Państwo wobec grup dominujących w gospodarce - perspektywa instytucjonalnej ekonomii politycznej

Anna Ząbkowicz

Jak w myśleniu o gospodarowaniu (nie tylko w ekonomii) uwzględnia się działalność grup dominujących i jaka rola w tym obszarze przypada państwu? Na ile teoria objaśnia m.in. sposoby koordynacji aktywności gospodarczej i fenomen korporacji, działania zbiorowe, konflikty interesów i walkę u podział dochodu? Autorka prezentowanej publikacji sięga do intelektualnych zasobów myślenia o gospodarce, które osadzają zjawiska ekonomiczne w znacznie szerszym niż gospodarka rynkowa kontekście społecznym, politycznym i historycznym. Na tym tle prezentowani są wybitni kontynuatorzy tego sposobu myślenia o gospodarowaniu, publikujący w XXI wieku. W kapitalizmie funkcjonują instytucje, które sprzyjają osiąganiu pozycji dominującej przez wielopodmiotowe organizacje gospodarujące. Skłonność do koncentracji siły ekonomicznej jest nieustannym wyzwaniem dla władzy państwa. Szansą na wzmocnienie przez państwo własnej pozycji przetargowej jest wejście w nowy strategiczny sojusz z grupami społecznymi. Celem książki jest zwrócenie uwagi na nieortodoksyjne (przynajmniej w ekonomii) kierunki myślenia i poglądy na ten temat * Oryginalność i znaczenie naukowe tej publikacji polega na uzupełnieniu i wzbogaceniu wiedzy z zakresu różnych nurtów ekonomii […]. Do nich należy znaczenie wielkich korporacji i tzw. grup dominujących w funkcjonowaniu współczesnego rynku i ogólnie systemu kapitalistycznego. Autorka słusznie uznała, że dorobek instytucjonalizmu i ekonomii politycznej jest dobrą podstawą teoretyczną do analizy i opisu, jaki jest współczesny kapitalizm, czyje interesy są najsilniej i najskuteczniej reprezentowane oraz jaką rolę odgrywa państwo będące bardzo ważnym regulatorem gospodarki i życia społecznego. Z recenzji prof. dra hab. Jerzego Wilkina Po raz pierwszy tak szeroko – przynajmniej w literaturze polskojęzycznej – zastosowano do analizy zjawisk determinujących kształt współczesnej gospodarki podejście tradycyjnego instytucjonalizmu, odrzucając jednocześnie neoliberalną perspektywę oglądu procesów gospodarowania. [...] Przywoływane za literaturą stanowiska służą do budowania własnego, oryginalnego [...] wywodu. Zaczerpnięte z literatury koncepcje są tu twórczo rozwijane. Przykładem może być myśl H. J. Changa o zdolności kanalizowania indywidualnej energii w kolektywnej przedsiębiorczości jako źródle sukcesu gospodarczego. Z recenzji prof. dra hab. Macieja Miszewskiego

The Biographical Experience of Entering the Academic Profession. Popular-Class Lecturers at the Post-Socialist University

Kamil Łuczaj

This book is devoted to upwardly mobile university lecturers or people who "escaped the collective fate of their class". The upward mobility of the academic faculty is under-researched in the peripheries of global knowledge production, although there is a significant interest in the social mobility of students. Up until now, no author has explicitly raised the question of how mobility is possible in a post-socialist higher education system, what emotional mechanisms it involves, and how mobility translates into cultural practices of upwardly mobile individuals.

"Trwaj w tym, co kochasz!" Świat społeczny kibiców piłkarskich Łódzkiego Klubu Sportowego - analiza socjologiczna

Jacek Burski

Książka "Trwaj w tym, ca kochasz!" Świat społeczny kibiców piłkarskich Łódzkiego Klubu Sportowego - analiza socjologiczna wpisuje się w coraz szybciej rozwijający się trend badań nad społeczną stroną sportu. Zjawisko kibicowania interesuje bowiem zarówno badaczy, jak i szerszą publiczność. Prezentowana publikacja wyróżnia się oryginalnym wykorzystaniem koncepcji światów społecznych do badania kibiców piłkarskich. Jest skierowana do badaczy społecznych zajmujących się tematyką sportu, piłki nożnej oraz kibiców sportowych. Dzięki solidnemu osadzeniu w materiale empirycznym daje wyjątkową możliwość poznania świata fanów futbolowych.

