Neuronauka poznawcza. Krótkie Wprowadzenie 27

Richard Passingham

KRÓTKIE WPROWADZENIE - książki, które zmieniają sposób myślenia! Książka dla wszystkich, którzy chcieliby się dowiedzieć, jak działa ludzki mózg. Zawiera zarys podstawowej wiedzy na temat neuronauki poznawczej - dziedziny, która w ostatnich latach ma ogromny wpływ nie tylko na wiele gałęzi nauki, lecz także na to, jak zwykli ludzie postrzegają umysł i jego działanie. Autor, przedstawiając wyniki badań obrazowych mózgu, rozprawia się z podstawowymi nieporozumieniami z nimi związanymi, a także zapoznaje czytelnika z problematyką ludzkiego poznania. Omawia percepcję, uwagę, pamięć, rozumowanie, podejmowanie decyzji, kontrolę poznawczą i działanie. Zastanawia się również nad perspektywą najbliższych odkryć i badań w neuronauce. * Interdyscyplinarna seria KRÓTKIE WPROWADZENIE piórem uznanych ekspertów skupionych wokół Uniwersytetu Oksfordzkiego przybliża aktualną wiedzę na temat współczesnego świata i pomaga go zrozumieć. W atrakcyjny sposób prezentuje najważniejsze zagadnienia XXI w. - od kultury, religii, historii przez nauki przyrodnicze po technikę. To publikacje popularnonaukowe, które w formule przystępnej, dalekiej od akademickiego wykładu, prezentują wybrane kwestie. Książki idealne zarówno jako wprowadzenie do nowych tematów, jak i uzupełnienie wiedzy o tym, co nas pasjonuje. Najnowsze fakty, analizy ekspertów, błyskotliwe interpretacje. Opiekę merytoryczną nad polską edycją serii sprawują naukowcy z Uniwersytetu Łódzkiego: prof. Krystyna Kujawińska Courtney, prof. Ewa Gajewska, prof. Aneta Pawłowska, prof. Jerzy Gajdka, prof. Piotr Stalmaszczyk.

Dlaczego mnie zostawiasz? Człowiek i Bóg po Zagładzie w ujęciu Hannah Arendt i Hansa Jonasa

Artur Kołodziejczyk

Dwudziesty wiek upłynął głównie pod znakiem wielkich konfliktów natury politycznej, które przeobraziły się w globalne konflikty zbrojne, skutkujące niebywałą brutalnością na niespotykaną dotąd skalę. Refleksja nad wydarzeniem Szoah, będącym bez precedensu w historii Starego Kontynentu choćby pod względem masowości, okrucieństwa, zaplanowania oraz towarzyszącej temu biurokracji, jest punktem wyjścia dla nowej filozoficznej perspektywy. Zagłada zmusza ludzki intelekt do zrewidowania- dotychczasowych ustaleń wielu filozoficznych kwestii, wymaga weryfikacji dotychczasowych ujęć choćby z zakresu filozofii Boga oraz filozofii człowieka. Dlaczego mnie zostawiasz? - oto pytanie-symbol. Jest ono wyrazem niedowierzania. Jest formą zwątpienia w człowieka, poczucia bycia porzuconym. Jest ono także pytaniem o (nie)obecność Boga. Fragment Wprowadzenia

Psychologia sztuki

George Mather

Dlaczego czerpiemy przyjemność ze sztuki? Co skłania nas do tworzenia dzieł artystycznych? Czy nauka o mózgu może być przydatna w zrozumieniu naszego zamiłowania do sztuki? Psychologia sztuki zapewnia eklektyczny wstęp do niezliczonych metod, dzięki którym psychologia może pomóc w pojmowaniu i docenieniu działalności twórczej. Odkrywając, w jaki sposób postrzegamy wszystko, co nas otacza, od koloru po ruch, prezentowana książka umożliwia przyjrzenie się tworzeniu sztuki jako formie ludzkiego zachowania, które czerpie z historii jako nieustannego źródła inspiracji, konfliktu i dyskusji. Ukazuje też, jak oszustwo, technologia reprodukcji i seksizm wpływają na naszą ocenę sztuki. George Mather - profesor psychologii na Uniwersytecie w Lincoln, w Zjednoczonym Królestwie. Jego główne zainteresowania badawcze obejmują postrzeganie ruchu, sztuki i iluzji wizualnych.

Unia bankowa i jej znaczenie dla funkcjonowania sektora bankowego Unii Europejskiej

Klaudia Zielińska-Lont

Kryzys finansowy z 2008 roku uwidocznił braki w strukturze zintegrowanego rynku Unii Europejskiej. Niedostateczny stopień integracji rynków finansowych stanowił słabość pozbawiającą strefę euro mechanizmów reakcji na szoki zewnętrzne. Niezbędne usprawnienia w tym zakresie miały się dokonać poprzez utworzenie unii bankowej. W książce przedstawiono szczegółowe badania tego rozwiązania - od pierwotnego projektu do pierwszych lat jego funkcjonowania. W monografii przeprowadzono pierwszą kompleksową analizę ex-post wpływu wprowadzenia skoordynowanego nadzoru na instytucje kredytowe strefy euro. W tym celu powstało autorskie narzędzie w postaci miernika syntetycznego, który umożliwia ocenę wypadkowego wpływu reform nadzoru na kondycję banków. Wyniki wskazują na korzystny wpływ reform na stabilność sektora bankowego. Publikacja może stanowić ciekawą lekturę dla naukowców zainteresowanych stabilnością finansową oraz dla pracowników instytucji nadzoru.

