Compliance w diabetologii

Grzegorz Dzida

Dokonania w zakresie medycyny sprawiły, że leczenie pacjentów z chorobami przewlekłymi, takimi jak cukrzyca, jest coraz skuteczniejsze i zapewnia wyższą jakość życia. Zainspirowani wynikami uzyskanymi w kontrolowanych warunkach badań klinicyści często jednak zderzają się z sytuacją, w której nowy lek nie daje takich wyników, jak opisywane. Brak skuteczności zwykle łatwo wytłumaczyć: tylko leki przyjmowane zgodnie z zaleceniami działają. Z tego powodu poza przepisaniem skutecznego preparatu lekarz powinien zadbać o nawiązanie właściwej relacji komunikacyjnej z pacjentem. Zaprezentowane w niniejszej książce wskazówki pozwolą Czytelnikowi lepiej zrozumieć potrzeby chorego na cukrzycę i odpowiedzieć na nie w postaci indywidualizacji terapii. Dowody z badań wskazują, że przyjęcie podejścia skoncentrowanego na pacjencie, uwzględniającego jego przekonania, preferencje, cele i utrudnienia, zapewnia lepsze wyniki kliniczne. Dzięki zaprezentowanym metodom indywidualizacji i samokontroli lekarz w najprostszy i najtańszy sposób będzie mógł poprawić compliance.

Kompendium chirurgii laparoskopowej

Wiesław Tarnowski

Kompendium jest przeglądem wybranych zagadnień z dziedziny chirurgii laparoskopowej, zaprezentowanych przez najwybitniejszych chirurgów laparoskopowych w Polsce. Jako pierwsi entuzjaści tej metody wprowadzili ją oni do Polski w czasach, kiedy jeszcze budziła gorące emocje. Dzisiaj są to eksperci w danych dziedzinach dysponujący ogromnym doświadczeniem, upoważniającym ich do zabrania głosu, i mający zaszczytne miejsce w tej jakże pociągającej dziedzinie chirurgii jaką jest laparoskopia. Mamy nadzieję, że kompendium spotka się z zainteresowaniem nie tylko chirurgów, ale też pielęgniarek operacyjnych czy lekarzy innych specjalności. Książka skierowana jest również do studentów medycyny, którzy myślą o wyborze specjalizacji z chirurgii. Ukazuje różnorodność chirurgii i wymogów stawianych potencjalnym chirurgom oraz objaśnia, na czym polega praca współczesnego chirurga klinicysty.

Zastosowanie tadalafilu i tamsulozyny w łagodnym rozroście gruczołu krokowego

Dolegliwości ze strony dolnych dróg moczowych (LUTS, lower urinary tract symptoms) oraz łagodny rozrost gruczołu krokowego (BPH, benign prostatic hyperplasia) są częste u starzejących się mężczyzn. Istnieje ścisły związek między dolegliwościami LUTS a zaburzeniami erekcji. Leki alfa1-adrenolityczne są zwykle uważane za leczenie pierwszego rzutu dolegliwości LUTS w przebiegu BPH. Inhibitory 5-fosfodiesterazy stanowią złoty standard w terapii zaburzeń erekcji, jak również mogą być stosowane u pacjentów z dolegliwościami LUTS w przebiegu BPH ze współwystępującymi zaburzeniami erekcji lub bez nich. W artykule przedstawiono aktualny stan wiedzy dotyczący stosowania leku alfa1-adrenolitycznego (tamsulozyny) i inhibitora 5-fosfodiesterazy (tadalafilu) w leczeniu łagodnego rozrostu gruczołu krokowego.

Kwas acetylosalicylowy - dobór postaci leku

Magdalena Rudnicka

Kwas acetylosalicylowy jest związkiem szeroko stosowanym w terapii przeciwpłytkowej. Wielu pacjentów dotyka jednak problem oporności lub wykazują słabą tolerancję preparatu. W takiej sytuacji stosuje się wyższe dawki kwasu acetylosalicylowego lub przyjmuje się inhibitor pompy protonowej. Dobrym rozwiązaniem może być również dobór postaci leku o natychmiastowym uwalnianiu z dodatkiem glicyny. Takie podejście może się okazać szczególnie korzystne w wybranych populacjach pacjentów, m.in. u osób starszych, kobiet w ciąży, osób otyłych czy chorych na cukrzycę.

