Stan i współczesne zmiany systemów lodowcowych południowego Spitsbergenu. W świetle badań metodami radarowymi

Mariusz Grabiec

Książka podejmuje problem zmian zachodzących w obszarach zlodowaconych południowego Spitsbergenu w kontekście współczesnej ewolucji środowiska przyrodniczego. Celem przedstawionych studiów jest określenie, w jaki sposób systemy lodowcowe reagują na zmieniające się warunki środowiskowe, a zwłaszcza na ocieplenie klimatu. Poprzez przedstawienie stanu poszczególnych elementów środowiska glacjalnego, a także mechanizmów regulujących ich funkcjonowanie przedstawiona jest sieć wzajemnych interakcji zachodzących w systemach lodowcowych. W poszczególnych rozdziałach książki omawiane są kwestie uwarunkowań topograficznych i topoklimatycznych akumulacji śniegu na lodowcach, roli firnu i zasilania wewnętrznego w kształtowaniu bilansu masy lodowców, ewolucji stanu termicznego lodowców, czy wreszcie zmiany w sieci drenażu podlodowcowego po Małej Epoce Lodowej. Praca wykorzystuje w analizie zestaw badań terenowych z lat 2007 – 2014 wykonywanych na południowym Spitsbergenie pomiędzy fiordami van Keulenfjorden na północy i Hornsund na południu. Główną metodą badawczą szeroko omówioną w książce jest naziemne sondowanie radarowe. Wyniki z kilkuset kilometrów profili georadarowych zostały poddane analizie celem przestudiowania procesów zachodzących pod powierzchnią pokryw lodowych, nieuchwytnych innymi metodami badawczymi. Książka kierowana jest zarówno do osób studiujących procesy glacjalne i reakcję kompleksów lodowcowych Arktyki na zmiany środowiskowe, specjalistów wykorzystujących metody geofizyczne, a zwłaszcza georadarowe, w obszarach zlodowaconych, a także do pasjonatów obszarów polarnych.

Język w telewizji. Antologia

red. Małgorzata Kita, Iwona Loewe

Antologia niniejsza jest uszczegółowieniem poprzedniego wydawnictwa redaktorek pt. Język w mediach. Antologia. W dwu wydaniach, których doczekała się publikacja (2012, 2014), zamieściłyśmy działy poświęcone poszczególnym mediom masowym, przypisując im kilka reprezentatywnych wedle nas artykułów. Każdy redaktor i autor projektuje pewnego czytelnika. Tymi dla wybranych do tej antologii tekstów są odbiorcy zainteresowani w jakimkolwiek stopniu (adept, badacz, słuchacz, student) poglądami językoznawców, mediolingwistów, komunikologów, medioznawców, kulturoznawców.   Małgorzata Kita, Iwona Loewe               *** W latach 80. XX wieku w europejskiej telewizji zaszły zmiany, które w Polsce można obserwować dopiero na przełomie wieków. Pięćdziesiąt pierwszych lat telewizji określono mianem paleotelewizji, potem zaczął się czas neotelewizji. Telewizja dziś upublicznia za zgodą swojego odbiorcy to, co było dotąd prywatne. Kultura mediów informujących i edukujących uległa transformacji do kultury współuczestnictwa w tych czynnościach – kultury reakcji.

Człowiek w relacji do zwierząt, roślin i maszyn w kulturze. T. 2: Od humanizmu do posthumanizmu

