Latopis nowogrodzki pierwszy starszej redakcji. Unikatowy zabytek piśmiennictwa staroruskiego i jego polski przekład

Zofia A. Brzozowska, Ivan Petrov

Piąty tom "Series Ceranea" zawiera edycję oraz polski przekład Latopisu nowogrodzkiego pierwszego - jednego z najstarszych średniowiecznych tekstów historiograficznych, powstałych na Rusi. Jest on niezwykle cennym źródłem, zawierającym wiele informacji na temat dziejów Europy Wschodniej w XI-XIV w. W tomie zaprezentowano starszą redakcję zabytku, zachowaną w jednym tylko rękopisie, tzw. odpisie synodalnym (ГИМ, Син. 786) z XIII-XIV w., obejmującą wydarzenia z lat 1015-1353. Publikacja przybliża mniej znany aspekt historii średniowiecznej Rusi - dzieje i kulturę Nowogrodu Wielkiego, będącego przez stosunkowo długi okres nieomal całkowicie niezależną republiką miejską, posiadającą oryginalny ustrój, utrzymującą rozległe kontakty handlowe (m.in. z Hanzą), a jednocześnie stanowiącą prężny ośrodek piśmiennictwa i sztuki. * Książę Jarosław [...] zasiadł w Russie, a do Nowogrodu przysłał Tworimira, [ze słowami]: "Zrzekam się wszystkiego, co [stało się powodem] waszej niechęci do mnie, a wszyscy książęta za mnie poręczą". Nowogrodzianie wysłali do niego Łazarza Mojżeszowica, [mówiąc]: "Książę, zamyślałeś zło przeciwko Świętej Sofii, więc odejdź. Już prędzej umrzemy godnie za Świętą Sofię. U nas nie ma księcia, lecz jest Bóg, sprawiedliwość i Święta Sofia, a ciebie nie chcemy!". Latopis nowogrodzki pierwszy starszej redakcji AM 6778 (AD 1270/1271)

Ciągłość i zmiana w świecie islamu

Izabela Kończak, Marta Woźniak-Bobińska

Książka traktuje o „Arabskiej Wiośnie”, historycznych i współczesnych relacjach Polaków z mieszkańcami Bliskiego Wschodu, prawie i bioetyce muzułmańskiej, arabskich społecznościach i muzułmańskich mniejszościach w Europie Zachodniej oraz w rosyjskojęzycznym kręgu kulturowym. Z jednej strony tradycjonalizm widoczny jest w życiu społecznym na Bliskim Wschodzie. Z drugiej – Arabowie chętnie korzystają z obcych wynalazków: anten satelitarnych, telefonów komórkowych, smartfonów i tabletów, zaś młodzież arabska ogląda zachodnie seriale i słucha zachodniej muzyki. Właśnie młodzież była siłą napędową „Arabskiej Wiosny”, która wybuchła na Bliskim Wschodzie w 2011 roku. Wielu europejskich komentatorów widziało w niej wyraźne opowiedzenie się arabskich społeczeństw po stronie nowoczesności. Szybko jednak nastąpił zwrot ku tradycji. Ujawnili się fundamentaliści różnej proweniencji, którzy pogłębili destabilizację regionu. Napięcie między tym, co religijne i świeckie, dawne i nowe, rdzenne i zapożyczone ujawniło się z całą mocą. W Europie odżyły dawne lęki przed islamem. Nasiliła się więc potrzeba mówienia o muzułmanach w sposób spokojny i merytoryczny.  

Regionalizacja demograficzna. Wybrane metody i ich aplikacje

Anna Majdzińska

Publikacja dotyczy regionalizacji demograficznej, mającej na celu wyodrębnienie obszarów jednorodnych z punktu widzenia charakterystyk ludnościowych. Jest próbą syntezy dotychczas stosowanych metod regionalizacyjnych. Zawiera także propozycje autorki w zakresie modyfikacji niektórych procedur oraz adaptacji metod wielocechowej analizy porównawczej dla celów delimitacji regionów demograficznych. W monografii zaprezentowano również efekty regionalizacji demograficznej obszarów Polski i Europy na początku pierwszej i drugiej dekady XXI w., przy wykorzystaniu proponowanych metod. Książka adresowana jest do studentów, naukowców, pracowników administracji publicznej i samorządowej zainteresowanych przestrzennym ujęciem kwestii społecznych i ekonomicznych, w tym demograficznych.