Zaburzenia depresyjne i lękowe a pandemia COVID-19

Agata Szulc

Epidemia COVID-19 szybko stała się globalnym zagrożeniem zdrowotnym, dotyczącym nie tylko zdrowia fizycznego, ale też psychicznego, związanego z narażeniem populacji na niespodziewane ryzyko poważnej choroby i śmierci. Na przykład pracownicy medyczni, którzy mają kontakt z chorymi na COVID-19, nie tylko są narażeni na infekcję, lecz także mogą być świadkami zwiększonej liczby zachorowań, śmierci, jak również braków w zaopatrzeniu. Ponadto pacjenci hospitalizowani z powodu COVID-19 doświadczają izolacji społecznej, dyskomfortu fizycznego i lęku o przeżycie. Te doświadczenia zwiększają ryzyko rozwoju PTSD, co może być nasilane przez kolejne tygodnie po zachorowaniu, kiedy chorzy nie mają odpowiedniego wsparcia psychospołecznego. Poza tym wskaźniki zaburzeń depresyjnych i lękowych prawdopodobnie wzrastają, chociaż dane są niejednoznaczne.

Ból zapalny w narządzie ruchu

Małgorzata Malec-Milewska

Uszkodzenie tkanek na skutek urazu lub procesu chorobowego powoduje uwolnienie z nich kaskady mediatorów prowadzących do rozwoju stanu zapalnego, procesów sensytyzacji struktur uk zespołach bólu zarówno ostrego, jak i przewlekłego. Najczęściej ból zapalny dotyczy narządu ruchu i wiąże się z chorobą zwyrodnieniową stawów lub ma postać bólów dolnego odcinka kręgosłupa. Ból zapalny w narządzie ruchu charakteryzuje się brakiem poprawy po odpoczynku (tym różni się od bólu somatycznego przeciążeniowego, mechanicznego) i nasilaniem się w nocy, zwłaszcza w jej drugiej części. Ze względu na złożony patomechanizm bólu zapalnego jego leczenie musi mieć charakter multimodalny, a odpowiednio dobrana, kontekstowa farmakoterapia jest jednym z kluczowych elementów leczenia.

Zaburzenia erekcji - punkt widzenia diabetologa

Wiesława B. Duda-Król, Marcin Wełnicki, Artur Mamcarz

Częstość występowania zaburzeń erekcji wśród pacjentów z cukrzycą nie jest dokładnie znana. Nie ulega jednak wątpliwości, iż z uwagi na złożony charakter powikłań źle kontrolowanej cukrzycy, związanych zarówno z uszkodzeniem naczyń krwionośnych, jak i układu nerwowego, częstość występowania tych zaburzeń wzrasta wraz z czasem trwania choroby. Nie bez znaczenia, zwłaszcza w przypadku pacjentów z cukrzycą typu 2, jest także współwystępowanie nadciśnienia tętniczego i otyłości. Nasza seksualność powoli przestaje być tematem tabu, coraz częściej mówimy więc o leczeniu zaburzeń erekcji. W artykule przedstawiamy ten problem z diabetologicznego punktu widzenia.

Skuteczne leczenie bólu i gorączki u dzieci - opisy przypadków

Adam J. Sybilski

Ból i gorączka to najczęstsze powody zgłaszania się rodziców z dziećmi do pediatry. Gorączka to nienormalny wzrost temperatury ciała występujący jako część specyficznej odpowiedzi biologicznej na chorobę. Ból i gorączkę leczymy u wszystkich dzieci, u których prawidłowo je zidentyfikowaliśmy i zinterpretowaliśmy, a nasze działanie ma przede wszystkim zmniejszyć dyskomfort i niepokój u pacjenta. Podstawowymi lekami w leczeniu bólu i łagodzeniu gorączki są paracetamol i ibuprofen (jako niesteroidowy lek przeciwzapalny), a ich skuteczność została potwierdzona w wielu badaniach klinicznych. W przypadku, gdy monoterapia w optymalnych dawkach nie powoduje skutecznego zmniejszenia bólu i gorączki, warto zastosować leczenie skojarzone (ibuprofen + paracetamol w jednym preparacie).

