Видавець: Wydawnictwo-uniwersytetu-slaskiego
89
Eлектронна книга

Władza a społeczeństwo

red. Agata Bryłka, Tomasz Kałuski, Małgorzata Korbaś

„Z nieukrywaną satysfakcją oddajemy w ręce Czytelnika tom będący efektem wieloaspektowego spojrzenia na problem związany z relacją zwrotną władza – społeczeństwo. Zebrane artykuły są rezultatem doświadczeń młodych badaczy reprezentujących ośrodki naukowe z całego kraju oraz dyscypliny w obrębie szeroko pojętych nauk humanistycznych i społecznych. Przedstawione w monografii relacje władzy i społeczeństwa może uosabiać ukazana na okładce postać Lewiatana. Wizerunek ten pochodzi z karty tytułowej jednego z pierwszych traktatów filozoficznych poruszających wspomnianą tematykę, pracy autorstwa Tomasza Hobbesa pt. Lewiatan, czyli materia, forma i władza państwa kościelnego i świeckiego, która została wydana po raz pierwszy w 1651 r. Tytułowy Lewiatan jest uosobieniem państwa powstającego na skutek ustanowienia władzy suwerennej. Władza, zarówno świecka, jak i religijna, oparta jest na powszechnej umowie społecznej i ma charakter absolutny. Wyraża to widniejąca nad głową postaci sentencja: Non est potestas super terram, quae comparateur ei (Nie ma na ziemi siły wobec niego). Prowadzi nas to w kierunku rozważań nad istotą władzy, jej źródeł, rodzaju i struktur aparatu władzy zarówno w odniesieniu do czasów współczesnych, jak i minionej rzeczywistości. Postawiona powinna zostać również kwestia legitymizacji oraz opozycji wobec podmiotu sprawującego władzę, a także formy konfliktu społecznego i jego regulacji – poddani czy obywatele. Legitymizacja i opozycja,  które uważane są za zbiorowe reakcje na sprawowanie władzy uznawanej przez  społeczne normy sprawiedliwości, traktowane być mogą jako zjawiska przeciwstawne. Ważna jest tu sfera z zakresu ideologii władzy, która służyła zawsze do jej legitymizacji i budowania jej obrazu wobec społeczeństwa. Opozycję wobec istniejących ośrodków władzy można przedstawić jako wynik działań podejmowanych przez zbiorowość uciskanych, w której istnieje rozległa struktura komunikacyjna, świadomość niesprawiedliwego traktowania oraz pragnienie odwetu za wyzysk.” (fragment Wstępu)

90
Eлектронна книга

Semantyka przestrzeni miejskich w aspekcie relacji interpersonalnych. Cz. 1. Czynniki konfliktotwórcze / Семантика городских пространств в условиях межсубъектных взаимодействий. Ч. 1: Конфликтогенные обстоятельства

red. Piotr Czerwiński, red. Maciej Walczak

W niniejszej monografii autorzy starają się odtworzyć nie tyle sam obraz miasta w świadomości współczesnych jego mieszkańców, ile na podstawie analizy materiału językowego dotyczącego pewnych typowych dla przestrzeni miasta obiektów i typowych dla nich sytuacji zrekonstruować pośrednio obraz przestrzeni miejskiej w świadomości współczesnych użytkowników języka polskiego i/lub rosyjskiego poprzez opis wyobrażeń na temat wybranych typowo miejskich obiektów przestrzennych (np. parku, hipermarketu, osiedla, bloku mieszkalnego). Punktem wyjścia okazało się zebranie materiału językowego oraz określenie na ich podstawie tzw. kategorii sensytywu. Pojęcie to autorzy wprowadzają w celu nazwania pewnych wewnętrznych, mentalnych, psychicznych przeżyć i stanów, jakie mieszkańcy miasta, będący jednocześnie użytkownikami badanych języków, odczuwają (czasem nieświadomie), gdy mówią bądź myślą o tych obiektach (w pracy nazwano je lokusami), co z kolei znajduje odzwierciedlenie w tym, jak mieszkańcy mówią o tych obiektach i typowych/nietypowych dla tychże obiektów sytuacjach. Ze względu na swoistą interdyscyplinarność i wieloaspektowość podejmowanej problematyki, obejmującej zagadnienia nie tylko lingwistyczne, publikacja może zainteresować przedstawicieli innych dyscyplin naukowych – socjologów, antropologów, psychologów i filozofów.