Aktywne starzenie się. Przeciwdziałanie barierom

Barbara Szatur-Jaworska, Piotr Szukalski

 Aktywne starzenie się to nic innego, jak zdolność ludzi do tego, aby mimo upływu lat wieść produktywne życie w sferze społecznej i gospodarczej. Oznacza to, że potrafią oni dokonywać elastycznych wyborów w zarządzaniu swoim czasem na przestrzeni życia – czasem poświęcanym na naukę, pracę, odpoczynek i zapewnienie opieki innym. Postulat aktywizacji rozpatrywany jest głównie w kontekście podnoszenia efektywnego wieku emerytalnego, zarządzania wiekiem w miejscu pracy, podnoszenia kompetencji pracowników i dbałości o stan zdrowia. W niniejszej książce uwaga autorów została skoncentrowana na późniejszej fazie życia, zaś wszystkie zamieszczone opracowania łączy chęć określenia tych elementów życia społecznego, które zagrażają jak najdłuższemu utrzymaniu aktywności przez osoby starsze lub znajdujące się na przedpolu starości. Autorzy zwracają uwagę na różnorodne uwarunkowania polskiej starości i aktywności ludzi starych – prawne, instytucjonalne, społeczne. Opracowania te stanowią kontynuację badań prowadzonych przez Zespół do spraw Osób Starszych.

Shakespeare 2014. W 450. rocznicę urodzin

Monika Sosnowska, Krystyna Kujawińska-Courtney

W książce przedstawiono wyniki interdyscyplinarnych badań nad dziełami i obecnością wielkiego dramaturga elżbietańskiego w Polsce w zmieniającym się kontekście historycznym i kulturowym. Jest ona po części efektem dyskusji naukowych prowadzonych w Międzynarodowym Centrum Badań Szekspirowskich utworzonym w Uniwersytecie Łódzkim w 2012 r. Interesująca tematyka (m.in. „mit Hamleta” w kulturze polskiej, sprawa autorstwa sztuk Szekspira i teoria spiskowa, Szekspir w Teatrze Telewizji Polskiej) oraz sposób, w jaki przedstawione zostały metamorfozy pisarza i jego twórczości w literaturze, filmie, telewizji i malarstwie, czynią z książki pasjonującą lekturę, która też pobudza refleksję nad kulturotwórczą funkcją dzieł Szekspira i coraz nowymi znaczeniami wydobywanymi z jego sztuk scenicznych. Światowe kultury uznano za uzasadnione płaszczyzny kulturowe, które nieustannie określają tożsamość, znaczenie i wartość dzieł Szekspira. Jakakolwiek praca poświęcona badaniu obecności Szekspira w kulturze światowej staje się źródłem wiedzy o wielokulturowości, demonstrując, jak powiedział to parę lat temu Terence Hawkes, nie tylko „[c]o Szekspir chciał nam powiedzieć”, lecz „[c]o my chcemy powiedzieć przez Szekspira”. Do tej kolorowej mozaiki kultur należy także polski Szekspir, ze swą odmiennością m.in. polityczną, socjologiczną oraz zdobyczami artystycznymi i filozoficznymi.  

Rola środków wspólnotowych w przezwyciężaniu dualizmu gospodarczego we Włoszech

Krzysztof Lewandowski

Gospodarka włoska stanowi unikalny w skali europejskiej przykład ekonomii dualnej, oznaczającej istnienie dwóch odmiennych, lecz uzależnionych od siebie systemów gospodarczych w obrębie tego samego kraju. Różnice te dotyczą struktury gałęziowej gospodarki, poziomu dochodu i konsumpcji, technologii, a także struktury popytu. Pomimo trwającej już szóste dziesięciolecie polityki wspierania obszarów Południa (Mezzogiomo), różnice rozwojowe w stosunku do pozostałej części kraju nadal są bardzo duże. Zasadniczym celem pracy jest pokazanie roli, jaką odegrały środki z europejskich funduszy strukturalnych w stymulowaniu słabo rozwiniętych regionów południowej części Włoch. Ponadto poprzez zestawienie wspólnotowej polityki spójności z polityką prowadzoną na szczeblu krajowym podjęta zostanie próba ukazania jej specyficznego charakteru, zalet i słabości. Tak wyznaczony cel określa podstawowe zadanie badawcze, jakim jest wykazanie jakościowej zmiany w polityce wspierania obszarów słabiej rozwiniętych wywołanej zastąpieniem tzw. polityki interwencji nadzwyczajnych przez wspólnotową politykę spójności społeczno-gospodarczej.