Pogawędki. Artystyczna książka Mojżesza Brodersona i Eliezera Lissitzky\'ego

Dariusz Dekiert, Irmina Gadowska, Krystyna Radziszewska

Oddajemy do rąk czytelników kolejną publikację poświęconą artystom z kręgu łódzkiej awangardy jidysz. Tym razem są to Pogawędki. Jedna z historii, przekład poetyckiego tekstu Mojżesza Brodersona Siches chulin. Ajne fun di geszichten, opublikowanego w Moskwie w 1917 roku, nakładem Wydawnictwa Chawar. Ta adaptacja ludowej baśni Maase szel Jeruszalmi [Opowieść o jerozolimczyku], ukazała się z ilustracjami Eliezera (El) Lissitzky'ego, którego Broderson poznał podczas swojego pobytu w Moskwie w latach 1914-1918. Obu twórców oprócz przyjaźni połączyła fascynacja żydowską tradycją i folklorem oraz świadomość znaczenia języka jidysz dla kształtowania narodowej tożsamości w diasporze. Projekt pierwszego, limitowanego wydania Siches chulin nietypową formą - zamkniętego w drewnianym pudełku zwoju z tekstem i ręcznie kolorowanymi litografiami - w czytelny sposób nawiązywał do dawnych, iluminowanych zwojów Księgi Estery, a same ilustracje korespondowały stylistycznie z dziełami ludowej plastyki żydowskiej.

Poeta ze średniowiecznej ekstazy. Ksiądz Antoni Szandlerowski (1878-1911)

Katarzyna Badowska, Dorota Samborska-Kukuć

Książka zawiera rozprawy i szkice o życiu i twórczości młodopolskiego poety i dramatopisarza Antoniego Szandlerowskiego (1878-1911). To twórca nietuzinkowy i pełen sprzeczności. Był księdzem, ale - zgodnie z duchem modernizmu katolickiego, zdecydowanie potępianego przez Kościół - nad dogmatyzm przedkładał myślenie o teologii i religii jako o ekspresji uczuć ludzi wierzących. Talent literacki realizował nie w twórczości religijnej, lecz - wywołując tym dezaprobatę władz kościelnych - w utworach beletrystycznych, na dodatek silnie inspirowanych dziełami Stanisława Przybyszewskiego, uznawanego za gorszyciela, erotomana i satanistę. Nad środowiska duszpasterskie przedkładał towarzystwo ludzi sztuki. Złożył śluby czystości, lecz złamał celibat. Żył na plebanii z kobietą (i to Żydówką), lecz nie zrzucił sutanny. Skonfliktowany z przełożonymi, zamiast okazać im posłuszeństwo, wystąpił przeciw nim z paszkwilem. Został pochowany bez krzyża, ponieważ taka była jego ostatnia wola, w przypadku księdza - niewątpliwie skandalizująca. I co najważniejsze - jednym z dominujących tematów twórczości Szandlerowskiego stała się miłość zmysłowa, ujmowana jako doznanie sakralne i mistyczne. Twórczość księdza-poety oraz jej recepcja rozpięta między uwielbieniem a zapomnieniem to interesujące zagadnienie badawcze. Zwłaszcza w Łodzi, gdzie Szandlerowski - jako wikary w kościele Podwyższenia Świętego Krzyża - odnosił pierwsze, i od razu znaczące, sukcesy literacko-dramaturgiczne.

Łódź poprzez wieki. Historia miasta, tom 3: 1914-1945

Przemysław Waingertner

Historia miast przeżywa obecnie rozkwit, o czym świadczą liczne tomy przedstawiające dzieje światowych aglomeracji i mniejszych ośrodków miejskich. Rozmaite aspekty życia miejskiego przybliżane są w naukowych monografiach, esejach, a także w historiach literackich, kryminalnych czy kulinarnych. Poszukiwanie lokalnych tożsamości stanowi przeciwwagę dla procesów kulturowej unifikacji i globalizacji - jest odkrywaniem swoistego miejskiego genius loci. Odnosi się to także do Łodzi, mającej od sześciu wieków prawa miejskie, a od dwóch - status jednego z najważniejszych ośrodków miejskich w Polsce. Pomimo istnienia ogromnej liczby publikacji o mieście nad Łódką, odczuwalny jest brak nowego syntetycznego opracowania jego pełnej historii. Oddawana w ręce Czytelników wielotomowa publikacja, będąca efektem prac licznego zespołu autorskiego, ma na celu zaradzić temu niedostatkowi. Trzeci tom publikacji poświęcony jest dziejom Łodzi w latach 1914-1945 - czasom, kiedy wielki przemysłowy ośrodek miejski mierzył się z dramatem dwóch wojen światowych oraz krótkim okresem odbudowy i rozwoju w niepodległej Rzeczypospolitej. Autorzy proponują Czytelnikowi podróż w czasie z dziewiętnastowiecznej "ziemi obiecanej" do dwudziestowiecznej nowoczesności. Podróż ta, okupiona wyludnieniem, zmianą oblicza narodowościowego, stratami materialnymi i dewastacją przemysłu, pokazała hart ducha oraz siłę miasta i jego mieszkańców. Nie tylko odbudowywali oni zniszczone fabryki, zakładali małe rodzinne firmy, tworzyli własną administrację, budowali szkoły, przedszkola, świątynie, ofiarnie pomagali najsłabszym spośród wielkomiejskiej społeczności, ale także bawili się i tworzyli. Gehenna wojny zmiotła z powierzchni ziemi dawny świat i ogromną rzeszę jego mieszkańców - łodzian. Tekst główny książki opowiada zniszczeniu i odrodzeniu, a uzupełniają go kapsuły zawierające fragmenty wartościowych źródeł, biogramy i ciekawostki oraz ilustracje.

