Germanica des 16. Jahrhunderts in der Universitätsbibliothek Łódź. Katalog der Bestände. Band 2

Jakub Gortat, Heinrich Hofmann, Tomasz Ososiński

In der Zeit zunehmender Digitalisierung von Bibliotheksbeständen rückt das alte Buch als materielles Zeugnis einer Jahrhunderte überdauernden Lesekultur und als Zeuge wechselnder historischer Gegebenheiten neu in den Fokus der Betrachtung. Bücher können Geschichten erzählen, die weit über die in ihnen enthaltenen Texte hinausgehen. Sie tragen Spuren ihrer früheren Besitzer und der sich wechselnden Interessen an Texten und an Buchbesitz. In besonderer Weise gilt dies für Bücher, die im Kontext von konfessionellen, politischen und wirtschaftlichen Veränderungen, durch Säkularisierungswellen oder Kriege aus Sammlungen herausgerissen und in neue Sammlungen gestellt worden sind. Ein faszinierendes Beispiel einer solchen ‚neuen’ Sammlung sind die Germanica, d.h. die deutschsprachigen Frühdrucke des 16. Jahrhunderts in der Universitätsbibliothek Łódź. Der vorliegende Katalog bietet eine ausführliche Exemplarbeschreibung dieser Bestände mit dem Ziel, weitergehende interdisziplinäre Forschung anzuregen und zu ermöglichen.

Trwałość i zmienność procesów starzenia się i starości

Bogusława Urbaniak, Marek Chałas, Piotr Szukalski, Rafał Zimny, ...

Truizmem jest mówienie o tym, że ludność świata coraz bardziej się starzeje. Na ulicy, w pracy, w bankach i w polityce coraz częściej spotykamy osoby starsze. Ale właściwie kogo mamy na myśli, używając tego pojęcia? Czy utarte przed wieloma laty określenie odnoszące się do osób, które z racji wieku usuwają się z życia społecznego, stają się mniej lub bardziej niesamodzielne, nazywane w mediach staruszkami, choć ukończyły dopiero 60 lat życia, pozostaje nadal aktualne? Jeśli tak, to w jakim zakresie, bo na procesy starzenia się człowieka nieco inaczej patrzy geriatra, psycholog, demograf czy polityk społeczny. Odzwierciedlenie naszego stosunku do starości i ludzi starszych znajdziemy w używanym języku, w polszczyźnie. Rozważaniom nad dylematami związanymi z definiowaniem człowieka starszego, tym instytucjonalnym i potocznym, jest poświęcona prezentowana monografia. Jest to pierwsza w polskim piśmiennictwie publikacja, w której autorzy, reprezentujący różne dziedziny nauki, próbują odnieść się do - z jednej strony - pewnych uniwersalnych cech procesów starzenia się człowieka, a z drugiej - wskazać na zachodzące współcześnie zmiany, które mają wpływ na weryfikację tradycyjnych ujęć w definiowaniu człowieka starszego. Książka jest adresowana przede wszystkim do tych, którzy w swojej pracy zawodowej stykają się z osobami starszymi jako klientami, współpracownikami, pacjentami, podopiecznymi. Składa się z sześciu rozdziałów, w których autorzy podejmują m.in. kwestie podwójnego starzenia się ludności, eufeminizowania starości i ageizmu.

Kształtowanie moralności ludzkiej. Wolności obywatelskie i moralność publiczna

Robert P. George

W prezentowanej książce czytelnik otrzyma argumenty, które stanowią przeciwwagę dla liberalnego poglądu, że moralność nie może być narzucana przez prawodawstwo. Według Roberta P. George'a społeczeństwo powinno dążyć do kształtowania moralności jednostek, o ile tylko wyrażane odczucia moralne są uzasadnione. Ich zasadność, oparta na fundamencie prawa naturalnego, jest niezwykle istotna, ponieważ wyznacza granicę tego, jak daleko prawo może posunąć się w ingerencji w autonomię człowieka. Autor skupia się na krytycznej analizie poglądów niektórych filozofów, takich jak Ronald Dworkin, John Rawls i Joseph Raz, a także na współczesnych odniesieniach do sporu między Herbertem L. A. Hartem i Patrickiem Devlinem. Publikacja zawiera wszechstronny i przystępny przegląd prób ustalenia wpływu i granic stosowania prawa w kształtowaniu moralnego społeczeństwa. * Prawa nie mogą uczynić ludzi moralnymi. Tylko sami ludzie mogą to zrobić i to jedynie poprzez dobrowolne decydowanie się na moralnie słuszne działanie ze słusznych powodów. Prawa mogą nakazywać zewnętrzne podporządkowanie się regułom moralnym, ale nie mogą kształtować wewnętrznego działania rozumu i woli, które czyni akt zewnętrznego podporządkowania się wymogom moralności aktem moralnym. Fragment książki Kształtowanie moralności ludzkiej

