Wokół rządu w polskim i litewskim prawie konstytucyjnym

Dariusz Górecki

Prezentowana książka poświęcona jest problematyce rządu w Polsce i na Litwie. We współczesnej polskiej literaturze prawnokonstytucyjnej badania porównawcze dotyczące tej tematyki w obu państwach poruszane są sporadycznie. Publikacja jest owocem współpracy nawiązanej przez pracowników Katedry Prawa Konstytucyjnego Uniwersytetu Łódzkiego z pracownikami Katedry Prawa Publicznego Uniwersytetu Wileńskiego. W wyniku tego współdziałania ukazały się dotąd trzy monografie: Aktualne problemy polskiego i litewskiego prawa konstytucyjnego, Łódź 2015; Lietuvos ir Lenkijos konstitucinės teisės aktualijos: Parlamentas (Aktualia litewskiego i polskiego prawa konstytucyjnego: parlament), Vilnius 2016 oraz Instytucja prezydenta w polskim i litewskim prawie konstytucyjnym, Łódź 2017. Prof. zw. dr hab. Dariusz Górecki

Kulturowe uwarunkowania postaw kobiet i mężczyzn w różnym wieku wobec swego wyglądu i zdrowia

Ewa Malinowska, Krystyna Dzwonkowska-Godula, Emilia Garncarek, Julita Czernecka, ...

W książce ukazano wpływ czynników kulturowych na postawy ludzi wobec własnego zdrowia i wyglądu. Koncepcja hierarchicznego uporządkowania relacji między płcią kulturową a kulturowo definiowanym wiekiem oraz ich oddziaływania na siebie pozwoliła na wprowadzenie i zastosowanie w badaniach nowej kategorii socjologicznej, tj. upłciowionego wieku (gendered age). Dało to możliwość pogłębionej analizy przekonań, ocen i zachowań kobiet oraz mężczyzn w różnym wieku w odniesieniu do własnego wyglądu i zdrowia. W części empirycznej zaprezentowano definicje kobiecości i męskości funkcjonujące u ludzi będących w różnych fazach życia. Scharakteryzowano także stan świadomości badanych na temat wpływu kulturowych koncepcji płci, wieku i upłciowionego wieku na ich postrzeganie swego wyglądu i zdrowia. Wykorzystano ponadto koncepcję zakładającą definiowanie wyglądu i zdrowia jako indywidualnych zasobów kapitału ludzkiego zyskujących współcześnie na znaczeniu. Publikacja poszerza ogólną wiedzę o genderowych uwarunkowaniach zjawisk społecznych. Mieści się w obszarze takich dziedzin, jak gender studies, socjologia płci, socjologia ciała i zdrowia. Jest adresowana nie tylko do naukowców - socjologów, antropologów, kulturoznawców, psychologów czy lekarzy, lecz także do osób zainteresowanych podjętą problematyką.

Stowarzyszanie się "wykluczonych". Przykład bezdomności

Małgorzata Kostrzyńska

Podstawę do napisania książki stanowi trwające kilka lat badanie partycypacyjne, prowadzone wśród bezdomnych mężczyzn próbujących „Wziąć sprawy w swoje ręce” i samodzielnie powołać organizację, która miała temu sprzyjać. Efektem badania stała się rekonstrukcja procesu ich stowarzyszania się, w który wpisane są mechanizmy stygmatyzacji ujawniające się na styku światów osób bez domu oraz „domnych”.Wygenerowana w badaniu teoria ciągłości biograficznej stowarzyszenia, ujawniająca cykliczność przemian władzy i powtarzalność towarzyszących jej mechanizmów, może mieć zastosowanie w różnych stowarzyszeniach, które są specyficzne, lecz nie ze względu na kwestię społeczną, ale działanie społeczne, komunikację - bezdomność stanowi tu jedynie przykład służący dalszemu uogólnieniu. Publikacja skierowana jest zarówno do środowiska akademickiego (badacze, studenci), jak i środowiska organizacji pozarządowych i profesjonalistów zajmujących się na co dzień pomocą oraz integracją społeczną. „Opis zawarty w pracy jest uchwyceniem procesu stowarzyszania się, równoznacznego z kondycją demokracji, która „istoczy się” między innymi w takim właśnie - ludzkim działaniu. W tym przypadku, dzięki wybranej metodologii i ogromnej wrażliwości badawczej Autorki - działaniu znakomicie wiążącym zróżnicowane światy Badanych i Badaczki, przekraczającym społeczne podziały, łamiącym stereotypy oraz zdejmującym (przemieszczającym) piętna [...]. Autorka zadbała o każdy szczegół i - ogromnie celnie - określiła go jako badanie społecznie zaangażowane, wiążące się ze społeczną zmianą [...]. Arcyciekawe są wyniki analizy strategii i taktyk rozgrywających się w przestrzeni hostelu i obecnych w analizowanym procesie stowarzyszania się. Zachowując świadomość ograniczeń wynikających z metody, skłaniają one do refleksji o uniwersalnym charakterze. Praca jest fascynująca. Z recenzji prof. zw. dr hab. Marii Mendel

