Studia regionalne. Społeczeństwo - region - miejsce. Wybór prac Katedry Geografii Regionalnej i Społecznej Uniwersytetu Łódzkiego

Marcin Wójcik

 Praca zbiorowa obejmuje badania empiryczne w następujących grupach zagadnień: – procesy integracji i dezintegracji społeczności lokalnych na różnych poziomach organizacji regionalnej osadnictwa, – tożsamość terytorialna mieszkańców regionu łódzkiego oraz kształtowanie się regionalnych i lokalnych więzi społecznych, a także terytorialnych, – percepcja procesu transformacji systemowej oraz jej konsekwencji społecznych, kulturowych i gospodarczych widocznych w krajobrazie kulturowym, – mechanizmy przemiany struktur społeczno-osadniczych na obszarach wiejskich i ich uwarunkowania systemowe, społeczno-kulturowe i lokalizacyjne, – procesy przemian społecznych oraz funkcjonalno-morfologicznych w przestrzeni wielkiego miasta (Łodzi), ze szczególnym uwzględnieniem ich efektów w postaci dysproporcji społecznych i gospodarczych widocznych w przestrzeni miejskiej, – zmiany funkcji i struktury funkcjonalnej osadnictwa pod wpływem transformacji systemowej i ich wpływ na morfologię miast i wsi, – procesy integracji i dezintegracji Obszaru Metropolitarnego Łodzi.

Opieka nad osobami starszymi. Wspierający i wspierani

Zofia Szweda-Lewandowska

Publikacja dotyczy sytuacji seniorów w zakresie potrzeb opiekuńczych z dwóch perspektyw: osób starszych oraz ich opiekunów (wspierany-wspierający - pierwsze tego typu badania prowadzone w Polsce). Autorka identyfikuje obszary, w których występuje deficyt wsparcia ze strony krewnych oraz bliskich (określa stopień zaspokojenia potrzeb opiekuńczych przez rodzinę). Analizuje, jak bardzo rodzinni opiekunowie seniorów są obciążeni obowiązkami opiekuńczymi, w jakim zakresie i jakie konsekwencje dla ich życia rodzinnego i zawodowego wynikają z konieczności świadczenia wsparcia potrzebującym krewnym. Wskazuje również na nieformalne sieci wsparcia (znajomi, przyjaciele, sąsiedzi) oraz usługi opiekuńcze świadczone zarówno legalnie, jak i w ramach pracy nierejestrowanej (szara strefa usług opiekuńczych), a także preferencje osób starszych dotyczące opiekunów. Zwraca uwagę na potencjalne możliwości w zakresie opieki i jej usprawnienia dzięki optymalnemu wykorzystaniu zasobów pozostających w dyspozycji samorządu terytorialnego, systemu ochrony zdrowia, systemu pomocy społecznej. Książka adresowana jest nie tylko do osób naukowo zajmujących się kwestiami opieki nad osobami starszymi, lecz także praktyków kształtujących politykę społeczną.

Człowiek w cyberprzestrzeni. Wprowadzenie do psychologii Internetu

Marta R. Jabłońska

Szacuje się, że co drugi człowiek na świecie ma dostęp do Internetu, a coraz więcej codziennych aktywności zostaje przeniesionych do cyberprzestrzeni. W tej sytuacji warto się zastanowić nad wpływem globalnej sieci komputerowej na nasze życie. Prezentowana publikacja stanowi wprowadzenie do bogatej tematyki psychologii Internetu, czyli dziedziny zajmującej się oddziaływaniem tego medium na jednostkę. Autorka w przejrzysty i usystematyzowany sposób przedstawiła charakterystykę współczesnych internautów, kreowanie e-tożsamości, cyfrowy narcyzm, agresję słowną w Internecie oraz uzależnienie od cyberprzestrzeni. Książka jest adresowana przede wszystkim do studentów kierunków związanych z informatyką i naukami społecznymi oraz osób zainteresowanych wpływem Internetu na człowieka. To cenna lektura także dla rodziców, opiekunów i nauczycieli zajmujących się wychowaniem młodego pokolenia, dla którego cyberprzestrzeń staje się nieodłączną częścią codzienności.