Palmyra, której już nie ma

Paul Veyne

Dlaczego grupa terrorystów splądrowała  bezbronne zabytki z odległej przeszłości? Dlaczego zniszczyła miejsce wpisane przez UNESCO na listę światowego dziedzictwa? Skąd tak wielka masakra, skąd męczarnie, tortury i dekapitacja? Uważałem, że moim obowiązkiem, obowiązkiem emerytowanego już profesora, ale i czysto ludzkim odruchem, będzie wyrażenie zdumienia z powodu tego niezrozumiałego szaleństwa. Z tych samych zresztą przyczyn chciałem naszkicować portret Palmyry pełnej splendoru, takiej, o której odtąd będzie można przeczytać jedynie w książkach. Ze Wstępu Autora To opowieść o mieście, które powstało i rozwinęło się w szczególnym dialogu koczowników, ludzi pustyni, z osiadłymi rolnikami uprawiającymi ziemię; to też opowieść o fascynacji kulturą grecko-rzymską i zdolności tych ludzi do twórczej adaptacji wzorców kulturowych. To świetna opowieść o zmieniającym się i różnorodnym świecie, który musi i chce się ze sobą dogadywać. To opowieść o świecie na jakiś sposób globalnym, jeśli uświadomimy sobie, że Palmyreńczycy handlowali luksusowymi towarami pomiędzy Chinami i Indiami a basenem Morza Śródziemnego i generalnie światem rzymskim. To książka godna zaufania i niezmiernie aktualna, przedstawiająca wizję minionego świata, którego echa pobrzmiewają nadal w otaczającym nas świecie, a problemy nurtujące ówczesnych mieszkańców Palmyry rezonują w naszych myślach – kim jestem, skąd pochodzę, jak osiągnę szczęście i satysfakcję, kto jest moim bliskim i jak mam się odnosić do obcych. Dr hab. Tomasz Waliszewski, prof. UW

Dorosłe dzieci więźniów. Analiza doświadczeń biograficznych

Angelika Cieślikowska-Ryczko

"Niewidzialne dzieci", "niewinne ofiary systemu sprawiedliwości" czy "ukryte ofiary prawa" to niektóre z utrwalonych w literaturze określeń odnoszących się do osób doświadczających izolacji penitencjarnej rodzica. Autorka monografii nie tylko poddaje refleksji wymiary wspomnianej "niewidzialności", lecz przede wszystkim analizuje wciąż mało rozpoznane długofalowe konsekwencje uwięzienia rodzica w życiu jego dorosłego już dziecka. Przyjęta interpretatywna perspektywa badawcza pozwala czytelnikowi zagłębić się w doświadczenia narratorów, odkrywając bieg ich historii uwikłanych w szeroko rozumiany kontekst kryzysu penitencjarnego. Sformułowane wnioski mogą być przydatne zarówno dla pedagogów, socjologów, kryminologów, jak i praktyków pracujących na rzecz więźniów i ich rodzin.

Myśliwski-Bocheński. Rozmowy istotne

Tomasz Bocheński

Rozmowy istotne prowadzi się na przekór teraźniejszości, w ogóle na przekór czasom. Termin wymyślił Witkacy, któremu marzyło się spotkanie w duchu dawnej Akademii. Schodzimy w przeszłość, w poszukiwaniu warstw, które kryją się pod dzisiejszymi stwierdzeniami. Na przekór współczesnej tendencji, którą T.S. Eliot nazwał „prowincjonalizmem czasu”, czyli życiem na powierzchni współczesności, zanurzamy się w czas, żeby usłyszeć wielość głosów, które kryją się w każdym zdaniu, w każdej ważnej kwestii. Dzisiejszy Myśliwski na kartach naszej książki rozmawia ze sobą sprzed kilku czy kilkunastu lat, a nawet ze sobą sprzed pierwszej powieści, sprzed istotnego pisania, ze sobą sprzed półwieku. Rozmawia, spiera się, kłóci, siebie samego komentuje. Pozwalamy też mówić głosom innych osób, które wybrzmiewają w słowach pisarza, głosom postaci powieściowych, głosom innych autorów. Ze Wstępu W wywiadzie z Wiesławem Myśliwskim Tomasz Bocheński zaprasza czytelnika do podroży poprzez najważniejsze wątki i tematy związane z twórczością jednego z najważniejszych polskich prozaików okresu powojennego. W rozmowie odważnie stawia prowokacyjne hipotezy, zaś pisarz twórczo na nie odpowiada, dodając własne refleksje. Wywiadowi towarzyszy słownik pojęć związanych z twórczością pisarza, porządkujący myślenie krytyczne o jego prozie, a także krytyczne komentarze dotyczące poruszanych w rozmowach wątków, tematów, publikacji, problemów, umiejscawiające rozmowę w kontekście literaturoznawczym, kulturowym i historycznym. Bardzo oryginalny sposób prezentacji twórczości Wiesława Myśliwskiego. Jeden z pierwszych, przyszłościowych modeli uprawiania nauki o literaturze i krytyki literackiej, zorientowanych na żywą dialogiczność, pojemnych intelektualnie, a przy tym otwartych na szerszego czytelnika. prof. Piotr Łuszczykiewicz