91
Eлектронна книга

Wokół wolnych elekcji w państwie polsko-litewskim XVI-XVIII wieku. O znaczeniu idei wyboru - między prawami a obowiązkami

red. Mariusz Markiewicz, red. Dariusz Rolnik, red. Filip Wolański

Wydany przez Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach zbiór Wokół wolnych elekcji w państwie polsko-litewskim XVI–XVIII wieku. O znaczeniu idei wyboru – między prawami a obowiązkami jest wynikiem współpracy trzech uczelni: Uniwersytetu Jagiellońskiego, Uniwersytetu Śląskiego oraz Uniwersytetu Wrocławskiego. Zebrane w tomie studia poświęcone są problematyce funkcjonowania wolnej elekcji w tradycji politycznej i prawnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów w okresie od XVI do XVIII wieku. Zbiór podzielono na trzy części, w których znalazło się w sumie trzydzieści pięć artykułów autorstwa badaczy z różnych ośrodków naukowych w kraju. Część pierwszą, zatytułowaną Wokół idei, symboli i praktyki wyboru, tworzą teksty dotyczące elekcji widzianej jako problem z zakresu teorii doktryn politycznych. Część druga zbioru: Elekcje królów Rzeczypospolitej, poświęcona elekcjom władców Rzeczypospolitej, podzielona jest na sześć rozdziałów i uporządkowana chronologicznie według władców, do których panowania odniesiono się w artykułach. W efekcie uzyskano syntetyczny obraz procesu ewoluowania zjawisk związanych z elekcją w polskiej tradycji politycznej od XVI do XVIII wieku. Ostatnia część publikacji: Wokół elekcji urzędników, zawiera artykuły dotyczące elekcji urzędników w Rzeczypospolitej. Całości tomu dopełnia obszerna bibliografia oraz indeks osobowy. Ze względu na zaprezentowaną w artykułach różnorodność perspektyw, a także kontrowersyjne niekiedy oceny – zawarte w tomie teksty mogą być dla Czytelników inspirujące.

92
Eлектронна книга

Tropy sekularyzacji w prozie dwudziestolecia międzywojennego

Ryszard Knapek

Tropy sekularyzacji w prozie dwudziestolecia międzywojennego to opracowanie książkowe doktoratu bronionego w Instytucie Nauk o Literaturze Polskiej (promotor: prof. zw. dr hab. Józef Olejniczak). Zasadniczo skierowane jest do odbiorcy profesjonalnego (literaturoznawcy), ale pisane jest z myślą o tym, żeby było zrozumiałe i interesujące dla szeroko rozumianego odbiorcy humanistycznego, przede wszystkim zainteresowanego kwestią sekularyzacji (i tzw. zwrotu postsekularnego), sytuacją religii w nowoczesnym świecie oraz relacją literatury i religii. Praca jest zwieńczeniem grantu Preludium NCN – Tropy sekularyzacji w prozie dwudziestolecia.

93
Eлектронна книга

O etosie książki. Studia z dziejów bibliotek i kultury czytelniczej

red. Teresa Wilkoń

Tom stanowi zbiór studiów ofiarowanych Profesor Irenie Sosze z okazji pięćdziesięciolecia pracy naukowej i dydaktycznej. Prezentowane studia, tematycznie dość szerokie, w całości wpisują się w rozległe zainteresowania Jubilatki i są świadectwem bogactwa Jej osiągnięć naukowych oraz uznania humanistów – bibliotekoznawców, literaturoznawców, bibliologów, historyków książki i prasy. Podstawowe dla paradygmatu współczesnej kultury zagadnienia czytelnictwa, zajmujące w dorobku naukowym Profesor Ireny Sochy jedno z ważniejszych miejsc, stanowią obszerny i cenny fragment zgromadzonych w publikacji materiałów. Wiele artykułów obejmuje perspektywę rozwoju badań dotyczących realiów współczesnego bibliotekarstwa i kultury czytelniczej. Nie brakuje też historycznych i teoretycznych zagadnień z zakresu bibliologii, piśmiennictwa dla młodego odbiorcy, literatury i kultury, przede wszystkim w kontekście historycznym, niezbędnym w opisie mechanizmów współczesnego rynku książki, nadal pozostającej jednym z najważniejszych komponentów życia medialnego. Ze Słowa wstępnego

94
Eлектронна книга

Rodzina niejedno ma oblicze - refleksja o współczesnej rodzinie

red. Andrzej Górny, red. Katarzyna Juszczyk-Frelkiewicz, red. Grzegorz Libor, red. Agata Zygmunt