Analiza matematyczna dla ekonomicznych kierunków studiów

Krystyna Pruska, Dorota Pekasiewicz

 Podręcznik akademicki zawiera rozważania teoretyczne, przykłady o charakterze matematycznym i ekonomicznym oraz zadania do samodzielnego rozwiązania. Przeznaczony jest dla studentów z różnych kierunków ekonomicznych i o różnym stopniu zaawansowania wymagań matematycznych. Zagadnienia wstępne zawierają elementy logiki, teorii mnogości i topologii. Przedstawione są tu także zbiory liczb rzeczywistych i zespolonych oraz relacje. W kolejnych rozdziałach zaprezentowane są ciągi liczb rzeczywistych i punktów z wielowymiarowych przestrzeni rzeczywistych, rzeczywiste funkcje jednej i wielu zmiennych oraz rachunek różniczkowy w tym zakresie, ciągi funkcji rzeczywistych, szeregi liczb rzeczywistych i funkcji rzeczywistych oraz rachunek całkowy rzeczywistych funkcji jednej i wielu zmiennych. W podręczniku zaprezentowane są również równania różniczkowe zwyczajne i metody ich rozwiązywania oraz elementy równań różnicowych.

Modele mikrosymulacyjne. Teoria i zastosowania ekonomiczno-społeczne

Agata Żółtaszek

 W opracowaniu zaprezentowano całościowy zbiór podstawowych pojęć, zintegrowany system klasyfikacji modeli mikrosymulacyjnych oraz etapów przebiegu mikrosymulacji. Większość z nich stanowią modele świadczeń emerytalno-rentowych, zasiłkowo-podatkowe oraz demograficzno-społeczne i są zazwyczaj własnością instytucji rządowych, akademickich, a także ubezpieczeniowych. Dokonano przeglądu funkcjonujących obecnie ekonomiczno-społecznych modeli mikrosymulacyjnych, ze szczególnym uwzględnieniem zastosowanych w nich metod ekonometrycznych. Przedstawiono także syntetyczne zestawienie modeli i metod mikroekonometrycznych, które mogą być przydatne w konstrukcji submodelu

Żelazne damy Trzeciego Świata. Pokojowa Nagroda Nobla 2011

Izabella Penier

 Prezentowane w niniejszej publikacji teksty dotyczą trzech niezwykłych kobiet, które Komitet Noblowski uhonorował w roku 2011 za wyjątkowe osiągnięcia na rzecz walki o pokój. Pierwsza z nich – Ellen Johnson-Sirleaf, prezydent Liberii, zapisała się w historii Czarnego Kontynentu jako jedyna kobieta, której udało się wygrać wybory prezydenckie. Druga z opisywanych, również Liberyjka, Leymah Roberta Gbowee, to działaczka społeczna, organizatorka kobiecego ruchu chrześcijanek i muzułmanek pod nazwą Masowa Akcja Kobiet na rzecz Pokoju, który położył kres wojnie domowej w Liberii w roku 2003. Trzecia z noblistek – Tawakkul Karman – „Matka jemeńskiej rewolucji” stała się twarzą rewolucji w Jemenie w roku 2011, która była częścią Arabskiej Wiosny Ludów. Określana, podobnie jak Ellen Johnson-Sirleaf i Leymah Gbowee, takimi przydomkami, jak „Żelazna dama”, Tawakkul Karman stała się pierwszą arabską kobietą – laureatką Nagrody Nobla i drugą muzułmanką, która otrzymała to

Reforma szkolnictwa wyższego w Polsce w debacie publicznej. Bilans dyskusji o uniwersytetach

