Rusycystyczne Studia Literaturoznawcze. T. 25

red. Halina Mazurek, Jadwiga Gracla

Kolejny 25 tom Rusycystycznych Studiów Literaturoznawczych, podobnie jak tomy poprzednie, nie jest publikacja monotematyczną. Prezentuje on możliwie szerokie spojrzenie na kulturę Słowian Wschodnich. W prezentowanym tomie znalazły się tradycyjnie już nie tylko teksty badaczy związanych z Uniwersytetem Śląskim, ale także, co jest dla nas powodem do dumy, uznanych badaczy z innych ośrodków a także młodych przedstawicieli nauki. Autorzy prezentowanych w tomie tekstów przybliżyli najnowszą dramaturgię, i prozę rosyjską. Znalazły w nim swoje miejsce również teksty poświęcone literaturze starszej: Srebrnemu wiekowi i Oświeceniu. Zamieszczono w nim również tekst o literaturze ukraińskiej. W tomie, zgodnie z zapoczątkowana w poprzednim numerze tradycją, umieszczono również recenzje. Tom jest więc adresowany do szerokiego grona odbiorców: rusycystów, badaczy literatur wschodniosłowiańskich, teatrologów i wszystkich miłośników literatury.

Tropy sekularyzacji w prozie dwudziestolecia międzywojennego

Ryszard Knapek

Tropy sekularyzacji w prozie dwudziestolecia międzywojennego to opracowanie książkowe doktoratu bronionego w Instytucie Nauk o Literaturze Polskiej (promotor: prof. zw. dr hab. Józef Olejniczak). Zasadniczo skierowane jest do odbiorcy profesjonalnego (literaturoznawcy), ale pisane jest z myślą o tym, żeby było zrozumiałe i interesujące dla szeroko rozumianego odbiorcy humanistycznego, przede wszystkim zainteresowanego kwestią sekularyzacji (i tzw. zwrotu postsekularnego), sytuacją religii w nowoczesnym świecie oraz relacją literatury i religii. Praca jest zwieńczeniem grantu Preludium NCN – Tropy sekularyzacji w prozie dwudziestolecia.

Wokół wolnych elekcji w państwie polsko-litewskim XVI-XVIII wieku. O znaczeniu idei wyboru - między prawami a obowiązkami

red. Mariusz Markiewicz, red. Dariusz Rolnik, red. Filip Wolański

Wydany przez Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach zbiór Wokół wolnych elekcji w państwie polsko-litewskim XVI–XVIII wieku. O znaczeniu idei wyboru – między prawami a obowiązkami jest wynikiem współpracy trzech uczelni: Uniwersytetu Jagiellońskiego, Uniwersytetu Śląskiego oraz Uniwersytetu Wrocławskiego. Zebrane w tomie studia poświęcone są problematyce funkcjonowania wolnej elekcji w tradycji politycznej i prawnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów w okresie od XVI do XVIII wieku. Zbiór podzielono na trzy części, w których znalazło się w sumie trzydzieści pięć artykułów autorstwa badaczy z różnych ośrodków naukowych w kraju. Część pierwszą, zatytułowaną Wokół idei, symboli i praktyki wyboru, tworzą teksty dotyczące elekcji widzianej jako problem z zakresu teorii doktryn politycznych. Część druga zbioru: Elekcje królów Rzeczypospolitej, poświęcona elekcjom władców Rzeczypospolitej, podzielona jest na sześć rozdziałów i uporządkowana chronologicznie według władców, do których panowania odniesiono się w artykułach. W efekcie uzyskano syntetyczny obraz procesu ewoluowania zjawisk związanych z elekcją w polskiej tradycji politycznej od XVI do XVIII wieku. Ostatnia część publikacji: Wokół elekcji urzędników, zawiera artykuły dotyczące elekcji urzędników w Rzeczypospolitej. Całości tomu dopełnia obszerna bibliografia oraz indeks osobowy. Ze względu na zaprezentowaną w artykułach różnorodność perspektyw, a także kontrowersyjne niekiedy oceny – zawarte w tomie teksty mogą być dla Czytelników inspirujące.