Rodzina jest jedną z podstawowych instytucji we wszystkich społeczeństwach. Jest grupą społeczną, która stanowi pas transmisyjny integrujący jednostki z szerszymi układami społecznymi. Jej sprawne funkcjonowanie przekłada się zarówno na dobrostan jednostek, jak i na efektywne funkcjonowanie złożonych systemów makrospołecznych. Systematycznie prowadzone badania naukowe wskazują na dynamiczne zmiany zachodzące w obrębie tego podstawowego układu mikrospołecznego. Obserwowane przemiany ujawniają się przede wszystkim w zakresie struktury - pozycji i ról małżeńsko-rodzinnych. Dotyczą również funkcji, jakie współcześnie realizowane są przez rodziny i ich funkcjonalne ekwiwalenty. Zmiany w relacjach łączących partnerów, zorientowane na wymiar osobowy wynikają przede wszystkim z postępującego procesu indywidualizacji życia. Życie rodzinne warunkowane jest wieloma czynnikami o charakterze społeczno-ekonomicznym, religijnym kulturowym oraz demograficznym. Teksty zebrane w niniejszej monografii prezentują autorskie, interdyscyplinarne spojrzenia na różne aspekty życia rodzinnego w zmieniającej się rzeczywistości społecznej. Niniejsza książka wydaje się być istotnym wkładem do dyskusji na temat współczesnej rodziny i wyzwań, jakie przed nią stoją.  

95
Eлектронна книга

Cechy indywidualne i czynniki środowiskowe a autonomia uczenia się

Anna Studenska

Książka „Cechy indywidualne i czynniki środowiskowe a autonomia uczenia się" skierowana jest do nauczycieli, badaczy oraz wszystkich osób zainteresowanych samodzielnym uczeniem się. W projektowaniu badań i redagowaniu pracy korzystano z aktualnych teorii wykorzystywanych w psychologii i dydaktyce. W pracy uwzględniono potrzeby praktyki, zwłaszcza w zakresie diagnozowania poziomu autonomii w uczeniu się. W publikacji omówiono zagadnienie autonomii w uczeniu się oraz jej uwarunkowania. Przedstawiono pojęcia autonomii, autonomii uczenia się, samoregulacji, metapoznania oraz strategii uczenia się. Dokonano przeglądu wybranych z literatury badań związków płci, wieku, temperamentu oraz wspomagania autonomii przez środowisko rodzinne i szkolne z autonomią oraz autonomią uczenia się. Zamieszczono także propozycję klasyfikacji sposobów, które nauczyciele mogą wykorzystać, by wspierać rozwój autonomii swoich uczniów w nabywaniu wiedzy i umiejętności. W części książki prezentującej badania własne, opisano stworzone dla potrzeb badań narzędzie do pomiaru poczucia trudności autonomicznego uczenia się. Zaprezentowano również wyniki weryfikacji modelu tłumaczącego trudność odczuwaną podczas samodzielnego nabywania wiedzy i umiejętności. W modelu uwzględniono cechy temperamentu, wsparcie środowiska szkolnego i rodzinnego, poziom, w jakim osoba preferuje wspieranie jej samodzielności w uczeniu się, jej autonomię ogólną, motywację oraz poczucie własnej skuteczności. Uzyskane wyniki badań skrótowo i przystępnie podsumowano. Treść pracy stwarza osobom pracującym w edukacji okazję do pogłębienia własnej wiedzy na temat możliwości stymulowania autonomii młodych ludzi. Przedstawiony w pracy autorski kwestionariusz umożliwia zarówno diagnozę potrzeb uczniów dotyczących wspierania ich w samodzielnym nabywaniu wiedzy i umiejętności, jak i przeprowadzenie badań związków i uwarunkowań trudności samodzielnego uczenia się.

96
Eлектронна книга

Wpływ zrzutów wód kopalnianych na odpływ rzek Górnośląskiego Zagłębia Węglowego

Magdalena Matysik

W pracy przedstawiono wyniki badań nad wpływem działalności górniczej w obrębie Górnośląskiego Zagłębia Węglowego na odpływ rzeczny w dorzeczu Wisły i Odry. Analizy odpływu objęły długie ciągi obserwacji 1961-2013. Ważne znaczenie miało również uwzględnienie przemian gospodarczych, w tym restrukturyzacji górnictwa. Długie serie badawcze pozwoliły na ujęcie statystyczne omawianych zjawisk hydrologicznych. Praca w sposób kompleksowy ocenia znaczenie zrzutów wód kopalnianych na odpływ rzek Górnośląskiego Zagłębia Węglowego z uwzględnieniem uwarunkowań przyrodniczych. Publikacja oprócz wysokich walorów poznawczych i metodycznych, ma duże znaczenie praktyczne.