Agnieszka Dziedziczak-Fołtyn

Książka dotyczy procesu reformowania szkolnictwa wyższego w Polsce w latach 1990-2015 w kontekście toczonej na ten temat debaty publicznej. Scalenie socjologicznej analizy debaty publicznej inspirowanej analizami dyskursu publicznego oraz polityki publicznej (i procesami deliberacji) pozwala na wskazanie najważniejszych uwarunkowań reformy szkolnictwa: ideologicznych, instytucjonalnych oraz bezpośrednio związanych z prowadzeniem polityki publicznej. W wymiarze empirycznym autorka omawia trzy wymiary debaty poświęconej reformowaniu uniwersytetów: naukowy/akademicki (oparty na analizie treści tekstów naukowych), rządowy strategiczno-ustawodawczy (oparty na analizie treści dokumentów strategicznych i aktów prawnych), publicystyczny (oparty na analizie treści artykułów pochodzących z dzienników i tygodników). Takie kompleksowe podejście pozwala na wskazanie odmiennych funkcji każdego z wymiarów debaty publicznej. Wszystkie te analizy wieńczy ukazanie reformy szkolnictwa wyższego w dwóch kontekstach: merytorycznym (treść reformy) i formalnym (sztuka reformowania). Autorka stara się w ten sposób podkreślić, iż dla sukcesu reformy szkolnictwa wyższego konieczne jest sprzęgnięcie przedmiotowej koncepcji reform ze zdolnością decydentów do ich przygotowania (i ostatecznie implementowania).

Odcienie szarości. Architekci i polityka w PRL-u

Błażej Ciarkowski

Publikacja dotyczy wzajemnych relacji architektów i polityki w latach 1944-1989. Autor przybliża losy wybranych jednostek, które uznać można za reprezentatywne dla całego środowiska. Projekty i realizacje, jakkolwiek niezwykle ważne, stanowią tło dla opisanych historii. Narrację budują osobiste wspomnienia architektów zawarte w pamiętnikach lub przekazane osobiście autorowi podczas kilkudziesięciu przeprowadzonych wywiadów. Książka jest kierowana nie tylko do historyków rodzimej architektury XX w., środowiska zawodowego oraz akademickiego, lecz także do miłośników powojennego budownictwa. „Na szczególną uwagę zasługuje wydobycie warunków i uzależnień zachodzących między władzą a architektami [...]. Przyjęte przez autora w tytule określenie odcienie szarości doskonale oddaje złożoność tych czasów, na którą składają się różne rodzaje zadań, różne stopnie autorytaryzmu władzy oraz - jak zawsze - różne charaktery realizowanych poleceń. Prowadzenie toku rozważań opartych o wywiady z bezpośrednimi uczestnikami tego procesu nadaje pracy większą wiarygodność, pozostawiając czytelnikowi ostateczną ocenę faktów dokonanych na pozornie jednolitym tle” [Witold Cęckiewicz]

Statystyka dla geografów

Iwona Jażdżewska

Niniejszy podręcznik przeznaczony jest dla studentów wyższych uczelni kierunków geograficznych, którzy uczęszczają na wykłady i ćwiczenia ze statystyki. Głównym jego zadaniem jest pomoc w rozwiązywaniu zadań i ich interpretacji. Prezentowane zagadnienia pogrupowane zostały w poszczególne działy o podobnej strukturze. Każdy z nich rozpoczynają wiadomości teoretyczne wykorzystywane w danej części, następnie rozwiązywane są przykładowe zadania, w których umieszczono algorytm obliczeń oraz właściwą interpretację wyników, dalej zaprezentowane są zadania do rozwiązania samodzielnego. Rozwiązania części z nich podane zostały na końcu rozdziałów. Zadania mają różny stopień trudności, a także ich wykonanie wymaga różnego czasu. Wiele z nich można rozwiązać, przy użyciu dostępnych komputerowych pakietów statystycznych lub arkuszy kalkulacyjnych. Specyfika studiów geograficznych wymaga badania danych w przestrzeni, stąd w każdym z rozdziałów znajduje się kilka przykładów prezentujących wyniki na mapie.  

Zastosowanie rachunku kosztów działań w przedsiębiorstwach w Polsce

Tomasz Wnuk-Pel

Wnioski z przeprowadzonych badań mają znaczenie zarówno teoretyczne, jak i praktyczne. Z teoretycznego punktu widzenia przeprowadzone badania potwierdzają ogólną tendencję: modyfikacje systemów rachunku kosztów w przedsiębiorstwach, w Polsce, oraz wdrażanie nowoczesnych metod rachunkowości zarządczej, takich jak ABC, zmierzają w podobnym kierunku, jak praktyka rachunkowości zarządczej na świecie. Z praktycznego punktu widzenia, przedsiębiorstwa rozważające implementację ABC w przyszłości powinny mieć świadomość czynników wpływających na implementację ABC, jak również problemów, które mogą się w procesie implementacji pojawić. Menedżerowie rozważający implementację ABC muszą zdawać sobie sprawę z poziomu szczegółowości, sposobów budowy systemu rachunku kosztów działań oraz metod wykorzystania informacji z tych systemów. Mogą oni również skorzystać z wiedzy o czynnikach pozytywnie i negatywnie wpływających na implementację rachunku kosztów działań oraz zmianach metodologicznych i instytucjonalno-organizacyjnych, które są rezultatem wdrożenia takiego rachunku. Wiedza ta może sprzyjać podejmowaniu lepszych decyzji odnośnie do implementacji systemów ABC, a jeżeli decyzja o wdrożeniu zostanie podjęta, może się przyczynić do zwiększenia prawdopodobieństwa zakończenia procesu wdrożenia sukcesem. 