Dysproporcje społeczne i gospodarcze w przestrzeni Łodzi. Czynniki, mechanizmy, skutki

Marcin Wójcik, Andrzej Suliborski

Przejawem dyskusji na temat nierówności w rozwoju poszczególnych części miasta jest m.in. model „dualnego miasta”, który ma swoje rozmaite interpretacje na gruncie badań społeczności izolowanych (grodzenie przestrzeni) czy odnowy miast (gentryfikacja, rewitalizacja). W związku z tym Łódź jest ciekawym przedmiotem badań nad zmianami w okresie socjalistycznym i w czasach współczesnych. Całość tych żywiołowych zmian doprowadziła do chaosu w zagospodarowaniu przestrzeni, zwłaszcza w centrum miasta. Łódź poszukuje dzisiaj nowej tożsamości, której podstawą staje się także jej przeszłość kulturowa. Otwarcie miasta na wpływy procesów globalizacji i modernizacji zmienia w sposób żywiołowy jego przestrzeń społeczną i materialną w kierunku narastania dysproporcji i różnic, które istnieją zarówno między bliskimi sąsiadami, jak i między sąsiednimi budynkami, ulicami czy całymi kwartałami miasta. Książka jest interesującym studium zjawisk miejskich początku XXI w. Postawiono w niej pytanie o kierunek i zakres (uwarunkowania, procesy tempo, efekty) różnicowania się przestrzeni miejskiej w okresie transformacji w kontekście oddziaływania procesów globalizacji i lokalnych. Chodzi tutaj o identyfikację różnych przestrzeni rozwoju, takich jak miejsca stojące na uboczu czy też obszary dynamicznego wzrostu i dobrobytu w mieście. Podstawowym celem jest wyjaśnienie, jakie czynniki wywołują powstawanie nowych lub utrwalanie dotychczasowych dysproporcji w przestrzeni miasta. 

Od Boga do terroru. Rola religii w ideologii dżihadyzmu na przykładzie organizacji Al-Kaida

Stanisław Kosmynka

Autor porusza szereg ważnych kwestii związanych ze zjawiskiem terroryzmu, jego definiowalnością i współczesnymi formami jego manifestowania. Koncentruje się na ukazaniu religijnej motywacji, stojącej za zamachami terrorystycznymi dokonywanymi przez islamistów w rożnych częściach świata. Istotę rozważań stanowi refleksja nad tym, dlaczego i w jaki sposób stosowany jest terror w imię Boga, jakie przesłanki towarzyszą jego wyrazicielom i jakie formy on przybiera. Towarzyszy temu omówienie poglądów głównych myślicieli, którzy są przywoływani przez współczesnych islamistów. Autor wielokrotnie zwraca uwagę na to, że mechanizmy identyfikacji i tożsamości oparte na pojęciu sacrum generują tak sprzeczne z jego istotą treści interpretacyjne, co niejednokrotnie prowadzi do podejmowanej w imię wiary przemocy. Podkreśla fundamentalne różnice między zasadami islamu a terroryzmem, wykrzywiającym jego przesłanie. W bardzo interesujący sposób charakteryzuje postawy i działania terrorystów oraz społeczno-psychologiczne uwarunkowania kształtujące ich motywację i tożsamość. Socjologiczna, analiza, diagnoza i interpretacja oświadczeń liderów Al-Kaidy pozwoliła Autorowi publikacji przedstawić w sposób niezwykle pogłębiony sposoby prezentowania antagonizmów i obowiązków adresowanych do wiernych przez islamistycznych terrorystów. W swojej pracy Stanisław Kosmynka dotyka również takich kwestii, jak męczeństwo czy wymiary percepcji „świętej wojny” i jej orędowników. 