EkoMiasto#Społeczeństwo. Zrównoważony, inteligentny i partycypacyjny rozwój miast

Zbigniew Przygodzki, Aleksandra Nowakowska, Agnieszka Rzeńca

Autorzy książki EkoMiasto#Społeczeństwo koncentrują się na wymiarze społecznym zrównoważonego rozwoju przestrzeni zurbanizowanych. Miasto interpretowane jest tutaj przez pryzmat relacji międzyludzkich, jakości życia, dziedzictwa kulturowego oraz aktywności społeczności miejskich. Ideą przewodnią monografii jest teza wskazująca, że współpraca, konsensus i współtworzenie miasta przez jego użytkowników są kluczowym warunkiem i wyzwaniem determinującym rozwój społeczno-gospodarczy. W pierwszych rozdziałach publikacji autorzy skupiają uwagę na wyzwaniach dotyczących warunków i jakości życia w mieście oraz możliwościach rozwiązywania problemów społecznych. Kontekstem zachowań społecznych i jednocześnie potencjałem rozwojowym jest spuścizna i dziedzictwo kulturowe. W tej części pracy uwaga czytelnika zwrócona zostaje na rolę społeczności miejskich w tworzeniu tożsamości miasta i materialnych wartości kulturowych oraz ich wykorzystaniu i ochronie. Kolejne rozdziały dotyczą znaczenia i warunków kształtowania aktywnego zaangażowania mieszkańców w procesy rozwoju, odnosząc się do takich zagadnień, jak: współtworzenie społeczeństwa obywatelskiego poprzez organizacje pozarządowe i ruchy miejskie, komunikacja i partycypacja społeczna, kapitał społeczny, konflikty społeczne i negocjacje. Ostatnie rozdziały traktują o wyzwaniach i potencjale w zakresie budowania społeczeństwa informacyjnego w mieście oraz istocie zdrowia środowiskowego.  

W kręgu myśli Profesora Jana Szczepańskiego. Tom 5

Daniel Kadłubiec, Ewa Ogrodzka-Mazur, Andrzej Kasperek

Autorzy poszczególnych tekstów nawiązują do najważniejszych wartości: poczucia przynależności do określonej grupy, wpajania szacunku, przywiązania do tradycji własnego regionu, jego osiągnięć, kultury przodków, lokalnej gwary i ludzi, którzy go zamieszkują. Zwracają uwagę – w aktualnych kontekstach społecznych i kulturowych – na etos narodowy, etos pracy, cenione przez młodzież wartości w życiu codziennym i znaczenie kultury regionalnej w transmisji międzypokoleniowej. Podjęte rozważania stwarzają zarazem Czytelnikowi z jednej strony – możliwość poznania dziedzictwa kulturowego, tradycji regionalnej oraz wartości tkwiących w tym regionie, a z drugiej – szanse na otwarcie się na inne społeczności, na inne środowiska kulturowe i/lub inne regiony. Wszyscy Autorzy są zgodni co do tego, że życie oraz twórczość naukowa i literacka Profesora Jana Szczepańskiego potwierdzają słuszność tezy o „życiodajnym efekcie pogranicza”.

Rynki pracy w okresie globalnego kryzysu w krajach Europy Środkowo-Wschodniej

Leszek Kucharski, Eugeniusz Kwiatkowski

Przedmiotem monografii są zmiany podstawowych wielkości makroekonomicznych na rynkach pracy w okresie globalnego kryzysu w krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Na podstawie danych bazy statystycznej Eurostatu analizowane są takie wielkości makroekonomiczne, jak: liczba bezrobotnych i stopa bezrobocia, liczba aktywnych zawodowo oraz współczynnik aktywności zawodowej, liczba pracujących, stopa zatrudnienia i struktury zatrudnienia. Zakres czasowy analizy jest w istocie nieco dłuższy od okresu kryzysu globalnego - obejmuje lata 2004-2014. Przy dłuższym okresie analizy łatwiej można bowiem dostrzec wpływ globalnego kryzysu na przebieg badanych zmiennych. W toku analiz zidentyfikowano kraje Europy Środkowo­Wschodniej, gdzie wpływ kryzysu globalnego na przebieg podstawowych zmiennych rynku pracy był najsilniejszy i najsłabszy. Wskazano również grupy siły roboczej, które najbardziej ucierpiały w tym czasie oraz określono, w jakim stopniu zmiany stóp bezrobocia w badanych krajach były wynikiem zmian leżących po stronie podażowej rynku pracy, a w jakim - po stronie popytowej. Mamy nadzieję, że publikacja zainteresuje szerokie kręgi odbiorców, zwłaszcza zajmujących się problemami rynku pracy. Ciekawe informacje powinni w niej znaleźć nie tylko studenci zaznajomieni z problematyką ekonomiczną, lecz także pracownicy naukowi i praktycy.  

