Rehabilitacja kardiologiczna w dobie pandemii COVID-19 - nowe wyzwania, nowe możliwości

Maciej Janiszewski, Artur Mamcarz

Kompleksowa rehabilitacja kardiologiczna (KRK) jest uznaną metodą prewencji wtórnej wielu schorzeń sercowo-naczyniowych. Liczne badania kliniczne wskazują na skuteczność kompleksowej rehabilitacji kardiologicznej w poprawie wydolności układu krążenia, jakości życia i ograniczaniu śmiertelności sercowo-naczyniowej. Jakkolwiek, już przed epidemią COVID-19 realizacja kompleksowej rehabilitacji kardiologicznej, a zwłaszcza jej etapu II, napotykała wiele problemów. Jednym z istotnych były trudności z regularnym dojazdem pacjentów na zajęcia rehabilitacyjne prowadzone ambulatoryjnie. Epidemia COVID-19 dodatkowo pogłębiła te problemy - wiele ośrodków zostało zamkniętych dla chorych, co utrudniło lub całkowicie uniemożliwiło pacjentom korzystanie z rehabilitacji w dotychczasowej formie. Do rozwiązania tych problemów może się przyczynić upowszechnienie hybrydowej telerehabilitacji kardiologicznej. W artykule omówiono kluczowe informacje dotyczące metod, skuteczności i bezpieczeństwa tej nowej formy kompleksowej rehabilitacji kardiologicznej.

Stwardnienie rozsiane a planowanie rodziny

Beata Zakrzewska-Pniewska

Przyjmuje się, że w praktyce problematyka planowania rodziny dotyczy przede wszystkim kobiet. Jednocześnie wiadomo, że stwardnienie rozsiane występuje u nich nawet trzykrotnie częściej niż u mężczyzn, przy czym średnio początek choroby u kobiet ma miejsce ok. 34. r.ż., zatem przypada na wiek rozrodczy. Szacuje się, że w blisko 40-tysięcznej populacji chorych na SM 20-30 tys. stanowią kobiety. Dlatego istotna jest znajomość zasad, a zwłaszcza ograniczeń, stosowania leków zarejestrowanych do terapii SM u kobiet planujących ciążę, będących w ciąży oraz karmiących. Poradnik omawia meandry farmakoterapii w tej grupie chorych. Jest on znakomitym źródłem wiedzy zarówno dla lekarzy, jak i pacjentów.

Kaszel w codziennej praktyce klinicznej

Marta Dąbrowska, Katarzyna Białek-Gosk, Elżbieta Magdalena Grabczak, Katarzyna Krenke

W niniejszym podręczniku staraliśmy się przedstawić aktualną i praktyczną wiedzę dotyczącą znaczenia i patomechanizmu kaszlu zarówno jako fizjologicznego odruchu obronnego, jak i dokuczliwego objawu, który znacznie upośledza jakość życia pacjentów. Kaszel ostry, związany najczęściej z infekcjami układu oddechowego, jest bardzo częstą przyczyną konsultacji lekarskich zarówno u dzieci, jak i dorosłych. I chociaż w większości przypadków kaszel ostry ma charakter przemijający i samoograniczający się, to pacjenci wielokrotnie samodzielnie stosują wiele leków mukoaktywnych lub przeciwkaszlowych, a czasem ich nadużywają. W tej książce zostały szczegółowo przedstawione dostępne leki mukoaktywne i przeciwkaszlowe, ze szczególnym uwzględnieniem wskazań i przeciwwskazań do ich stosowania. Z kolei przewlekły kaszel dotyczy mniejszej grupy chorych, ale zazwyczaj stanowi dla nich dokuczliwy problem i skłania do częstych wizyt u lekarzy wielu specjalności: pediatrów, lekarzy rodzinnych, internistów, pulmonologów, alergologów, otolaryngologów czy gastroenterologów. Pomimo licznych konsultacji, badań i prób leczenia u części pacjentów z przewlekłym kaszlem nie udaje się uzyskać jego redukcji lub ustąpienia, a przyczyny niepowodzeń upatruje się w nadwrażliwości odruchu kaszlu. Przewlekły, oporny na leczenie kaszel w bardzo istotny sposób pogarsza jakość życia chorych, a jednocześnie stanowi szczególnie duży problem kliniczny dla lekarzy. W niniejszej książce staraliśmy się przedstawić aktualną wiedzę na temat możliwości leczenia tej trudnej podgrupy pacjentów. Mamy nadzieję, że podręcznik ten pomoże Państwu w podejmowaniu codziennych decyzji i przyczyni się do poprawy jakości leczenia chorych z kaszlem zarówno ostrym, jak i przewlekłym.