Wielowymiarowość współczesnych wyzwań logistyki i transportu - analiza wybranych aspektów

Monika Wodnicka

Logistyka odgrywa kluczową rolę w sprawnym funkcjonowaniu gospodarek krajowych, całych sektorów oraz przedsiębiorstw z różnych branż. Wnosi istotny wkład w wiele zakresów działalności zarówno na poziomie makro-, jak i mikroekonomicznym. Niniejsza monografia powstała w celu przedstawienia wielowymiarowości współczesnych wyzwań w tych obszarach i stanowi ważny krok w kierunku pogłębienia wiedzy na temat podjętej problematyki. Jest efektem współpracy pracowników Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego Uniwersytetu Łódzkiego ze studentami oraz absolwentami kierunków: logistyka i logistyka w gospodarce. Niektóre z rozdziałów publikacji powstały, by wskazać luki badawcze, inne w celu ugruntowania wiedzy. Wnioski płynące z zaprezentowanych analiz podkreślają znaczenie holistycznego podejścia do logistyki i mogą być użyteczne dla praktyków, badaczy oraz studentów.

Z rękopisów: Pamiętnik (1875-1954). O poczuciu malarskim w fotografice (1953)

Włodzimierz Kirchner, Jadwiga Goniewicz, Dorota Samborska-Kukuć, Hanna Kirchner

Zauważył, że na bladej twarzy panny Skłodowskiej pojawiły się mocne rumieńce, gdy zasiadał do stołu pan Kazimierz. Podczas żywej z nim rozmowy szczere jej oczy, takie wymowne, zdradzały głębokie uczucie. [...] Cóżby to była za żona taka guwernantka, taka emancypantka, co za reprezentacja, jaka degrengolada. Pannie Skłodowskiej wymówiono posadę. Wyjechała. Po tym pan Kazimierz został profesorem Uniwersytetu Jagiellońskiego, jednym z najsławniejszych matematyków polskich. Panna Skłodowska zaś przecierpiała bardzo wiele. A dla potężnych duchów takie cierpienie miłosne to olbrzymie zarzewie, które niewygasającym ogniem przez całe życie będzie wypalało ich genialne postacie. [...] Panią Curie-Skłodowską zobaczyłem kilkadziesiąt lat potem w Teatrze Narodowym na przedstawieniu. Siedziała jak zawsze skromnie, ale ta jej potężna twarz o czole, które jej połowę twarzy zajmowało, o dziwnie płomiennym spojrzeniu, tak porwała mój wzrok, że nie mogłem oczu od niej oderwać. Czułem, że ją to nawet żenowało. Nazajutrz pobiegłem do pani Szalayowej, jej siostry, aby uzyskać możność fotografowania tej szlachetnej twarzy. Ale, niestety, było za późno. Włodzimierz Kirchner, Pamiętnik (fragment) Kirchner jest w pełni świadom formy, po którą sięga, odsłania więc z rozmysłem formowanie się koncepcji, rozważa celowość i kierunek reminiscencji, pokazuje specyficzny proces twórczy: meandry i transfery pamięci oraz korzyści, jakie płyną dla niego z uzewnętrzniania własnych myśli - teraźniejszych i odtwarzanych. [...] Ów słynny Lejeune'owski "pakt autobiograficzny" zawierany jest w pełni intencjonalnie i będzie realizowany przez Kirchnera bez nadmiernej, zniekształcającej przeszłość autokreacji, a taka przecież była możliwa, rzecz powstawała bowiem nie sibi soli, ale na zamówienie, do druku - jako uwarunkowany politycznie przykład dziejów księdza-apostaty. prof. dr hab. Dorota Samborska-Kukuć (wyimek ze wstępu)