Longobardzko-bizantyńskie relacje polityczne od początków VI wieku do upadku egzarchatu Rawenny

Maciej Dawczyk

Prezentowana książka - powstała na podstawie pracy doktorskiej Relacje longobardzko-bizantyńskie od początków VI wieku do upadku egzarchatu Rawenny (751 rok), przygotowanej pod kierunkiem dr hab. Teresy Wolińskiej, prof. UŁ - przedstawia relacje polityczne między Longobardami a cesarstwem bizantyńskim w okresie od początków VI wieku do upadku egzarchatu Rawenny. Autor dokonuje ich periodyzacji oraz wskazuje etapowe i ogólne tendencje w nich występujące. Pokazuje, jak przekształciły się one z kłopotliwego sojuszu w otwartą wrogość, przecinaną jednak niekiedy bardzo długimi okresami, w których utrzymywano status quo. Autor prowadzi polemikę z funkcjonującymi w historiografii tezami dotyczącymi wielu szczegółowych zagadnień mieszczących się w ramach podejmowanej tematyki. Podjęty w monografii temat jest oryginalny i wnosi do dyskursu naukowego szereg nowatorskich ujęć opisanej problematyki oraz nowe autorskie ustalenia. W publikacji oceniono kompleksowo stan dyskursu dotyczącego wielu momentów historii relacji longobardzko-bizantyńskich, ale także odniesień pomiędzy Longobardami a papiestwem i mieszkańcami Italii. Książka świadczy o oryginalnym podejściu do dyskutowanych hipotez i zawiera nowe, ciekawe konstatacje. Z recenzji prof. Marka Wilczyńskiego Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie Założenia metodologiczne pracy wpisują się w tradycyjny nurt badań nad historią polityczną. [...] Autor dobrze zna stan badań z zakresu historii politycznej interesującego go okresu i obszaru. Reprezentuje krytyczny stosunek do wcześniejszych ustaleń, wskazując przede wszystkim na słabości podstawy źródłowej i ryzyko budowania na niej wielopiętrowych hipotez. Z recenzji dr hab. Anety Pieniądz Uniwersytet Warszawski

Niepełnosprawność i praca. Wymiary, konteksty, perspektywy

Grzegorz Całek, Jakub Niedbalski, Mariola Racław, Marta Sałkowska, ...

Monografia jest kolejną pozycją wydaną pod patronatem Sekcji Socjologii Niepełnosprawności PTS. Książka powstała w ramach serii monografii naukowych wydawanych przez Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. Jest poświęcona zagadnieniom pracy osób z niepełnosprawnościami. W monografii podejmowane są wątki odnoszące się do różnych form aktywizmu i mobilizacji osób z niepełnosprawnościami w odniesieniu do szeroko rozumianej pracy, w tym pracy zdalnej, cyfryzacji pracy, ale również problematyki prekaryzacji i nierówności w pracy oraz pracy nieodpłatnej, w tym pracy opiekuńczej - ujętych w kontekście uwarunkowań rzeczywistości (post)pandemicznej. Istotny nacisk został też położony na wymiar aplikacyjny przygotowywanych tekstów. Książka ma się bowiem stać obiektem zainteresowań zarówno przedstawicieli nauki, jak i praktyków, zwłaszcza osób zatrudnionych w jednostkach pomocy społecznej, instytucjach pomocowych, a także organizacjach pozarządowych i rządowych, których jednym z zasadniczych obszarów działania jest diagnozowanie sytuacji osób z niepełnosprawnościami i projektowanie zmian mających na celu aktywizację tego środowiska.

Italiano vero. Leksyka włoska w polszczyźnie XXI wieku

Łukasz Jan Berezowski, Joanna Ciesielka

Italiano vero. Leksyka włoska w polszczyźnie XXI wieku [...] jest obszerną pracą naukową [...] poświęconą zapożyczeniom z języka i kultury włoskiej pojawiającym się na różnych poziomach - łącznie z popularnym i niekontrolowanym - w polszczyźnie ostatnich dekad. Jest to zjawisko, z którym stykamy się w literaturze, środkach masowego przekazu, podczas robienia zakupów czy wizyty w kawiarni. Autorzy wzięli więc na warsztat zjawisko częste i znaczące zarówno z perspektywy funkcjonowania społecznego, jak i na płaszczyźnie kulturowej. Dokładne porównanie z kilkoma wcześniejszymi publikacjami o podobnym profilu - przedstawione w części teoretycznej opracowania - dowodzi wyraźnie, że jest to monografia nowatorska zarówno pod względem doboru materiału, wcześniej niezarejestrowanego, jak i sposobu jego ujęcia. Z recenzji prof. dr. hab. Piotra Salwy Mimo licznych prac na temat italianizmów w języku polskim, brakuje wśród nich opracowania tak wszechstronnego, jak prezentowana publikacja. Autorzy podsumowują dotychczasowe badania w tym zakresie, uwzględniając opracowania nie tylko leksykograficzne, lecz także z socjolingwistyki, etnolingwistyki, stylistyki, kultury języka, glottodydaktyki oraz ze studiów nad dwujęzycznością [...]. Na tle dostępnej literatury przedmiotu książka stanowi wyjątkowe, bo całościowe ujęcie na temat wpływów języka włoskiego na polszczyznę - nie ma w nim braków, nie ma też powtórzeń. [...] W dobie dużego oddziaływania szeroko rozumianej "włoskości" na życie codzienne w Polsce, ale również w innych krajach publikacja jest więc ze wszech miar potrzebna na polskim rynku wydawniczym. Z recenzji dr hab. Elżbiety Wierzbickiej-Piotrowskiej, prof. UW