Prasa lokalna w relacjach z kluczowymi aktorami społecznymi. Studia przypadków

Sylwia Męcfal

Monografia proponowana czytelnikom łączy w sobie elementy różnych dyscyplin naukowych: socjologii, politologii, medioznawstwa, ale przede wszystkim jej istotnym elementem jest zastosowana metoda badawcza - studium przypadku. Szczególny nacisk został położony na etykę badawczą oraz obszar badawczy, który można zaliczyć do tzw. trudnych do eksploracji. "Jest to opracowanie świeże, oparte na nadzwyczaj rzetelnej pracy terenowej, dostarczające transparentnych warsztatowo analiz uzyskanych danych w kilku najważniejszych wymiarach. Agregacja danych ze studiów przypadków pokazuje z jednej strony cechy powtarzalne zjawiska prasy lokalnej (niskie kompetencje dziennikarzy, ich uwikłanie w konflikty interesów, instrumentalne traktowanie lokalnych mediów przez znaczące osoby z otoczenia), ale z drugiej strony uwidacznia rozmaitość wariantów i odcieni, w jakich działania tych mediów przebiegają w rzeczywistości. (... ) Relacje między instytucjami zostały starannie i profesjonalnie wyprowadzone z mikropoziomu interakcji lokalnych. Skomponowany wielowarstwowo: poziom empiryczny (z kontekstami), prezentacja, analiza szczegółowa, agregacja danych, analiza w pojęciach systemowych, wywód zawarty w monografii Prasa lokalna w relacjach z kluczowymi aktorami społecznymi. Studia przypadków jest wzorcowym przykładem przenikania się pracy empirycznej i teoretycznej. Książka ta zasługuje na opublikowanie i intensywną akcję promocyjną, gdyż powinna się znaleźć w wielu bibliotekach". (z recenzji wydawniczej, dr hab. Grażyny Woronieckiej, prof. UW) "W recenzowanej rozprawie podjęty został niezmiernie ważny, zarówno z metodologicznego, jak i poznawczego punku widzenia temat, a zarazem bardzo trudny do realizacji, ponieważ mieszczący się w obszarze zjawisk w znacznym stopniu niejawnych, dziejących się za kulisami życia społecznego. (z recenzji rozprawy doktorskiej, prof. zw. dr hab. Danuty Walczak-Duraj)

Dojrzałość procesowa a wyniki organizacji

T. Bartosz Kalinowski

Publikacja zawiera kompleksowe omówienie koncepcji dojrzałości procesowej oraz jej wpływu na najistotniejszy rezultat funkcjonowania każdej organizacji - wyniki finansowe i pozafinansowe. Warstwę teoretyczną książki ilustrują propozycje modeli oceny dojrzałości procesowej i pomiaru wyników organizacji, a także wyniki badań wtórnych - obejmujących systematyczne przeglądy literatury, analizę i syntezę dotychczasowych badań empirycznych analizowanego obszaru - oraz badań pierwotnych przeprowadzonych z wykorzystaniem metody modelowania równań strukturalnych. Monografia jest adresowana zarówno do teoretyków, jak i praktyków zarządzania, a przede wszystkim do osób pragnących zgłębić kwestie związane z dojrzałością procesową i jej wpływem na wyniki organizacji.