Towarzystwa oszczędnościowo-pożyczkowe w guberni kaliskiej do 1914 roku

Marek Król

 Kredyt, na szerszą skalę pojawiający się wraz z rozpowszechnieniem pieniądza, jest jedną z miar wzajemności i solidarności, jako nierozerwalnie związany z wszelką wymianą. Istniejące dziś praktycznie w każdym miasteczku na terenie kraju banki spółdzielcze stanowią ważny element w ich życiu ekonomicznym, a także społecznym i kulturalnym. Te popularne w lokalnych ośrodkach instytucje bankowe wywodzą swój początek od powstających na szeroką skalę na przełomie XIX i XX w. na ziemiach polskich towarzystw pożyczkowo-oszczędnościowych. Publikacja dotyczy istotnego rozdziału życia gospodarczego na ziemiach polskich – dziejów taniego kredytu w latach 1867–1914. Autor przedstawia tempo rozwoju towarzystw oszczędnościowo-pożyczkowych, jak również udział różnych grup społecznych w ich tworzeniu, w guberni kaliskiej, niezbyt silnie uprzemysłowionym rejonie Królestwa Polskiego. Działalność omawianych towarzystw autor sytuuje na tle dziejów spółdzielczości kredytowej na ziemiach polskich (np. kasy Stefczyka w Galicji), porównuje je z innymi instytucjami kredytowymi, analizuje proces ich powstawania, proces udzielania pożyczek, oprocentowanie. Czytelnik znajdzie tu również wiele informacji na temat życia społecznego w jednej z guberni Królestwa Polskiego, autor prezentuje bowiem strukturę społeczną władz towarzystw, a także ich działalność społeczną i dobroczynną. Te niezwykle interesujące wątki zostały ponadto zebrane w aneksach do publikacji.

Tradycje oporu w Andach. Mobilizacje indiańskochłopskie w Peru od XVI do XX wieku

Joanna Pietraszczyk-Sękowska

Monografia, w której uwzględniony został niemal pięćsetletni kontekst historyczny, jest efektem studiów nad złożonymi mechanizmami oporu ludności pochodzenia tubylczego wobec przemocy w Peru. Autorka poszukuje wzorów postaw obronnych mieszkańców sierry na przykładzie wybranych mobilizacji andyjskich – począwszy od pierwszych, zmityzowanych dziś indiańskich rebelii antykolonialnych, przez zrywy rojalistyczne i kreolsko-metyskie bunty z udziałem Indian w XIX wieku, aż po walki agrarne w poprzednim stuleciu oraz współczesne nam straże chłopskie (rondas campesinas) z północy kraju. Odnajdywanie podobieństw w działaniach obronnych ludności andyjskiej służy wskazaniu źródeł mobilizacji społecznych na terenie peruwiańskiej sierry, omówieniu charakteru ich przywództwa oraz ustaleniu przebiegu interakcji wiosek andyjskich ze światem zewnętrznym. Analiza i synteza bogatej literatury przedmiotu została przeprowadzona z perspektywy antropologicznej. Ważnym elementem podjętej refleksji jest omówienie „ewolucji” paradygmatów w historiografii Andów, w której przedstawiono kierunki przemian w sposobie myślenia o źródłach i wpływie ruchów indiańskochłopskich z różnych epok i regionów na historię Peru.  

Zasada suwerenności. Problemy wybrane. Księga dedykowana Profesorowi Michałowi Domagale

Aldona Domańska, Krzysztof Skotnicki

Księga dedykowana prof. dr. hab. Michałowi Domagale poświęcona jest tematyce związanej z Jego zainteresowaniami naukowymi - zasadami ustroju współczesnych państw. To zbiór artykułów napisanych przez Jego uczniów, kolegów i przyjaciół z Katedry Prawa Konstytucyjnego, Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego. Teksty dotyczą zasady suwerenności i odnoszą się do rozwiązań ustrojowych polskich bądź wybranych państw europejskich, w przeszłości należących do bloku państw socjalistycznych, a także problemów związanych z członkostwem suwerennego państwa w organizacjach międzynarodowych. Ad multos annos, drogi Panie Profesorze!