Mianseryna i jej miejsce w praktyce klinicznej

Tomasz Gabryelewicz

Mianseryna jest lekiem o silnym działaniu przeciwdepresyjnym. Złożony mechanizm działania powoduje, że zalicza się go do klasy NaSSA (leki noradrenergiczne i specyficznie serotoninowe). Lek jest skuteczny w leczeniu depresji. W psychogeriatrii chętnie stosuje się go w leczeniu zaburzeń nastroju, zaburzeń snu oraz w stanach niepokoju. Działa również przeciwlękowo. Stosowany jest też jako terapia dodana, potencjalizując leczenie ciężkich depresji. Opisy przypadków dotyczą różnych możliwości stosowania leku w psychogeriatrii.

U kogo i dlaczego warto zastosować insulinę dwuanalogową aspart + degludec?

Mariusz Dąbrowski

Ostatnie lata przyniosły istotne zmiany paradygmatu terapii cukrzycy typu 2. Po ogłoszeniu wyników pierwszych i kolejnych badań bezpieczeństwa sercowo-naczyniowego leków przeciwcukrzycowych na pierwszą linię frontu wysunęły się leki nieinsulinowe, a szczególne miejsce zajęły inhibitory kotransportera sodowo-glukozowego typu 2 i agoniści receptora glukagonopodobnego peptydu-1 (te drugie są rekomendowane jako pierwsza terapia iniekcyjna w cukrzycy typu 2). Spowodowało to nieznaczny spadek liczby pacjentów leczonych insuliną. Niemniej należy pamiętać, że w populacji osób z cukrzycą typu 2 u wielu pacjentów wystąpi wcześniej lub później konieczność wdrożenia insulinoterapii. Zwykle jest ona inicjowana w postaci jednej iniekcji insuliny bazowej, przy czym w naszych warunkach zwykle jest to insulina NPH. Brak efektywności tej terapii wymaga dalszej intensyfikacji leczenia w postaci dołączania kolejnych iniekcji insuliny doposiłkowej. Jedną z takich opcji jest zastosowanie połączenia w jednym wstrzykiwaczu szybko działającego analogu - insuliny aspart (IAsp) oraz ultradługo działającego analogu - insuliny degludec (IDeg), z których każdy zachowuje swój profil farmakokinetyczny. Zaletą tej opcji jest mniejsza liczba iniekcji przy porównywalnej lub lepszej kontroli glikemii w porównaniu z innymi schematami terapii, a dodatkową korzyścią dla pacjenta jest mniejsza liczba hipoglikemii, szczególnie nocnych. Leczenie to umożliwia dalszą intensyfikację terapii poprzez dodanie drugiej iniekcji IDegAsp lub kolejnych iniekcji insuliny doposiłkowej. Insulina IDegAsp może być też użyta przy inicjowaniu insulinoterapii w warunkach znacznej hiperglikemii, przy zamianie terapii mieszankami insulin ludzkich bądź analogowych na jedną lub dwie iniekcje insuliny IDegAsp, a i to nie wyczerpuje pełnego spektrum jej możliwych zastosowań. Podsumowując, insulina IDegAsp jest wartościowym i bezpiecznym uzupełnieniem możliwości insulinoterapii u pacjentów z cukrzycą typu 2, ale też typu 1.

Lewodropropizyna - czy skład leku ma znaczenie?

Adam J. Sybilski

Kaszel jest najczęstszym objawem chorób układu oddechowego, a odruch kaszlowy jednym z podstawowych fizjologicznych mechanizmów ułatwiających oczyszczanie dróg oddechowych. Wskazania do stosowania leków przeciwkaszlowych są ograniczone i dotyczą wyłącznie suchego, uporczywego kaszlu. Jednak badania pokazują, że stosowanie leków przeciwkaszlowych jest skuteczne. Wśród leków przeciwkaszlowych szczególne miejsce zajmuje lewodropropizyna. Jest nieopioidowym środkiem przeciwkaszlowym, działającym obwodowo. Metaanalizy udowodniły skuteczność zarówno u dzieci, jak i dorosłych, wykazując statystycznie istotnie lepsze wyniki w porównaniu z lekami przeciwkaszlowymi działającymi ośrodkowo pod względem skuteczności w zmniejszaniu intensywności kaszlu, jego częstości i nocnych wybudzeń. Cechy, jakie powinien mieć idealny lek dla dzieci to: skuteczność, bezpieczeństwo, doświadczenie ze stosowaniem preparatu, postać odpowiednia do wieku i możliwości pacjenta, precyzyjnie określone dawkowanie, brak zawartości cukru w syropie oraz alkoholu i barwników, dobry smak i prosty sposób dawkowania. Jest taki preparat.

