Проблемы кодификации русских служебных слов

Aleksandr Tsoi

Słowniki języka rosyjskiego są głównym naukowym źródłem informacji o jego leksyce. Stanowią normatywną podstawę leksykograficzną dotyczącą morfologii, składni, semantyki, stylistyki, funkcjonowania wyrazów, terminów i pojęć. Określenie problemów kodyfikacji wyrazów funkcyjnych – partykuł, przyimków i spójników – umożliwia więc teoretykom i praktykom leksykografii prowadzenie bardziej ukierunkowanej pracy w zakresie przedruku istniejących słowników, a także projektowania i opracowywania nowych. W książce przedstawiono analizę zagadnień związanych z normatywnym opisem wyrazów funkcyjnych w słownikach objaśniających i specjalistycznych. Na podstawie zebranych faktów językowych i leksykograficznych zaproponowano nowe rozwiązania, a także zasady kodyfikacji przyimków, spójników i partykuł w zależności od typu słownika.

Migracje do korzeni. Wybory tożsamościowe Polaków ze Wschodu na studiach w kraju przodków

Marcin Gońda

Monografia, oparta na danych empirycznych o charakterze narracyjnym, jest próbą zastosowania koncepcji "migracji do korzeni" (roots migration) do opisu mobilności edukacyjnej młodych członków polskiej diaspory z państw byłego ZSRR. Autor odtwarza w niej biograficzny wymiar migracji studentów do jedynie częściowo znanej im Polski, z której pochodzi rodzina lub jej niektórzy członkowie. Kraj przodków i jego mieszkańcy jednak nie zawsze okazują się takie, jaki ich obraz kreowała rodzina, szkoła czy Kościół w miejscu urodzenia. Doświadczenia pobytu w Polsce istotnie wpływają na przemiany tożsamości zbiorowej i poczucie przynależności narodowej badanej młodzieży. Książka powinna zainteresować nie tylko specjalistów od migracji, socjologów czy historyków, lecz także tych wszystkich, którym bliski jest los rodaków na Wschodzie. Stanowi ona istotny wkład w badania nad migracjami powrotnymi i edukacyjnymi do Polski, zwłaszcza poprzez wykorzystanie perspektywy biograficznej do analizy doświadczeń życiowych młodych jednostek w pozornie znanej im ojczyźnie.

Aktywność asystentów rodziny. Analiza narracji w ujęciu transwersalnym

Izabela Kamińska-Jatczak

Monografia zawiera rozważania dotyczące aktywności asystentów rodzinnych. Autorka podejmuje próbę połączenia teorii naukowej - transwersalnej analizy aktywności Jeana-Marie Barbiera - z rozważaniami asystentów z pola praktyki. Jest to jednocześnie przykład wykorzystania koncepcji metateoretycznej do podejmowania refleksji nad praktyką. Publikacja może zaciekawić zarówno teoretyków, jak i refleksyjnych praktyków zajmujących się pracą socjalną z rodziną. Pierwsi mogą odnaleźć propozycję holistycznego i transwersalnego podejścia do analizowania aktywności, w którym uwzględniono różne jej przestrzenie, a drudzy - przykłady słownictwa, za pomocą którego będą mogli opisywać to, co robią w praktyce, nadając swoim wypowiedziom intencję naukową. Książka jest adresowana do osób poszukujących pogłębionego, naukowego namysłu nad praktyką pracy socjalnej.

Zdarzenia artystyczne jako impuls transformujący miasto na przykładzie Łodzi po 1989 r

Błażej Filanowski

W ramach serii "Nauka Sztuki - Sztuka Nauki" publikowane są prace promujące perspektywę badawczą, w której twórczość naukowa i artystyczna to komplementarne, wzajemnie nieredukowalne sfery aktywności, które mimo swej autonomii mogą się z jednej strony kreatywnie inspirować, a z drugiej - ukazywać nowe ścieżki indywidualnego oraz kulturowo-cywilizacyjnego rozwoju. Seria ma służyć inicjowaniu, rozwijaniu i popularyzowaniu interdyscyplinarnych badań humanistycznych, wymagających wypracowywania precyzyjnego warsztatu teoretyczno-metodologicznego i rzetelnej analizy materiału badawczego. Poruszając w swojej publicystyce zagadnienie potencjału wiedzy o mieście przekazywanej w artystycznej formie, zauważyłem, że jest to problem niedostatecznie rozpoznany nie tylko w kontekście łódzkiej walki o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury. Skłoniło mnie to do sformułowania pytań badawczych: jaką wiedzę o zachodzących w mieście procesach możemy zdobyć dzięki uczestnictwu w zdarzeniach artystycznych? Jak - ewentualnie - mogą one wpływać na miasto, stawać się impulsami do jego zmiany? Ze Wstępu Analiza przemian kulturowych w Łodzi staje się, zgodnie z intencją autora, opowieścią o artystach-challengerach, "naruszających istniejący porządek" bez pewności powodzenia swojej misji i świadomych możliwej katastrofy. To szczególnie ważne w pytaniu o wpływ działań kulturowych na kształtowanie życia i obrazu miast. Przypadek Łodzi staje się tu jednocześnie modelem i wyjątkiem, tym bardziej wartościowym, że dotyczącym konkretnej lokalności. Z recenzji dr hab. Marianny Michałowskiej, prof. UAM