Ludność Łodzi - rozwój i przemiany strukturalne

Jerzy Dzieciuchowicz

Przedmiotem opracowania jest rozwój ludności Łodzi oraz przemiany jej struktur demograficzno-społecznych i przestrzennych od powstania miasta do czasów współczesnych. Analizą objęto pięć okresów: 1) do 1820 r., 2) lata 1820–1918, 3) lata 1918–1945, 4) lata 1945–1989 oraz 5) po 1989 r. Pokazano prawidłowości rządzące dynamiką, strukturą i zmiennością przestrzenną ludności Łodzi w warunkach specyficznych dla danych okresów. Opisano też kierunki dotychczasowego rozwoju demograficznego i zmiany w strukturze ludności miasta, a także ich ważniejsze konsekwencje. Zwrócono w szczególności na głęboki regres demograficzny oraz zmiany struktury demograficznej i społeczno-zawodowej ludności, generowane przez transformację systemową, w tym zwłaszcza na proces starzenia demograficznego ludności. Omówiono perspektywy demograficzne Łodzi, z uwzględnieniem zarówno uwarunkowań, jak i konsekwencji przewidywanego, dużego ubytku ludności miasta. Książka może zainteresować studentów i pracowników naukowych zajmujących się problemami geograficznymi, historycznymi, demograficznymi, socjologicznymi i ekonomicznymi dotyczącymi Łodzi. Może być ono również przydatna dla osób związanych z urbanistyką, planowaniem, polityką oraz gospodarką przestrzenną Łodzi.  

Zachowania organizacyjne. Relacje społeczne w przestrzeni zmian

Katarzyna Januszkiewicz

Współczesne organizacje ulegają ciągłym przekształceniom, aby trwać i rozwijać się w dynamicznym otoczeniu, muszą charakteryzować się dużą elastycznością i zdolnością adaptacji do nowych warunków. Owa permanentna zmiana jest dziś wyzwaniem dla organizacji, jednak przede wszystkim, dla jej najcenniejszego kapitału, jakim są ludzie. Jednostka w stabilnym i dobrze poznanym otoczeniu, wypracowuje schematy postępowania, które pozwalają jej funkcjonować w środowisku zawodowym w sposób przewidywalny. Zmienność przestrzeni organizacyjnej sprawia zaś, że wzorce postępowania bardzo szybko się dezaktualizują. Brak wyraźnych wytycznych dotyczących przyszłości sprawia, że modelowanie zachowań dzieje się „tu i teraz”, a efekt końcowy, nawet jeśli jest zadowalający, nie pozostaje aktualnym na długo. W książce opisano wpływ zmienności różnych elementów organizacji na zachowania ludzi. Zwrócono uwagę na aspekty relacji władzy, funkcjonalnych i kooperacji. Poddano je wielowymiarowej analizie z perspektywy aktualnych trendów występujących w naukach o zarządzaniu. Ponadto udzielono odpowiedzi na wiele istotnych pytań, które mogą stanowić inspirację do dalszych poszukiwań naukowych. Publikacja kierowana jest do środowisk naukowych i osób zainteresowanych tematyką zachowań organizacyjnych. 

Kobiety wobec dominacji i opresji

Izabela Desperak, Ewa Hyży, Inga B. Kuźma, Edyta Pietrzak

Książka jest kolejną publikacją pokonferencyjną Interdyscyplinarnego Seminarium Gender, tym razem otwierającą przed czytelniczkami i czytelnikami perspektywę globalną. Poświęcona jest nie tylko dominacji i opresji, jakiej doświadczają kobiety na całym świecie, lecz także strategiom oporu podejmowanego przez nie dawniej i teraz, zarówno w Polsce, jak i w sąsiedniej Ukrainie oraz odległej Etiopii, w polityce, mediach, literaturze, teatrze i sztuce. Adresowana jest do badaczek i badaczy, studentek i studentów zainteresowanych problematyką gender. Zawiera różnorodne naukowe opracowania dotyczące problematyki kobiecej w różnych ujęciach, które mogą zainteresować czytelniczki i czytelników także spoza akademii.