Nomi delle organizzazioni non profit in Italia nella prospettiva crematonomastica

Justyna Groblińska

[...] la monografia Nomi delle organizzazioni non profit in Italia nella prospettiva crematonomastica costituisce un importante contributo nei confronti della ricerca onomastica nella prospettiva italianistica. Da un lato, occorre sottolineare come l'analisi proposta dall'autrice - dedicata ad un argomento molto preciso e abilmente estratto dal contesto della realta crematonomasicka - si inserisce in un ambito ad oggi ancora poco approfondito della linguistica italiana. Dall'altro lato, occorre inoltre notare che il testo presenta fonti molto interessanti, che costituiscono una registrazione di un momento preciso nella storia della lingua. Questo aspetto attribuisce valore al lavoro anche sul piano culturale se non addirittura etnografico. Il corpus onimico presentato nella pubblicazione costituisce una lettura interessante in se, mentre il dettagliato e pluridimensionale studio dei crematonimi, basato su una categorizzazione ben elaborata ed eseguito su diversi livelli d'analisi (dalla fonetica fino alla semantica e alla retorica), sicuramente sara una fonte di conoscenza per il lettore, che sia un esperto linguista come anche un appassionato dilettante della lingua italiana. dalla recensione della prof.ssa Kamila Miłkowska-Samul Un importante pregio del volume e il ruolo che esso svolge nella nobilitazione della crematonomastica - una sottodisciplina altrettanto importante quanta l'antroponomastica e la toponomastica. [...] Il valore del testo e evidente anche sul piano pratico, in quanto riporta degli utili consigli nella creazione di nuovi crematonimi sociali, nonche riesce ad abbinare con successo e credibilita le denominazioni di organizzazioni non profit alla funzione di marketing. Se a questo aggiungiamo un'ottima composizione del testo, la completezza delle analisi e una metodologia esemplare, otteniamo un'opera che arricchisce e contribuisce in modo significativo ai progressi della ricerca crematonomastica in Italia e in Polonia. dalla recensione del prof. Roman Sosnowski

Historiografia PRL. Zamiast podręcznika

Rafał Stobiecki

Książka jest pierwszą w polskiej literaturze syntetyczną próbą przyjrzenia się fenomenowi historiografii Polski Ludowej. W centrum zainteresowania autora pozostają dzieje struktur organizacyjnych nauki historycznej, w tym relacje historycy-władza, jej założenia teoretyczno-metodologiczne oraz kreowany przez dziejopisów obraz dziejów Polski i historii powszechnej. Autor stara się sporządzić bilans osiągnięć, błędów i zaniechań powojennego dziejopisarstwa. W szerszej perspektywie praca wpisuje się w trwający od kilku dziesięcioleci i daleki od zakończenia spór o PRL. Publikacja zainteresuje historyków i teoretyków historiografii, badaczy dziejów najnowszych, a także szeroko rozumiane grono przedstawicieli humanistyki, którym nie powinny być obojętne losy jednej z jej ważnych dziedzin w czasach PRL. Monografia może także pełnić funkcję podręcznika na różnych kierunkach studiów z zakresu nauk społecznych i humanistycznych.

Odkrywanie tajemnic polszczyzny biblijnej. Wybór łódzkich prac językoznawczych (1981-2021)

Elżbieta Umińska-Tytoń

Antologia prezentuje dokonania łódzkich językoznawców na polu (wieloaspektowego) poznania polszczyzny biblijnej - zarówno dawnej, jak i współczesnej, a także "dialogu" współczesnej z dawną. Widać w niej zamysł pokazania rozległej panoramy zainteresowań, podejść metodologicznych oraz uzyskanych wyników, co w sumie pozwala poznać warsztat i dorobek łódzkich badaczy, a zarazem czyni z książki cenne, bogate poznawczo kompendium wiedzy o rozwoju polszczyzny biblijnej (jak również polszczyzny w ogóle) i sposobach jej badania, a przy okazji o historii kultury nie ty polskiej, lecz także starożytnej (gdyż takie są konteksty języków Biblii). Z recenzji prof. dr hab. Marzeny Makuchowskiej

Studia z socjologii sztuki. Od estetyki socjologicznej do socjologii sztuki cross-genre