Przełomowe dwudziestolecie. Lata 1918-1939 w dziejach języka polskiego

Ewa Woźniak

W opisach dziejów polszczyzny na ogół przedstawia się lata międzywojenne jako okres wygasających tendencji dziewiętnastowiecznych, a nowe zjawiska w języku łączy z przeobrażeniami społeczno-politycznymi po II wojnie światowej. Ewa Woźniak ukazuje dwie dekady pomiędzy wojnami jako czasy przełomowe dla polszczyzny. Odzyskanie niepodległości, demokracja parlamentarna, rozwój kultury masowej, a nawet amerykanizacja i globalizacja tworzą splot nowych uwarunkowań rozwoju języka. Stanowią również pomost pomiędzy dwudziestoleciem a polszczyzną przełomu XX i XXI wieku. Autorka udowadnia. że wiele zjawisk uobecniających się w języku po roku 1989 daje się interpretować w kategoriach powrotu do tego, co zaczęło się już w międzywojniu.

Biała Księga. Raport na temat rynku wydawnictw naukowych w Polsce w 2023 roku

Ewa Bluszcz

Projekt zatytułowany Biała Księga wydawnictw naukowych w Polsce został zainicjowany przez Komisję ds. Wydawnictw Naukowych przy Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich (KRASP) oraz Sekcję Wydawców Akademickich i Naukowych (SWAiN) Polskiej Izby Książki (PIK) w 2021 r. w związku z organizacją corocznej konferencji poświęconej problematyce publikowania naukowego w Polsce. Cel tego przedsięwzięcia stanowi zebranie i coroczne aktualizowanie danych, które umożliwi diagnozowanie problemów, formułowanie wniosków i proponowanie rozwiązań dotyczących rynku wydawnictw naukowych w Polsce. Zamiarem zespołu, który opracowuje dokument, jest - oprócz systematycznego gromadzenia danych ogólnych o rynku - syntetyczne podsumowanie zebranych za pomocą formularza ankietowego opinii i uwag środowiska wydawców dotyczących wybranych zagadnień. Zakładamy, że ankieta będzie aktywowana co roku przy okazji kolejnej konferencji, zaś jej wiodący temat będzie w tym samym cyklu - w zależności od bieżących potrzeb - modyfikowany. Raport 2023 przygotowany został przez specjalistów pracujących w branży wydawniczej, którzy wydają publikacje naukowe polskich autorów, oraz ekspertów ze środowisk naukowych. Uważamy, że ich doświadczenie gwarantuje kompetencje niezbędne przy opisywaniu zjawisk, potrzebne do wychwycenia aktualnych trendów, problemów, potrzeb i wyzwań. Dane do raportu za rok 2023 pochodzą z ankiety ICI Journals Master List 2022 przygotowanej przez Index Copernicus w 2023 r., corocznego raportu Biblioteki Narodowej (Ruch wydawniczy w liczbach 2022) oraz komentarzy ekspertów. Z Wprowadzenia

Elementy ustrojowe w "Polityce" Bossueta

Cezary Kunderewicz, Anna Pikulska-Radomska, Adam Wielomski

Postać francuskiego biskupa Jacquesa Bossueta (1627-1704) - wybitnego teoretyka monarchii absolutnej epoki Ludwika XIV - jest znana badaczom myśli politycznej, lecz nie szerszemu gronu Czytelników polskich. Ostatniej polskojęzycznej monografii na jego temat wyrosła już bowiem naprawdę długa broda - praca taka została opublikowana w 1908 roku, gdy ukazała się książka Maurycego Paciorkiewicza Bossuet i Fenelon. Wydawałoby się, że później nikt o tym wielkim myślicielu politycznym niczego nie napisał. Okazało się jednak, że Cezary Kunderewicz w 1948 roku przygotował na jego temat małą rozprawę, która nigdy nie została opublikowana. Podjęto więc inicjatywę wydania zachowanego maszynopisu, poszerzonego o informacje o jego Autorze oraz wzbogaconego przemyśleniami na temat Bossueta przedstawionymi w świetle późniejszych badań we Francji i na świecie. Dotychczas ukazały się: Anna Pikulska-Radomska, Fiscus non erubescit. O niektórych italskich podatkach rzymskiego pryncypatu (2013) Przemysław Kubiak, Damnatio ad bestias i inne kary wykonywane na arenie w antycznym Rzymie (2014) Łukasz Jan Korporowicz, Prawo rzymskie w orzecznictwie Izby Lordów w latach 1876-2009 (2016) Frontinus. O akweduktach miasta Rzymu. Traktaty miernicze, red. Anna Pikulska-Radomska, Konrad Tadajczyk (2017) Łukasz Jan Korporowicz, Prawo rzymskie w Anglii w XVIII wieku. Nauczanie, studia, nauka (2019) Dagmara Skrzywanek-Jaworska, Darowizna remuneratoryjna w rzymskim prawie pandektowym i XIX-wiecznym ustawodawstwie niemieckim (2019)