Działalność instytucji wydawniczych na rzecz oświaty i edukacji w XIX i początkach XX wieku

Iwonna Michalska, Grzegorz Michalski

Książka poświęcona jest instytucjom wydawniczym, których działalność w znaczący sposób wspierała funkcjonowanie rodzimej oświaty i edukacji w XIX i pierwszych latach XX w. Zawiera ona treści dotyczące inicjatyw edytorskich w tej dziedzinie podejmowanych na ziemiach polskich. W części zatytułowanej „Wkład w realizację idei oświatowych” znalazły się zagadnienia dotyczące: wydawców profesjonalnych w Królestwie Polskim i ich stanowiska wobec programów upowszechniania i popularyzacji wiedzy, kontekstów edukacyjnych działalności wydawniczej polskiej socjalnej demokracji w Galicji, udziału oficyny wydawniczej Karola Miarki (młodszego) w rozwoju ruchu polskiego na Górnym Śląsku, aktywności wydawnictwa M. Arcta. W drugiej części, „Wspomaganie kształcenia i udział w doskonaleniu pracy szkoły”, skoncentrowano się na kwestiach: wkładu krakowskich oficyn wydawniczych w rozwój staropolskiej literatury pedagogicznej, problematyki pedagogicznej jako obszaru zainteresowań wydawców rosyjskich przełomu XVIII i XIX w. i wielu innych. Trzecia część poświęcona jest „Udziałowi w dziele samokształcenia”. Redaktorzy monografii podjęli poszukiwania historyczno-pedagogiczne zmierzające do przedstawienia dorobku stanowiącego ofertę wydawniczą dla pracowników systemu oświaty, uczniów i ich rodziców, a także opiekunów. Nie ograniczono się tylko do wydawnictw powszechnie znanych, ale również do dokonań tych mniejszych, lokalnych, o których nikt lub prawie nikt dzisiaj już nie pamięta.  

Être en minorité, être minorité

Anita Staroń, Sebastian Zacharow

La notion de minorité est centrale dans la réflexion contenue dans ce volume. Elle est à comprendre très largement, dans le sens d’une collectivité particulière (nationale, ethnique, religieuse, parlementaire, sexuelle, d’opinion), considérée dans son rapport avec le groupe dominant. La présente étude réunit les représentants de plusieurs domaines : sociologie, histoire, politologie, sciences du langage, études littéraires. Grâce à cette richesse d’approches, la minorité apparaît sous plusieurs formes. Loin de considérer la relation majorité/minorité dans le seul contexte de l’oppresseur – oppressé, certaines études ont tablé sur le rapport de coexistence plutôt que d’exclusion. Le volume est à la fois hétéroclite et uni, par l’analyse pertinente que les chercheurs proposent du problème de la minorité, vue sous plusieurs formes et aspects, ce qui permet d’espérer qu’il arrivera à un large éventail de lecteurs. Il serait souhaitable que ces études sur les questions identitaires contribuent, un tant soit peu, à apprivoiser la réalité pas toujours facile à comprendre et, par conséquent, à la rendre meilleure. Car, comme nos auteurs semblent en convenir, on pourrait dire, avec Shimon Peres, que « la majorité appartient au passé et la minorité à l’avenir ».

Politics and Society in the Islamic World. Polityka i społeczeństwo w świecie islamu

Izabela Kończak, Magdalena Lewicka, Marta Widy-Behiesse

As we prepare this book for publication, the enthusiasm for the «Arab Spring» has proved entirely misguided. The situation across the Middle East is now more dangerous than it has been for half a century. Tunisia’s revolution sparked a string of regional uprisings which ousted the rulers of Egypt, Libya and Yemen, leading to chaos in Egypt and anarchy in Libya, as well as to conflict in Syria. Several major world powers have become embroiled in the latter and the conflict evolved into full scale war. Although Bashar al-Assad of Syria still has control over some territories due to his secret police and the armed forces, he cannot, and probably has no interest in stopping the expansion of the Islamic State of Iraq and Syria (ISIS) - a Salafi militant organization born in 2014 in the political vacuum in Iraq left by the fall of Saddam Hussein. With thousands of migrants fleeing conflict-torn countries of the Middle East, Europe is currently struggling to cope with a massive refugee influx, although the vast majority of the refugees have remained in the region, especially in the camps in Turkey, Lebanon and Jordan. Some European countries, including Germany and Sweden, opened their gates to refugees, while others (i. e. Poland and Hungary) refused to take the migrants. Undoubtedly, the migrant crisis has been feeding xenophobia and political populism - anti-immigrant sentiment was one of the reasons why the British voted to leave the European Union in referendum held in June, 2016.  