Sceniczne metamorfozy mitu. Teatr polski XXI wieku w perspektywie kulturowej

Małgorzata Budzowska

W publikacji zaprezentowano analizy kulturoznawcze wybranych spektakli adaptujących mity antyczne z kręgu kultury śródziemnomorskiej w obrębie estetyki postmodernizmu. Autorka podjęła pierwszą na rodzimym gruncie transdyscyplinarną analizę recepcji mitów we współczesnym teatrze polskim. Wybrała przykłady z twórczości czwórki polskich reżyserów teatralnych (Maja Kleczewska, Michał Zadara, Jan Klata, Antonina Grzegorzewska), w spektaklach których szczególnie wyraźnie i często można dostrzec inscenizację mitu. Porządkując obszar ich dokonań, autorka posłużyła się własną typologią i wyróżniła strategie ujmowania mitu przez poszczególnych twórców. „Autorka pisze o trudnych kwestiach i złożonych problemach w sposób zwięzły i prosty (co nie znaczy upraszczający) [...] Jej praca nie tylko rzuca nowe światło na twórczość czwórki wybitnych reżyserów, dowodząc ich silnego zakorzenienia w najdawniejszej tradycji teatru i dramatu światowego, lecz także stanowi ważny przyczynek do badań nad relacjami sztuki/sztuki teatru i mitu. Analizy spektakli są szczegółowe, precyzyjne i nierzadko odkrywcze. Prowadzą do bardzo ciekawych wniosków i pobudzają do myślenia. Starannie dobrany materiał ilustracyjny dodatkowo je wzbogaca, dając odbiorcom pogląd na estetykę omawianych spektakli oraz na indywidualny styl twórców inscenizujących opowieści mityczne. Oryginalna typologia poszerza konteksty ich dokonań, powiązując je z szerszym zapleczem kulturowym”. Z recenzji prof. dr hab. Anny Burzyńskiej (UJ)

Biblioteczny marketing wewnętrzny w teorii i praktyce na przykładzie bibliotek województwa łódzkiego

Mariola Antczak, Magdalena Kalińska-Kula

W monografii zostały zaprezentowane badania dotyczące działań z zakresu marketingu wewnętrznego w bibliotekach województwa łódzkiego. Obszerna część teoretyczna zawiera informacje na temat roli bibliotek we współczesnym społeczeństwie informacyjnym oraz analizę koncepcji marketingu wewnętrznego. Autorki, wykorzystując do realizacji wyznaczonych celów badawczych wszechstronne studia literaturowe, odnoszą się do obowiązujących przepisów prawnych, wskazują na współczesne funkcje, zadania i misje bibliotek, a następnie podejmują próbę wyjaśnienia istoty i znaczenia marketingu wewnętrznego we współczesnej bibliotece. W części badawczej omawiają wyniki badania empirycznego dotyczącego takich zagadnień, jak: stosowane w praktyce elementy marketingu wewnętrznego (np. komunikacja wewnętrzna, system motywacyjny, kultura organizacyjna), ocena funkcjonowania marketingu wewnętrznego przez pracowników, konfrontacja oczekiwań pracowników ze stanem faktycznym. Ważnym dodatkiem do książki jest wyczerpująca bibliografia publikacji na temat marketingu bibliotecznego, począwszy od najwcześniejszej, datowanej na rok 1991. Zaletą monografii jest jej interdyscyplinarny charakter - Czytelnik otrzymuje rzetelne studia naukowe przeprowadzone z punktu widzenia informatologa i bibliologa oraz specjalisty w zakresie marketingu.

W kręgu problemów edukacji i dydaktyki polonistycznej na łamach czasopisma

Dominika Dworakowska

Miesięcznik „Nowe Tory” przyczynił się do rozkwitu polskiej myśli pedagogicznej w Królestwie Polskim oraz dynamicznego rozwoju nauczania literatury ojczystej i języka narodowego w zaborze rosyjskim. Periodyk skupiał czołowych polskich pedagogów i działaczy oświatowych, którzy celowali w recenzenckich omówieniach nowych podręczników szkolnych, krytycznej i objaśniającej ocenie książek dziecięco-młodzieżowych. W prezentowanej monografii autorka opisuje dzieje warszawskiego czasopisma, określa jego literacką, artystyczną i ideową zawartość treściową, a także ukazuje niepowtarzalne współbrzmienie na jego łamach edukacji polonistycznej i wiedzy z różnych dziedzin. Udowadnia, że periodyk żywo zareagował na przeobrażenia dydaktyki polonistycznej na początku XX wieku. Jednym z filarów jego programu stała się zreformowana edukacja polonistyczna, która obejmowała m.in. nowoczesne metody nauczania, ćwiczenia stylistyczne, wypracowania domowe, a także kwestię smaku estetycznego. Publikację docenią zwłaszcza nauczyciele, studenci polonistyki oraz specjaliści w zakresie edukacji aksjologicznej i psychologii wychowawczej.  