Hymekromon w terapii chorób dróg żółciowych oraz nowe perspektywy terapeutyczne leku - przegląd literatury

Beata Kasztelan-Szczerbińska, Agnieszka Szczerbińska, Halina Cichoż-Lach

Hymekromon (4-metyloumbeliferon; 7-hydroksy-4-metylokumaryna) to dobrze znany lek o udokumentowanej skuteczności w chorobach dróg żółciowych mający bardzo korzystny profil bezpieczeństwa, co sprawia, że jest chętnie stosowany przez lekarzy i pacjentów. Lek ten ma unikalny trójfazowy mechanizm działania, który obejmuje: działanie choleretyczne - wzmaga wydzielanie żółci o niskiej gęstości; działanie cholekinetyczne - stymuluje przepływ i wydalanie żółci do jelit - oraz działanie spazmolityczne - zmniejsza napięcie mięśni gładkich dróg żółciowych, a także zwieracza Oddiego. W ostatnich latach pojawiły się doniesienia o nowych właściwościach hymekromonu, które budzą duże zainteresowanie w kontekście jego potencjalnego zastosowania w innych niż obecnie zalecane wskazaniach, w tym w chorobach nowotworowych, zapalnych i autoimmunologicznych. W artykule omawiamy klasyczny i nowy mechanizm działania hymekromonu ze szczególnym uwzględnieniem jego roli w dyskinezach dróg żółciowych.

Sytuacje kliniczne, w których warto wybierać cefiksym

Bartosz J. Sapilak

W artykule przybliżono zalety cefiksymu jako doustnej cefalosporyny III generacji. Lek wykorzystywany jest głównie w terapii zakażeń bakteriami Gram(-) oraz wrażliwymi szczepami Gram(+). Szczególnie przydatny pozostaje w infekcjach dróg oddechowych i moczowych, umożliwia także zastąpienie pierwotnej antybiotykoterapii dożylnej lekiem doustnym. Stosowany jest od 6. m.ż., zazwyczaj raz na dobę

10 powodów, dla których warto stosować cytykolinę

Marcin Kopka, Rafał Sochacki

Cytykolina jest substancją endogenną odgrywającą rolę w metabolizmie komórkowym. Może być pomocna w leczeniu udaru mózgu, chorób Parkinsona i Alzheimera, jaskry, po urazach głowy itd. Bezpieczeństwo stosowania cytykoliny zostało potwierdzone w wielu badaniach.

4 przypadki kliniczne chorych, u których warto rozważyć zastosowanie połączenia chondroityny z glukozaminą

Witold Tłustochowicz, Małgorzata Tłustochowicz

Choroba zwyrodnieniowa stawów jest przewlekłą dolegliwością dotykającą głównie osób starszych. Podstawowa forma postępowania to stosowanie farmakoterapii przeciwbólowej, zgodnej z zasadami drabiny analgetycznej. Inną, nadal kontrowersyjną metodą jest podawanie preparatów z grupy objawowych wolno działających leków dla choroby zwyrodnieniowej, których podstawową zaletą jest to, że są praktycznie pozbawione toksyczności. Niedawny przegląd publikacji dotyczących stosowania tej grupy leków wykazał, iż najsilniejsze działanie modyfikujące ma połączenie glukozaminy z chondroityną, synergistycznie zmieniających metabolizm chrząstki stawowej. W niniejszym artykule prezentujemy cztery przypadki, w których zastosowanie połączenia glukozaminy z chondroityną okazało się skuteczne.

10 faktów na temat metronidazolu

Dorota Waśko-Czopnik

Metronidazol jest chemioterapeutykiem o szerokim spektrum działania nie tylko przeciwbakteryjnego, ale także przeciwpierwotniakowego, najczęściej pierwszego rzutu oraz stosowanym w leczeniu H. pylori, SIBO i zapalenia uchyłków. Cechuje się nietypowym mechanizmem działania, co wpływa na jego skuteczność. Mimo potencjalnych interakcji lekowych i działań niepożądanych jest postrzegany jako lek względnie bezpieczny i skuteczny.