Relecturas y nuevos horizontes en los estudios hispánicos. Vol. 1: Literatura (poesía y narrativa)

Jacek Lyszczyna

Pierwszy z czterech tomów monografii Relecturas y nuevos horizontes en los estudios hispánicos poświęcony jest literaturze hiszpańskiej i latynoamerykańskiej, obejmującej analizę zarówno tekstów starszych, uznanych już za kanon literatury, jak i najnowszych dzieł powstałych w języku hiszpańskim w XX i XXI wieku. W prezentowanym tomie zostały zebrane artykuły dotyczące poezji, tłumaczenia poetyckiego oraz prozy hiszpańskiej i latynoamerykańskiej. Wszystkie teksty stanowią próbę krytycznego i zarazem nowego odczytania dzieł usankcjonowanych tradycją czy historią; ich autorzy podejmują twórczy dialog z perspektywy pokolenia współczesnych pisarzy, którzy czerpiąc z dziedzictwa wielkich poprzedników wyznaczają nowe perspektywy badawcze i horyzonty. Niekonwencjonalne spojrzenie przeplata się zatem z dobrze znanymi wątkami literackimi, poszerzając tym samym analizę o kontekst historyczno-społeczny, polityczny, geograficzną przestrzeń twórczą, swoistą trans-perspektywę czy mentalny krajobraz literacki. Odnajdujemy tu również szkice poświęcone nowej estetyce poetyckiej, tzw. pustemu podmiotowi, koncepcji wspólnoty powszechnej, grotesce ludycznej i typu esperpento, „ja” sylleptycznemu, autobiograficznej narracji historycznej czy narkopowieści kolumbijskiej.

Rodzina niejedno ma oblicze - refleksja o współczesnej rodzinie

red. Andrzej Górny, red. Katarzyna Juszczyk-Frelkiewicz, red. Grzegorz Libor, red. Agata Zygmunt

Rodzina jest jedną z podstawowych instytucji we wszystkich społeczeństwach. Jest grupą społeczną, która stanowi pas transmisyjny integrujący jednostki z szerszymi układami społecznymi. Jej sprawne funkcjonowanie przekłada się zarówno na dobrostan jednostek, jak i na efektywne funkcjonowanie złożonych systemów makrospołecznych. Systematycznie prowadzone badania naukowe wskazują na dynamiczne zmiany zachodzące w obrębie tego podstawowego układu mikrospołecznego. Obserwowane przemiany ujawniają się przede wszystkim w zakresie struktury - pozycji i ról małżeńsko-rodzinnych. Dotyczą również funkcji, jakie współcześnie realizowane są przez rodziny i ich funkcjonalne ekwiwalenty. Zmiany w relacjach łączących partnerów, zorientowane na wymiar osobowy wynikają przede wszystkim z postępującego procesu indywidualizacji życia. Życie rodzinne warunkowane jest wieloma czynnikami o charakterze społeczno-ekonomicznym, religijnym kulturowym oraz demograficznym. Teksty zebrane w niniejszej monografii prezentują autorskie, interdyscyplinarne spojrzenia na różne aspekty życia rodzinnego w zmieniającej się rzeczywistości społecznej. Niniejsza książka wydaje się być istotnym wkładem do dyskusji na temat współczesnej rodziny i wyzwań, jakie przed nią stoją.  