Nauczyciel wczesnej edukacji kreatorem środowiska edukacyjnego dziecka

Elżbieta Płóciennik, Dorota Radzikowska

Przekazywana do rąk Czytelnika książka to kolejny tom podejmujący tematykę nauczyciela wczesnej edukacji (seria „Wczesna Edukacja”) pod redakcją pracowników Katedry Pedagogiki Wieku Dziecięcego Uniwersytetu Łódzkiego. W każdej kolejnej publikacji z tej serii autorzy zajmują się nowym ważnym problemem dotyczącym podmiotu badań - nauczyciela wczesnej edukacji. W prezentowanym tomie koncentrują się na analizie i opisie, organizowanego przez nauczyciela, środowiska edukacyjnego sprzyjającego uczeniu się dzieci. Podejmują próbę nie tylko prezentacji, lecz także wyznaczenia kierunku rozwoju alternatywnych sposobów, które mają prowadzić do pożądanych zmian w edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej, umożliwiających urzeczywistnianie postulatu stymulowania wszechstronnego rozwoju dziecka. W tej samej serii ukazały się publikacje: Nauczyciel wczesnej edukacji wobec zmian społeczno-kulturowych (red. Wiesława Leżańska, Aleksandra Feliniak) oraz Nauczyciel wczesnej edukacji. Rozwijanie kompetencji zawodowych (red. Wiesława Leżańska, Dorota Radzikowska).  

Mit Wielkiej Brytanii w literackiej kulturze polskiej okresu rozbiorów. Studium wyobrażeń środowiskowych na podstawie zawartości wybranych periodyków

Maria Antonina Łukowska

Książka jest próbą odtworzenia stanu wiedzy Polaków na temat kultury brytyjskiej i wyobrażeń o tym kraju i jego mieszkańcach, budowanych przez okres rozbiorów Polski od 1772 do 1018 r. Jako materiał do badań posłużyły przede wszystkim ówczesne źródła masowego przekazu, począwszy od gazet rękopiśmiennych, kalendarzy, aż po wybrane tytuły prasowe. Celem pracy było ukazanie procesu budowania swoistego mitu Wielkiej Brytanii w okresie redefiniowania własnej tożsamości pod wpływem utraty przez Polskę niepodległości. Tworzony mit stał się przyczyną oczekiwań Polaków wobec Wielkiej Brytanii jako kraju i społeczeństwa. Jednocześnie w pracy ukazane zostały wpływy kultury brytyjskiej na kulturę polską w jej szerokim rozumieniu, w aspekcie jej materialnego, społecznego i duchowego wymiaru. Monografia może zatem służyć zarówno literaturoznawcom do badania paradygmatów innych krajów i narodów w kulturze polskiej, antropologom i socjologom kultury do badania rzeczywistego stanu wiedzy i mentalności społecznej, jak i politologom i dziennikarzom do poznawania roli wyobrażeń w procesie podejmowania decyzji politycznych w stosunkach międzynarodowych, tworzeniu wzajemnych sympatii, antypatii i uprzedzeń. 

Dyskursywny obraz Łodzi w mediach

Mateusz Gaze

Publikacja zawiera odpowiedź na pytanie, czy media wzmacniają i/lub wyciszają stereotypy o Łodzi. Przystępując do badania, określono następujące problemy poznawcze: co pisze się o Łodzi, jak się pisze oraz czy to, jak się pisze, podlega refleksji samych dziennikarzy, a zatem, czy możliwe jest zbadanie metadyskursu. Już na etapie wyboru tematu czy selekcji materiału dziennikarz dokonuje subiektywnego przedstawienia wybranych elementów Łodzi. Z lingwistycznego punktu widzenia istotny jest proces, podczas którego na bazie zebranych materiałów i opinii dziennikarz tworzy tekst, nadając mu konkretną strukturę językową. Dobiera odpowiednie środki językowe, by osiągnąć określone wcześniej intencje. Celem monografii jest analiza wizerunku Łodzi w różnych typach mediów (prasa, internet, telewizja). Źródła dobrano tak, by wychwycić różnice między wizerunkiem Łodzi w mediach o zasięgu ogólnopolskim a wizerunkiem w mediach o zasięgu lokalnym. Ze Wstępu Niezwykle ciekawym dopełnieniem analiz jest rozdział poświęcony metadyskursowi na temat wizerunku Łodzi w mediach. Jest to próba zarejestrowania i zdemaskowania praktyk dziennikarskich, które wpływają na opinię publiczną poprzez kreowanie określonej wizji Łodzi. Rozdział ten świadczy o dociekliwości badawczej Autora, który podjął trud wielostronnego oglądu badanego materiału. Z recenzji dr hab. Magdaleny Trysińskiej (UW)