Ewolucja

Jerzy Bańbura

KRÓTKIE WPROWADZENIE - książki, które zmieniają sposób myślenia! Publikacja stanowi zwięzłe kompendium aktualnej wiedzy o procesach ewolucyjnych. Autor, zapraszając Czytelnika w fascynującą podróż po mapie procesów, które doprowadziły do ukształtowania się różnorodności życia, wychodzi z założenia, że jedynym prawdziwym mechanizmem napędowym ewolucji jest dobór naturalny, a inne czynniki, takie jak losowy dryf genetyczny czy migracje, mogą jego działanie jedynie maskować i ograniczać. Przedstawiając główne cechy ewolucji, takie jak np. jej historyczny i statystyczny charakter, czy też opisując przełomy ewolucyjne, wyjaśnia także nieporozumienia i mity z nią związane, jak choćby pojęcie dostosowania i przystosowania czy też ideę tzw. pramatki wszystkich ludzi. * Interdyscyplinarna seria KRÓTKIE WPROWADZENIE piórem uznanych ekspertów skupionych wokół Uniwersytetu Oksfordzkiego przybliża aktualną wiedzę na temat współczesnego świata i pomaga go zrozumieć. W atrakcyjny sposób prezentuje najważniejsze zagadnienia XXI w. - od kultury, religii, historii, przez nauki przyrodnicze i technikę. To publikacje popularnonaukowe, które w formule przystępnej, dalekiej od akademickiego wykładu, prezentują wybrane kwestie. Książki idealne zarówno jako wprowadzenie do nowych tematów, jak i uzupełnienie wiedzy o tym, co nas pasjonuje. Najnowsze fakty, analizy ekspertów, błyskotliwe interpretacje. Opiekę merytoryczną nad polską edycją serii sprawują naukowcy z Uniwersytetu Łódzkiego: prof. Krystyna Kujawińska Courtney, prof. Ewa Gajewska, prof. Aneta Pawłowska, prof. Jerzy Gajdka, prof. Piotr Stalmaszczyk.

Smaki życia razem. Metafory wizualne w dyskursie dziecięcym

Aleksander Gemel, Monika Wiśniewska-Kin

Publikacja pozwala nie tylko lepiej :zrozumieć sposób postrzegania świata przez dzieci, lecz także stanowi bardzo dobrą ilustrację tezy o wszechobecności metafor w myśleniu codziennym. Jej podstawowym celem było jednak stworzenie przestrzeni teoretycznej dla działań w zakresie krytycznej rewizji założeń obecnie dominującego systemu edukacji. Ideałem autorów jest bowiem edukacja holistyczna, łącząca zdolność myślenia logiczno-abstrakcyjnego z inteligencją emocjonalną, kreatywnością, wrażliwością społeczną i estetyczną. Ich praca ma być impulsem do refleksji nad potrzebą poszerzenia przestrzeni semantycznej w dyskursie edukacyjnym. Książka rzeczywiście inspiruje do namysłu nad celami i metodami edukacji. Dodatkowo, w wymiarze czysto praktycznym, może stanowić zbiór wskazówek pozwalających wzbogacić i uatrakcyjnić zajęcia prowadzone przez nauczycieli czy edukatorów. Dr hab. Leszek Kleszcz, prof. UWr Gdyby można było zamknąć przesłanie tej książki w jednej myśli, zapewne brzmiałaby ona tak, że od dzieci możemy się niezwykle wiele nauczyć. Formy dziecięcego sposobu myślenia są bowiem niejako laboratoryjnym środowiskiem dla metod konceptualizacji naszego doświadczenia, które w dużym stopniu jest odizolowane od całego bagażu skonwencjonalizowanych, kulturowo-symbolicznych form myślenia, nieświadomie wpływających na nasz proces mentalny. Wierzymy, że możliwość przyjrzenia się procesowi myślenia w warunkach in vitro - w znacznym ograniczeniu oddziaływania językowego konwenansu - może przyczynić się do [...] uchwycenia umysłu ludzkiego w czystszej postaci, dając nam tym samym pełniejszy wgląd w to, kim właściwie jesteśmy jako ludzie. Ze Wstępu

Kontrola przepływu kapitału we współczesnej gospodarce światowej. Podejście instytucjonalne Międzynarodowego Funduszu Walutowego