Zdarzenia artystyczne jako impuls transformujący miasto na przykładzie Łodzi po 1989 r

Błażej Filanowski

W ramach serii "Nauka Sztuki - Sztuka Nauki" publikowane są prace promujące perspektywę badawczą, w której twórczość naukowa i artystyczna to komplementarne, wzajemnie nieredukowalne sfery aktywności, które mimo swej autonomii mogą się z jednej strony kreatywnie inspirować, a z drugiej - ukazywać nowe ścieżki indywidualnego oraz kulturowo-cywilizacyjnego rozwoju. Seria ma służyć inicjowaniu, rozwijaniu i popularyzowaniu interdyscyplinarnych badań humanistycznych, wymagających wypracowywania precyzyjnego warsztatu teoretyczno-metodologicznego i rzetelnej analizy materiału badawczego. Poruszając w swojej publicystyce zagadnienie potencjału wiedzy o mieście przekazywanej w artystycznej formie, zauważyłem, że jest to problem niedostatecznie rozpoznany nie tylko w kontekście łódzkiej walki o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury. Skłoniło mnie to do sformułowania pytań badawczych: jaką wiedzę o zachodzących w mieście procesach możemy zdobyć dzięki uczestnictwu w zdarzeniach artystycznych? Jak - ewentualnie - mogą one wpływać na miasto, stawać się impulsami do jego zmiany? Ze Wstępu Analiza przemian kulturowych w Łodzi staje się, zgodnie z intencją autora, opowieścią o artystach-challengerach, "naruszających istniejący porządek" bez pewności powodzenia swojej misji i świadomych możliwej katastrofy. To szczególnie ważne w pytaniu o wpływ działań kulturowych na kształtowanie życia i obrazu miast. Przypadek Łodzi staje się tu jednocześnie modelem i wyjątkiem, tym bardziej wartościowym, że dotyczącym konkretnej lokalności. Z recenzji dr hab. Marianny Michałowskiej, prof. UAM

Czytanie interaktywnych obrazów. Gry komputerowe w perspektywie dynamicznej tekstualności

Katarzyna Prajzner

Gry komputerowe są obecnie jednymi z najgwałtowniej i najciekawiej rozwijających się mediów. Książka łączy perspektywy badawcze teorii gier, filmu i literatury, groznawstwa, aby ukazywać, czym gry komputerowe są, w jaki sposób tworzą się relacje między nimi a graczami, a przede wszystkim jak funkcjonują one jako teksty i jak tworzą znaczenia. Są w niej również zaproponowane narzędzia analityczne dotyczące zarówno ich warstwy tekstowej, jak i procesu recepcji, ukazując, w jaki sposób na styku tych strategii badawczych rodzi się bardziej zrozumiały obraz grywalnych tekstów oraz kultur, które się wokół nich tworzą. Jednym z problemów poruszanych w książce jest kwestia przestrzennych własności gier, które mogą ewokować opowiadania ze względu na angażujące i interpretacyjne procesy, którym podlega gracz, oraz że możliwe jest postrzeganie środowiska gry nie tylko jako wizualnego spektaklu, lecz także lokacji, która generuje znaczenie. W publikacji pojawia się ponadto zagadnienie tworzenia medialnych reprezentacji światów, które generują opowiadania oraz dostarczają różnorodnych sposobów ich doświadczania, będąc głosem w dyskusji związanej ze świadomą medialnie narratologią. Książka jest bardzo wartościowa z naukowego punktu widzenia, gdyż proponuje świeże spojrzenie na kwestię narracyjności gier wideo oraz ich specyficznych cech, takich jak retoryka proceduralna, warunki określone przez mechaniki gier oraz silniki gier, a także ich usytuowanie w szerszym pejzażu współczesnej kultury audiowizualnej (funkcjonowanie w ramach kultury konwergencji). Autorka sięga po aktualne dyskusje teoretyczne w tym obszarze oraz prezentuje własne podejście krytyczne. Z recenzji prof. dr hab. Anny Nacher