Objawy negatywne schizofrenii - jak leczyć? Opis przypadku pacjentki

Agata Szulc

Objawy negatywne schizofrenii są poważnym problemem związanym nie tylko z samym leczeniem, ale też poważnie wpływają na funkcjonowanie pacjentów i ich bliskich. Ostatnio mamy coraz więcej nowych możliwości leczenia farmakologicznego, co pozwala na poprawę jakości życia chorych. Przedstawiono opis pacjentki z różnymi objawami, w tym negatywnymi z uwzględnieniem całej drogi jej leczenia.

Antybiotykoterapia w intensywnej terapii

Urszula Zielińska-Borkowska, Jarosław Woroń

"Antybiotykoterapia w intensywnej terapii" pod redakcją dr n. med. Urszuli Zielińskiej-Borkowskiej i dra n. farm. Jarosław Woronia to (...) praktyczny przewodnik w trudnej sztuce walki z infekcjami na oddziałach intensywnej terapii, utożsamianych z najcięższymi zakażeniami, wieloopornymi drobnoustrojami, u najciężej chorych pacjentów. (...) W podręczniku wyczerpująco omówiono diagnostykę mikrobiologiczną, a także wybór odpowiedniej terapii, w tym empirycznej, w zakażeniach bakteryjnych, grzybicznych i wirusowych, z uwzględnieniem terapii szczegółowej w najczęściej występujących zespołach chorobowych u pacjentów intensywnej terapii. Autorzy określili również precyzyjnie, z jakimi powikłaniami wiąże się terapia przeciwdrobnoustrojowa, w tym z jakimi interakcjami i działaniami niepożądanymi możemy się spotkać w powszechnie stosowanej w intensywnej terapii. (...)

Zespół jelita nadwrażliwego - wspólny problem, indywidualne podejście

Barbara Skrzydło-Radomańska, Bartosz J. Sapilak

Zespół jelita nadwrażliwego charakteryzuje się nawracającym bólem brzucha występującym co najmniej raz w tygodniu przez ostatnie 3 miesiące, przy wystąpieniu objawów co najmniej 6 miesięcy wcześniej, związanych z co najmniej dwiema cechami: wypróżnieniem, zmianą częstości wypróżnień, zmianą wyglądu stolca. Według Kryteriów rzymskich IV chorobę stwierdza się na podstawie objawów klinicznych. Nie dotyczy to osób po 50. r.ż. (a w przypadku krewnych pierwszego stopnia pacjentów z rakiem jelita grubego po 45. r.ż.) oraz z objawami alarmowymi. Ze względu na brak jednego czynnika etiologicznego leczenie zespołu jelita nadwrażliwego polega na zmniejszeniu nasilenia symptomów i poprawie jakości życia chorego. Postępowanie niefarmakologiczne obejmuje dietę bogatą w błonnik i modyfikację mikrobioty. W ramach farmakoterapii najskuteczniejsze są leki rozkurczowe stosowane bezpośrednio na mięśniówkę gładką, hamujące napływ wapnia, takie jak: drotaweryna, mebeweryna i alweryna. Wykazano również skuteczność leków przeciwdepresyjnych, co potwierdza, że zaburzenia czynnościowe przewodu pokarmowego są manifestacją dysfunkcji osi mózg-jelito-mikrobiota.

Arteterapia jako wsparcie procesu leczenia schizofrenii paranoidalnej - studium przypadku

Zuzanna Dylewska, Ondrasz Kąkol, Radosława Kompowska-Marek, Aleksandra Chmielnicka-Plasota

Szacuje się, że na schizofrenię zapada 0,55–1,6% populacji ogólnej w społeczeństwach cywilizowanych [1]. Rozpoznanie schizofrenii niesie ze sobą konsekwencje personalne, medyczne, prawne i społeczne, a sama choroba jest postrzegana jako poważna, przewlekła i trudna do leczenia. Emocje i uczucia chorego stają się mgliste lub mniej jasne i mogą być opisywane jako „spłycone”. Może też wystąpić spadek inicjatywy czy energii. Schizofrenia od dawna opisywana jest jako choroba niejednorodna, o zmiennym obrazie klinicznym, zróżnicowanym przebiegu, stosunkowo często wymykająca się jednoznacznej ocenie [5]. Wciąż poszukuje się dodatkowych, pozafarmakologicznych metod wsparcia i aktywizacji chorych na schizofrenię. Jedną z nich jest arteterapia, czyli sposób oddziaływania terapeutycznego za pomocą kreacji artystycznej.