Anna Matuchniak-Mystkowska

Książka stanowi erudycyjne i wyjątkowo rzadkie w polskiej literaturze socjologiczno-humanistycznej studium pogłębionych, systematycznych i w bardzo poglądowy sposób prowadzonych analiz, które w swojej historii i praktyce badawczej splatały polskie drogi odrębnych, ale silnie powiązanych studiów, a nawet coraz bardziej samodzielnie funkcjonujących dyscyplin, takich jak estetyka, socjologia kultury, filozofia i psychologia sztuki. Owocowały one pracami z zakresu estetyki socjologicznej, kompetencji artystycznej i estetycznej, socjologii i psychologii recepcji, antropologii komunikacji oraz wieloma projektami o charakterze interdyscyplinarnym, szczególnie we współczesnych wersjach tego typu badań i refleksji. Publikacja jest przejawem wybitnie dojrzałego warsztatu i wrażliwości intelektualnej prof. Anny Matuchniak-Mystkowskiej, przedstawicielki ważnej i ciągle aktywnej szkoły w kulturalistycznie pojmowanej socjologii, jaką zbudowała nestorka polskich nauk społecznych i humanistycznych - prof. Antonina Kłoskowska. dr hab. Leszek Korporowicz, prof. UJ Monografia prezentuje wybrany dorobek naukowy Autorki, jednej z najwybitniejszych postaci w polskiej socjologii sztuki. Z Jej dokonań w tej dziedzinie czerpie już kilka pokoleń badaczy. Książka jest bardzo ciekawą propozycją zwiększenia dostępności wcześniej publikowanych w formie artykułów tekstów, które obecnie, z racji swojego rozproszenia, nie mogą dotrzeć do czytelników. Poruszane w poszczególnych rozdziałach problemy zachowały swoją doniosłość, dlatego monografia nie jest jedynie dokumentacją dorobku Autorki, lecz sformułowanymi ponownie głosami w nadal aktualnej dyskusji naukowej. Warto podkreślić, że publikacja jest bardzo dobrze napisana, wciąga, inspiruje i skłania do refleksji nad współczesnymi zjawiskami artystycznymi. Dzięki przystępnemu językowi pozwala lepiej zrozumieć ten obszar życia społecznego nie tylko specjalistom, lecz także wszystkim zainteresowanym sztuką. Doskonale promuje wiedzę naukową i korzyści z niej płynące. dr hab. Przemysław Kisiel, prof. UE

Brzmienie Holocaustu. O reprezentacjach Zagłady w sztuce radiowej

Joanna Bachura-Wojtasik, Eliza Matusiak

Jak pisze Jacek Leociak: "reprezentować" - to czynić na powrót obecnym. Twórcy sztuki audialnej podejmują próby uobecniania ocalałych i ofiar Szoa, a artystyczne formy dźwiękowe stanowią przestrzeń reprezentacji. Audialne opowieści podejmujące tematykę Zagłady, choć skupione wokół cierpienia i śmierci jednostek oraz całych grup, nierzadko w swej istocie są historią o ocaleniu, stawiają bowiem w swym centrum wspomnienia tych, którzy przetrwali. Specyfika wspomnień Zagłady i z Zagłady, ich fragmentaryczność - sprawiają, że praca twórców artystycznych form dźwiękowych skoncentrowana jest niejednokrotnie na rekonstruowaniu losów jednostek i ich rodzin oraz utkaniu opowieści z dostępnych i odnalezionych wspomnień, śladów, dokumentów. Dyskurs holocaustowy zapośredniczony przez medium audialne nie jest jednorodny, ale rozprzestrzeniony wskutek dyspersji zagarniającej coraz to nowe obszary budowania opowieści o Szoa. Mamy nadzieję, że niniejsza publikacja wzbogaci wiedzę o Zagładzie, a także wiedzę radioznawczą, wypełniając lukę w literaturze przedmiotu, w której ta tematyka nie była dotąd podejmowana. Autorki Praca pionierska w odniesieniu do zamysłu fuzji tematu traumy z techniką medium radiowego. W polskich badaniach pierwsza, choć oczywiście zainteresowanie szeroko pojmowaną literaturą w radiu nie jest nowe. Ze wszech miar warta publikacji, także dla poszerzenia dyskusji o zasadności badania aspektu artystycznego w odniesieniu do szczególnie wrażliwego dokumentu życia, jakim jest sytuacja graniczna - tu Zagłada. Z recenzji prof. dr hab. Violetty Wejs-Milewskiej

Zarządzanie wartością dla klienta a marketing doświadczeń w instytucjach kultury. Działania współczesnego teatru i filharmonii

Wioletta Krawiec

Monografia ma charakter teoretyczno-empiryczny. Dotyczy koncepcji zarządzania wartością dla klienta, która została ukazana przez pryzmat marketingu doświadczeń w działaniach instytucji kultury w Polsce. Książka zawiera diagnozę etapów teoretycznego modelu zarządzania wartością i doświadczeniem klienta na podstawie badań funkcjonowania teatrów i filharmonii w Polsce, analizę porównawczą zestawiającą wartości proponowane przez teatry i filharmonie z oczekiwaniami uczestników kultury, a także omówienie wpływu nurtu marketingu doświadczeń na działania teatrów i filharmonii oraz ich odbiór przez uczestników kultury. Publikacja jest adresowana przede wszystkim do menedżerów i animatorów kultury oraz pracowników instytucji kultury. Poruszone w niej zagadnienia mogą być też przydatne dla studentów i osób zainteresowanych zarządzaniem wartością dla klienta oraz marketingiem doświadczeń. Monografia stanowi uzupełnienie wiedzy z zakresu marketingu usług, marketingu organizacji non profit czy zarządzania marketingowego w instytucjach kultury. To bez wątpienia interesujące opracowanie, skłaniające do dyskusji. Być może pozwoli również na poprawę potocznego, niestety nie zawsze pozytywnego, wizerunku marketingu. Dzięki Autorce możemy zobaczyć jego "szlachetniejszą twarz". Prof. dr hab. Jacek Otto