Beckett. Przewodnik

Stanley E. Gontarski, Michał Lachman

Beckett. Przewodnik Stanleya Gontarskiego to zwięzłe, ale bardzo wnikliwe i cenne wprowadzenie do dramatycznej i teatralnej twórczości jednego z największych pisarzy anglo-irlandzkich. Polski czytelnik sięgając po tę pozycję, może spodziewać się nie tylko szczegółowego omówienia wszystkich dramatów, które prezentowane są w sposób interesujący i zazwyczaj niezwykle oryginalny. Lektura książki amerykańskiego badacza daje również wgląd w materiały archiwalne, notatniki reżyserskie i korespondencję Samuela Becketta z wieloma twórcami teatralnymi. Źródła te nie są dostępne w przekładach na język polski, co utrudnia ich wykorzystanie przez polskich badaczy. Omówione i przedstawione w krytycznym ujęciu Gontarskiego materiały te mogą otworzyć wiele ścieżek interpretacyjnych nieobecnych w polskiej recepcji twórczości Becketta. Gontarski dzieli swoje prezentacje na część poświęconą większym i najbardziej znanym dramatom Becketta (Czekając na Godota, Końcówka, Ostatnia taśma i Szczęśliwe dni) oraz na część omawiającą mniejsze dzieła dramatyczne. Książkę uzupełniają również krótkie, ale niezwykle cenne rozdziały dotyczące reżyserskich dokonań Becketta oraz związków jego twórczości z filmem. Michał Lachman ze Wstępu do wydania polskiego

Zależność gospodarki Ukrainy od stanu relacji energetycznych z Federacją Rosyjską

Tomasz Motowidlak

Książka jest poświęcona relacjom energetycznym między Ukrainą i Federacją Rosyjską, które potraktowano jako jedną z istotnych determinant funkcjonowania gospodarki Ukrainy. Stan tych relacji wpływa bowiem w znaczącym stopniu na kluczowe parametry gospodarki Ukrainy, tj. dochód narodowy brutto, bilans płatniczy, bilans handlowy, stan budżetu oraz wielkość zadłużenia. W tym kontekście dla Ukrainy szczególnie istotny jest fakt, że Federacja Rosyjska uczyniła z tych relacji skuteczny instrument nacisku, służący realizacji swoich interesów gospodarczych i politycznych w tym kraju. Spektakularnym przejawem stosowania tego instrumentu było wywoływanie kryzysów gazowych na Ukrainie, których skutki odczuwalne były także w innych państwach Europy Środkowo-Wschodniej. W publikacji przedstawiono zasadnicze instrumenty energetycznego nacisku Federacji Rosyjskiej na gospodarkę Ukrainy oraz podejmowane przez Ukrainę działania na rzecz ograniczenia zakresu i skutków stosowania tych instrumentów.

Między architekturą nowoczesną a tradycyjną [...] między konstrukcją a formą. Prace naukowe dedykowane Profesorowi Krzysztofowi Stefańskiemu

Piotr Gryglewski, Tadeusz Bernatowicz, Daria Rutkowska-Siuda

Prezentujemy Czytelnikom zbiór rozpraw dedykowany Profesorowi Krzysztofowi Stefańskiemu z okazji jubileuszu 40-lecia pracy naukowej i 65.rocznicy urodzin tego wybitnego badacza architektury XIX i XX wieku. Cenne artykuły napisane przez szerokie grono uznanych historyków sztuki są najlepszym, choć niedoskonałym, sposobem uczczenia wieloletniej pracy naukowej i dydaktycznej Jubilata. Inspiracją dla tytułu Księgi Pamiątkowej stał się głos z przeszłości, który można traktować niczym prognostyk. Dokładnie sześćdziesiąt pięć lat temu został opublikowany tekst wystąpienia profesora Bohdana Pniewskiego, który odnosząc się do doświadczeń okresu międzywojennego stwierdzał, że wówczas „prowadzono ze zmiennym szczęściem walkę między architekturą nowoczesną a tradycyjną, albo też między konstrukcją a formą, czy między kompozycją romantyczną a klasyczną, albo wręcz między twórczością świadomą a intuicyjną”. W naszym odczuciu ówczesna ocena kondycji architektury nowoczesnej znakomicie odzwierciedla ścieżki zainteresowań badawczych Jubilata. Komitet Redakcyjny