red. Justyna Tymieniecka-Suchanek

Prezentowana publikacja to dwutomowa monografia wieloautorska stawiająca pytanie o ludzkie „bycie z innymi”. Autorzy pokonują intelektualną drogę od humanizmu do post- i transhumanizmu z uwzględnieniem kultury w najróżniejszych konfiguracjach, biorąc pod uwagę relacje: człowiek – zwierzę, człowiek – roślina i/lub człowiek – maszyna rozumiana jako humanoid techniczny bądź byt częściowo nieorganiczny. Książka zawiera różne materiałowo, formalnie i warsztatowo artykuły, które wychodzą naprzeciw oczekiwaniom nowoczesnej humanistyki, prezentując rozważania na temat relacji człowiek – inny/obcy byt. Celem zebranych tekstów jest podjęcie dyskusji nad tym, czy współczesna tendencja, kwestionująca dotychczasowe status quo człowieka, który przestał być uznawany za centrum świata i miarę wszechrzeczy, znalazła indywidualny wyraz w najnowszej kulturze przełomu XX i XXI wieku lub wcześniejszej jako antycypacja aktualnych idei w zakresie międzygatunkowych czy międzybytowych relacji. Monografia obejmuje interdyscyplinarną problematykę szerszą od konwencji wybranych zagadnień post- i transhumanizmu w literaturze i sztuce. Rozległość ta wynika z zestawienia kwestii relacji człowieka do innych istot żywych i zagadnienia powiązań człowieka z bytami technologicznymi, które w wielu artykułach sąsiadują z sobą i w pewnych as­pektach ujawniają pod­stawowy problem stanowiący centrum tego rodzaju refleksji: na­mysł nad grani­cami człowieczeństwa, kondycją człowieka i jego stosunku do innych bytów. Myśle­nie to wyrasta z tradycji penetrowania różnych kategorii inności, obcości, odmienności, ale odwo­łuje się też do holistycznych kon­cepcji człowieka i świata.

Theoretical frameworks in the study of press advertisements: Polish, English and Chinese perspective

Adam Wojtaszek

Książka stanowi próbę poszerzenia metodologii badań nad reklamami prasowymi poprzez wypracowanie nowych modeli analizy tego szczególnego typu obrazowo-tekstowego artefaktu oraz wykazanie ich zasadności i przydatności w oparciu o obszerny korpus przykładów zaczerpnięty z prasy polskiej, brytyjskiej i chińskiej. Praca podzielona jest na trzy rozdziały, z których pierwszy stanowi wprowadzenie teoretyczne oraz przegląd badań nad dyskursem reklamowym, natomiast dwa następne najpierw omawiają i poszerzają wybrane modele teoretyczne (Politeness Theory - Brown & Levinson (1987), Graded Salience Hypothesis - Giora (2003), Dynamic Model of Meaning - Kecskes (2008)), a w dalszej części demonstrują ich wykorzystanie w badaniach  o charakterze analitycznym oraz empirycznym. Książka jest bogato ilustrowana, zawiera także obszerną bibliografię literatury poświęconej dyskursowi reklamowemu oraz indeks.   The book is an attemtp at extending the scope of methodological insights into the discourse of press advertisements by means of elaborating new models of analysis of this peculiar type of pictorial-textual artefact. The applicability and feasibility of these new models are tested against a rich corpus of press advertisements extracted from Polish, British and Chinese newspapers and magazines. The book is divided into three chapters: the first one constitutes a theoretical introduction, containing an overview of studies on the discourse of advertising, whereas the remaining two first introduce seleced theoretical models (Politeness Theory - Brown & Levinson (1987), Graded Salience Hypothesis - Giora (2003), Dynamic Model of Meaning - Kecskes (2008)) and later demonstrate their analytical potential in the investigation of press advertisements. The book is richly illustrated and contains extensive bibliography of advertising discourse literature, followed by an index.

