Jurysprudencja 13. Prawo w przestrzeni normatywnej

Tadeusz Biernat

Paradygmat prawa w przestrzeni normatywnej pozwala na inne spojrzenie na wiele kwestii odnoszących się do tradycyjnie ujmowanych obszarów refleksji naukowej nad prawem. Współcześnie, w relacjach między prawem a sferą normatywną (środowiskiem normatywnym), na szczególną uwagę zasługuje zjawisko formy normatywności i jej charakterystycznych cech w społeczeństwie postmodernistycznym. Pytanie o formę normatywności jest komplementarne z pytaniem, czy i jak zmieniające się i specyficznie ukształtowane formy artykułowania normatywności wpływają na prawo, a konkretnie na tworzenie prawa. Podlegające własnej dynamice otoczenie normatywne, przestrzeń normatywna, generuje szerszą dyskusję dotyczącą prawa i jego oceny, która obejmie inne, "niepaństwowe prawo" oraz to, co autor określa mianem "normatywnych źródeł prawa". Dyskusja wykracza więc poza ustalony przez lata i ściśle "zdefiniowany" krąg zależności systemowych. Szczegółowy, ale bardzo istotny problem polega na tym, że w polu dyskursu i sposobie przedstawiania normatywnych treści pojawiają się wypowiedzi nie tylko odnoszące się do poszczególnych elementów przestrzeni normatywnej, ale także mające charakter "normatywnych roszczeń". W tak charakteryzowanej rzeczywistości prawo jest mostem łączącym "roszczenia normatywne" z normatywnością zewnętrzną wobec prawa.

Metakolaż. O kanonie myślenia metaforycznego

Dorota Rybarkiewicz

Autorka przybliża metakolaż, omawiając hybrydową koncepcję metafory oraz sposoby myślenia metaforycznego w filozofii, nauce czy ideologii. Wielowątkowy opis różnych metafor, pełniących funkcję modeli myślenia, ukazuje ich podobieństwo do szyby. Patrzymy przez nią, poznając świat, ale nie wiemy, czy jest ona całkiem przeźroczysta, porysowana, a może matowa lub mająca własne rysunki i barwy, które nakładają się na to, co usiłujemy przez nią zobaczyć. Metafory bowiem tworzą kategorie poznawcze, które stanowią źródło interpretacji napływających danych. Ta ich podwójna rola stawia nas wobec pytania o prawdziwość poznania opartego na tym mechanizmie oraz o zakres niepewności poznawczej, czyli tzw. manowców. Autorka podaje wiele przykładów dochodzenia do takich granic poznania i próbuje zgłębić zagadnienia dotyczące roli tego mechanizmu w myśleniu, również naukowym, jego wpływu na poznanie i ocenę jego wartości. Lektura publikacji pozwala nie tylko na teoretyczne zapoznanie się z metakolażem, lecz także, dzięki podjęciu własnych przemyśleń, może przyczynić się do udoskonalenia tego procesu poznawczego i do zwiększenia szans na lepszą interpretację zmiennej rzeczywistości.

Wpływ opodatkowania przedsiębiorstw na lokalizację bezpośrednich inwestycji zagranicznych w krajach Unii Europejskiej

Dorota Wawrzyniak

Dynamiczny wzrost przepływów bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ) stanowi cechę charakterystyczną ostatnich dziesięcioleci. Kraje rywalizują między sobą o ich napływ stosując różnego rodzaju zachęty dla kapitału zagranicznego. Jedną z nich stanowi stopa opodatkowania przedsiębiorstw. Niniejsza praca poświęcona jest zależności pomiędzy opodatkowaniem przedsiębiorstw a lokalizacją bezpośrednich inwestycji zagranicznych w krajach Unii Europejskiej. Zagadnienie to nie zostało dotychczas w literaturze przedmiotu wystarczająco rozpoznane, a obecne opracowanie z pewnością wypełni te luki. W odniesieniu do analizowanych w książce państw Unii Europejskiej poruszany problem jest szczególnie aktualny, co jest związane z przyjęciem nowych krajów członkowskich stosujących niższe stawki podatku dochodowego od przedsiębiorstw. Publikacja obejmuje swym zakresem zarówno zagadnienia teoretyczne, odnoszące się do bezpośrednich inwestycji zagranicznych oraz obciążenia podatkowego przedsiębiorstw, jak i badanie empiryczne. Sprawia to, że praca ma walor poznawczy i aplikacyjny. Nie tylko dostarcza wiedzy na podjęty temat, ale wyniki przeprowadzonych analiz mogą mieć zastosowanie przy formułowaniu rekomendacji dotyczących kształtowania polityki wobec inwestorów. Książka jest skierowana do studentów uczelni ekonomicznych, pracowników naukowych, publicystów oraz polityków szczebla krajowego i regionalnego.  