Doświadczanie międzykulturowości. Na podstawie narracji młodych osób dorosłych pochodzenia żydowskiego

Agnieszka Krawczyk

Współczesność daje możliwość poznawania wielu różnych kultur, jednak doświadczanie międzykulturowości niejednokrotnie bywa wyzwaniem dla osób pochodzenia żydowskiego. Wymaga przezwyciężenia wielu trudności, ale też przyczynia się do rozwoju. Symboliczną inspiracją do podjęcia badań stała się historia Łodzi – miasta, które w początkach swego istnienia było związane z kulturą żydowską. Autorka przeprowadziła je w orientacji jakościowej, a do analizy zebranego materiału opracowała metodę językowo-narracyjną. * Kwestie zróżnicowania kulturowego i jego pedagogicznych konsekwencji nigdy nie były tak wyraziste, jak dziś. Autorka dotyka ważnego zagadnienia związanego z obecnością Żydów w Polsce. Jej badania nakładają się na renesans odzyskiwanej tożsamości w wymiarze społeczno-kulturowym. Wielu młodych ludzi, często wbrew niesprzyjającym okolicznościom, odkrywa swoje kulturowe korzenie, nadając im znaczenie w kreowanej tożsamości. Odgrywa to istotną rolę w konstruowaniu dojrzałej tożsamości społeczno-kulturowej w końcowej fazie adolescencji. Walorem monografii jest ukazanie problematyki w warunkach łódzkiego genius loci. Autorka umiejętnie wykorzystuje swój potencjał intelektualny oraz dostępne zasoby. Zaprezentowane w publikacji badania stanowią znakomity przykład podejścia interdyscyplinarnego poprzez zastosowanie wybranych aspektów gramatyki komunikacyjnej i narratologii – obecnych w językoznawstwie i literaturoznawstwie – w analizach z zakresu nauk społecznych, głównie pedagogiki. Autorka cechuje się ponadprzeciętną wnikliwością i refleksyjnością, co jest szczególnie znaczące w badaniach jakościowych. Doskonale panuje nad prowadzoną przez siebie narracją, trafnie operuje słowem, będąc precyzyjną w wyrażaniu myśli, a nade wszystko komunikatywną. Z recenzji PROF. DR. HAB. MIROSŁAWA SOBECKIEGO

Łódź poprzez wieki. Historia miasta, tom 4: od 1945 roku

Krzysztof Lesiakowski

Historia miast przeżywa obecnie rozkwit, o czym świadczą liczne tomy przedstawiające dzieje światowych aglomeracji i mniejszych ośrodków miejskich. Rozmaite aspekty życia miejskiego przybliżane są w naukowych monografiach, esejach, a także w historiach literackich, kryminalnych czy kulinarnych. Poszukiwanie lokalnych tożsamości stanowi przeciwwagę dla procesów kulturowej unifikacji i globalizacji - jest odkrywaniem swoistego miejskiego genius loci. Odnosi się to także do Łodzi, mającej od sześciu wieków prawa miejskie, a od dwóch - status jednego z najważniejszych ośrodków miejskich w Polsce. Pomimo istnienia ogromnej liczby publikacji o mieście nad Łódką, odczuwalny jest brak nowego syntetycznego opracowania jego pełnej historii. Oddawana w ręce Czytelników wielotomowa publikacja, będąca efektem prac licznego zespołu autorskiego, ma na celu zaradzić temu niedostatkowi. Czwarty tom publikacji poświęcony jest dziejom Łodzi po II wojnie światowej, a więc czasom, gdy miasto funkcjonowało w realiach PRL, a następnie w rzeczywistości ukształtowanej w konsekwencji zmian zapoczątkowanych w 1989 r. Na jego kartach przemiany polityczne splatają się z przeobrażeniami w przestrzeni miasta, sytuacją gospodarczą, a ściślej kondycją łódzkiego przemysłu, rozwojem szeroko rozumianego życia kulturalnego i akademickiego oraz warunkami codziennej egzystencji mieszkańców. Autorzy poszczególnych rozdziałów ukazują wydarzenia o charakterze węzłowym, w tym te wyróżniające miasto na tle kraju, a także na nowo interpretują znane już fakty. Szczególną rolę pełnią kapsuły, które interesującymi szczegółami, m.in. o charakterze biograficznym, dopełniają tekst główny. Nie zabrakło również ciekawych rycin. To książka o Łodzi, która po okresie ekstensywnego gospodarowania w latach 1945-1989 ponownie sięga do swoich korzeni, gdy była "ziemią obiecaną" i w tym kontekście usiłuje zdefiniować kierunki własnego rozwoju w XXI w.