Maślan sodu - drogowskazy terapeutyczne

Paulina Panufnik, Tomasz Banasiewicz, Grażyna Rydzewska

Maślan sodu jest solą sodową kwasu masłowego, krótkołańcuchowego kwasu tłuszczowego, który ma m.in. silne działanie troficzne na nabłonek jelitowy. Wpływ suplementacji maślanem sodu budzi zainteresowanie wielu dziedzin medycyny: gastroenterologii, diabetologii czy onkologii. Najszerzej opisano korzystne działanie tej substancji w łagodzeniu objawów zespołu jelita nadwrażliwego, ale w literaturze opisywany jest również jej wpływ na gospodarkę węglowodanową czy leczenie nieswoistych chorób zapalnych jelit.

Czym są leki uspokajające i jakie mają wskazania w Psychiatrii?

Bartosz Łoza, Olga Łoza

Termin leki uspokajające, mimo że jest często stosowany, nie ma odniesienia do pojedynczej klasy środków psychofarmakologicznych. Leki te są wyróżnione raczej poprzez cel ich stosowania, tj. interwencyjne podawanie, aby szybciej zredukować lęk, napięcie czy zaburzenia myślenia powodujące dezorganizację zachowania. Spotyka się szerokie czy skrajne definicje tych leków – od takich, które praktycznie łączą je ze środkami nasennymi, do leków działających wybiórczo, usuwających tylko dezorganizację i napięcie, a równocześnie usprawniających w myśleniu i działaniu. W tego typu interwencyjnych działaniach są wykorzystywane takie środki, jak: neuroleptyki (np. promazyna, haloperydol), leki przeciwhistaminowe (np. hydroksyzyna) czy środki GABA-ergiczne (np. benzodiazepiny). Chociaż leki te są stosowane z reguły w bardzo trudnych klinicznie okolicznościach, wykazują się wysoką skutecznością i bezpieczeństwem przy doraźnym czy krótkotrwałym podawaniu.

Kiedy wybieram mebewerynę?

Zespół jelita drażliwego (IBS, irritable bowel syndrome) jest jednym z najczęstszych zaburzeń czynnościowych przewodu pokarmowego stanowiącym wciąż problem diagnostyczny i terapeutyczny. Aktualne dane naukowe w odniesieniu do farmakoterapii sugerują wysoką skuteczność leczenia rozkurczowego np. mebeweryną w połączeniu z innymi lekami prokinetycznymi i rozkurczowymi stosowanymi doraźnie oraz anksjolitykami w razie potrzeby, nie zapominając o indywidualnej diecie i modyfikacji stylu życia. IBS nadal stanowi wyzwanie diagnostyczne ze względu na dynamicznie zmieniający się obraz kliniczny i interdyscyplinarność choroby, jest rozpoznaniem z wykluczenia, w którym leczenie dostosowujemy do objawów aktualnie dominujących.

ABC skutecznej terapii - 10 najważniejszych faktów o naproksenie

Bartosz J. Sapilak

Naproksen to popularny niesteroidowy lek przeciwzapalny, przeciwbólowy i przeciwgorączkowy, którego mechanizm działania opiera się na hamowaniu syntezy prostaglandyn. Lek jest skuteczny w zwalczaniu bólu o zróżnicowanej etiologii, szczególnie w terapii reumatoidalnego zapalenia stawów. Wspiera także terapię zakażeń wirusowych i bakteryjnych, istotne znaczenie ma zdolność do depozycji w miejscu stanu zapalnego. W pracy omówiono zasady terapii, aktualne rekomendacje i możliwości terapeutyczne leku.

Kiedy wybieram lizynopryl? Punkt widzenia kardiologa i farmakologa klinicznego

Jacek Lewandowski, Jakub Strzelczyk

Leczenie pacjentów z nadciśnieniem tętniczym i chorobami współistniejącymi stanowi duże wyzwanie wymagające zindywidualizowanej farmakoterapii. Inhibitory enzymu konwertazy angiotensyny odgrywają niezwykle ważną rolę w terapii chorób układu sercowo-naczyniowego. Ich skuteczność wiąże się nie tylko z działaniem hipotensyjnym, ale także z protekcyjnym wpływem na inne ważne dla funkcjonowania organizmu narządy. Artykuł omawia praktyczne wskazania do stosowania jednego z ich przedstawicieli - lizynoprylu. Liczne badania jednoznacznie wykazały korzyść z jego stosowania w nadciśnieniu tętniczym, niewydolności serca, we wczesnej fazie zawału serca oraz u pacjentów z cukrzycą i ze współistniejącymi powikłaniami ze strony nerek.