Ludność Łodzi - rozwój i przemiany strukturalne

Jerzy Dzieciuchowicz

Przedmiotem opracowania jest rozwój ludności Łodzi oraz przemiany jej struktur demograficzno-społecznych i przestrzennych od powstania miasta do czasów współczesnych. Analizą objęto pięć okresów: 1) do 1820 r., 2) lata 1820–1918, 3) lata 1918–1945, 4) lata 1945–1989 oraz 5) po 1989 r. Pokazano prawidłowości rządzące dynamiką, strukturą i zmiennością przestrzenną ludności Łodzi w warunkach specyficznych dla danych okresów. Opisano też kierunki dotychczasowego rozwoju demograficznego i zmiany w strukturze ludności miasta, a także ich ważniejsze konsekwencje. Zwrócono w szczególności na głęboki regres demograficzny oraz zmiany struktury demograficznej i społeczno-zawodowej ludności, generowane przez transformację systemową, w tym zwłaszcza na proces starzenia demograficznego ludności. Omówiono perspektywy demograficzne Łodzi, z uwzględnieniem zarówno uwarunkowań, jak i konsekwencji przewidywanego, dużego ubytku ludności miasta. Książka może zainteresować studentów i pracowników naukowych zajmujących się problemami geograficznymi, historycznymi, demograficznymi, socjologicznymi i ekonomicznymi dotyczącymi Łodzi. Może być ono również przydatna dla osób związanych z urbanistyką, planowaniem, polityką oraz gospodarką przestrzenną Łodzi.  

Tunel Ego. Naukowe badanie umysłu a mit świadomego

Thomas Metzinger

CZY MOŻNA DOŚWIADCZAĆ ŻYCIA W WIELU ŚWIATACH NARAZ? CZY MASZYNY MOGĄ POSIADAĆ SZTUCZNĄ ŚWIADOMOŚĆ? W JAKI SPOSÓB DZIAŁA EMPATIA I POZNANIE SPOŁECZNE? Thomas Metzinger przedstawia oryginalną koncepcję świadomości i osoby, stworzoną na podstawie współczesnych wyników ba- dań prowadzonych często przy jego udziale w wielu dziedzinach - od psychologii i neuronauk po sztuczną inteligencję. Odwołuje się zarówno do codziennych doświadczeń dostępnych każdemu, jak i do odmiennych stanów świadomości generowanych farmakologicznie oraz powstających w kontakcie z nowoczesną technologią. Metzinger kładzie szczególny nacisk na etyczne aspekty stanów świadomości. "Problem jedności świata jest tak prosty, że łatwo go przeoczyć: aby świat nam się objawił, musi to być przede wszystkim jeden świat. Dla większości z nas jest oczywiste, że przeżywamy świadome życie w jednej rzeczywistości i że świat, w którym budzimy się każdego dnia, to ten sam świat, w którym budziliśmy się dzień wcześniej. Nasz tunel to jeden tunel; nie ma w nim zaułków, przecznic czy tras alternatywnych. Jedynie ludzie cierpiący na zaburzenia psychiczne lub ci, którzy eksperymentowali z dużymi dawkami halucynogenów, są w stanie wyobrazić sobie, co to znaczy żyć w więcej niż jednym tunelu naraz. Jedność świadomości należy do największych osiągnięć mózgu". Fragment książki Tunel ego Seria W POSZUKIWANIU IDEI XXI WIEKU prezentuje najnowsze publikacje z dziedziny filozofii, nauk społecznych, etyki i neurobiologii, które nie są znane polskiemu czytelnikowi. Stanowią one odbicie najaktualniejszych tendencji intelektualnych we współczesnej humanistyce, naukach przyrodniczych oraz studiach interdyscyplinarnych. W ramach serii dotychczas ukazały się: Michael Ruse, Ateizm. Co każdy powinien wiedzieć? Martin L. Kringelbach, Ośrodek przyjemności. Zaufaj swoim instynktom Chad Meister. Wprowadzenie do filozofii religii Henry Jenkins. Sam Ford. Joshua Green. Rozprzestrzenialne media. Jak powstają wartości i znaczenia w usieciowionej kulturze Victor J. Stenger. Bóg. Błędna hipoteza. Jak nauka wykazuje. że Bóg nie istnieje Wkrótce ukażą się: John Hick. Nowe pogranicze religii i nauki J.L. Schellenberg. Religia ewolucyjna