Warsztaty z Geografii Turyzmu. Tom 10. Krajoznawstwo a turystyka

Jolanta Wojciechowska, Marzena Makowska-Iskierka

Publikacja jest dziesiątym tomem w serii "Warsztaty z Geografii Turyzmu" wydawanej przez Wydział Nauk Geograficznych Uniwersytetu Łódzkiego. Zawiera teksty z zakresu trzech działów wiedzy: krajobrazu, krajoznawstwa i turystyki. Lektura tych prac uzmysławia wielość relacji, jakie zachodzą między wymienionymi dziedzinami - zarówno w obszarze poznawczym, dydaktycznym, jak i badawczym. Duża część artykułów zaprezentowanych w tej monografii (z działów: krajobraz i krajoznawstwo) została przygotowana na VII Kongres Krajoznawstwa Polskiego, który miał się odbyć w 2020 roku w Łodzi, ale z powodu pandemii wywołanej koronawirusem został przeniesiony na rok 2022. Opublikowane tutaj prace stanowią więc jedną z form upamiętnienia tego wydarzenia.

Rozwiązania zarządcze dla administracji publicznej w dobie kryzysu

Mateusz Sobociński

Administracja publiczna stoi w obliczu dynamicznych wyzwań, a sytuacje kryzysowe, takie jak pandemia COVID-19, wymagają od instytucji państwowych i samorządowych elastyczności, innowacyjności oraz skutecznych metod zarządzania. Jakie strategie pozwalają sektorowi publicznemu działać sprawniej w czasach niepewności? Które narzędzia wykorzystać do transformacji organizacyjnej? Autor monografii prezentuje nowoczesne metody zarządzania publicznego, koncentrując się na implementacji praktyk stosowanych zarówno w administracji, jak i sektorze prywatnym. Przedstawia ewolucję koncepcji zarządzania, omawiając model biurokracji Maxa Webera, Nowe Zarządzanie Publiczne (NPM) oraz zarządzanie partycypacyjne. Szczególną uwagę poświęca innowacyjnym rozwiązaniom, takim jak Lean Management, reengineering, Total Quality Management (TQM), e-government i outsourcing, a także analizuje ich potencjalne zastosowanie w jednostkach sektora publicznego. Książka zawiera także badania empiryczne dotyczące wdrażania nowoczesnych metod zarządzania w samorządach terytorialnych województwa łódzkiego. Wyniki wskazują na kluczowe zmiany organizacyjne, dostosowanie struktur administracyjnych oraz transformację sposobu zarządzania w odpowiedzi na kryzys pandemiczny. To niezastąpiona pozycja dla badaczy, studentów oraz praktyków administracji publicznej, którzy poszukują skutecznych i nowoczesnych rozwiązań zarządczych w kontekście wyzwań XXI wieku.

Karta Praw Podatnika. Nowy instrument ochrony praw polskiego podatnika

Włodzimierz Nykiel, Małgorzata Sęk

System ochrony praw podatnika w Polsce wymaga wzmocnienia. W toku stanowienia i stosowania prawa niestety nadal dochodzi do istotnych naruszeń tych praw. Dojrzałą i skuteczną formą ich ochrony we współczesnych państwach jest Karta Praw Podatnika, czyli akt normatywny lub dokument deklaratywny w zwięzły sposób określający podstawowe prawa podatników i środki ich ochrony, którym odpowiadają obowiązki organów podatkowych. Celem publikacji jest ukazanie potrzeby wprowadzenia do polskiego systemu podatkowego karty o charakterze normatywnym jako nowego instrumentu ochrony praw podatnika, a także przedstawienie projektu ustawy Karta Praw Podatnika. Książka jest adresowana do osób zainteresowanych zagadnieniem ochrony praw podatnika, uczestniczących w procesach tworzenia, stosowania, analizy i oceny prawa podatkowego.