Adaptacja i postrzeganie imigrantów w państwach europejskich. Studium porównawcze

Jakub Krzysztof Adamski

Książka porusza problematykę migracji, koncentrując się na czynnikach mających wpływ na proces adaptacji imigrantów do społeczeństwa przyjmującego oraz na kształtowanie się określonego nastawienia do przybyszów wśród jego członków. Przedstawiono w niej szeroki historyczny, teoretyczny i polityczny kontekst współczesnej mobilności międzynarodowej w Europie. Zaprezentowane wyniki analiz obejmują porównania w czasie i przestrzeni, pokazując: co wpływa na poziom zaadaptowania imigrantów i nastawienie do nich członków społeczeństw przyjmujących, jak oba te elementy są ze sobą powiązane oraz jaką rolę mogą odgrywać w ich kształtowaniu się wydarzenia i charakterystyki poziomu makro. Na podkreślenie zasługuje również zastosowanie stosunkowo nowego podejścia analitycznego polegającego na stworzeniu syntetycznego wskaźnika do pomiaru adaptacji imigrantów. Całość tworzy złożony i wielowymiarowy obraz doświadczenia migracji w Europie na początku XXI wieku, wyłaniający się z analiz ilościowych. Książka ta powinna zainteresować przedstawicieli nauk społecznych, w szczególności zaś socjologów i specjalistów z obszaru studiów nad współczesnymi migracjami, jak również pracowników administracji, którzy w swojej pracy zawodowej mierzą się z kwestiami związanymi z migracją.

Działaczki i działacze oświatowi w Królestwie Polskim u progu niepodległości. Słownik biograficzny. Tom 1: A-K

Aneta Bołdyrew, Agnieszka Wałęga

Dwutomowa publikacja Działaczki i działacze oświatowi w Królestwie Polskim u progu niepodległości. Słownik biograficzny powstawała w latach 2018-2023. Obejmuje 676 biogramów działaczek i działaczy społecznych, którzy uczestniczyli w różnych formach upowszechniania oświaty i wiedzy w Królestwie Polskim u schyłku XIX i na początku XX w. Hasła przedstawiają najważniejsze dane biograficzne, w tym informacje o wykształceniu, przebiegu pracy zawodowej, aktywności publicznej. Najważniejszą część biogramów stanowi opis działalności społeczno-oświatowej. Każdy biogram został opatrzony selektywną bibliografią przedmiotową zawierającą wykaz najważniejszych źródeł i literatury. W przypadku osób, których formą pracy oświatowej i popularyzacji wiedzy była także działalność publikacyjna, hasła zawierają również bibliografię podmiotową obejmującą 10 najważniejszych publikacji zwartych i tekstów publicystycznych. W części biogramów przywołano opinie współczesnych, głównie osób bezpośrednio znających omawianych działaczy i działaczki, w tym fragmenty tekstów funeralnych. Mając z założenia charakter pochwalny, wnosiły one niekiedy nieznane informacje, a przede wszystkim były ważnym elementem quasi-panegirycznego konstruktu życiorysów społeczników. Charakteryzowały nie tylko bohaterów biogramów, ale także autorów tych wypowiedzi i reprezentowane przez nich środowiska, ukazując opinie i oczekiwania wobec społeczników oraz cele i wartości przypisywane działalności oświatowej. Od redaktorek Przedłożoną do oceny publikację uważam za oryginalną, innowacyjną, rzetelną, źródłową inicjatywę wydawniczą. [...] Ustalenia badawcze znacznie wykraczają poza dotychczasowe osiągnięcia polskiej historiografii oświatowej. [...] Należy docenić bardzo szczegółowy schemat opracowania haseł biograficznych, co z kolei umożliwiło ukazanie sieci powiązań i współpracy osób wywodzących się z różnych środowisk społecznych i zawodowych, należących do różnych organizacji, między innymi społecznych, oświatowych, sportowych, lekarskich itd. [...] organizacje społeczne i oświatowe badanego okresu były ważnymi wyznacznikami tworzenia oddolnych struktur społecznych i oświatowych oraz obywatelskich inicjatyw, które z kolei legły u podstaw instytucjonalnego przygotowania do budowy niepodległego państwa. [...] Publikacja z całą pewnością wzbogaca dotychczasowy dorobek biografistyki polskiej, prezentując sylwetki nie tylko znanych dotąd działaczy Królestwa Polskiego, uszczegóławiając jednak ich działalność o aspekt pedagogiczny i oświatowy - zarówno naukowy, jak i popularyzatorski. Szczególnie wartościowe jest wskazanie na postaci działaczy mniej znanych lub zapomnianych, których aktywność na polu pedagogicznym u progu XX wieku została tu dostrzeżona i doceniona. Z recenzji prof. dr. hab. Krzysztofa Jakubiaka

Z teorii i praktyki zapożyczeń literackich w Rosji w XVIII wieku

Anna Warda

Publikacja unikatowa w ramach polskich badań nad procesem literackim w XVIII wieku. [...] Zastosowana w niej metodologia badań intertekstualnych, połączona z erudycyjną znajomością rosyjskiego procesu historycznoliterackiego w XVIII wieku w jego korelacji z literaturą europejską pozwala na precyzyjną analizę utworu literackiego w aspekcie podjętego tematu. Gorąco polecam tę monografię z uwagi na wszechstronność analizy tekstów i walory warsztatu Autorki, umiejętnie różnicującej postępowanie badawcze i interpretacyjne w odniesieniu do praktyk imitacyjnych stosowanych w XVIII wieku w ich zróżnicowanych uwarunkowaniach kontekstualnych, a także trafność wyboru narzędzi badawczych. To oryginalne opracowanie mało zbadanego aspektu rosyjskiego procesu literackiego w XVIII wieku stanowi ciekawy materiał dla badaczy literatury rosyjskiej, studentów oraz osób zainteresowanych tym okresem w dziejach literatury rosyjskiej. Z recenzji prof. dr hab. Aliny Orłowskiej