Zachować dla przyszłości. Sprawy szkolnictwa, oświaty i opieki w przekazie prasowym XX i pierwszych lat XXI wieku

W publikacji zaprezentowano wyniki badań dotyczących czasopiśmiennictwa XX i początków XXI wieku. Autorzy - historycy wychowania, historycy, prasoznawcy, literaturoznawcy, bibliolodzy - na podstawie kwerend wydawnictw periodycznych omawiają różne problemy związane ze szkolnictwem, opieką i oświatą, które wówczas przedstawiano opinii publicznej, oraz analizują, jaki kreowano stosunek społeczeństwa do tych zagadnień. Czytelnik znajdzie tu wybór tematów z historii szkolnictwa, opieki, wychowania, edukacji pozaszkolnej, działalności stowarzyszeń społecznych czy zdrowia i higieny. Publikacja stanowi kolejną z dwóch monografii na ten temat, dotyczy ona niezwykle ważnych okresów w historii Polski, w których zachodziły przemiany rzutujące na obecny sposób funkcjonowania społeczeństwa polskiego. W tomie pierwszym zaprezentowano tę tematykę w odniesieniu do XIX i początku XX wieku.

Przedsiębiorczość, strategie i metody zarządzania przedsiębiorstwem

Natasza Duraj, Aleksandra Pieloch-Babiarz

Monografia dotyczy kluczowych problemów związanych zarówno z rozwojem przedsiębiorczości, jak również strategiami i metodami wykorzystywanymi w zarządzaniu przedsiębiorstwem. Zawarto w niej wyniki badań autorów z różnych ośrodków naukowych, które odnoszą się do analizy wielu czynników wpływających na kreowanie przedsiębiorczości, a także diagnozy strategii i metod stosowanych w zarządzaniu współczesnymi przedsiębiorstwami, funkcjonującymi w warunkach zmiennego i niestabilnego otoczenia. Wskazano przyczyny i konsekwencje podejmowania decyzji o znaczeniu strategicznym dla współczesnych przedsiębiorstw. W sposób interdyscyplinarny ujęto ustanawianie zastawu na papierach wartościowych w polskich realiach gospodarczych w powiązaniu z bezpieczeństwem finansowym przedsiębiorstwa. Przedstawiono zarówno główne motywy podejmowania działań przedsiębiorczych w Europie, jak i znaczącą dywersyfikację działalności przedsiębiorstw sektora TSL, która ma miejsce szczególnie poza sekcją „Transport i gospodarka magazynowa”. Opisano też m.in. szeroko rozumiane problemy efektywności relacji w sieci, będące źródłem wartości współczesnych przedsiębiorstw działających w sieciach różnorodnych powiązań. Analiza ta odnosi się przede wszystkim do diagnozy efektów płynących ze współpracy organizacji w ramach sieci partnerskich oraz komponentów zdolności sieciowych oraz warunków niezbędnych dla wzrostu skuteczności kooperacji między organizacjami. 

Oddziaływanie polityki fiskalnej na wahania koniunktury w Polsce

Piotr Krajewski

Na świecie następuje drastyczne przewartościowanie ugruntowanych w przeszłości ocen dotyczących polityki fiskalnej. Część krajów wysoko rozwiniętych zaangażowała się w radykalne programy keynesistowskiego stymulowania gospodarki, o skali jeszcze kilka lat temu zupełnie niewyobrażalnej. W takiej sytuacji szczególnie ciekawe stają się badania dotyczące polityki fiskalnej prowadzonej przez Polskę. Głównym celem badawczym było oszacowanie siły podażowego oraz popytowego oddziaływania polityki fiskalnej na wahania koniunktury w Polsce. Podjęta analiza dotyczy skutków polityki fiskalnej w ramach cyklu koniunkturalnego. Nie uwzględnia efektów długookresowych, w tym możliwego wpływu polityki fiskalnej na kształtowanie się postępu technicznego. W publikacji poddano weryfikacji następujące hipotezy, dotyczące oddziaływania polityki fiskalnej w polskiej gospodarce: 1) wydatki rządowe silniej wpływają na wahania PKB niż zmiany stóp podatkowych; 2) popytowe oddziaływanie wydatków rządowych na fluktuacje PKB jest silniejsze niż ich oddziaływanie podażowe; 3) zmiany stóp podatkowych wpływają na kształtowanie się fluktuacji produkcji w większym stopniu poprzez efekty podażowe niż popytowe; 4) prowadzona w Polsce polityka fiskalna ma charakter antycykliczny.