Doświadczenia w stosowaniu olanzapiny w warunkach oddziału stacjonarnego - przypadki kliniczne

Mateusz Łuc, Joanna Rymaszewska

Zarówno schizofrenia, jak i choroba afektywna dwubiegunowa wymagają przewlekłej terapii farmakologicznej przy uważnym oszacowaniu zysków i strat związanych z leczeniem. Stąd też dobór zleconego leku musi uwzględniać zarówno profil symptomów występujących u chorego, jak i współistniejące schorzenia oraz tolerancję dotychczas stosowanych preparatów. Poprzez blokadę receptorów dopaminergicznych olanzapina ma wpływ na objawy wytwórcze psychozy, a także umożliwia osiągnięcie stabilizacji w zakresie epizodów afektywnych. Istotnym problemem związanym ze stosowaniem olanzapiny jest wpływ leku na metabolizm węglowodanów i lipidów. Z tego powodu są zalecane edukacja pacjenta oraz wdrożenie odpowiedniej profilaktyki, w tym monitorowanie parametrów metabolicznych. Mimo ryzyka związanego z występowaniem powikłań metabolicznych u części chorych olanzapina pozostaje w czołówce leków przeciwpsychotycznych, biorąc pod uwagę bilans zysków i strat związanych z farmakoterapią. W artykule prezentujemy dwa przypadki kliniczne pacjentek, u których zastosowano olanzapinę w leczeniu schizofrenii oraz choroby afektywnej dwubiegunowej.

Leczenie dyslipidemii u chorych z cukrzycą typu 2

Piotr Gajda, Grzegorz Dzida

Terapia dyslipidemii jest jednym z głównych elementów leczenia cukrzycy typu 2 - osiągnięcie docelowych stężeń cholesterolu LDL, nie-HDL oraz triglicerydów pozwala na redukcję ryzyka sercowo-naczyniowego, które w przypadku pacjentów z zaburzeniami gospodarki węglowodanowej jest znacznie podwyższone. Istotą leczenia cukrzycy jest również hamowanie rozwoju przewlekłych powikłań, do których należą m.in. nefropatia oraz retinopatia cukrzycowa. Obserwacje pochodzące z badań klinicznych wskazują, że stosowanie fenofibratu pozwala zarówno na poprawę profilu lipidowego, jak i na hamowanie postępu niekorzystnych zmian w obrębie nerek i narządu wzroku oraz redukcję śmiertelności i częstości hospitalizacji z przyczyn kardiologicznych. Mając na uwadze plejotropowe działanie fenofibratu, wydaje się, że jego systematyczne stosowanie wśród chorych na cukrzycę pozwala na uzyskanie dodatkowych korzyści wykraczających poza normalizację stężeń profilu lipidowego.

Kardioseksuologia

Zbigniew Lew-Starowicz, Krzysztof J. Filipiak, Andrzej Januszkiewicz, Piotr Radziszewski, ...

W populacji mężczyzn z zaburzeniami erekcji u specjalistów leczy się zaledwie około 10%, a około 20% szuka pomocy w formie zakupów afrodyzjaków. Większość mężczyzn z tym zaburzeniem czeka, aż problem sam minie, rezygnuje z aktywności seksualnej lub podejmuje leczenie po wielu latach trwania zaburzenia. Z zaburzeniami erekcji wiąże się również wiele problemów, np. w relacjach partnerskich, z samooceną w roli męskiej, jakością życia,zdrowiem psychicznym. Coraz więcej lekarzy docenia problem zaburzeń erekcji u swoich pacjentów, i chciałoby im pomóc, ale nie dysponują odpowiednim poziomem wiedzy na temat tych zaburzeń, ma wątpliwości wiążące się ze stosowaniem leków z grupy 5-PDE z powodu braku doświadczenia terapeutycznego, krążących opinii o tych lekach. Celem tej książki jest umożliwienie lekarzom pierwszego kontaktu, a także specjalistom z róźnych dziedzin medycyny poznania specyfiki zaburzeń erekcji, ich przyczyn oraz metod diagnostycznych i leczniczych. Autorami pracy są wybitni specjaliści z róźnych dziedzin medycyny, którzy podzielą się swoimi doświadczeniami terapeutycznymi, a także wiedzą opartą na najnowszych wynikach badań naukowych. Praca ma charakter interdyscyplinarny, praktyczny i jest przewodnikiem po leczeniu zaburzeń erekcji, a także innych, często towarzyszących zaburzeń seksualnych.