O etosie książki. Studia z dziejów bibliotek i kultury czytelniczej

red. Teresa Wilkoń

Tom stanowi zbiór studiów ofiarowanych Profesor Irenie Sosze z okazji pięćdziesięciolecia pracy naukowej i dydaktycznej. Prezentowane studia, tematycznie dość szerokie, w całości wpisują się w rozległe zainteresowania Jubilatki i są świadectwem bogactwa Jej osiągnięć naukowych oraz uznania humanistów – bibliotekoznawców, literaturoznawców, bibliologów, historyków książki i prasy. Podstawowe dla paradygmatu współczesnej kultury zagadnienia czytelnictwa, zajmujące w dorobku naukowym Profesor Ireny Sochy jedno z ważniejszych miejsc, stanowią obszerny i cenny fragment zgromadzonych w publikacji materiałów. Wiele artykułów obejmuje perspektywę rozwoju badań dotyczących realiów współczesnego bibliotekarstwa i kultury czytelniczej. Nie brakuje też historycznych i teoretycznych zagadnień z zakresu bibliologii, piśmiennictwa dla młodego odbiorcy, literatury i kultury, przede wszystkim w kontekście historycznym, niezbędnym w opisie mechanizmów współczesnego rynku książki, nadal pozostającej jednym z najważniejszych komponentów życia medialnego. Ze Słowa wstępnego

Cechy indywidualne i czynniki środowiskowe a autonomia uczenia się

Anna Studenska

Książka „Cechy indywidualne i czynniki środowiskowe a autonomia uczenia się" skierowana jest do nauczycieli, badaczy oraz wszystkich osób zainteresowanych samodzielnym uczeniem się. W projektowaniu badań i redagowaniu pracy korzystano z aktualnych teorii wykorzystywanych w psychologii i dydaktyce. W pracy uwzględniono potrzeby praktyki, zwłaszcza w zakresie diagnozowania poziomu autonomii w uczeniu się. W publikacji omówiono zagadnienie autonomii w uczeniu się oraz jej uwarunkowania. Przedstawiono pojęcia autonomii, autonomii uczenia się, samoregulacji, metapoznania oraz strategii uczenia się. Dokonano przeglądu wybranych z literatury badań związków płci, wieku, temperamentu oraz wspomagania autonomii przez środowisko rodzinne i szkolne z autonomią oraz autonomią uczenia się. Zamieszczono także propozycję klasyfikacji sposobów, które nauczyciele mogą wykorzystać, by wspierać rozwój autonomii swoich uczniów w nabywaniu wiedzy i umiejętności. W części książki prezentującej badania własne, opisano stworzone dla potrzeb badań narzędzie do pomiaru poczucia trudności autonomicznego uczenia się. Zaprezentowano również wyniki weryfikacji modelu tłumaczącego trudność odczuwaną podczas samodzielnego nabywania wiedzy i umiejętności. W modelu uwzględniono cechy temperamentu, wsparcie środowiska szkolnego i rodzinnego, poziom, w jakim osoba preferuje wspieranie jej samodzielności w uczeniu się, jej autonomię ogólną, motywację oraz poczucie własnej skuteczności. Uzyskane wyniki badań skrótowo i przystępnie podsumowano. Treść pracy stwarza osobom pracującym w edukacji okazję do pogłębienia własnej wiedzy na temat możliwości stymulowania autonomii młodych ludzi. Przedstawiony w pracy autorski kwestionariusz umożliwia zarówno diagnozę potrzeb uczniów dotyczących wspierania ich w samodzielnym nabywaniu wiedzy i umiejętności, jak i przeprowadzenie badań związków i uwarunkowań trudności samodzielnego uczenia się.

Media społecznościowe. Dialog w cyberprzestrzeni. T. 2

red. Krystyna Doktorowicz

"Tom stanowi drugą część zbioru tekstów poświęconych problematyce mediów społecznościowych – fenomenu współczesnej kultury partycypacji. Zamieszczone w nim teksty odnoszą się do problematyki mediów społecznościowych zarówno w aspektach społecznych, kulturowych, jak i piarowych, co stanowi kontynuację rozważań podjętych w poprzedniej części. Autorzy podjęli się spojrzenia na media społecznościowe zarówno w skali makro- jak i mikro-, zwracając uwagę na istotę wykorzystania mediów społecznościowych do komunikacji we współczesnym społeczeństwie." (ze Wstępu)