Specjalne Strefy Ekonomiczne jako stymulator rozwoju gospodarczego

Radosław Pastusiak

Książka dostarcza wiedzy o teoretycznych i praktycznych aspektach funkcjonowania SSE i ich wpływie na otoczenie społeczne i gospodarcze. Opisuje sposób, w jaki przedsiębiorstwo podejmuje decyzje dotyczące finansowania swej działalności w skali międzynarodowej. Podstawowe zmienne zostały zaczerpnięte z teorii handlu zagranicznego. W tej dyscyplinie został bowiem scharakteryzowany przepływ siły roboczej, polityka celna, podatkowa, polityka stałej ceny, jak również inne zjawiska, towarzyszące współpracy handlowej. Należy wspomnieć, że w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku nie istniała jeszcze tak daleka integracja całych regionów geograficznych, jak to ma miejsce na początku wieku XXI. Regulacje handlowe, celne i podatkowe miały duże znaczenie dla decyzji przedsiębiorców. W XXI wieku Unia Europejska funkcjonuje w oparciu o jednolite zasady wymiany handlowej, bez wzajemnych ceł i barier, podobnie jak niektóre państwa na kontynencie amerykańskim. Oznacza to, że przydatność przywilejów oferowanych przez strefy zaczyna mieć ograniczony charakter. Podstawowe problemy, których rozwiązań poszukuje teoria funkcjonowania specjalnych stref ekonomicznych, koncentrują się wokół wpływu specjalnych stref ekonomicznych na gospodarkę kraju-założyciela oraz skuteczności ich wykorzystania dla pobudzenia rozwoju w danym kraju.

Językowy model poznania. Kognitywne komponenty w kontynentalnej filozofii języka

Aleksander Gemel

Idee powstałe na gruncie filozofii kontynentalnej oraz poglądy współczesnej kognitywistyki są tak odmienne, że niemożliwe wydaje się znalezienie dla nich jakiejkolwiek płaszczyzny komparatystycznej. Na płaszczyźnie filozofii języka te na pozór odległe tradycje intelektualne w wielu kwestiach przemawiają jednak zadziwiająco podobnym głosem. Jednogłośność ta staje się jeszcze bardziej fascynująca, kiedy uświadomimy sobie, że ukształtowała się na gruncie tradycji podążających różnymi drogami intelektualnymi i zaabsorbowanych odmienną problematyką filozoficzną. W obu nurtach jednak u kresu tej intelektualnej wędrówki pojawiło się ostatecznie przekonanie, że struktury poznawcze i forma języka są nieuchronnie sprzęgnięte ze sobą, a sam proces poznania przebiega na drodze wielopoziomowych interakcji między systemem językowym i kognitywnym. Pogląd ten zwięźle można określić mianem językowego modelu poznania. W książce przedstawiono analizę językowego modelu poznania zarówno na gruncie tradycji kontynentalnej, jak i językoznawstwa kognitywnego.  

Nauczyciel wczesnej edukacji wobec zmian społeczno-kulturowych

Wiesława Leżańska, Aleksandra Feliniak

Przekazywana do rąk Czytelnika książka to kolejny tom podejmujący tematykę nauczyciela wczesnej edukacji (seria „Wczesna Edukacja”) pod redakcją pracowników Katedry Pedagogiki Wieku Dziecięcego Uniwersytetu Łódzkiego. W każdej kolejnej publikacji z tej serii autorzy zajmują się nowym ważnym problemem dotyczącym podmiotu badań - nauczyciela wczesnej edukacji. W prezentowanym tomie koncentrują się na postawach nauczycieli wobec zmian społecznych i kulturowych, a także na oczekiwaniach społecznych wobec nauczycieli. W zamierzeniu odbiorcą książki jest współczesny kreatywny nauczyciel, którego modelową sylwetkę można odczytać z poszczególnych tekstów: nauczyciel taki jest kreatorem dialogu międzykulturowego, potrafi również kreować własny wizerunek, kształtuje warunki do wolności, wyzwala twórczość uczniów, personalizuje edukację, dostosowuje ją do konkretnej rzeczywistości, traktuje nauczanie jako formę sztuki, która wymaga od niego mądrości. W tej samej serii ukażą się: Nauczyciel wczesnej edukacji. Rozwijanie kompetencji zawodowych (red. Wiesława Leżańska, Dorota Radzikowska) oraz Nauczyciel wczesnej edukacji kreatorem środowiska edukacyjnego dziecka (red. Elżbieta Płóciennik, Dorota Radzikowska).  