Przywry Trematoda. Część systematyczna Digenea: Echinostomida

Katarzyna Niewiadomska

Kolejny tom serii „Fauna Słodkowodna Polski” poświęcony jest krajowym przywrom (Trematoda) z rzędu Echinostomida. opisano w nim anatomię, biologię, ekologię i taksonomię tych zwierząt. Zawiera również klucze do oznaczania żyjących w wodach śródlądowych Polski przedstawicieli tego taksonu. Uwzględnienie badań molekularnych, prowadzonych przez zespoły Cribba i Olsona spowodowało zmiany w przyjętej wcześniej klasyfikacji a także w ustaleniu związków filogenetycznych, samodzielności grup i ich pokrewieństw. Gatunki przywr występujące w Polsce były tylko w małej części opisywane przez polskich autorów z podaniem wymiarów i rysunków, dlatego też w większości przypadków autorka korzystała z opisów zamieszczonych w literaturze spoza Polski. Natomiast, kiedy gatunki przywr notowane były w Polsce tylko w żywicielach ostatecznych, a ich cykle rozwojowe znane są z literatury, korzystała z tych opracowań przy opisie cerkarii i/lub metacerkarii. Znajomość stadiów rozwojowych przywr opisanych w książce powinna być dla zainteresowanych badaczy wskazówką do poszukiwania postaci rozwojowych w naszych wodach. 

Psychospołeczne bariery zaspokajania potrzeb pracowników. Diagnozowanie sytuacji pracy

Jolanta Bieńkowska

 Między pracownikami a pracodawcami istnieje układ oparty na wymianie. Pracodawca potrzebuje pracy ludzkiej do realizacji swoich przedsięwzięć. Pracownik oczekuje w zamian rekompensaty, nie tylko w postaci zapłaty. Układ ten byłby idealny, gdyby oczekiwania obu stron mogły być w pełni zaspokajane. W rzeczywistości trudno o zrównoważenie aspiracji obu stron. Pracodawcy chcą, aby pracownicy pracowali więcej i chętniej. Ci drudzy wysuwają zastrzeżenia, co do poziomu zaspokojenia ich potrzeb. Każdy chce osiągnąć jak najwięcej, ale przewaga sił leży po stronie dających zatrudnienie. To oni dyktują warunki, od których zależy zadowolenie ludzi świadczących pracę. Podejmując próbę rozwiązania tego problemu, najlepiej zatem dążyć do konsensusu, czyli usuwać powody niedogodności odczuwanych przez pracowników tak, aby mogli oni lepiej wykonywać swoje zadania.

Samorządowa polityka społeczna. Wyzwania i działania

Justyna Przywojska

Książka wpisuje się w nurt rozważań na temat aktualnych procesów i zjawisk zachodzących w lokalnych i regionalnych społecznościach. Jej celem jest ukazanie różnych aspektów funkcjonowania samorządu terytorialnego w ramach przysługującego mu prawa do tworzenia własnych rozwiązań i strategii w obszarze polityki społecznej. Autorzy zaprezentowali istotne problemy społeczne i możliwe metody radzenia sobie z nimi w skali lokalnej i regionalnej. 