Rola lakozamidu i lewetyracetamu w leczeniu padaczki

Iwona Kurkowska-Jastrzębska

Lewetyracetam i lakozamid są lekami nowymi, o nieco innych niż klasyczne preparaty mechanizmach działania. Lewetyracetam hamuje przewodnictwo synaptyczne przez blokowanie wydzielania pęcherzyków synaptycznych. Lakozamid zwiększa liczbę nieaktywnych kanałów sodowych, co prowadzi do zmniejszenia pobudliwości neuronów. Oba leki można stosować w monoterapii, a także łączyć niemal z każdym lekiem przeciwnapadowym ze względu na synergizm działania oraz niewielką liczbę interakcji. Ze względu na korzystny profil terapeutyczny i brak wpływu na zdolności poznawcze są szczególnie godne polecenia w politerapii i u osób starszych, osób niepełnosprawnych oraz u dzieci.

Leczenie chorego z zespołem objawów, a nie diagnoz - możliwości citalopramu

Anna Gładka, Joanna Rymaszewska

Citalopram to lek przeciwdepresyjny z grupy SSRI, który jest szeroko stosowany w depresji, zaburzeniach lękowych i problemach ze snem. Jego wysoka skuteczność w połączeniu z korzystnym profilem tolerancji sprawia, że może być stosowany u pacjentów starszych. W takich sytuacjach należy jednak pamiętać o dostosowaniu dawki do stanu pacjenta i unikaniu interakcji z innymi lekami często stosowanymi w tej grupie chorych. W pracy przedstawiono dwa opisy przypadków zastosowania citalopramu u chorych w trudnych sytuacjach diagnostycznych.

Migrena

Izabela Domitrz

Książka Migrena Profesor Izabeli Domitrz omawia najistotniejsze, głównie z praktycznego punktu widzenia, problemy związane z tym częstym, a nie do końca poznanym typem bólu głowy. Autorka w sposób przystępny, unikając uproszczeń, wielopłaszczyznowo przedstawia zagadnienia związane z migreną. Omawia miejsce migreny w medycynie, aspekty demograficzne i epidemiologiczne, podział kliniczny choroby, jej dystynktywne cechy kliniczne, a także podstawy patofizjologii napadu migrenowego. Osobną uwagę poświęca terapii migreny, w wielostronny sposób ujmując zagadnienie. Doskonała, niebanalna jest szata graficzna książki - zamieszczone w niej oryginalne obrazy aury migrenowej uwiarygadniają jej przekaz, a często zabawne rysunki nadają jej swobodny kształt edytorski, daleki od podręcznikowego formalizmu. Monografia omawia mało znane, rzadko poruszane w krajowym piśmiennictwie, często mylone i nierozumiane zagadnienia z zakresu samoistnych bólów głowy, takie jak: migrena przewlekła, migrena hemiplegiczna czy stan migrenowy - słabo zakotwiczone w świadomości medycznej czy nawet lekarzy neurologów. Nowe wydanie książki (z 2023 r.) zostało wzbogacone m.in. o informacje na temat programu leczenia migreny przewlekłej oraz przyszłości leczenia tej choroby i najnowszych leków przeciwmigrenowych. Monografia stanowi cenną pozycję kształceniową dla lekarzy rodzinnych, lekarzy POZ i innych osób zainteresowanych bólami głowy.

Kompendium nowoczesnych metod korekcji wad wzroku

Joanna Wierzbowska

Kompendium nowoczesnych metod korekcji wad wzroku to monografia, w której autorka pochyliła się nad niezwykle aktualnym tematem. W książce opisano obecnie stosowane techniki, jak również metody niedalekiej przysżłości. Autorka przeprowadziła bardzo rzetelny przegląd piśmiennictwa, uwzględniający metaanalizy w szeroko pojętym zakresie. Omawia ważne aspekty kwalifikacji pacjenta do laserowej i soczewkowej korekcji wad refrakcji. Poruszając temat skuteczności i bezpieczeństwa laserowej chirurgii refrakcyjnej, omawia również problem starczowzroczności i nowe metody jej korekcji. Ta monografia to pozycja cenna i pomocna w codziennej praktyce lekarza okulisty, nie tylko zajmującego się chirurgią refrakcyjną.