La evolución de los tiempos compuestos del modo subjuntivo en el español de América entre los años 1701 y 2023

Witold Sobczak

Es un trabajo innovador que arroja nueva luz sobre la evolución de los tiempos compuestos del modo subjuntivo en Hispoanoamerica. No se habia publicado antes un estudio estadistico igualmente fiable en este campo, sino solo trabajos fragmentarios de cuestiones seleccionadas del tema de investigación. De la resena del profesor Janusz Pawlik Es un estudio original, riguroso y exhaustivo del uso de las formas compuestas en Hispanoamerica que no solo tiene valor en si mismo, sino que puede relacionarse con otras cuestiones relativas al verbo espanol, tanto en America como en la peninsula iberica. Considero el libro una contribución innovadora y bienvenida al estudio del verbo que complementara los trabajos existentes en este campo, anadiendo una necesaria visión global hasta ahora inedita. De la resena del profesor Tomas Jimenez Julia

Tożsamość narracyjna jako warunek autentycznej podmiotowości prawnej

Bartosz Wojciechowski

Książka jest próbą ukazania, dlaczego opowieść o własnym życiu jest ważna dla refleksyjnego samorozpoznania, (re)konfigurowania, (re)konstruowania czy zaakceptowania samego siebie. W przyjętej koncepcji narracji dokonano syntezy różnorodnych i wieloaspektowych doświadczeń czasowych, które otwierają zarówno opowiadającego, jak i słuchającego na pluralistyczny obraz społecznego świata. Na ludzką kondycję składają się bowiem wybory między różnymi działaniami, stylami życia, uczuciami czy wartościami. Ideałem demokratycznego i pluralistycznego społeczeństwa jest akceptacja istnienia wielu sposobów życia, przy czym podejmowane decyzje są determinowane zarówno indywidualnymi preferencjami, jak i kulturowymi uwarunkowaniami, w które wpisana jest jednostka. Dlatego niezwykle ważne jest wsłuchanie się w (auto)narracje osób wykluczonych, dyskryminowanych czy marginalizowanych, dla których poszukiwanie własnej tożsamości jest nie tylko sensem życia, lecz także wiąże się z fundamentalnymi zmianami w ich osobowości i sytuacji prawnej. Tożsamość narracyjna pozwala odkryć i wysłowić samego siebie, zaś owa artykulacja jest doniosła, ponieważ w dalszej perspektywie ułatwia pozostanie wiernym sobie, odnalezienie własnej drogi życia i prawdziwej podmiotowości prawnej, a także otwiera nas na innych.

Die sprachliche Interferenz als vielschichtige Ursache für Fehler in der Übersetzung

Tomasz Maras

Die Arbeit ist insofern attraktiv fUr die Translationsdidaktik, als sie den Forschungsstand im Bereich der Translatorik ordnet und auf die aktuellen Forschungsrichtungen beim Evaluationsprozess des Translationsproduktes hinweist, in die sich das vom Autor prasentierte und geprUfte Modell zur Evaluation von Ubersetzungen einreiht. Viele Publikationen auf dem Gebiet deuten oft auf die Notwendigkeit, die Translationsdidaktik je nach der Translationsart zu modellieren, aber ganz wenige bieten dazu entsprechende Modelle an. Aus der Rezension von Dr. habil. Joanna Pędzisz

Aktorzy polskich publicznych teatrów dramatycznych. Studium socjologiczne

Emilia Zimnica-Kuzioła

Książka stanowi socjologiczne studium dotyczące aktorów polskich publicznych teatrów dramatycznych i zawiera analizę wielu aspektów profesji aktorskiej. Ramy czasowe publikacji obejmują okres ostatnich 30 lat (od transformacji ustrojowej w 1989 roku do chwili obecnej). Jednak dla pełnego obrazu autorka nawiązuje do dziejów polskiego teatru, by na ich tle ukazać zmianę społecznego statusu aktorstwa. Monografia jest kierowana zarówno do socjologów, teatrologów, kulturoznawców, jak i szerokiego grona czytelników zainteresowanych społecznym kontekstem teatru. * Publikacja wraz z wcześniejszą książką tej samej autorki (Społeczny świat teatru. Areny polskich publicznych teatrów dramatycznych) stanowi łącznie wyjątkowe i unikalne w Polsce przedsięwzięcie wydawnicze. Nikt wcześniej nie przeprowadził bowiem tak wszechstronnej i pogłębionej analizy środowiska aktorów w Polsce. Z recenzji prof. Przemysława Kisiela