Niepokój człowieka. Odpowiedź antropologii filozoficznej

Maciej Woźniczka

Niepokój człowieka. Pytania i próby odpowiedzi. Od czego właściwie zacząć? Załóżmy, że odpowiedź próbuje dać filozofia. A dlaczego ona? Bo przynosi prawdę i wolność. Bo jest postawieniem samego siebie wobec tego, kim się jest. Ani więcej, ani mniej. Bo jest doświadczeniem osobistym, przemyśleniem elementarnym, którego nie sposób pominąć. Ale przecież każdy jest inny. Każdy przeszedł kiedyś drogę postawienia pytania i udzielenia na nie odpowiedzi. Bo przecież każdy jest i to jakiś wyraźnie jest. Czy wielość tych pytań zwielokrotniona wielością odpowiedzi jest chaosem, czy daje się chociaż w najbardziej podstawowy sposób jakoś uporządkować? A jakie przyjąć kryteria? Skąd wziąć ten pewniejszy punkt odniesienia? Szukać na miarę samego siebie czy skorzystać z doświadczeń innych? Niepokój wydaje się uzasadniony. Trzeba coś założyć, zaryzykować. Zdecydować się na jakąś drogę i ją pokonać. Nawet jeśli się okaże, że założenia były zbyt mocne, to pokonana droga może nie pójdzie na marne. Stanie się jakimś doświadczeniem i podstawą do nowych poszukiwań. Nie ma co ukrywać - trochę tych dróg człowiek już przeszedł, a i wyzwania przed nim stojące wcale nie są małe. Ale żeby iść dalej, może lepiej wiedzieć, co człowiek już przebył...

Historia Zrzeszenia Polskich Nauczycieli Geografii

Marek Sobczyński, Monika Cepil

W opracowaniu celowo wymieniono dużą liczbę osób, w tym takich, których aktywność w ramach ZPNG była niekiedy tylko incydentalna, objawiała się sprawowaniem jakiejś funkcji w lokalnym Kole ZPNG, wygłoszeniem referatu, poprowadzeniem lekcji pokazowej albo wycieczki, a nawet jedynie zabraniem głosu w dyskusji. Przez struktury ZPNG przewinęło się zapewne znacznie ponad tysiąc nauczycieli geografii, większość z nich nie zostawiła utrwalonego drukiem śladu swojej działalności, ale wszystkich tych, o których możemy się dowiedzieć z dokumentów, chcieliśmy przypomnieć. W ten sposób pragniemy oddać hołd polskim nauczycielom geografii, którzy w okresie odbudowy państwa po zaborach, podjęli trud edukacji geograficznej, podnoszenia jej poziomu i metodyki nauczania, szkolenia kadry nauczycielskiej i patriotycznego wychowania młodzieży, a gdy we wrześniu 1939 r. stanęli w obliczu najazdu wrogich sąsiadów, niejednokrotnie za swój trud zapłacili życiem.

Biblia jako miejsce spotkania wyznań chrześcijańskich

Grażyna Habrajska, Andrzej Perzyński, Anita Filipczak-Białkowska

Tom Biblia jako miejsce spotkania wyznań chrześcijańskich jest efektem rozważań przedstawicieli różnych dyscyplin nad Biblią i jej ekumenicznym wymiarem. Otwiera nowe perspektywy badawcze, ukazuje pewne aspekty tłumaczenia tekstu biblijnego, które miałoby spełniać funkcję ekumeniczną, ilustruje przejawy idei ekumenizmu w aspekcie historycznym i regionalnym. Przedmiotem szczególnego zainteresowania jest Biblia Ekumeniczna jako dzieło realizujące potrzebę tłumaczenia Pisma Świętego wspólnego dla wszystkich chrześcijan, niezależnie od przynależności konfesyjnej.