Obiektywny i subiektywny wymiar starości

Marcin Muszyński, Elżbieta Dubas

Monografia stanowi zbiór multidyscyplinarnych tekstów dotyczących różnych aspektów starości, jej postrzegania i interpretowania. Zasadnicza refleksja podjęta w publikacji odnosi się do pytania o możliwość zobiektywizowania starości, zamknięcia tej tematyki w liczbach i statystycznych ujęciach bądź też w uproszczonym zbiorowym portrecie, z którego wynikałoby, że większość osób w zaawansowanym wieku ma takie same problemy i potrzeby. Autorzy zastanawiają się, co kształtuje społeczny i indywidualny obraz starości, jak powstają stereotypy jej dotyczące, a następnie zadają pytanie, jaka jest prawdziwa starość. Istotnym wątkiem badawczym w prezentowanym tomie jest subiektywny wymiar starości ukazywany w różnorakich aspektach, także w odniesieniu do odbicia w owym lustrze społecznym. Książka może przyczynić się do stworzenia holistycznej perspektywy postrzegania starości, starzenia się i ludzi starych, a podejmowana w niej tematyka jest ważna społecznie. Teksty zgromadzone w pracy zainteresują badaczy, studentów i doktorantów zajmujących się problematyką gerontologiczną (pedagogów, socjologów, psychologów) oraz instytucje wspierające osoby starsze (domy pomocy społecznej, uniwersytety trzeciego wieku).  

Modele wielopoziomowe. Wykorzystanie danych regionalnych w badaniach mikroekonomicznych i socjologicznych

Wojciech Grabowski

W monografii Modele wielopoziomowe. Wykorzystanie danych regionalnych w badaniach mikroekonomicznych i socjologicznych zostały zaprezentowane metody umożliwiające analizę zależności na poziomie indywidualnym w warunkach dostępności kategorii mezoekonomicznych. Omówiono zarówno liniowe, jak i uogólnione liniowe modele wielopoziomowe, a także zaproponowano metody estymacji parametrów wielopoziomowych, wielorównaniowych modeli probitowych oraz modeli wielopoziomowych uwzględniających problem selekcji próby. Zastosowania empiryczne zawarte w publikacji dotyczą takich zagadnień, jak: wynagrodzenia, innowacyjność przedsiębiorstw, sposób reakcji wobec wystąpienia problemu prawnego.

Kapitał finansowy a wzrost gospodarczy w Polsce

Iwona Maciejczyk-Bujnowicz

Rozwój bankowości inwestycyjnej stanowi jeden z czynników determinujących rozwój współczesnej gospodarki rynkowej. W Polsce rozwój usług bankowości inwestycyjnej wpływa na rozwój gospodarczy, przez co rośnie konkurencyjność polskiej gospodarki na rynku Unii Europejskiej. Pomiędzy rozwojem bankowości inwestycyjnej w Polsce a rozwojem gospodarczym istnieją określone współzależności. W monografii poddano badaniu wzajemne zależności pomiędzy wielkością i stopniem rozwoju systemu finansowego a wzrostem gospodarczym. Przedmiotem rozważań jest analiza znaczenia poszczególnych segmentów sektora finansowego w stymulowaniu wzrostu gospodarczego oraz badanie wpływu tego wzrostu na dalszy rozwój rynku finansowego. Przedstawione w opracowaniu zarówno aspekty teoretyczne, jak i aplikacyjne są kontynuacją prowadzonych badań w tym obszarze. Zbudowany model ekonometryczny jest pionierski dla gospodarki polskiej. Wyniki badań są jedną z pierwszych prób pokazania wzajemnych zależności pomiędzy stopniem rozwoju rynku finansowego w Polsce, w podziale na aktywa sektora bankowego, pozabankowego oraz giełdy papierów wartościowych, a wzrostem gospodarczym. 

Kompetencje informatyczne nauczycieli muzyki

Piotr Soszyński

Podjęta tematyka rozważań sytuuje się na styku dwóch dużych obszarów dociekań pedagogicznych. Z jednej strony obejmuje problem pedeutologiczny, dociekając, w jakie kompetencje powinien być wyposażony współczesny nauczyciel, z drugiej zaś – aktualne problemy teorii wychowania estetycznego przez zawężenie podmiotu badań do nauczycieli muzyki. W pierwszej rozdziale skoncentrowano się na roli technologii informacyjno-komunikacyjnej we współczesnej pedagogice, ze specjalnym uwzględnieniem edukacji estetycznej, co każe również zastanowić się nad obecnością nowych mediów w sztuce. Przedstawione są tu stanowiska zarówno pedagogów, jak i teoretyków sztuki (tu głównie Ryszarda W. Kluszczyńskiego) na temat udziału nowych mediów w obydwu rozpatrywanych obszarach. Drugi rozdział dotyczy pojęcia kompetencji informatycznych nauczyciela muzyki. Opisano w nim kompetencje oraz poddano analizie dokumenty określające postulowany stan kompetencji informatycznych nauczycieli muzyki, a także ich naturalne rozwinięcie, jakim są programy kształcenia kandydatów na nauczycieli muzyki w uczelniach regionu łódzkiego. W kolejnym rozdziale zawarto metodologię badań, zarówno ilościowych, jak i jakościowych. Oprócz przedmiotu badań, celów, metod, technik, narzędzi, omówiono również samą organizację badań.  