W kręgu czarnego romantyzmu. Inspiracje, motywy, interpretacje

red. Marek Piechota, Julian Strzałkowski, Anna Szumiec

Tom zbiorowy W kręgu czarnego romantyzmu. Inspiracje, motywy, interpretacje jest refleksją na temat literatury czarnego romantyzmu oraz sposobów realizacji tego nurtu w dziełach pochodzących z epok późniejszych. W związku z tym materiał badawczy autorów artykułów jest zróżnicowany, a co za tym idzie, publikacja ma charakter przekrojowy i pozwala w szerszym spektrum zobaczyć omawiane zagadnienie. Atutem książki jest niewątpliwie fakt, że zostały w niej przedstawione metody analizy wcześniej nie stosowane do omawiania utworów czaro-romantycznych (np. analiza jungowska w kontekście Czarnych oczu Ludwika Sztyrmera) oraz interpretacje dzieł dotychczas nie łączonych z czarnym romantyzmem (np. twórczość Brunona Schulza, czy Witolda Gombrowicza).

"Coming out" w polskiej przestrzeni dyskursywnej

Małgorzata Kita

Kształtujący się od lat 60. XX wieku, a w Polsce od przełomu wieków XX i XXI dyskurs LGBT – emancypacyjny, tożsamościowy, teoretyczny, artystyczny – powinien skłaniać badaczy do jego naukowej eksploracji. I rzeczywiście, stanowi pole zainteresowania wielu dziedzin naukowych. Traktują o nim filozofowie różnych paradygmatów, psychologowie i socjologowie, przyciąga uwagę antropologów, kulturoznawców, filmoznawców, literaturoznawców. Nie jest nieobecny w refleksji i badaniach lingwistycznych. W Polsce najwięcej dotychczas uwagi poświęcono problematyce nominacji osób LGBT, która jest bardzo wrażliwym obszarem ujęzykowienia postrzegania i kategoryzowania osób o tożsamości psychoseksualnej innej niż powszechnie przyjęta – przez język zwany ogólnym, ale też przez język „branżowy”, czyli będący w użytku w środowisku osób LGBT. Tok myślenia autorki kieruje się w stronę działania językowego osób nieheteroseksualnych. Wybiera ona gatunek mowy, który mocą swej performatywności stwarza nową rzeczywistość nie tylko językową – i to zarówno w skali jednostkowej, jak i społecznej. To coming out – publiczne (w różnym zakresie) oświadczenie danego człowieka o znaczeniu ‘jestem osobą LGBT’. Praktyka komunikacyjna znana od dawna, choć jeszcze tak nie nazwana, bo obecne znaczenie wyrażenia datuje się od lat 60. ubiegłego stulecia, w Polsce pojawiła się w przestrzeni dyskursu publicznego w latach 90. XX w. Bardzo szybko została zaadaptowana: i akt komunikacyjny, nazwany coming outem, i nazwa, będącą cytatem z angielszczyzny. Książka, mająca jako tło teoretyczne lingwistykę kulturową, traktuje o (relatywnie) nowym na polskiej mapie genologicznej gatunku mowy, jego semantyce i pragmatyce oraz o poszukiwaniach nazewniczych dla zetykietowania go (albo mówiąc językiem nowomedialnym: otagowania). Nazwa w tym przypadku ma bowiem wielki walor, ponieważ nie tylko dokumentuje ewolucję znaczenia wyrażania, ale także niesie z sobą duży potencjał emocjonalny wobec nazywanego wydarzenia komunikacyjnego. Autorkę zajmuje polska praktyka wychodzenia z szafy, co nie oznacza, że jako tło i dokumentację materiałową pomija coming outy poza Polską i literaturę piękną, w której znajduje reprezentację problematyki LGBT i ilustracje zjawisk, o których pisze. Uważa coming out za gatunek mowy podnadgraniczny, uwagę koncentruję jednak na jego językowym opisie w polskiej przestrzeni dyskursowej.