Instytucje rynku pracy w krajach OECD. Istota, tendencje i znaczenie ekonomiczne

Eugeniusz Kwiatkowski

Przedmiotem monografii jest analiza podstawowych instytucji rynku pracy w krajach OECD, a w szczególności rodzajów umów o pracę, płac minimalnych, klina podatkowego, prawnej ochrony zatrudnienia, zasiłków dla bezrobotnych i oddziaływania związków zawodowych. Podstawowym celem badań było określenie wpływu tych instytucji na kształtowanie się zatrudnienia, bezrobocia i płac w wybranych krajach. Szczególną uwagę poświęcono analizie tego wpływu w okresie globalnego kryzysu lat 2007-2010. Określenie wpływu instytucji rynku pracy na podstawowe zmienne rynku pracy objęło zarówno mechanizmy teoretyczne opisujące badane związki, jak i ustalenie wymiernych reakcji rynku pracy na badane instytucje. Ponadto w książce podjęto próbę sformułowania syntetycznych wniosków i rekomendacji w zakresie pożądanego kształtu tych instytucji w Polsce. W analizach jako podstawową przyjęto hipotezę, że skala zmian zatrudnienia, bezrobocia i płac w okresach szoków ekonomicznych zależy nie tylko od głębokości i okresu trwania szoku, lecz także od charakteru, a w szczególności stopnia restrykcyjności instytucji rynku pracy. Założono, że wzrost restrykcyjności instytucji rynku pracy z punktu widzenia pracodawców prowadzi w dłuższym okresie do zwiększenia wahań zatrudnienia i bezrobocia w gospodarce. W publikacji podjęto próbę weryfikacji tej hipotezy.

Hrabal i inni. Adaptacje czeskiej literatury

Ewa Ciszewska, Ewelina Nurczyńska-Fidelska (red.)

Z przyjemnością wracasz do książek Bohumila Hrabala? Poruszają cię powieści Milana Kundery? Lubisz się pośmiać przy opowiadaniach Petra Šabacha? Sprawdź, jak twórczość twoich ulubionych pisarzy prezentuje się na dużym ekranie. W książce zostały zamieszczone analizy filmowych adaptacji najsłynniejszych czeskich utworów literackich. Wśród reżyserów znajdziemy takie nazwiska, jak Jiří Menzel, Jan Hřebejk czy Jan Švankmajer. Autorzy poszczególnych tekstów odkrywają, w jaki sposób książki zostają „przepisane” na język filmu oraz oceniają trafność zastosowanych zabiegów.  

Film noir i kino braci Coen

Kamila Żyto

Czym jest kino noir? Jakie relacje zachodzą między kinem noir a neo-noir? W jaki sposób bracia Coen czerpią z tradycji klasycznego filmu noir? Czy ich filmy jedynie „pasożytują” na historii kina, czy jednak stanowią coś więcej niż tylko próbę reanimacji nobliwego przodka? Czytelnik otrzymuje do rąk pierwszą polską monografię, w której tak gruntownie podejmuje się tematykę filmu noir i próbę doprecyzowania tego pojęcia. Zarówno w części pierwszej, dotyczącej rozważań teoretycznych na temat kina noir i neo-noir, jak i w drugiej, na którą składają się interpretacje wybranych filmów braci Coen (Śmiertelnie proste; Ścieżka strachu; Fargo; Człowiek, którego nie było), autorka stara się wypracować własne stanowisko. W moim przekonaniu na szczególne podkreślenie i docenienie zasługuje teza autorki, w myśl której noir (w jej rozumieniu) nie mógł w okresie klasycznym, jako nurt historyczny w kinie amerykańskim lat czterdziestych, zrealizować w pełni swojego potencjału z racji ograniczeń narzuconych przez producentów, cenzurę i autocenzurę, limitujące to, co w kinie uznawano za dozwolone i eliminujące to, co zakazane. Tym samym późniejsze nawiązania do noir były nie tylko sui generis kontynuacjami tego, co zostało już zrealizowane i utrwaliło się w powszechnej świadomości jako noir właśnie, lecz także twórczym rozwijaniem niewykorzystanego potencjału. W tym duchu dr Kamila Żyto interpretuje fenomen twórczości Ethana i Joela Coenów. Z recenzji prof. dr hab. Alicji Helman