Wczesne stosowanie progesteronu w prewencji wybranych powikłań położniczych

Sebastian Kwiatkowski

Forma dopochwowa progesteronu zmniejsza ryzyko poronień u kobiet, które doświadczyły podobnych powikłań. Najlepsze wyniki można uzyskać dzięki zastosowaniu jej w pierwszym trymestrze ciąży. Bardzo obiecujące wyniki otrzymano także w prewencji stanu przedrzucawkowego.

Strategie leczenia jaskry

Marek Rękas

Ostatnie lata przyniosły wiele sukcesów w terapii zachowawczej oraz nowych możliwości chirurgicznego leczenia jaskry, które wymagają przybliżenia i zrozumienia. Tego zadania podjęli się autorzy z dwóch znanych ośrodków klinicznych zajmujących się diagnostyką i leczeniem tej choroby. Szczegółowo omówili oni dostępne grupy leków obniżających ciśnienie wewnątrzgałkowe. Sporo uwagi poświęcili także wykorzystaniu różnych technik leczenia energią laserową, jak również przedstawili szeroki wachlarz technik zabiegowych. Każdy z zabiegów został szczegółowo omówiony. Autorzy zawarli w monografii także cenne uwagi wynikające z bardzo dużego doświadczenia klinicznego. Oprócz ciekawych opisów w książce znajdziemy też bogatą dokumentację fotograficzną. Jestem przekonany, że monografia spotka się z bardzo dużym zainteresowaniem.

10 powodów, dla których warto stosować naproksen w świetle nowych doniesień naukowych

Agnieszka Sękowska

Naproksen to niesteroidowy lek przeciwzapalny o szerokim zakresie stosowania, przeznaczony dla chorych z różnorodnymi zespołami bólowymi w układzie mięśniowo-szkieletowym. Działa przeciwzapalnie, przeciwbólowo, a także przeciwgorączkowo przez nieselektywne i odwracalne hamowanie izoform cyklooksygenazy COX-1 i COX-2. W Polsce jest zarejestrowany w leczeniu chorób reumatycznych i ostrych stanów zapalnych narządu ruchu. Niektóre preparaty naproksenu są także zarejestrowane w terapii migreny oraz gorączki. W pracy przedstawiono charakterystyczne cechy substancji.

Wczesna diagnostyka bólu pleców. Co zrobić, żeby nie przeoczyć ZZSK?

Robert Rupiński

Przewlekły ból pleców, szczególnie okolicy lędźwiowo-krzyżowej, stanowi jedną z najczęstszych przyczyn konsultacji lekarskich. Odpowiadają za niego zwykle zmiany zwyrodnieniowo-przeciążeniowe kręgosłupa (niespecyficzne bóle pleców). Wśród innych, rzadszych przyczyn bólów pleców należy wymienić zapalne choroby kręgosłupa i stawów krzyżowo-biodrowych, czyli tzw. spondyloartropatie (SpA), w tym przede wszystkim zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK). Wczesne rozpoznanie ZZSK (SpA) ma podstawowe znaczenie dla zahamowania postępu choroby, poprawy jakości życia oraz rokowania. Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) odgrywają podstawową rolę w farmakoterapii zarówno niespecyficznego bólu pleców, jak i ZZSK.