Kryzysy w Unii Europejskiej w drugiej dekadzie XXI wieku. Uwarunkowania - przebieg - implikacje

red. Tomasz Kubin, Mieczysław Stolarczyk

Unia Europejska znalazła się w drugiej dekadzie XXI wieku w kryzysie egzystencjalnym. Przyczyną tego stanu było współwystępowanie (nakładanie się) wielu kryzysów i stosunkowo słabe efekty podejmowanych działań zmierzających do ich rozwiązania. Celem badawczym książki jest poddanie analizie najważniejszych kwestii dotyczących głównych przyczyn i przejawów kryzysów występujących w UE w drugiej dekadzie XXI wieku oraz wskazanie na możliwości ich rozwiązania, a także na ich implikacje dla dalszej realizacji europejskiego projektu integracyjnego. Prezentowany praca zbiorowa zawiera dwadzieścia cztery artykuły, które zostały pomieszczone w czterech częściach zatytułowanych: Teoretyczne aspekty kryzysów w Unii Europejskiej, Uwarunkowania kryzysów w Unii Europejskiej, Przejawy kryzysów w Unii Europejskiej oraz Implikacje kryzysów w Unii Europejskiej. Autorami poszczególnych opracowań są badacze z wielu polskich ośrodków akademickich. Opracowanie adresowane jest do szerokiego grona Czytelników. Artykuły zamieszczone w publikacji powinny zainteresować badaczy procesów integracji europejskiej, studentów, dziennikarzy, polityków oraz tych wszystkich, którzy chcieliby poszerzyć swoją wiedzę na temat głównych przyczyn, przejawów i implikacji kryzysów występujących w Unii Europejskiej w drugiej dekadzie XXI wieku (m.in. kryzysu strefy, euro, kryzysu uchodźczo-migracyjnego, kryzysu polityki bezpieczeństwa i obrony, kryzysu aksjologicznego, kryzysu uznanego (powszechnie akceptowanego) przywództwa Niemiec w UE).

"Nowa Biblioteka. New Library. Usługi, technologie informacyjne i media" 2016, nr 1 (20): Międzynarodowe aspekty bibliotekarstwa

red. Anna Seweryn

Recenzowany kwartalnik naukowy „Nowa Biblioteka. Usługi, Technologie Informacyjne i Media”, publikowany przez Instytut Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, zawiera artykuły, komunikaty, materiały, sprawozdania oraz recenzje i omówienia publikacji z zakresu szeroko pojętej bibliologii i informatologii. Od 2013 roku periodyk uwzględniany jest w części B wykazu czasopism punktowanych Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego – za publikację przyznawane są 4 punkty. Każdy z tomów czasopisma ma charakter monograficzny.   Prezentowany numer 1/2016, pod redakcją Anny Seweryn, opatrzony jest tytułem „Międzynarodowe aspekty bibliotekarstwa”. Teksty opublikowane w tym tomie można przyporządkować zasadniczo do dwóch grup tematycznych. Pierwszą stanowią artykuły, w których poruszane są wybrane zagadnienia związane ze współpracą bibliotek na płaszczyźnie międzynarodowej. Do tej kategorii można zaliczyć artykuł Anny Matysek, poświęcony działalności międzynarodowych organizacji standaryzacyjnych i normalizacyjnych w zakresie bibliotekarstwa (w ujęciu historycznym i współcześnie); pracę Katarzyny Janczulewicz, dotyczącą transgranicznej współpracy bibliotek i innych instytucji kultury, realizowanej w ramach euroregionów (na przykładzie projektów podjętych przez placówki z województwa śląskiego); oraz tekst Ewy Pali, prezentujący doświadczenia polskich bibliotekarzy, którzy – jako beneficjenci Programu Rozwoju Bibliotek – uczestniczyli w Międzynarodowej Akademii Młodych Bibliotekarzy (International Young Librarians Academy), zorganizowanej w 2012 roku na Łotwie. Odmienny charakter mają teksty Sergiusza Czarzastego i Natalii Wilczek – autorzy ci podjęli problematykę specyfiki działalności bibliotecznej w kontekście międzynarodowych konfliktów zbrojnych, skupiając się na doświadczeniach związanych z odbudową książnic zniszczonych w wyniku działań wojennych w Afganistanie i w Kosowie.