Wolność wypowiedzi w kampaniach wyborczych

Patryk Kowalski

Publikacja stanowi pierwsze całościowe i krytyczne opracowanie wolności wypowiedzi w kampaniach wyborczych - rozumianej w sposób autonomiczny. Przyjęto dwa najważniejsze cele badawcze o charakterze poznawczym: przedstawienie wolności wypowiedzi w kampaniach wyborczych jako konstytucyjnej wolności jednostki oraz ustalenie granic tej wolności. Przeanalizowano, w jakim stopniu wolność wypowiedzi w kampaniach wyborczych jest ograniczana przez konstytucyjny system prawny Rzeczypospolitej Polskiej i czy powinno się jej przyznawać większą czy mniejszą ochronę kosztem innych wartości konstytucyjnych. Zgromadzony materiał badawczy obejmuje normy prawa pozytywnego, poglądy doktryny, a przede wszystkim orzecznictwo sądów i trybunałów, w szczególności polskich sądów powszechnych. Adresatami monografii są głównie przedstawiciele nauk prawnych, politologicznych i o mediach, praktycy prawa (sędziowie, prokuratorzy, radcy prawni i adwokaci), członkowie organów wyborczych, politycy oraz dziennikarze.

Opowiedzieć historię. Polska dramaturgia współczesna po 2006 roku

Joanna Królikowska, Weronika Żyła

Naszym celem od początku było przyjrzenie się różnorodnym sposobom przedstawiania wydarzeń – tak z dawnej, jak i najnowszej historii – w powstających w ostatnich latach spektaklach i dramatach. Chcieliśmy sprawdzić, w jakiej fazie poszukiwania nowych metod twórczej krytyki makrohistorii społeczno-politycznych oraz form ich scenicznego komponowania znajduje się polska dramaturgia, nie tylko w swoim wymiarze literackim, ale i scenicznym. Zależało nam na próbie dyskusji nad wielkimi narracjami historycznymi, jak również nad bieżącymi wydarzeniami społeczno­politycznymi. Naszym celem było także przyjrzenie się, w jakim kierunku zmierzają poszukiwania nowego języka, jakie są nowe układy odniesienia i współczesne perspektywy oglądu historii oraz teraźniejszości, która za chwilę stanie się historią. Istotne było dla nas, aby do dyskusji włączyć refleksję nad strukturami opowiadania indywidualnych mikrohistorii, również tych dotyczących przedstawicieli grup często wykluczonych […]. Ze wstępu Joanny Królikowskiej i Weroniki Żyły

Z bawełny i dymu. Łódź - miasto przemysłowe i dyskursy asynchronicznej nowoczesności 1897-1994

Agata Zysiak, Kamil Śmiechowski, Kamil Piskała, Wiktor Marzec, ...

W książce Łódź jest ukazana jako stolica polskiego XIX wieku, a historia tego ośrodka włókienniczego w centralnej Polsce jako historia zmagania się z nowoczesnymi przemianami w Europie Wschodniej. Autorzy odważnie rzucają wyzwanie romantycznemu i szlacheckiemu wyobrażeniu o kulturze polskiej, proponując w zamian rewolucyjną drogę do zrozumienia konfrontacji z nowoczesnością w regionie. Ta innowacyjna, interdyscyplinarna praca zręcznie łączy historię miejską i kulturową, socjologię historyczną i badania dyskursu. Odnosi się również do głównych debat intelektualnych w ramach studiów miejskich, studiów nad nowoczesnością i analizy dyskursu historycznego na świecie. * Spostrzeżenia zawarte w książce są świeże i oryginalne, dzięki czemu Z bawełny i dymu to znacznie więcej niż biografia miasta. Jest ona raczej badaniem nad nierównym tempem modernizacji i sposobem, w jaki dziennikarze nadawali sens jej powolnym postępom. Keely Stauter-Halsted Slavic Review Z bawełny i dymu zabiera czytelników w fascynującą podróż przez miejską historię Polski. Publikacja polecana jest nie tylko naukowcom i studentom historii Polski i Europy Wschodniej, lecz także osobom ogólnie zainteresowanym urbanistyką i dyskursami nowoczesności. Jan Class Behrends International Review of Social History