Przypadki kliniczne w perinatologii

Mirosław Wielgoś, Paweł Kamiński

Publikacja jest zbiorem najciekawszych przypadków klinicznych z zakresu perinatologii. Ich autorami są doświadczeni lekarze ginekolodzy i położnicy z całej Polski, którzy w swoim codziennym życiu zawodowym mieli już okazję zetknąć się z wieloma trudnymi i skomplikowanymi sytuacjami klinicznymi. Książka napisana została w nowoczesny sposób z zastosowaniem systematyki stosowanej w odpowiednich rekomendacjach towarzystw naukowych. Publikację tę adresujemy do studentów i lekarzy, którzy dopiero rozpoczęli szkolenie z zakresu ginekologii . Będzie to także pouczająca lektura dla lekarzy pokrewnych specjalności – omawiane problemy nierzadko mają bowiem charakter interdyscyplinarny.

Atopowe zapalenie skóry

Roman J. Nowicki

Atopowe zapalenie skóry - poradnik lekarza praktyka to wartościowy, na wysokim poziomie naukowym i świetny dydaktycznie podręcznik, opracowany z myślą o przydatności w pracy zawodowej lekarzy - specjalistów różnych dyscyplin medycznych. Duża zaletą monografii jest to, iż w większości omawianych problemów Autorzy umiejętnie uwzględniają także własne doświadczenia, które z pożytkiem dla przydatności opracowania konfrontują z obserwacjami innych autorów, wyciągając wiele interesujących wniosków, często o znaczeniu praktycznym. Monografia z pewnością wypełni niewątpliwą lukę w piśmiennictwie krajowym dotyczącym atopowego zapalenia skóry.

Gdy nadchodzi nawałnica. Lęk, depresja, zaburzenia snu - dlaczego z pandemią zaburzeń psychicznych będą się mierzyć niepsychiatrzy?

Anna Antosik-Wójcińska

Żyjemy w trudnych czasach. Pacjent z lękiem, zaburzeniami snu, objawami depresji staje się standardowym pacjentem nie tyle psychiatrów, ile lekarzy innych specjalności. Recepty na leki przeciwdepresyjne wystawiane są również przez lekarzy rodzinnych, internistów, neurologów, kardiologów oraz innych specjalistów. To pokazuje rolę edukacji lekarzy wszystkich specjalizacji w zakresie diagnostyki i leczenia zaburzeń psychicznych. W artykule zaprezentowano kilka typowych przypadków pacjentów, którzy trafiają do poradni w celu diagnostyki chorób somatycznych, podczas gdy podłoże zgłaszanych przez nich objawów jest psychiczne. W tekście skupiono się na roli doboru adekwatnej dawki leku i formy jego podania jako czynników warunkujących skuteczne leczenie oraz dobrą współpracę lekarz-pacjent.

Stwardnienie rozsiane - nowe perspektywy

Krzysztof Selmaj

Europejska Agencja Leków (EMA) niedawno zarejestrowała trzy nowe leki: dwa modulatory receptora sfingozynowego i przeciwciało monoklonalne przeciwko anty-CD20. Zarejestrowane modulatory receptora sfingozynowego stwarzają istotny postęp w tej grupie leków. Historycznie pierwszym przedstawicielem modulatorów receptora sfingozynowego jest fingolimod - w Polsce jest stosowany jako II linia leczenia u chorych z postacią rzutowo-remisyjną SM.

Miejsce naproksenu w farmakoterapii bólu i gorączki. Co wiemy w 2022 roku?

Jarosław Woroń

Podwyższenie temperatury ciała 38 stopni C należy traktować jak stan niepożądany i dążyć do jej obniżenia do bezpiecznego poziomu. Najczęściej stosowanymi w tym celu lekami są niesteroidowe leki przeciwzapalne, które hamują syntezę prostaglandyn pośredniczących w rozwoju stanu zapalnego. Ta grupa leków nie jest jednak jednolita pod względem efektu działania przeciwgorączkowego. Jedną z najczęściej stosowanych substancji z tej grupy jest naproksen, który wyróżnia się korzystną farmakokinetyką. Ulega on szybkiemu wchłanianiu z przewodu pokarmowego i ma obwodowy okres półtrwania 12-15 h, co gwarantuje stabilny efekt przeciwgorączkowy.