Paradiplomacy in Asia. Case studies of China, lndia and Russia

Małgorzata Pietrasiak, Grzegorz Bywalec, Tomasz Kamiński, Dominik Mierzejewski, ...

Asian regions and cities have become important international actors but the phenomenon of international engagement of regional and local governments in the Asian countries is still not sufficiently described and recognized in the scientific literature. So far, the research on paradiplomacy mostly concentrated on Europe and North America. However, as shown in this study, the regularities present in Western countries are not necessarily universal. The distinctive features of each Asia n country create quite unique contexts, in which sub-regional actors have to develop their international strategies. Same of those contexts were presented in this study in order to provide better understanding of the conditions of paradiplomacy in Asia.

Sypiając ze smokiem. Polityka Unii Europejskiej wobec Chin

Tomasz Kamiński

Stosunki europejsko-chińskie nigdy nie były tak bliskie, ale też nigdy nie były tak trudne. Potężniejące z każdym rokiem państwo kusi atrakcyjnymi możliwościami współpracy, stanowiąc jednak coraz większe zagrożenie dla interesów europejskich w świecie. „Chiński smok” jest asertywny, głośno wyraża swoje opinie, a co najgorsze ­ Unia Europejska utraciła nad nim swoją przewagę oraz możliwości skutecznego wpływania na jego zachowanie. Brakuje jej do tego instrumentów, politycznej siły, a przede wszystkim wizji. Dlaczego tak się stało? Jak przeformułować założenia polityki unijnej wobec Chin? Czy w tym trudnym związku z „chińskim smokiem” jesteśmy skazani na porażkę? Książka stanowi obszerną analizę polityki Unii Europejskiej wobec Chin zarówno w wymiarze politycznym, jak i gospodarczym. W ośmiu tematycznych szkicach zaprezentowano najważniejsze zagadnienia niezbędne do zrozumienia relacji europejsko-chińskich.  

Podatek dochodowy odroczony w systemie rachunkowości - krytyczna analiza zasad ujawniania w sprawozdaniu finansowym

Agnieszka Wencel

Jedną z kategorii ekonomicznych ujawnianych w sprawozdaniu finansowym jest podatek dochodowy od osób prawnych. Zapewnienie porównywalności w tym obszarze jest niezwykle trudne, gdyż każde państwo posiada własny, unikalny system prawa podatku dochodowego, który w odmienny sposób reguluje zasady ustalania dochodu i podatku dochodowego należnego. Aby zasady rachunkowości zostały w pełni zastosowane, a więc również w obszarze podatku dochodowego, wprowadzono kategorię podatku dochodowego odroczonego. Podatek dochodowy odroczony umożliwia jednocześnie rzetelny pomiar wyniku finansowego oraz ustalenie prawidłowej wartości pozycji bilansowych (aktywów i zobowiązań z tytułu podatku dochodowego), eliminując w ten sposób wpływ, odmiennych od zasad rachunkowości, wytycznych prawa podatkowego na sprawozdanie finansowe. Celem podstawowym niniejszej publikacji jest zatem ocena jakości ujawnień o podatku dochodowym odroczonym przez spółki notowane na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie oraz opracowanie nowych zasad ujawnień o tej pozycji sprawozdawczej. Chociaż propozycje w tym zakresie skierowane są przede wszystkim do spółek publicznych, mogą być one stosowane również przez inne podmioty.