Poeta ze średniowiecznej ekstazy. Ksiądz Antoni Szandlerowski (1878-1911)

Katarzyna Badowska, Dorota Samborska-Kukuć

Książka zawiera rozprawy i szkice o życiu i twórczości młodopolskiego poety i dramatopisarza Antoniego Szandlerowskiego (1878-1911). To twórca nietuzinkowy i pełen sprzeczności. Był księdzem, ale - zgodnie z duchem modernizmu katolickiego, zdecydowanie potępianego przez Kościół - nad dogmatyzm przedkładał myślenie o teologii i religii jako o ekspresji uczuć ludzi wierzących. Talent literacki realizował nie w twórczości religijnej, lecz - wywołując tym dezaprobatę władz kościelnych - w utworach beletrystycznych, na dodatek silnie inspirowanych dziełami Stanisława Przybyszewskiego, uznawanego za gorszyciela, erotomana i satanistę. Nad środowiska duszpasterskie przedkładał towarzystwo ludzi sztuki. Złożył śluby czystości, lecz złamał celibat. Żył na plebanii z kobietą (i to Żydówką), lecz nie zrzucił sutanny. Skonfliktowany z przełożonymi, zamiast okazać im posłuszeństwo, wystąpił przeciw nim z paszkwilem. Został pochowany bez krzyża, ponieważ taka była jego ostatnia wola, w przypadku księdza - niewątpliwie skandalizująca. I co najważniejsze - jednym z dominujących tematów twórczości Szandlerowskiego stała się miłość zmysłowa, ujmowana jako doznanie sakralne i mistyczne. Twórczość księdza-poety oraz jej recepcja rozpięta między uwielbieniem a zapomnieniem to interesujące zagadnienie badawcze. Zwłaszcza w Łodzi, gdzie Szandlerowski - jako wikary w kościele Podwyższenia Świętego Krzyża - odnosił pierwsze, i od razu znaczące, sukcesy literacko-dramaturgiczne.

Łódź poprzez wieki. Historia miasta, tom 5: Rozmowy jak przy kawie

Mariusz Goss

Historia miast przeżywa obecnie rozkwit, o czym świadczą liczne tomy przedstawiające dzieje światowych aglomeracji i mniejszych ośrodków miejskich. Rozmaite aspekty życia miejskiego przybliżane są w naukowych monografiach, esejach, a także w historiach literackich, kryminalnych czy kulinarnych. Poszukiwanie lokalnych tożsamości stanowi przeciwwagę dla procesów kulturowej unifikacji i globalizacji - jest odkrywaniem swoistego miejskiego genius loci. Odnosi się to także do Łodzi, mającej od sześciu wieków prawa miejskie, a od dwóch - status jednego z najważniejszych ośrodków miejskich w Polsce. Pomimo istnienia ogromnej liczby publikacji o mieście nad Łódką, odczuwalny jest brak nowego syntetycznego opracowania jego pełnej historii. Oddawana w ręce Czytelników wielotomowa publikacja, będąca efektem prac licznego zespołu autorskiego, ma na celu zaradzić temu niedostatkowi. Piąty tom dziejów Łodzi jest zbiorem tematycznych rozmów o historii miasta. Pokazujemy, jak zmieniał się jego przestrzenny obraz i jaką mozaikę stylów znajdujemy na Piotrkowskiej. Tak jak mieszkańcy innych miast, chwalimy się legendami sięgającymi średniowiecza lub czasów naszych prapradziadków. Wędrując po Łodzi, podglądamy mieszkańców w codziennym życiu: pracujących, krzątających się po podwórkach Księżego Młyna, pielących grządki w ogródkach, kupujących na targowiskach lub w centrach handlowych. Przypatrujemy się wysiłkom lekarzy w szpitalach fundowanych przez przemysłowców, ale też na dzisiejszej porodówce w Matce Polce. Udajemy się w podróż do początków łódzkiej kinematografii, wspominamy Ziemię obiecaną i spacerujemy po Alei Gwiazd, towarzyszymy sportowcom w halach, na torze kolarskim, na stadionach ŁKS i Widzewa. Zaglądamy też do bardziej mrocznych miejsc: więzienia przy Gdańskiej, okupacyjnych obozów; nie zapominamy o gehennie małych więźniów z Przemysłowej i o pomordowanych na Radogoszczu.