Dialog wiary z nauką i kulturą

Monika Worsowicz, Barbara Bogołębska

 Składające się na tom szkice i rozprawy naukowe zostały wygłoszone w ramach spotkań w Ośrodku Badawczym Myśli Chrześcijańskiej UŁ w latach 2010–2013 przez pracowników m.in. Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, a także Uniwersytetu Łódzkiego. Zbiór ma charakter interdyscyplinarny i obejmuje – ujętą z różnych perspektyw badawczych – tematyczną triadę: wiara – teologia – filozofia (antropologia, dialogika, personalizm, teologia moralna, filozofia religii), a ponadto wkracza w socjologię religii, relacje między nauką i religią oraz wiarą i kulturą. Autorzy przypominają dorobek Karola Wojtyły – Jana Pawła II, Josepha Ratzingera – Benedykta XVI, ks. JózefaTischnera (doktora honoris causa UŁ w roku 1995), abpa Józefa Życińskiego i Martina

Sofia - upersonifikowana Mądrość Boża. Dzieje wyobrażeń w kręgu kultury bizantyńsko-słowiańskiej

Zofia A. Brzozowska

Autorka opisuje wyobrażenia Sofii – upersonifikowanej Mądrości Bożej, charakterystyczne dla kultury duchowej wschodniego chrześcijaństwa, zwłaszcza zaś Bizancjum i obszaru Slavia Orthodoxa. Stara się znaleźć odpowiedź na pytanie, kim, zdaniem średniowiecznych twórców bizantyńskich i słowiańskich, była Mądrość Boża, ukazywana w żeńskiej postaci: czy mamy w jej przypadku do czynienia z symbolicznym przedstawieniem Boga (Chrystusa – Logosu lub Ducha Świętego) czy też z wyobrażeniem o drugiej, kobiecej naturze Stwórcy? Ukazuje miejsce, zajmowane przez Sofię w kulturze obszaru Slavia Orthodoxa. Analizie poddaje zatem wybrane zabytki średniowiecznego piśmiennictwa południowo- i wschodniosłowiańskiego: teksty, w których Mądrość Boża została utożsamiona z Chrystusem, skojarzona z Bogurodzicą lub też pojawia się jako byt autonomiczny, posiadający jednoznacznie kobiecą tożsamość. Ponadto porównuje ze sobą wielu przykładów ikonograficznych wyobrażeń upersonifikowanej Mądrości Bożej, pojawiających się na ikonach, miniaturach zdobiących rękopisy, mozaikach i malowidłach naściennych. Książka może spowodować lub utwierdzić w wierze wszystkich wątpiących. 

The role and functions of controllers in organization management

Marta Kawczyńska, Tomasz Wnuk-Pel

The main objective of this monograph is to determine on the basis of the survey the role of controllers in contemporary Polish companies. The study confirmed that same of the tasks performed by contemporary controllers in Polish companies are the same as those performed by their counterparts around the world although same differences were also identified. Comparing the current role of controllers in Polish organizations with their role in foreign companies can contribute to improving the controller’s image in the organizations, and change the attitude of other employees to management accountants. This may lead to better cooperation between individual departments and controllers, and therefore to the mare efficient functioning of the company.