Skuteczność dobesylanu wapnia w leczeniu przewlekłej niewydolności żylnej

Ewa Galewicz, Jacek Lewandowski

Przewlekła niewydolność żylna jest zespołem objawów będących wynikiem długotrwałego poszerzenia naczyń żylnych i związanego z tym wzrostu ciśnienia żylnego. Terapia obejmuje metody zachowawcze, minimalnie inwazyjne, chirurgiczne lub hybrydowe, będące kombinacją ww. metod. Leczenie zachowawcze opiera się na terapii uciskowej i środkach wspomagających, takich jak: fizjoterapia, manualny drenaż limfatyczny i stosowanie flebotoników. Z uwagi na niski odsetek pacjentów akceptujących terapię uciskową leki flebotoniczne odgrywają istotną rolę w niwelowaniu objawów niewydolności żylnej. Dobesylan wapnia należy do grupy leków ochraniających ściany naczyń. Właściwość, która sprawia, że wyróżnia się on w tej grupie, to znaczny wpływ na parametry reologiczne krwi, co czyni go niezwykle cennym preparatem w leczeniu przewlekłej niewydolności żylnej u pacjentów z chorobami współistniejącymi oraz czynnikami powodującymi wzrost lepkości krwi.

Rola lakozamidu i lewetyracetamu w leczeniu padaczki

Iwona Kurkowska-Jastrzębska

Lewetyracetam i lakozamid są lekami nowymi, o nieco innych niż klasyczne preparaty mechanizmach działania. Lewetyracetam hamuje przewodnictwo synaptyczne przez blokowanie wydzielania pęcherzyków synaptycznych. Lakozamid zwiększa liczbę nieaktywnych kanałów sodowych, co prowadzi do zmniejszenia pobudliwości neuronów. Oba leki można stosować w monoterapii, a także łączyć niemal z każdym lekiem przeciwnapadowym ze względu na synergizm działania oraz niewielką liczbę interakcji. Ze względu na korzystny profil terapeutyczny i brak wpływu na zdolności poznawcze są szczególnie godne polecenia w politerapii i u osób starszych, osób niepełnosprawnych oraz u dzieci.

Połączenie tramadolu z deksetoprofenem

Jarosław Woroń

Ból jest najczęstszym objawem występującym w medycynie skłaniającym pacjenta do szukania pomocy lekarskiej. Zazwyczaj pełni funkcję ostrzegawczo-obronną , będąc sygnałem istniejącego zagrożenia i objawem choroby. Jeżeli trwa długo, przestaje odgrywać rolę sygnału ostrzegawczego i staje się źródłem cierpienia, a przez to obniża jakość życia. Ból należy bezwzględnie zwalczać, ponieważ kiedy przestaje pełnić funkcję informacyjną, powoduje znaczące pogorszenie jakości życia i funkcjonowania, a także przyczynia się do niekorzystnych zmian w zakresie obwodowego i ośrodkowego układu nerwowego, których konsekwencją może być chronifikacja bólu. Źle leczony, pogarsza także jakość snu i sprzyja nadużywaniu leków, nie tylko przeciwbólowych, ale również nasennych.  

8 powodów, dla których warto stosować lewodropropizynę

Bartosz J. Sapilak

Najczęstszą przyczyną ostrego kaszlu są infekcje górnych dróg oddechowych. Kaszel przewlekły może być symptomem wielu innych schorzeń płuc, takich jak: astma oskrzelowa, przewlekła obturacyjna choroba płuc, rak płuca, a także patologii pozapłucnych. Suchy kaszel bywa uciążliwym objawem, który należy ograniczyć, by umożliwić codzienne funkcjonowanie. Nie tylko obniża on jakość życia i snu chorego, ale również wiąże się ze znacznymi kosztami ekonomicznymi. W terapii wykorzystujemy zaledwie kilka substancji czynnych. Jedną z nich jest lewodropropizyna. Poniższa praca omawia jej przydatność kliniczną.