczek, Andrzej Kacprzak

Pandemia COVID-19 jest ważnym doświadczeniem pokoleniowym. Kształtuje nasze poczucie czasu, zmienia podejście do pracy, nauki, medycyny, zdrowia, polityki, religii, a także metodologii i praktyki badań społecznych. W pewnym stopniu modyfikuje też sposób, w jaki postrzegamy problemy społeczne: niektóre z nich stały się na pewien czas mniej istotne, inne zyskały na znaczeniu, jeszcze inne podczas pandemii się pojawiły lub dopiero zdaliśmy sobie sprawę z ich istnienia. Na publikację składa się dziewięć tekstów naukowych. Większość z nich odnosi się do rzeczywistości pandemicznej oraz nowych sposobów konceptualizacji i doświadczania problemów społecznych, a także organizowania przeciwdziałania im po marcu 2020 roku. Książka ma charakter zarówno naukowo-poznawczy, jak i aplikacyjny. Jest adresowana do studentek i studentów (przede wszystkim socjologii, pracy socjalnej, pedagogiki społecznej, polityki społecznej, kryminologii, resocjalizacji), badaczek i badaczy, a także pracowniczek i pracowników instytucji publicznych i organizacji pozarządowych zajmujących się profesjonalnym wspieraniem osób zagrożonych wykluczeniem społecznym. * Książka jest bardzo atrakcyjna pod względem analizowanej problematyki. Teoretyzowanie na temat problemów społecznych przybiera nietuzinkowy charakter, stanowiąc nowe podejście do ich rozumienia i definiowania. Teksty zawarte w opracowaniu są bardzo różnorodne. Ich autorzy/autorki reprezentują odmienne perspektywy badawcze oraz sposoby i formy komunikowania wyników badań. Różnorodność publikacji jest jej atutem i zachęca do wzbogacenia wiedzy tych, którzy są zainteresowani obrazem (post)pandemicznej rzeczywistości. Z recenzji prof. Jolanty Grotowskiej-Leder

Le Romanesque ténébreux d\'Étienne-Léon de Lamothe-Langon

Łukasz Szkopiński

Etienne-Leon de Lamothe-Langon (1786-1864) est, sans aucun doute, un veritable geant de la litterature populaire de la premiere moitie du XIXe siecle. Un des auteurs les plus prolifiques de tous les temps, il sut s'adapter aux gouts du public de la fin de l'epoque napoleonienne jusqu'a la chute de la Monarchie de Juillet. Lamothe-Langon est egalement un auteur aux multiples paradoxes. D'une part, ses ouvrages abondent en cliches litteraires et en modeles dates et, d'autre part, il suit de pres les themes et les courants en vogue, pret a les inclure dans ses romans pour repondre ainsi a la demande de ses lecteurs. Grace a la fecondite spectaculaire de son oeuvre et a sa grande variete generique, Lamothe-Langon marqua profondement son epoque et son heritage artistique, quoique souvent peu evident, nous parait d'une importance indeniable. Le present livre propose une analyse detaillee des onze romans noirs de Lamothe-Langon, lesquels constituent la section la moins etudiee de l'oeuvre de cet ecrivain. L'etude du paratexte de ce corpus, des elements essentiels de son univers romanesque, tels que le monde tres varie de ses personnages et son cadre spatio-temporel, ainsi que de l'hybridite, a la fois formelle et generique, propre aux ouvrages analyses, permet de decouvrir aussi bien les meandres du monde fascinant des romans tenebreux de Lamothe-Langon que les liens qu'il entretient avec le genre noir de l'epoque et ses multiples facettes, du gothique radcliffien tardif au roman frenetique.

Germanistinnen und Germanisten im Beruf - zwischen Ausbildung und Realität

Beata Grzeszczakowska-Pawlikowska, Agnieszka Stawikowska-Marcinkowska

Die berufliche Positionierung der angehenden Germanist(inn)en auf dem gegenwärtigen Arbeitsmarkt ist mittlerweile Gegenstand zahlreicher Diskussionspanels, Tagungen und Beiträge. Im Mittelpunkt der Debatte steht zum einen die Frage nach aktueller gesellschaftlicher Relevanz der Germanistik und nach deren möglicher inhaltlicher Ausrichtung auf andere als traditionell bewährte Fächer (Literatur oder Sprachwissenschaft), z. B. Fachkommunikation, Fachsprachenunterricht, Fachdolmetschen bzw. -übersetzen. Zum anderen kommt es dabei auf die Frage nach Kompetenzorientierung der Germanistikabsolvent(inn)en an. Gemeint sind hier Sprach- und Fachkompetenzen sowie die gegenwärtig gefragten Schlüsselkompetenzen, wie etwa die interkulturelle oder die rhetorische.