Życie prywatne Polaków w XIX w

Jarosław Kita, Marta Sikorska-Kowalska

Książka jest drugim tomem serii wydawniczej Życie prywatne Polaków w XIX wieku, będącej pokłosiem drugiej ogólnopolskiej konferencji naukowej z tego cyklu. Prezentowane w niej artykuły i rozprawy to efekt współpracy naukowo-badawczej Instytutu Historii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego oraz Instytutu Historii Uniwersytetu Łódzkiego, które podjęły inicjatywę opracowania zagadnień dotyczących życia prywatnego kobiet w XIX stuleciu. Kolejne trzy tomy noszą podtytuł „Portret kobiecy” Polki w realiach epoki. Przedstawiają prywatność ówczesnych kobiet w kontekście rozszerzania ich roli w życiu społecznym, niezależności prawnej, zrównania w życiu publicznym z mężczyznami, dostępu do wyższej edukacji, aktywności społecznej, emancypacji, przeciwstawiania się sztywnym ramom obyczajowo-prawnym, dążenia do równości i wolności (ruch sufrażystek, feministek). Jednocześnie ilustrują chęć realizowania aspiracji, rozwijania zdolności i talentów, poszukiwania dróg samorealizacji. Polka w społeczeństwie XIX w. to również towarzyszka życia mężczyzny, z pokorą przyjmująca jego trudne wybory, troszcząca się o potomstwo, osoby starsze, dzieląca trudy zesłania, rozdarta bólem z powodu straty męża czy syna w walce, zabiegająca o dom, ubogich, przekazująca kolejnym pokoleniom tradycje narodowe, pielęgnująca pamięć o przodkach. To także kobieta dotrzymująca kroku najnowszym trendom w modzie, podążająca szlakiem popularnych polskich i zagranicznych kurortów, uczestniczka i organizatorka życia towarzyskiego. Seria przybliża codzienność, mentalność, sposób widzenia rzeczywistości przez Polki zamieszkujące tereny wszystkich zaborów. Artykuły i rozprawy grupują się wokół kilku głównych wątków tematycznych. Są to: aktywność społeczna i zawodowa Polek, zagadnienia życia codziennego, spędzania czasu wolnego, postawy patriotyczne Polek w okresie powstań narodowych, problematyka kobieca na łamach dziewiętnastowiecznej prasy, portrety literackie kobiet, życie prywatne kobiet z wyższych warstw społecznych – arystokratek, ziemianek i inteligentek, zagadnienia egzystencji kobiet z warstwy robotniczej, chłopskiej i z marginesu społecznego.  

Kapitał ludzki a wzrost gospodarczy w Polsce

Sylwia Roszkowska

Publikacja podejmuje bardzo istotny temat dla współczesnej teorii wzrostu gospodarczego ale i polityki ekonomicznej, to jest kwestię wpływu kapitału ludzkiego na wzrost gospodarczy. Wzrost gospodarczy, rozumiany jako dynamika PKB, zawsze był istotny, decydując w dużej mierze o warunkach życia społeczeństwa. Poszukiwanie innych niż tradycyjne źródła wzrostu gospodarczego zasługuje na uwagę a kapitał ludzki jest tu determinantą szczególnie istotną i gorąco dyskutowaną. W szczególności ważna jest tu kwestia wzajemności oddziaływania na siebie rozważanych kategorii – na ile kapitał ludzki wpływa na wzrost gospodarczy, a na ile istnieje oddziaływanie odwrotne. Materiał empiryczny dotyczy Polski i w dodatku dane są zbierane nie tylko w skali państwa ale i województwa. Podnosi to użyteczność książki z perspektywy czytelnika zainteresowanego nie tylko perspektywą teoretyczną ale i bardziej związaną z polityką gospodarczą w odniesieniu do Polski. 

Bałkany Zachodnie między przeszłością a przyszłością

Paweł Chmielewski, Sławomir Lucjan Szczesio

Książka jest kolejną w serii wydawniczej „Bałkany XX/XXI”. Interdyscyplinarny charakter tej pracy pozwala na przedstawienie przez trzydziestu dwóch znawców problematyki bałkańskiej własnych poglądów na wybrane zagadnienia opisujące proces rozpadu Jugosławii, jego konsekwencji dla obszaru Bałkanów Zachodnich i funkcjonowania państw powstałych na gruzach federacji jugosłowiańskiej. Opisano w niej przyczyny, które doprowadziły do uruchomienia procesu społeczno-politycznej implozji jugosłowiańskiego systemu państwowego, ale również do prześledzenia różnorakich skutków tego zjawiska – zarówno w wymiarze wewnętrznym, jak i międzynarodowym, np.: napięć na tle nacjonalistycznym i religijnym, naruszających fundamentalne wartości moralne, godność ludzką, poszanowanie praw człowieka.