Iwona Maciejczyk-Bujnowicz

Zarządzanie międzynarodowymi przepływami kapitału stanowi nowe zjawisko w międzynarodowych stosunkach finansowych. Podejście instytucjonalne Międzynarodowego Funduszu Walutowego do kontroli kapitału jest nową koncepcją w stosunkach międzynarodowych. W polskiej literaturze po raz pierwszy zostało zaprezentowane w tym opracowaniu. Celem monografii jest przegląd wybranych podejść i badań na temat uwarunkowań zastosowania kontroli kapitału w gospodarce światowej z perspektywy Międzynarodowego Funduszu Walutowego. Rewolucja finansowa, której początek sięga XX wieku, globalizacja gospodarki światowej oraz rozwój technologii stwarzają z jednej strony szansę na rozwój poszczególnych krajów, z drugiej zaś niosą ze sobą zagrożenia niespotykane w dotychczasowej historii gospodarczej świata. Nagłe zatrzymania, kryzysy finansowe w latach 90. ubiegłego stulecia oraz na początku XXI wieku wywołane często przepływami kapitału dały asumpt do ich instytucjonalnego usytuowania. Po raz pierwszy w 2012 roku Międzynarodowy Fundusz Walutowy, w następstwie wybuchu światowego kryzysu finansowego, przyjął Pogląd instytucjonalny, w którym dopuszczono zastosowanie przez władze poszczególnych państw środków kontroli międzynarodowe­ go przepływu kapitału. Pandemia COVID-19 oraz wybuch wojny w Ukrainie w 2022 roku wpłynęły na ponowną rewizję poglądów na temat zarządzania międzynarodowymi przepływami kapitału. Dokonana w 2022 roku w Międzynarodowym Funduszu Walutowym aktualizacja Poglądu instytucjonalnego stanowi, że problem kontroli kapitału jest aktualny, ważny i pilny do rozwiązania w kontekście utrzymania stabilności finansowej gospodarki światowej.

Odkrywanie tajemnic polszczyzny biblijnej. Wybór łódzkich prac językoznawczych (1981-2021)

Elżbieta Umińska-Tytoń

Antologia prezentuje dokonania łódzkich językoznawców na polu (wieloaspektowego) poznania polszczyzny biblijnej - zarówno dawnej, jak i współczesnej, a także "dialogu" współczesnej z dawną. Widać w niej zamysł pokazania rozległej panoramy zainteresowań, podejść metodologicznych oraz uzyskanych wyników, co w sumie pozwala poznać warsztat i dorobek łódzkich badaczy, a zarazem czyni z książki cenne, bogate poznawczo kompendium wiedzy o rozwoju polszczyzny biblijnej (jak również polszczyzny w ogóle) i sposobach jej badania, a przy okazji o historii kultury nie ty polskiej, lecz także starożytnej (gdyż takie są konteksty języków Biblii). Z recenzji prof. dr hab. Marzeny Makuchowskiej

Metodologie językoznawstwa 4. Od dialektologii do dialektyki

Piotr Stalmaszczyk

W maju 2004 r. Zakład Teorii Języka i Metodologii Językoznawstwa (obecnie Zakład Językoznawstwa Angielskiego i Ogólnego w Instytucie Anglistyki UŁ) zorganizował seminarium naukowe poświęcone metodologii szeroko pojętych badań nad językiem. Intencją organizatorów było przedstawienie najważniejszych podejść we współczesnych badaniach językoznawczych, a do wygłoszenia wykładów zaproszeni zostali wybitni przedstawiciele reprezentujący językoznawstwo generatywne i kognitywne, teorię relewancji i gramatykę konstrukcji, badacze różnych odmian semantyki i pragmatyki, a także logicy i filozofowie, których badania koncentrują się wokół analiz języka. Spotkanie zaowocowało m.in. publikacją poświęconą podstawom teoretycznym metodologii językoznawstwa. To pierwsze seminarium miało być pierwotnie spotkaniem jednorazowym, ale dyskusje po kolejnych wykładach dobitnie pokazały, że istnieje środowiskowa potrzeba szerokiej wymiany myśli, zarówno pomiędzy samymi językoznawcami (reprezentującymi różne podejścia teoretyczne i różne filologie), jak i przedstawicielami innych dyscyplin. Tak powstała inicjatywa organizowania co dwa lata seminariów podejmujących tematykę metodologiczną i wydawania kolejnych publikacji z tego zakresu. Najnowszy tom nosi podtytuł Od dialektologii do dialektyki. Ta umowna klamra tematyczna obejmuje badania dotyczące słowotwórstwa w gwarach, rozważania dotyczące rodowodu współczesnej pragmatyki, schematów argumentacyjnych w racjonalnej dyskusji, socjolingwistycznych refleksji nad narracją osobistą oraz metodologii badań w przekładzie audiowizualnym. Dwa rozdziały dotyczą problematyki języka migowego: stanu badań nad językami migowymi w kontekście metodologicznym językoznawstwa kognitywnego drugiej generacji oraz analizy suprasegmentalnych wykładników negacji w polskim języku migowym.