Statystyka przemysłu Królestwa Polskiego w latach 1879-1913. Materiały źródłowe

Wiesław Puś

 Książka zawiera szczegółowe dane statystyczne obrazujące rozwój produkcji przemysłowej Królestwa Polskiego w latach 1879–1914. Okres ten charakteryzował się dużym przyspieszeniem procesu industrializacji w Królestwie Polskim, którego głównym czynnikiem była zmiana polityki celnej państwa rosyjskiego. Umożliwiała ona ekspansję produktów przemysłu Królestwa Polskiego na niezwykle chłonne rynki rosyjskie. Głównie wyrobów włókienniczych oraz metalowo-hutniczych. Obok protekcyjnej polityki celnej państwa rosyjskiego ważny wpływ na rozwój niektórych gałęzi przemysłu w Królestwie Polskim miały bezpośrednie zamówienia rządowe. Ich rola była szczególnie widoczna w produkcji hutniczej, w okresie rozbudowy kolejnictwa w Rosji od lat 70. do początku XX w. Ważnym czynnikiem dynamizującym rozwój przemysłu były także przeobrażenia techniczno-technologiczne. W końcu XIX i na początku XX w. w Królestwie Polskim większość gałęzi przemysłu była już zmechanizowana. Mechanizacja produkcji wkraczała także do małych i średnich firm przemysłowych dzięki upowszechnieniu silników elektrycznych i spalinowych. Dane statystyczne w pełni potwierdzają proces dynamicznego rozwoju przemysłu w Królestwie Polskim od końca lat 70. XIX w. do wybuchu I wojny światowej. Pochodzą one ze skorowidzów i spisów zakładów przemysłowych za lata 1879, 1884, 1893, 1900, ksiąg adresowych za lata 1904 i 1913 oraz wydawnictw rosyjskiego Departamentu Górnictwa w Ministerstwie Przemysłu i Handlu za lata 1879, 1884, 1893 i 1900.

Literatura polska wobec ludobójstwa. Rekonesans

Arkadiusz Morawiec

Arkadiusz Morawiec poszerza kategorię zagłady, odnosząc ją do zbiorowych zbrodni przeciw różnym społecznościom, nie tylko społeczności żydowskiej. W tej materii najważniejsze jest badanie zbrodni dokonywanych na osobach chorych psychicznie oraz na Cyganach. Pracę oceniam jako wartościową - podjęto w niej ważną problematykę zarówno z naukowego, jak i ogólnospołecznego punktu widzenia. Jest to dzieło uwzględniające obszerne materiały, w tym archiwalne. Rozdziały książki są zróżnicowane także pod tym względem, że w jednych Autor mógł się odwoływać do bogatej literatury przedmiotu, w innych zaś jest pionierem, ponieważ nie ma - lub prawie nie ma - opracowań mówiących o literackich odbiciach poszczególnych strasznych wydarzeń, takich jak martyrologia Cyganów czy wojny bałkańskie. Z recenzji prof. dr. hab. Michała Głowińskiego

Nowa przestrzeń mieszkaniowa. Lofty i rezydencje w Łodzi

Jerzy Dzieciuchowicz

W okresie transformacji systemowej w miastach polskich środowisko mieszkaniowe podlegało ciągłym, różnokierunkowym zmianom. Doszło wówczas do powstania licznych enklaw nowych przestrzeni mieszkaniowych, skupiających nowoczesne budownictwo mieszkaniowe, które wyróżnia nowa forma, wyposażenie i wysoki standard mieszkania. W książce poddano analizie nowe przestrzenie mieszkaniowe na przykładzie loftów „U Scheiblera” i nowych rezydencji oddanych do użytku w Łodzi po 1989 r. Opisano w niej współczesne formy budownictwa mieszkaniowego w Łodzi (takie jak lofty, rezydencje). Budownictwo to, zwłaszcza lofty, ma swoją ciekawą historię, powstało w obiektach sprzed blisko 200 lat, które pełniły dawniej inne funkcje (przemysłowe), a obecnie zostały zaadaptowane na mieszkania z tzw. „górnej półki”. Tego rodzaju budownictwo, na taką skalę, spotkać można tylko w Łodzi, a niewiele jest podobnych miast w Europie. Dokonując analizy tych form budownictwa, przedstawiono zarówno ich uwarunkowania historyczne, jak i społeczno-ekonomiczne. Cel pracy, którym było ustalenie cech wyróżniających nową przestrzeń mieszkaniową i ocena jej atrakcyjności, został osiągnięty. Zebrano obszerny materiał statystyczny, kartograficzny, fotograficzny, który uzupełnia część empiryczną opracowania. Z uwagi na wysoki poziom i rzadkość tego typu prac w literaturze naukowej (głównie geograficznej) praca zainteresuję osoby zajmujące się tą problematyką zarówno od strony naukowej, jak i praktycznej. 