Dezinwestycje funduszy private equity metodą IPO

Tomasz Sosnowski

Prowadzenie działalności gospodarczej w warunkach niestabilnego i złożonego otoczenia skłania przedsiębiorstwa do podejmowania ustawicznych działań, mających na celu kreowanie przewag konkurencyjnych. Istotną przeszkodą w dynamicznym rozwoju wielu przedsiębiorstw są ograniczone zasoby finansowe, techniczne i ludzkie. Jedną z form przezwyciężania tych barier, dostępną dla innowacyjnych przedsiębiorstw charakteryzujących się dużym potencjałem wzrostu wartości rynkowej, jest pozyskanie do spółki inwestora w postaci funduszu private equity, oferującego wsparcie biznesowe i finansowe na wielu płaszczyznach funkcjonowania przedsiębiorstwa. Jednakże inwestycje funduszy private equity cechują się ograniczonym horyzontem inwestycyjnym, a newralgicznym etapem całego procesu inwestycyjnego jest dezinwestycja. W monografii skoncentrowano się na kwestii zakończenia procesu inwestycyjnego funduszy private equity metodą pierwszej oferty publicznej w warunkach polskiego rynku kapitałowego. Analizy teoretyczno-empiryczne umożliwiły rozpoznanie i ocenę działalności funduszy private equity w kontekście realizacji procesów dezinwestycji z wykorzystaniem Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie. Może zainteresować zarządzających funduszami private equity, właścicieli i menedżerów innowacyjnych przedsiębiorstw poszukujących nowych możliwości rozwoju, a także inwestorów giełdowych. Może być też wykorzystywana w kształceniu studentów ekonomii, finansów oraz zarządzania zainteresowanych tą tematyką. 

Determinanty efektywności ekonomicznej aktywów obrotowych przemysłowych spółek giełdowych

Michał Comporek

W monografii zaprezentowano dwuwymiarowe podejście do oceny efektywności ekonomicznej aktywów obrotowych przemysłowych spółek giełdowych. Pozwala ono spojrzeć na kwestię zróżnicowania czynników wpływających na tę ocenę zarówno z punktu widzenia memoriałowych wyników działalności przedsiębiorstwa, jak i z perspektywy postrzegania efektów działania podmiotu gospodarczego w optyce podejścia kasowego. Szerokie spektrum dokonanej analizy związków zachodzących między gospodarowaniem aktywami obrotowymi a efektywnością ekonomiczną przemysłowych spółek giełdowych umożliwiło bliższe odniesienie się do sfery przychodowości, kosztochłonności i rentowności aktywów obrotowych oraz cyklu obrotowego netto. Przybrało ono również strategiczny wymiar oceny relacji efektywności tych aktywów z uwzględnieniem sposobów tworzenia i podziału zysku netto, operacyjnych przepływów pieniężnych oraz koncepcji zrównoważonego wzrostu przedsiębiorstwa. Publikacja aspiruje do wypełnienia luki w obszarze badawczym dotyczącym problematyki gospodarowania aktywami obrotowymi. Zawiera zarówno zagadnienia teoretyczne, jak i praktyczne, które zostały podjęte z potrzeby sformułowania i realizacji nowych paradygmatów zarządzania przedsiębiorstwami przemysłowymi.

Kapitał ludzki w regionie łódzkim z perspektywy przedsiębiorstw i rynku pracy

Zbigniew Przygodzki

 Kapitał ludzki jest kluczowym czynnikiem produkcji w rozwijającym się modelu gospodarki opartej na wiedzy. Zarówno generowanie postępu technicznego, jak i efektywne wykorzystywanie już istniejącego majątku trwałego są w znaczący sposób od niego zależne. W prezentowanej pracy zawarto wyniki badań zorientowanych w dwóch obszarach. Pierwszy z nich dotyczy dojrzałości przedsiębiorstw do inwestowania w kapitał ludzki w regionie. Badania zaprezentowane w tej części dotyczą zarówno dużych - transnarodowych korporacji obecnych w regionie łódzkim, jak i małych i średnich przedsiębiorstw. Głównym problemem poddanym analizie jest zrozumienie i skłonność, podmiotów gospodarczych do podejmowania samodzielnych inwestycji w kapitał ludzki. Jednocześnie określono wyzwania w zakresie regionalnej polityki rozwoju kapitału ludzkiego w odniesieniu do gospodarki regionu. Drugi obszar, rola kapitału ludzkiego w budowaniu regionalnego rynku pracy, dotyczy wyzwań w zakresie adaptacyjności gospodarki regionu w kontekście szkolnictwa zawodowego do potrzeb nowoczesnej, konkurencyjnej gospodarki. Autorzy, uprzednio identyfikując wpływ poszczególnych obszarów inwestycji w kapitał ludzki na rozwój społeczno-gospodarczy, wnioskują o stopniu dopasowania kapitału ludzkiego do potrzeb gospodarki regionu łódzkiego.