Święta księżna kijowska Olga. Wybór tekstów źródłowych

Zofia Brzozowska

Autorka w prezentowanej pracy stawia sobie za cel przybliżenie szerszemu kręgowi odbiorców sylwetki księżnej kijowskiej Olgi (X w.), pierwszej władczyni Rusi Kijowskiej, która przyjęła chrzest i podjęła próbę chrystianizacji Słowiańszczyzny Wschodniej w obrządku bizantyńskim. Kościół ruski podniósł ją do rangi świętej już w XIII w. Postać ta jest również w sposób szczególny związana z mniejszością prawosławną w Łodzi. Nadrzędnym celem niniejszej publikacji jest udostępnienie czytelnikowi najstarszych utworów hagiograficznych i hymnograficznych, poświęconych księżnej Oldze, powstałych w XI–XVI w., w większości nietłumaczonych dotąd na język polski, a tym samym praktycznie nieznanych poza środowiskiem specjalistów. Teksty źródłowe zostały przedstawione zarówno w brzmieniu oryginalnym, jak i w polskim przekładzie, co sprawia, że książka ta może stanowić cenną pomoc dydaktyczną w pracy ze studentami na kierunkach humanistycznych. Książka zainteresuje z pewnością szersze grono odbiorców literatury historycznej. Może wyć wykorzystana w procesie dydaktycznym na różnych kierunkach humanistycznych studiów wyższych. Jest znaczącym wkładem do rozwoju polskich badań nie tylko nad życiem Olgi i jej kultem, ale także nad początkami i upowszechnianiem się chrześcijaństwa na Rusi. 

Zagadnienia prawa konstytucyjnego. Polskie i zagraniczne rozwiązania ustrojowe. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Dariuszowi Góreckiemu w siedemdziesiątą rocznicę urodzin

Konrad Składowski

Publikacja powstała z okazji siedemdziesiątej rocznicy urodzin prof. zw. dra hab. Dariusza Góreckiego, wieloletniego kierownika Katedry Prawa Konstytucyjnego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego. Przedmiotem badań podjętych przez autorów są zagadnienia związane z historią prawa konstytucyjnego, analizą aktualnych polskich kwestii ustrojowych oraz problematyką konstytucyjnoprawną innych państw. 

Niezależna literatura i dziennikarstwo przed 1989 rokiem. Idee - ludzie - spory

Konrad W. Tatarowski

Jak działały instytucje kulturalne na emigracji? Jak publikowano wydawnictwa i czasopisma niezależne w kraju, poza cenzurą? Co różniło te dwa niezależne obiegi kulturowe? Kto je tworzył, jakie były ich losy? Jakie stały za nimi idee? O co się spierano? Jaką rolę odgrywała literatura w tych działaniach? Na te i wiele innych pytań odpowiada w książce autor, obecnie profesor w Katedrze Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej UŁ, w czasach PRL-u działacz opozycyjny, w latach 1984-1994 dziennikarz Rozgłośni Polskiej RWE w Monachium. Zebrał tu swoje dotychczasowe badania i doświadczenia w zakresie niezależnej literatury i dziennikarstwa. W dwóch pierwszych częściach publikacji rysuje przemyślany, przefiltrowany przez własne doświadczenia obraz całości - w kraju i na emigracji - otrzymujemy choćby wnikliwą opowieść o paryskiej „Kulturze” i o Radiu Wolna Europa. W trzeciej z kolei części autor przypomina sylwetki kilku twórców i poddaje analizie ich dokonania. Obok pisarzy nie do pominięcia, takich jak Miłosz czy Kisielewski, Konrad Tatarowski przypomina również tych dziś niemal zapomnianych (W. Sułkowski, M. Niemiec). Spory ideowe przywoływane w publikacji - w tym przede wszystkim spór Adama Michnika i Jarosława Kaczyńskiego o Traktat o gnidach Piotra Wierzbickiego - nie należą jedynie do historii i odcisnęły swój ślad również na dzisiejszym obrazie życia politycznego, społecznego i kulturowego.